1. Nongwa yafiki tukulondiwa ukupilikila ubulongosi bwa Yesu?

MUBUSOLOLI bwake ubwakuyoba isya m’masiku aghabumalikisyo, Yesu atile: “Mwandeghe mungisakuyagha bakwikolania nisya nkisu nubughale, nukwiyaya nifya bumi ubu.” (Luka 21:34) Tukulondiwa ukupilikila ubulongosi ubu. Nongwa yafiki? Amasiku agha, tukwaghana nindamyo isyakufwana na isi umundu aliwesa ikwaghana nasyo.

2. Ngimba ndamyo siliku isi abakamu na balumbu bitu bikwaghana nasyo?

² Utubalilo tumo, tubaghile ukwaghana nindamyo isyakukindanakindana pakabalilo kamokene. Isagha twinong’onele ififwanikisyo ifi. Unketi yumo uyu ingamu yo John, * uyu ikubina ububine ubunywamu, umwene awile amaka bo unkasi wake andekile uyu balikele nawe pabweghi kwa fyinja 19. Kangi abanake babili balekile ukumbombela Yehova. Bob na Linda balyaghene nindamyo isyakukindana nisya John. Bosa bataghile ulusako ulwakubomba imbombo, kangi bakakindilile ukwikala munyumba yabo. Mwakongelelapo pandamyo isi balyaghene nasyo, Linda balimwaghile nububine bwa ndumbula, kangi imbungo iyingi yalyandile ukonanga umbili wake ukuti ghungafighililiwagha.

3. Ukufwana na Bafilipi 4:6, 7, ngimba tukusubila isyafiki?

³ Tuli nulusubilo losa ukuti Umpeli witu kangi Tata walughano, Yehova, ikumanya muno tukwipilikila linga twaghene nindamyo. Kangi umwene ikulonda ukututula ukuti tumalane nindamyo isi tukwaghana nasyo. (Belenga Bafilipi 4:6, 7.) Amasyu gha Kyala ghali nififwanikisyo fyingi ifi fikulingania indamyo isi ababombi bake bifimbilisyagha. Kangi ififwanikisyo ifi fikututula ukumanya  muno Yehova abatulile ababombi bake ukuti bamalane nindamyo. Isagha tukete ififwanikisyo fimo finandi.

4. Ngimba Elijah alyaghene nindamyo siliku, kangi umwene anketagha bulebule Yehova?

⁴ Eliya ambombelagha Yehova nkabalilo kandamyo kangi yope alyaghene nindamyo inywamu fiyo. Umwalafyale Ahabu, uyu ali yumo wa banyafyel aba bakali basubiliwa mu Israeli, alyeghile Yezebeli, uyu iputagha kwa Baala. Bosa babili bapangisye ukuti abandu nkisu kyosa biputeghe kwa Baala kangi babaghoghile abasololi bingi aba Yehova. Loli Eliya aponile. Umwene aponile kundamyo ya njala iyi atamiwe nayo mwakunsubila Yehova. (1 Banyaf. 17:2-4, 14-16) Mwakongelelapo, Eliya asubile mwa Yehova pakabalilo aka abasusyagha abasololi abatungulu nabandu abangi aba biputagha kwa Baala. Umwene abakasisye Abaisraeli ukuti bambombeleghe Yehova. (1  Banyaf. 18:21-24, 36-38) Eliya ali nubuketi ubwamuno Yehova antulilagha nunkumfighilila pakabalilo aka aghanagha nindamyo.

5-6. Ukufwana na 1 Banyafyale 19:1-4, ngimba Eliya ipilikagha bulebule kangi Yehova alinangisye bulebule ukuti alinganile fiyo?

⁵ Belenga 1 Banyafyale 19:1-4. Eliya alyandile ukutila panongwa yakuti Yezebeli alondagha ukungogha. Yonongwa yake umwene abopile kukaya ka Biyere-sheba. Umwene awile amaka alinkusuma ukuti “kwali kununu ukuti afwe itolo.” Ngimba findu fiki fyalimpangisye ukuti ipilike bo ulu? Eliya yope akali ngolofu, “ali mundu itolo bo yuyuswe.” (Yak. 5:17) Lumo yope ali nindamyo nyingi isi akatele nasyo. Sikuboneka ukuti Eliya inong’onagha ukuti  ukwiyipa kwake mwakubakasya abandu ukuti bamwiputeghe Yehova kwali kwa itolo kangi umwene inong’onagha ukuti asyele mwene uyu ambombelagha Yehova mu Israeli. (1 Banyaf. 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Tubaghile ukuswigha na isi unsololi uyu inong’onagha. Loli Yehova asimenye kanunu muno Eliya ipilikilagha.

⁶ Yehova akalinkalalile Eliya bo ikulingania muno ipilikilagha. M’malo mwake umwene alintulile Eliya ukuti akabe kangi amaka. (1 Banyaf. 19:5-7 Mwakisa Yehova alintule Eliya ukuti aye naminonong’ono amanunu mwakumpa amaka. Yehova alimbulile kangi ukuti ali nabandu abakufwana 7,000 mu Israeli aba bakanile ukwiputa kwa Baala. (1 Banyaf. 19:11-18) Mwakisa, Yehova alinangisye Eliya ukuti alinganile fiyo.

7. Ngimba lusubilo luliku ulu tulinalo ukufwana namuno Yehova alintulile Eliya?

⁷ Ngimba tukulimbana nindamyo yaminong’ono? Syakukasya fiyo ukumanya ukuti Yehova asimenye kanunu muno Eliya ipilikilagha pakabalilo aka ali mundamyo! Sikutupa ulusubilo ulwakuti umwene asimenye kanunu indamyo isi tulinasyo. Umwene amenye isi tukabaghila ukufwanisya, asimenye kangi isi tukwinong’ona namuno tukwipilikila. (Sal. 103:14; 139:3, 4) Linga tukunkonga Eliya mwakuya nulusubilo mwa Yehova, umwene ikuya pakututula ukuti tumalane nindamyo yaminong’ono.—Sal. 55:22.

8. Ngimba Yehova ikuya pakututula bulebule ukuti tumalane naminong’ono?

⁸ Aminong’ono ghabaghile ukutupangisya ukuti tunginong’onagha kanunu, nukuwa amaka. Linga sili bo ulu, tukumbukeghe ukuti Yehova ikuya pakututula ukuti tumalane nindamyo yaminong’ono. Ngimba ikuya pakututula bulebule? Umwene ikutubula ukuti tu ntaghileghe yuyo syosa isi tukwiyaya nasyo. Kangi ikuya pakutwamula linga tukunsuma ukwendela ndwiputo. (Sal. 5:3; 1 Pet. 5:7) Yonongwa yake tukulondiwa ukwiputa kwa Yehova akabalilo kosa linga twaghene nindamyo. Umwene atikuya pakuyoba nanuswe maso na maso bomuno abombile na Eliya, loli ikuya pakuyoba nanuswe ukwendela M’masyu ghake agha mu Baibolo kangi ukwendela mugulu lyake. Inkhani isi tukubelenga mu Baibolo sibaghile ukutusubisya fiyo nukutupa ulusubilo. Kangi abakamu nabalumbu bitu babaghile ukutukasya.—Rom. 15:4; Hib. 10:24, 25.

9. Ngimba ummanyani uyu tunsubile abaghile ukututula bulebule?

⁹ Yehova alimbule Eliya ukuti akampe imbombo yimo Elisha. Isi Yehova abombile apa, ali ntulile fiyo Eliya ukuti aye numanyani unnunu uyu antulagha mwakunkasya linga awile amaka. Munjila yakufwana itolo, linga tukumbula ummanyani witu indamyo iyi tulinayo namuno tukwipilikila abaghile ukututula ukuti tumalane nindamyo . (2 Banyaf. 2:2; Mbu. 17:17) Linga tukuketa ukuti tukaya nummanyani uyu tubaghile ukumbula indamyo iyi tulinayo, twiputeghe kwa Yehova ukuti atutule ukumwagha Unkristu unkusi mwampepo uyu abaghile ukututula mwakutukasya linga twaghene nindamyo.

10. Ngimba isi Eliya alyaghene nasyo sikutupa bulebule ulusubilo, kangi ngimba ulufingo ulu luyobiwe pa Yesaya 40:28, 29 lukututula bulebule?

¹⁰ Yehova alintulile Eliya ukuti amalane nindamyo ya minong’ono nukukindilila ukumbombela mwalwitiko kwa fyinja fingi. Isi Eliya alyaghene nasyo sikutupa ulusubilo. Utubalilo tumo tubaghile ukuya naminong’ono mingi agha ghabaghile ukutupangisya ukuti tuwe amaka. Loli, linga tukunsubila Yehova, ikuya pakutupa amaka ukuti tukindilile ukumbombela umwene.—Belenga Yesaya 40:28, 29.

11-13. Ngimba aminong’ono ghabapalamasisye bulebule ababombi ba Kyala batatu abakunyuma?

¹¹ Abandu ba kunyuma aba Mubaibolo bamo bope batamiwepo naminong’ono. Mwakifwanikisuyo,  Hana alifimbilisye pakabalilo aka atamiwagha naminong’ono panongwa yakuti ali ngumba, loli unkasi unnine apapagha kangi ansekagha Hana nukunjwelula. (1 Samu. 1:2, 6) Aminong’ono ghalimpangisye Hana ukuti asulumanie fiyo nukutoliwa ukulya ifyakulya.—1 Samu. 1:7, 10.

¹² Utubalilo tumo, Umwalafyale Davidi atamiwe naminong’ono. Inong’onela indamyo isi alyaghene nasyo. Umwene ali nikitima panongwa ya butulanongwa ubunywamu ubu abombile. (Sal. 40:12) Umwanake Abisalomu uyu alinganile alinsambukile, kangi pabumalilo afwile. (2 Samu. 15:13, 14; 18:33) Yumo mwa bamanyani ba Davidi alimbikile mbalughu. (2 Samu. 16:23–17:2; Sal. 55:12-14) Amasalimo mingi agha Davidi alembile ghikulingania muno ipilikilagha panongwa yakuwa amaka kangi nukukindilila ukusubila mwa Yehova.—Sal. 38:5-10; 94:17-19.

¹³ Kangi umundu yumo uyu alembile masalimo akanile ukubombela pamopene ifindu nabandu ababibi. Umundu uyu ali yo Asafu uyu ambombelagha Kyala pa nyumba inyikemo. Asafu yope matamiwe fiyo naminong’ono, agha ghalimpangisye ukuti angahobokagha nukusita kwikutisiwa. Kangi alyandile ukukayika ulusayo ulu lukuyapo linga umundu ikumbombela Kyala ukuti lukaya lwakufwana.—Sal. 73:2-5, 7, 12-14, 16, 17, 21.

14-15. Ngimba tukumanyilapo isyafiki kufifwanikisyo fitatu ifya Mubaibolo ukuti tusume ubutuli kwa Yehova?

¹⁴ Abandu ba Yehova batatu aba tubayobile bosa bansubilagha fiyo Yehova ukuti abatule. Abene biputagha kumyake pakabalilo aka bali mundamyo. Kangi bambulagha Yehova ukwendela ndwiputo kisita kutila, ifindu ifi fyabapangisyagha ukuti batamiweghe naminong’ono. Abene bakindilile ukubuka kumalo gha Yehova aghakwiputilako.—1 Samu. 1:9, 10; Sal. 55:22; 73:17; 122:1.

¹⁵ Yehova mwakisa abatulile aliwesa pamwene.  Hana alwaghile ulutengano nukuya nsangalufu panongwa ya isi Yehova alimbomile. (1 Samu. 1:18) Davidi alembile ukuti: “Syo nyingi itolo isi ungolofu ikukubilwa nasyo, loli Yehova ikumpoka muli fyosa.” (Sal. 34:19) Kangi uyu alembile amasalimo pabumalilo yope aketile ukuti Yehova “alinkole ikiboko kyake ikililo,” mwakumpa ubulongosi munjila yalughano. Umwene alimbile ukuti: “Loli une, isyene inunu ukukinda syo syakuya mbupipi mwa Kyala. Ngusalile uwe Yehova ukuya bwibililo bwangu.” (Sal. 73:23, 24, 28) Ngimba tukumanyilapo isyafiki kufifwanikisyo ifi? Utubalilo tumo, tubaghile ukwaghana nindamyo inywamu fiyo isi sibaghile ukutupangisya ukuti tuye naminong’ono. Loli tubaghile ukumalana nindamyo linga tukukonga ififwanikisyo fyamuno Yehova abombile mwakubatula abangi, mwakunsuma ukwendela ndwiputo nukunsubila, kangi nukumpilikila mwakubomba isi umwene ikulonda ukuti tubombeghe.—Sal. 143:1, 4-8.

16-17. (a) Nongwa yafiki tutikulondiwa ukuya pabutali na Yehova kangi nabandu bake? (b) Ngimba tubaghile ukukasiwa bulebule?

¹⁶ Ififwanikisyo fitatu ifi fikutumanyisya kangi ifundo iyingi iyakulondiwa fiyo iyakuti, tungayagha kubutali na Yehova kangi nabandu bake. (Mbu. 18:1) Nancy, uyu atamiwe naminong’ono bo undume wake andekile, atile: “Amasiku mingi ngalondagha ukumbona pamo ukuyobesania  numundu aliwesa. Loli, naketile ukuti akabalilo aka ngangalagha nabandu nasulumaniagha fiyo.” Ifindu fya chenjile bo Nancy asyaghile injila isyakubatulila abangi aba bope baghanagha nindamyo. Umwene atile: “Napilikisyagha linga abangi bikulingania indamyo syabo isi bali nasyo. Naketile ukuti linga ngubapelela ikisa mwakubatula, ngayagha nikitima fiyo.”

¹⁷ Tubaghile ukukaba amaka linga tukwaghiwa pangomano syakapanga. Linga tuli pangomano, tukunangisya kwa Yehova ukuti tukulonda akindilile ukuya “ntuli witu kangi nsubisi witu.” (Sal. 86:17) Umwene ikutukasya ukwendela mwambepo wake mwikemo, amasyu ghake kangi nabandu bake. Ingomano sikutupa ulusako lwakuti tuhobokeghe “tukukasania.” (Rom. 1:11, 12) Umulumbu uyu ingamu yake yo Sophia atile: “Yehova nabakamu bitu pakisu kyosa balindulile fiyo ukuti nifimbilisye. Ikindu kyakulondiwa pabumi bwangu syali ngomano sya pakipanga. Ngetile ukuti linga ngwingila mbufumusi nikipanga kyangu, ngwipilika kanunu kangi ngufwanisya ukumalana naminong’ono nubogha.”

18. Linga tuwile amaka, ngimba Yehova abaghile ukutupa ifindufiki?

¹⁸ Linga tuwile amaka, tukumbukeghe ukuti Yehova akafinga kwene ukuti ikuya pakusosyapo indamyo nkyeni isitukwaghana nasyo loli umwene ikutupa kangi ubutuli ukuti tumalane nindamyo amasiku agha. Yehova ikutupa “isitukulonda kangi namaka” ukuti tumalane naminong’ono linga tuwile amaka nulwi.—Fill. 2:13.

19. Ngimba lufingo luliku ulu ilemba lya Baroma 8:37-39 lukutupa?

¹⁹ Belenga Baroma 8:37-39. Untumiwa Pauli ikutusimikisyila ukuti nakimo ikindu iki kibaghile ukutupaghula kulughano lwa Kyala. Ngimba tubaghile ukuntula bulebule unkamu pamo umulumbu uyu ikughelaghela ukuti amalane nindamyo ya naminong’ono? Inkhani yakukongapo yikuya pakulingania muno tubaghile ukunkongela Yehova mwa kunangisya ikisa kangi nukubatula abakamu nabalumbu bitu linga baghene nindamyo.