IYAKUMANYILA 23
“Mwandeghe Nayumo Angabapelagha Bakoliwa”!
“Mwandeghe nayumo angabapelagha bakoliwa nubughanamahala gha nkisu nubusyobi bwa itolo ubwa mahala gha bundu.”—KOLOS. 2:8.
ULWIMBO 96 Buku la Chiuta Mbusambazi
UKUGHOMOKELAMO *
1. Ukufwana na Bakolosi 2:4, 8, ngimba Setano ikughelaghela bulebule ukuti atusofanie?
SETANO ikulonda ukuti uswe tuleke ukungana Yehova. Ukuti afwanisye isi umwene ikughelaghela ukuchenja aminong’ono ghitu ukuti twinong’oneghe bo muno ikulondela. Yonongwa yake ikutupepeka nukutosyoba ukwendela mfindu ifyakuhobosya ifi tufighanile ukuti tunkongeghe umwene.—Belenga Bakolosi 2:4, 8.
2-3. (a) Nongwa yafiki tukulondiwa ukupilikila amasyu agha ghali pilemba lya Bakolosi 2:8? (b) Ngimba tukuya pakuyobesania isyafiki mu nkhani iyi?
2 Ngimba bwanaloli ukuti tuli pandamyo inywamu iyakusyobiwa na Setano? Ena, momumo! Tukumbukeghe ukuti, Pauli akalembile amasyu ghakusoka agha ghikwaghiwa pa Bakolosi 2:8 ku bandu aba bakali bakristu. Loli umwene abalembile Abakristu aba bapakiwe nambepo mwikemo. (Kolos. 1:2, 5) Abakristu aba bali pandamyo inywamu fiyo iyakusyobiwa na setano, kangi nanuswe amasiku agha tuli pandamyo iyakufwana itolo. (1 Kor. 10:12) Nongwa yafiki? Ukufuma pakabalilo aka setano asopiwe pakisu kyapasi, umwene ikubombela injila isyakukindanakindana ukuti abasofanie ababombi ba Kyala abasubiliwa. (Ubuset. 12:9, 12, 17) Mwakongelelapo, tukwikala nkabalilo akapalala aka abandu ababibi nabasyobi “bikukindilila ukuya bonangi.”—2 Tim. 3:1, 13.
3 Mu nkhani iyi, tukuya pakuyobesania muno Setano ikubombela “ubusyobi bwa itolo” ukuti atusofanie aminong’ono ghitu. Tukuya pakuketa ifindu fitatu ifi setano “ikubombela fiyo,” kangi “nubwighane bwake.” (Ef. 6:11; amasyu ghapasi NWT.) Ukufuma apo, mu nkhani iyakukongapo, tukuya pakuyobesania muno tubaghile ukubombela ukuti tukane injila sya Seteno isi ikubombela ukuti atusofanie aminong’ono ghitu. Ikyakwanda, isagha tukete isi tubaghile ukumanyilapo pa isi Setano ababombile Abaisraeli mwakubasyoba bo bingile nkisu kya lufingo.
SETANO ABAGHELILE ABAISRAELI UKUTI BIPUTEGHE KUFIFWANI
4-6. Ukufwana nilemba lya Ukukumbusya Indaghilo 11:10-15, ngimba njila yiliku imbya iyi Abaisraeli balondiwagha ukumanyila bo bafikile nkisu kya lufingo?
4 Setano abaghelile Abaisraeli ukuti biputeghe kufifwani. Ngimba abombile bulebule isi? Umwene asimenye ukuti balondagha ifyakulya yonongwa yake alwaghilepo ulusako mwakubasofania aminong’ono ukuti babombeghe isi alondagha. Bo Abaisraeli bingile nkisu kya lufingo, abene balondiwagha ukumanyila injila imbya iya kulimila ifyakulya. Pakabalilo aka bali ku Egiputi, Abaisraeli babombelagha amisi agha ndusoko lwa Nile ku mighunda yabo. Loli nkisu kya lufingo lukalimo ulusoko ulunywamu, ukuti balime imbeyu syabo balondiwagha amisi agha fula kangi nindungwa. (Belenga Ukukumbusya Indaghilo 11:10-15; Yes. 18:4, 5) Yonongwa yake, Abaisraeli balondiwagha ukumanyila injila imbya isya kulimila imighunda yabo. Ukubomba isi kukali kupepe panongwa yakuti abandu bingi aba basimenye injila sya bulimi bafwilile ndungalangala.
5 Yehova ababulile abandu bake ukuti indamyo syabo syayagha pakumalika. Kangi alyongelilepo mwakuyoba amasyu aghakusoka agha ghabonike ukuti ghakakolelanagha nisya bulimi, umwene atile: “Muye maso mungisakwisyobagha nukughomokela ku bakyala abangi.” (Kukumbu. 11:16, 17) Nongwa yafiki Yehova abasokile ukuti bangiputagha kufifwani bo ikuyoba isya kumanyila injila imbya isya bulimi?
Kuba. 25:3, 5; Balo. 2:13; 1 Banyaf. 18:18) Pabumalilo Abaisraeli balinkuya batumwa ba Setano panongwa yakuleka ukumpilikila Kyala.
6 Yehova asyaghenie ukuti Abaisraeli bayagha pakugheliwa na bandu abapanja ukuti bamanyile injila simo isya kulimila ifyakulya ku mighunda. Momumo, abapalamani babo basimenye kanunu injila isya kulimila ukukinda abene kangi abandu ba Kyala bamanyilagha injila simo isyakulimila kubene, loli isi syabapangisyagha ukuti bande ukusyobiwa nukuleka ukunsubila Yehova. Abalimi ba ku Kanani biputagha kwa Baala kangi abene basyobiwagha na isi basubilagha. Abene basubilagha ukuti Baala ali namaka kangi yo abapagha ifula. Yehova akalondagha ukuti abandu bake basyobiweghe nubutungulu ubu. Loli, Abaisraeli utubalilo twingi biputagha kwa Baala. (INJILA SITATU ISI SETANO ABOMBILE UKUTI ABABIKE ABAISRAELI MBUTUMWA
7. Ngimba ulwitiko lwa Baisraeli lwagheliwe bulebule bo bingile nkisu kya lufingo?
7 Injila iyakwanda iyi Setano abombile yali yakuti umundu aye nifindu ifyakuhobosya mwakuketa amisi agha fula mungunda. Ifula yikatimagha fiyo nkisu kya lufingo kubwandilo kwa Epulelo ukufika mu Seputembala ikyinja kilikyosa. Ukuti Abaisraeli baye nifyakulya basubilagha ifula iyi akabalilo kosa yandagha mu Okutobala. Yonongwa yake Setano abasyobile Abaisraeli ukuti binong’oneghe ukuti linga bikulonda ukuya nubumi ubununu balondiwagha ukuti basubileghe inyigho sya bandu bapanja. Abapalamani aba basubilagha ukuti balondiwagha ukubomba inyiho ukuti abakyala babo babombepo simo mwakubapa ifula iyi balondagha. Bosa aba bakali nulwitiko mwa Yehova basubilagha ukuti iyi yo yali njila yene iyakumalana nululanga, yonongwa yake abene balyandile ukubomba inyiho na bandu abapanja ukuti bangindikeghe kyala uwabutungulu Baala.
8. Ngimba njila yiliku iyabubili iyi Setano abombile? Lingania.
8 Setano abombile injila iyabubile ku Baisraeli. umwene abapangisye kuti baye nifinyonya ifyabulowe. Abandu abapanja biputagha ku bakyala babo mwakubomba ifindu fyabulowe. Ifindu fyabulowe ifi fyabombiwagha na bandu bosa abanyambala kangi nabakikulu abalowe aba baghiwagha pa tempeli. Abandu bapanja bakitikisyagha kwene ukughonana kwa banyambala pamo abakikulu bene loli abene baketagha ukuti injila syosa isyabulowe syakwitikisiwa! (Kukumbu. 23:17, 18; 1 Banyaf. 14:24) Abene basubilagha ukuti inyiho isi syabakasyagha abakyala babo ukuti bapangisye ikisu ukuya nimboto. Panongwa ya isi Abaisraeli bingi balyandile ukukonga inyiho isyabulowe isya bandu bapanja nukwanda ukwiputa ku bakyala babutungulu. Ukuyoba ubwanaloli, abene bali batumwa ba Setano.
9. Mwakufwana na Hoseya 2:16, 17, ngimba Setano abapangisye bulebule Abaisraeli ukuti bamwibwe Yehova?
9 Setano abombile injila iyabutatu. Umwene abapangisye Abaisraeli ukuti bamwibwe Yehova. Nkabalilo ka nsololi Yeremiya, Yehova ayobile ukuti abasololi ababutungulu bikwisa kupangisya abandu bake ukuyibwa ingamu yake “panongwa ya Baala.” (Yere. 23:27) Abandu ba Kyala balekile ukubombela ingamu ya Yehova nukwanda ukubombela ingamu ya Baala, iyi yikusanusya “Umwenenayo” pamo “Umbombi.” Isi syabapangisye Abaisraeli ukutoliwa ukukindanisya pakati pa Yehova na Baala, yonongwa yake kwali kupepe ukubomba inyiho sya Baala pakumwiputa nukumwiputa Yehova.—Belenga Hoseya 2:16, 17 na masyu gha pasi NWT.
INJILA ISI SETANO IKUBOMBELA AMASIKU AGHA
10. Ngimba njila siliku isi Setano ikubombela amasiku agha?
10 Amasiku agha Setano ikubombela injila
isyakufwana itolo. Umwene ikubakola abandu mwakubombela ifinyonywa fyambili, mwakukusya utuyilo utwa bulowe, nukubapangisya abandu ukuti bibwe muno Yehova ikuketela ifindu. Ikyakwanda tukuya pakuyobesanie muno Setano ikupangisyila abandu ukuti bibwe muno Yehova ikuketela ifindu.11. Ngimba Setano ikupangisya bulebule abandu ukuti bamwibwe Yehova?
11 Setano ikupangisya ukuti abandu bamwibwe Yehova. Bo abatumiwa ba Yesu bafwile, bamo aba batighi Bakristu bwalyandile ukumanyisya ifimanyisyo fyabutungulu. (Imbo. 20:29, 30; 2 Tes. 2:3) Abakristu aba balekile ukuyoba isya Kyala yumonywene uwabwanaloli. Mwakifwanikisyo, abene basosisyemo ingamu yakuti Yehova mu ma Baibolo ghabo nukubikamo iyakuti “Mwalafyale.” Bo basosisyemo ingamu ya Yehova nukubikamo iyakuti “Mwalafyale,” kwali kukafu ukuti abandu bakindanisye pakati pa Yehova na “bakyala” abangi aba bikuyobiwa mu Baibolo. (1 Kor. 8:5) Abene babombelagha amasyu aghakuti, “Mwalafyale,” ukuyoba isya Yehova na Yesu, isi syapangisyagha abandu ukuti kuye kukafu ukukindanisya pakati pa Yehova numwanake Yesu. (Yoh. 17:3) Ubutungulu ubu bukukolelana fiyo nikimanyisyo ikyakuti mwa Kyala yumoywene muli aba Kyala batatu—ikimanyisyo iki kikayamo mu Baibolo. Panongwa ya isi, abandu bingi bikuketa ukuti bakabaghila ukunsubila nukum’manya Kyala. Ubu butungulu bunywamu fiyo!—Imbo. 17:27.
12. Ngimba amatchalichi ghabutungulu ghikukasya isyafiki, kangi ngimba ifyakukongapo fyake findu fiki ukufwana namuno pikuyobela pilemba lya Baroma 1:28-31?
12 Setano ikubombela ifinyonywa fya mbili. Nkabalilo ka Baisraeli ba kunyuma, Setano abombelagha amatchalichi ghabutungulu ukuti abakasye abandu ukubomba ifyabulowe. Momuno ikubombela na masiku agha. Amatchalichi ghabutungulu yikukasya abandu ukuti ukubomba ifyabulowe kukaya nindamyo nayimo. Syakitima ukuti abandu bingi aba bikuyoba ukuti bikumbombela Kyala batikukonga ifundo syake. Untumiwa Pauli alingenie mwakalata wake uwakubuka ku Baroma ifyakukongapo ifyakubomba ubulowe. (Belenga Baroma 1:28-31.) Ukubomba “isi sikabaghila” sifwene itolo nukubomba ubulowe munjila yiliyosa, ukongelelapo ukughonana kwa banyambala pamo abakikulu bene. (Rom. 1:24-27, 32; Ubuset. 2:20) Kwakulondiwa fiyo ukuti tupilikileghe ifundo isi tukumanyila mu Baibolo!
13. Ngimba njila iyingi yiliku iyi Setano ikubombela?
1 Tim. 5:8) Loli tubaghile ukuya na maluso agha linga tukulimbikila ukumanyila isukulu. Loli tukulondiwa ukuya maso. Mfyisu ifingi abana ba sukulu batikumanyila amaluso aghapamwanya ghene loli bikumanyila kangi amahala gha nkisu. Abana ba sukulu bikukasiwa ukuti balalusyeghe ukuyapo kwa Kyala kangi ukuti bangalisubilagha Ibaibolo. Abene bikubuliwa ukuti abandu ba mahala bikusubila ukuti ifindu fyachenjile ukufuma ku finyamana. (Rom. 1:21-23) Ifimanyisyo ifi fitikukolelana “namahala gha Kyala.”—1 Kor. 1:19-21; 3:18-20.
13 Setano ikubombela ifinyonywa ifibibi. Twesa tuli nifinyonywa fyakuti tumanyile amaluso ghamo agha ghabaghile ukututula ukuti twitule twibene kangi nimbumba syitu. (14. Ngimba amahala gha bandu ghikukasya isyafiki?
14 Amahala gha bandu ghikusula pamo ukukana ifundo syabugholofu isya Yehova. Aghene ghatikunangisya iseke sya mbepo wa Kyala m’malo mwake, ghikunangisya “imbombo sya mbili.” (Gal. 5:19-23) Ghikukasya abandu ukuti bayeghe bakwibona, isi sikupangisya ukuti abandu “biyighaneghe bene.” (2 Tim. 3:2-4) Akayilo aka kakindene na kayilo kakwiyisya aka Kyala ikulonda ukuti ababombi bake banangisyeghe. (2 Samu. 22:28) Abakristu bamo aba babukileko ku yunivesite bandile ukwendela amahala gha bandu nukuleka ukukonga amahala gha Kyala. Isagha tukete ikifwanikisyo kimo kya isi sibaghile ukubombiwa linga tutikukonga amahala gha bandu.
15-16. Ngimba mukumanyilapo isyafiki ukufuma kukyakubombiwa kya mulumbu uyu?
15 Umulumbu uyu abombilepo ububombeli bwa kabalilo kosa kwa mfyinja 15 atile: “Pakuya nketi, nabelengile nukupilika isya ndamyo isi sikuyapo linga umundu abukile ku yunivesite,
loli ngapilikile ubulongosi ubu. Ninong’onagha ukuti ubulongosi ubu butikubuka kumyangu.” Ngimba umwene alyaghene nindamyo siliku? Umwene atile: “Namalagha akabalilo katali namaka pakumanyila ifimanyilo fyapamwanya ifi fyambangisyagha ukuti ningayagha nakabalilo kakwiputa kwa Yehova bo muno nabombelagha pakwanda, natoliwagha ukumanyila Ibaibolo na bangi nukwitendekesya ingomano panongwa yakuti nakatalagha fiyo. Bo nsyaghenie ukuti ukufighana fiyo ifimanyilo fyapamwanya kukonanga ubumanyani bwangu na Yehova, naketeli ukuti ngulondiwa ukuleka. Kangi syo isi nabombile.”16 Ngimba ifimanyilo fya ku yunivesite ifi fyalimpalamasisye bulebule umulumbu uyu? Umwene atile: “Isoni sikungola panongwa yakuti ifi mmanyile fikumbangisya ukuti ningabaketagha kanunu abangi, fiyofiyo abakamu na balumbu, ngulonda ukuti babombeghe ifi bakabaghila ukufwanisya, kangi ngwipaghula kumyabo. Sinyeghile akabalilo katali ukuti ndeke ukwinong’ona bo ulu. Ikyakubombiwa iki kikunangisya ububibi bwa kuleka ukupilikila ubulongosi ubu Tata witu wakumwanya ikutupa ukwendela mu gulu lyake. Yehova atumenye kanunu ukukinda muno uswe twimanyile. Pene linga tukupilikila!”
17. (a) Ngimba tukulondiwa ukuya na minong’ono ghaliku? (b) Ngimba mu nkhani iyakukongapo tukwisa pakumanyila isyafiki?
17 Tungitikisyagha ukuti tukoliwe mbutumwa bwa “mahala gha bandu kangi nubusyobi bwa itolo” nkisu kya Setano iki. Tukindilileghe ukwifighilila ku njila sya Setano. (1 Kor. 3:18; 2 Kor. 2:11) Tunginditikisyagha ukuti Setano atupangisye ukumwibwa Yehova. Tukindilileghe ukukonga ifundo syapamwanya isya Yehova. Kangi tungitikisyagha ukuti Setano atusyobe mwakuleka ukupilikila ubulongosi bwa Yehova. Loli ngimba tubaghile ukubomba isyafiki linga tusyaghenie ukuti tuli ninyinong’ono sya nkisu iki? Inkhani iyakukongapo tukwisa pakuketa muno amasyu gha Kyala ghabaghile ukututulila muno tubaghile “ukughabulutulila” amalinga ninyinong’ono.—2 Kor. 10:4, 5.
ULWIMBO 49 Kukondweska Mtima wa Yehova
^ ipal.5 Setano amenye fiyo ukubasofania abandu. Umwene ikubasyoba abandu bingi ukuti biketeghe ukuti bali nubwabuke loli ukuyoba ubwanaloli abene bikuyabatumwa. Inkhani iyi yikuya pakulingania injila nyingi isi Setano ikubombela ukuti abasyobe abandu.
^ ipal.48 ISI IKITHUZI KIKULINGANIA: Abaisraeli bikwangala na ba Kanani aba bikubafimbilisya ukuti bakamwipute Baala nukubomba ifyabulowe.
^ ipal.51 ISI IKITHUZI KIKULINGANIA: Ikikwangwani kya tchalichi iki kikukasya ukughonana kwa banyambala pamo abakikulu bene.
^ ipal.53 ISI IKITHUZI KIKULINGANIA: Umulumbu wakilumyana ikulembasya ku yunivesite. Umwene na aba ikumanyila nabo bikuyobesania ifundo isi aba sayansi bikupanga namuno babaghile ukumalanilana nindamyo sosya sya bandu. Ukufuma apo ali mu Nyumba ya Bunyafyale loli amahala ghali ku bungi.