1. Ngimba mukwipilika bulebule panongwa yakumanya ubwanaloli?

 ABABOMBI ba Yehova babughanile ubwanaloli ubu bukwaghiwa Mmasyu gha Kyala. Tukukasya ulwitiko lwitu ukwendela Mmasyu gha Kyala. (Rom. 10:17) Tukusubila ukuti Yehova alyandisye ikipanga kya Bukristu ukuya “mbanda nu lwalo lwa bwanaloli.” (1 Tim. 3:15) Kangi tukuhoboka ukwilambika ku “balongosi” aba bikulingania kanunu ubwanaloli bwa mu Baibolo nukutupa ubulongosi ubu bukukolelana nubwighane bwa Kyala.—Hib. 13:17.

2. Ukufwana na Yakobu 5:​19, ngimba syafiki sibaghile ukubombiwa linga tubumenye ubwanaloli?

² Nalinga ukuti tubumenye ubwanaloli kangi tukukonga ubulongosi ubwakufuma ku gulu lya Kyala, loli tubaghile ukusofanisiwa. (Belenga Yakobu 5:19.) Setano ikulonda ukuti tungalisubilagha Ibaibolo pamo ubulongosi ubu tukwambilila ukufuma ku gulu lya Kyala.—Ef. 4:14.

3. Nongwa yafiki tukulondiwa ukukindilila ukuya mbwanaloli? (Baefesi 6:​13, 14)

³ Belenga Baefesi 6:​13, 14. Mwalululu Umohesi ikuya pakubombela ubutungulu bwamaka ukuti afisofanie ifikolo fyosa fya bandu ukuti finsambukile Yehova. (Ubuset. 16:​13, 14) Tusimenye kangi ukuti Setano ikuya pakughelaghela fiyo ukuti abasofanie ababombi ba Yehova. (Ubuset. 12:9) Yonongwa yake kwakulondiwa fiyo ukumanya ukukindana uku kulipo pakati  pa bwanaloli nubutungulu nukukindilila ukuya mbwanaloli. (Rom. 6:17; 1 Pet. 1:22) Syo isi tukulondiwa ukubomba ukuti tusapone pabutolwe ubukulumba.

4. Ngimba tukuya pakuyobesania isyafiki munkhani iyi?

⁴ Munkhani iyi, tukuya pakuyobesania utuyilo tubili utwakulondiwa utu tukuya pakututula ukubwaghania ubwanaloli bwa mu Baibolo nukukonga ubulongosi ubwakufuma ku gulu lya Kyala. Ukufuma apo, tukuya pakuyobesania ifindu fitatu ifi tukulondiwa ukubomba ukuti tukindilile ukuya mbwanaloli.

UTUYILO UTU TUKULONDIWA UKUYA NATO UKUTI TUBWAGHANIEGHE UBWANALOLI

5. Ngimba ukuntila Yehova kubaghile ukututula bulebule ukubwaghania ubwanaloli?

⁵ Ukuntila Yehova. Ukuntila Yehova kukusanusya ukungana fiyo nukuleka ukubomba kilikyosa iki kibaghile ukunkalalisya. Kwakulondiwa fiyo ukumanya ukukindana uku kulipo pakati pa nunu nimbibi kangi pakati pa bwanaloli nubutungulu ukuti Yehova ahobokeghe nanuswe. (Mbu. 2:​3-6; Hib. 5:14) Tutikulondiwa ukubatila fiyo abandu ukukinda ulughano lwitu kwa Yehova, panongwa yakuti isi sikubahobosya abandu, utubalilo twingi sitikunhobosya Yehova.

6. Ngimba ukuntila Yehova kwabapangisye bulebule abalongosi ba Israeli ukubuleka ubwanaloli?

⁶ Linga tukubatila abandu ukukinda Kyala, tubaghile ukubuleka ubwanaloli. Inong’onela ikifwanikisyo kya batendesi 12 aba babukile ukwakutendela ikisu iki Yehova afingile ukuti isakubapa Abaisraeli. Abatendesi 10 babatilagha fiyo Abakanani ukukinda ulughano lwabo kwa Yehova. Abene bababulile Abaisraeli abinabo ukuti: “Nasiku, tukabaghila ukwakubatola napanandi abandu bala, bamaka fiyo ukutukinda uswe.” (Kuba. 13:​27-31) Ukufwana namuno abandu baketelagha, Abakanani bali bamaka fiyo ukubakinda Abaisraeli. Loli aliwesa uyu ayobagha ukuti Abaisraeli bakabaghile ukubatola abalughu babo,  akinong’onelagha isya Yehova. Abatendesi 10 bala, balondiwagha ukwinong’onela isi Yehova alondagha ukuti Abaisraeli babombe. Kangi balondiwagha ukwinong’onela isi ababombile pakabalilo kamo kunyuma. Ukufuma apo, bayagha pakusyaghania ukuti Abakanani bakali namaka pakufwanikisya namaka amakulumba gha Yehova. Mwakukindana nabatendesi aba bakali nulwitiko, Yoswa na Kalebi balondagha ukuti Yehova ahobokeghe nabo. Abene bababulile abandu ukuti: “Linga Yehova ikyelile, ikwakutwingisya nkisu kila, kangi ikwakutupa uswe ikisu kilakila.”—Kuba. 14:​6-9.

7. Ngimba tubaghile ukukasiwa bulebule panongwa yakuntila Yehova? (Keta kangi ikithuzi.)

⁷ Ukuti tuntileghe Yehova, tukulondiwa ukubika aminong’ono ghitu ghosa pakunhobosya umwene akabalilo kosa aka tukusala ifyakubomba. (Sal. 16:8) Linga mukubelenga inkhani sya mu Baibolo, mwilalusyeghe ukuti, ‘Linga syalimbonekile bo isi, ngimba nayagha pakubomba isyafiki?’ Mwakifwanikisyo, inong’onela ukuti mukupilikisya bo abatendesi 10 bikuyoba ilipoti lyabo ilibibi. Ngimba mwayagha pakusubila ilipoti lila nukwanda ukubatila abandu, pamo ulughano lwinu kwa Yehova nubwighane ubwakuti munhobosye fyayagha pakubapangisya ukuti muleke ukutila? Abaisraeli bosa bakasubile ukuti Yoswa na Kalebi bayobagha ubwanaloli. Isi syapangisye ukuti Yehova angabitikisyagha Abaisraeli ukwingila Nkisu kya Lufingo.—Kuba. 14:​10, 22, 23.

8. Ngimba tukulondiwa ukughelaghela ukuya nakayilo kaliku, kangi nongwa yafiki?

⁸ Ukwiyisya. Yehova ikusetula ubwanaloli ku bandu abakwiyisya. (Mat. 11:25) Panongwa yakwiyisya, twalitike ukuti tumanyile ubwanaloli. (Imbo. 8:​30, 31) Loli pope tukulondiwa ukuya maso ukuti tungitufyagha. Ukwitufya kubaghile ukutupangisya ukwiketa ukuti tukutalusya ukubomba ifindu panongwa yakumanya ifundo sya mu Baibolo kangi nubulongosi ubwakufuma ku gulu lya Yehova.

9. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki ukuti tukindilile ukuya bakwiyisya?

⁹ Ukuti tukindilile ukuya bakwiyisya, tukulondiwa ukukumbuka ukuti tuli banandi fiyo pakufwanikisya nubukulumba bwa Yehova. (Sal. 8:​3, 4) Tubaghile ukunsuma kangi Yehova ukuti atutule ukuya bakwiyisya nukumanyila nyingi. Yehova ikuya pakututula ukuti tubikeghe aminong’ono ghake agha ghikwaghiwa Mmasyu ghake nigulu lyake pamalo aghakwanda ukukinda aghitu. Pakabalilo aka mukubelenga Ibaibolo, muketeghe muno Yehova ikunangisyila ukuti abaghanile abandu abakwiyisya nukubabenga aba bikwitufya. Kangi mughelegheleghe ukukindilila ukuya bakwiyisya linga babapele ulusako lumo lwa bubombeli ubu bukubapangisya ukuti muye nubudindo bumo pamo ubu abandu bikuketa linga mukubomba.

NGIMBA TUBAGHILE UKUBOMBA BULEBULE UKUTI TUNGABULEKAGHA UBWANALOLI?

10. Ngimba Yehova ikubabombesyela abanani ukuti babapeghe ubulongosi ababombi bake?

¹⁰ Mukindilileghe ukusubila ubulongosi ubwakufuma ku gulu lya Yehova. Nkabalilo ka Baisraeli, Yehova ambombesyelagha Mose na Yoswa ukuti abape ubulongosi abandu bake. (Yos. 1:​16, 17) Abaisraeli basayiwagha fiyo panongwa yakubaketa abanyambala aba ukuti bamwimilagha Yehova. Bo ifyinja fingi fikindilepo, kangi bo ikipanga kya Bukristu kyandile itolo, abatumiwa 12 babapele abandu ubulongosi. (Imbo. 8:​14, 15) Bo akabalilo kakindilepo, Abakristu aba balyongelile kangi bamo bali bakulumba ku Yerusalemu.  Panongwa yakukonga ubulongosi ubwakufuma ku banyambala abasubiliwa aba, “ifipanga filinkukaka ndwitiko, filinkongelapo ukubala amasiku ghosa.” (Imbo. 16:​4, 5) Amasiku agha, nanuswe tukusayiwa fiyo linga tukukonga ubulongosi ubwakufuma ku gulu lya Yehova. Loli ngimba Yehova abaghile ukwipilika bulebule linga tutikukolelana na aba abimike? Tubaghile ukwamula ilalusyo ili mwakuketa isi syabombiwe ku Baisraeli bo bikubuka ku Kisu kya Lufingo.

11. Ngimba syafiki syabombiwe ku Baisraeli aba balinsambukile Mose uyu asaliwe na Kyala ukuti abalongosyeghe? (Keta kangi ikithuzi.)

¹¹ Bo Abaisraeli bali pabulendo ubwakubuka ku Kisu kya Lufingo, abandu balyandile ukunsusya Mose panongwa yabudindo ubu Yehova alimpele. Abene batile: “Ikilundilo kya bandu bosa aba [komma Mose mwene] kyo kilundilo kya Yehova, yope na Yehova ali mmyabo.” (Kuba. 16:​1-3) Nalinga ukuti bwali bwanaloli ukuti kwa Yehova “ikilundilo kya bandu bosa” kyali kyake loli Yehova alinsalile Mose ukuti yo abalongosyeghe abandu bake. (Kuba. 16:28) Mwakunsusya Mose, abene banangisyagha ukuti bikunsusya Yehova. Mmalo mwakwinong’onela fiyo pa isi Yehova alondagha, abene balyandile ukwinong’onela pa isi balondagha. Kyala abaghoghile abalongosi bosa aba bansambukilagha ukongelelapo abandu bingi aba bakolelanagha nabo. (Kuba. 16:​30-35, 41, 49) Amasiku agha, tuli nulusubilo losa ukuti Yehova atikuhoboka na bandu aba batikukolelana nulubatiko ulwakufuma ku gulu lyake.

12. Nongwa yafiki tukulondiwa ukukindilila ukulisubila fiyo igulu lya Yehova?

¹² Tubaghile ukukindilila ukulisubila igulu lya Yehova. Linga baketile ukuti pikulondiwa ukuchenja muno twapilikisyilagha ifundo yimo iya mu Baibolo pamo muno imbombo ya Bunyafyale yikwendela, aba bikulongosya bikuchenja mwanakalinga. (Mbu. 4:18) Abene bikubomba isi ukuti banhobosyeghe Yehova.  Kangi bikughelaghela ukubomba ifindu mwakukolelana nifundo sya Mmasyu gha Kyala, isi ababombi bosa ba Yehova bikulondiwa ukusikonga.

13. Ngimba “amasyu amumi” ghikuyoba isyafiki, kangi tukulondiwa ukubomba isyafiki?

¹³ “Ughumilileghe amasyu amumi.” (2 Tim. 1:13) “Amasyu amumi” ghikuyoba isya fimanyisyo fya Bukristu ifi fikwaghiwa mu Baibolo. (Yoh. 17:17) Ifimanyisyo ifi fikutupa ulusubilo lwamaka. Igulu lya Yehova litumanyisye muno tubaghile ukusikongela ifundo isi. Kangi ukubomba isi, kukututula ukuti tusayiweghe fiyo.

14. Ngimba Abakristu bamo batoliwe bulebule ukughakonga “amasyu amumi”?

¹⁴ Ngimba syafiki sibaghile ukubombiwa linga tulekile ukughumilila “amasyu amumi”? Inong’onela ikifwanikisyo iki. Nkabalilo kakunyuma, Abakristu balyandile ukufumusya inkhani iyabutungulu iyakuti isiku lya Yehova lifikile. Sibaghile ukubombiwa ukuti alipo kalata uyu abandu binong’onagha ukuti untumiwa Pauli yo alembile nukuyoba isi. Mmalo mwakufufuza tasi ukuti bamanye ubwanaloli, Abakristu bamo ba ku Tesalonike basubile inkhani yabutungulu iyi nukwanda ukubabula abangi. Abene bakayagha pakusyobiwa linga bakumbukilagha isi Pauli abamanyisye pakabalilo aka ali nabo. (2 Tes. 2:​1-5) Pauli abasokile abakamu na balumbu bake ukuti bangasubilagha kilikyosa iki bapilike. Kangi ukuti abatule ukwitendekesya isya nkyeni, Pauli amalisisye ukulemba kalata wake uwabubili uwakubuka ku Batesalonike na masyu aghakuti: “Ulu lo luponio lwa kiboko kyangu ne Pauli, iki kyo kimanyilo kyangu mbakalata bosa aba nikusimba; momuno nikusimbila.”—2 Tes. 3:17.

15. Ngimba tubaghile ukwifighilila bulebule ku nkhani isyabutungulu isi sikuboneka ukuya syanaloli? Yoba ikifwanikisyo. (Keta kangi ifithuzi.)

¹⁵ Ngimba tubaghile ukumanyilako isyafiki ku masyu agha Pauli abalembile Bakristu ba ku Tesalonike? Linga tupilike ifindu fimo ifi fitikukolelana na isi tukumanyila mu Baibolo pamo linga tupilike inkhani yimo iyakuswighisya, tukulondiwa ukubomba ifindu mwamahala.  Ikisu kimo iki kunyuma batighi Soviet Union, abalughu bitu batumile kalata ku bakamu iyi batighi yifumile ku ofesi yitu inywamu pakisu kyosa. Kalata iyi yabakasyagha abakamu bamo ukuti bapaghukane nabinabo ukuti biyimileghe pabene. Isi syali mwakalata yula syafwanagha syanaloli. Loli abakamu abasubiliwa bakasyobiwe. Abene basyaghenie ukuti amasyu agha ghali mwakalata yula ghakakolelanagha na isi bamanyile. Amasiku agha, abalughu bitu utubalilo tumo bikubombela ifindu bo Intaneti pamo amalo aghakwangalilapo agha pa intaneti ukuti batusofanie kangi ukuti tuleke ukukolelana. Ukuti “inyinong’ono [syitu] singanyomokagha,” tukulondiwa ukuya maso mwakwinong’onela linga isi tupilike pamo tubelengile sikukolelana nubwanaloli ubu tukumanyila.—2 Tes. 2:2; 1 Yoh. 4:1.

16. Ukufwana na Baroma 16:​17, 18, ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki linga bamo babulekile ubwanaloli?

¹⁶ Mukindilileghe ukukolelana na aba bikunangisya ubusubiliwa kwa Yehova. Kyala ikulonda ukuti tukolelaneghe pakumwiputa. Tukuya pakukindilila ukukolelana linga tukukonga ifundo sya bwanaloli. Aliwesa uyu ikufumusya inkhani isi sitikukolelana nu bwanaloli, ikubapangisya abangi ukuti bangakolelanagha nkipanga yonongwa yake Kyala ikutusoka ukuti “tubepukileghe.” Linga tukaya maso, tubaghile ukubuleka ubwanaloli.—Belenga Baroma 16:​17, 18.

17. Ngimba tukusayiwa bulebule linga tukubwaghania ubwanaloli nukukindilila ukubukonga?

¹⁷ Linga tukubwaghania kanunu ubwanaloli nukubukonga, tukuya pakufighililiwa mwambepo kangi mwakumbili. (Ef. 4:​15, 16) Tutikuya pakusyobiwa nifimanyisyo ifyabutungulu ifya Setano kangi Yehova isakukindilila ukutufighilila pakabalilo ka butolwe ubukulumba. Amukindilileghe ukuya mbwanaloli, “po Kyala umwenelutengano isakuyagha nanumwe.”—Filip. 4:​8, 9.