ALIWESA ikulonda ukuti abandu banketeghe ukuti mundu nnunu. Loli ukunangisya ubununu kukafu fiyo amasiku agha. Abandu bingi “basitakusighana inunu.” (2 Tim. 3:3) Abene bikukana ifundo sya Yehova, bikuyoba ukuti “imbibi syo nunu syope inunu bikusiyoba ukuti mbibi” (Yes. 5:20) Kangi twesa kubaghile ukuya kukafu fiyo ukunangisya ubununu panongwa yakuti tukaya bagholofu. Tubaghile ukwipilika bo Anne, * uyu alimbombile Yehova kwa kabalilo katali kangi ayobile ukuti, “Kwali kukafu ukuti nsubile ukuti ndi mundu nnunu.”

Ikindu kyakuhobosya fiyo kyo kyakuti twesa tubaghile ukuya bandu banunu! Ubununu kyo kindu iki kikufuma kwambepo mwikemo uwa Kyala kangi mbepo wake wamaka fiyo ukukinda ikindu kilikyosa pamo indamyo yiliyosa iyi tubaghile ukwaghana nayo. Isagha twinong’onele isi amasyu aghakuti ubununu ghikusanusya kangi namuno tubaghile ukunangisyila akayilo aka.

Ubununu, kayilo aka kikunangisya ukubomba ifindu ifinunu pamo ukuya mundu nnunu. Isi sikongelelapo ukunangisya utuyilo utununu kangi kisita kubomba ububibi. Ubununu bukuya nifyakukongapo ifinunu fiyo ku bangi. Umundu ununu akabalilo kosa ikuketa injila inunu isi abaghile ukubatulila abangi.

Lumo mubabwenepo abandu bamo bikunangisya ubununu ku mbumba syabo nabamanyani babo, loli ngimba ubununu bukulondiwa ukumalikila papapa? Momumo, akayapo nayumo uyu abaghile ukunangisya ubununu akabalilo kosa, Ibaibolo likuti ‘akayamo yumo nkisu uyu ikubomba si nunu akabalilo kosa kisita konangamo.’ (Ndu. 7:20) Untumiwa Pauli ayobile ukuti: ‘Namanga menye ukuti nkati mmyangu, ko kuti mumbili wangu, bukayamo nabumo ubununu.’ (Rom. 7:18) Yonongwa yake syakupilikiwa ukuti tukulondiwa ukumanyila ukufuma kwa Yehova linga tukulonda ukukusya akayilo aka.

Yehova atupele ifundo isya muno tubaghile ukubombela ukuti tuye bandu banunu. Ibaibolo likuti: ‘Uwe uli nnunu kangi kubomba si nunu. Umanyisyeghe indaghilo syako.’ (Sal. 119:68) Isagha twinong’onele ifundo sibili isi siyobiwe muvesi ili isyakufwana nubununu bwa Yehova.

Yehova nnunu. Isi sikusanusya ukuti Yehova nnunu fiyo kangi kikayapo ikindu nakimo iki kibaghile ukuntolesya ukuya nnunu. Inong’onela isi syabombiwe bo Yehova ikumbula Mose ukuti: ‘Nsumwike pakubwendesya ubununu bwangu bosa nkyeni mmyako.’ Umwene Yehova alinkukinda nkyeni mwa Mose alinkuyifumusya ingamu yake alinkuti: ‘Yehova, Yehova, yo une Kyala wakibabalisi nu wakisa ne ndikukalala mbibimbibi ne niswile nikibabilisi nubwanaloli, nikubanangisya abandu aba elefu bingi itolo ikisa kyangu, pakubaswa imbibi syabo, ningilanio syabo ni nongwa syabo, kangi ndikuleka itolo ukubafunda abandu.’ (Kuso. 33:19; 34:6, 7) Tukulondiwa ukumanya ukuti ubununu bwa Yehova bukunangisiwa munjila isyakukindanakindana. Nalinga ukuti Yesu yope ali nnunu bo muno abandu balondiwagha ukuyila, umwene atile: ‘Akayapo yumo unnunu, loli yumoywene yo yu Kyala.’—Luka 18:19.

Imbombo sya Yehova nunu. Syosa isi Yehova ikubomba sikunangisya ukuti umwene nnunu.  ‘Yehova yo nnunu kuli bosa itolo ikibabilisi kwake kyo kili pa fipeliwa fyake fyosa.’ (Sal. 145:9) Panongwa yakuti Yehova nnunu, umwene atikusala, abapele abandu bosa ubumi na ifi bikulonda pabumi bwabo. (Imb. 14:17) Ubununu bwake bukunangisiwa linga ikutuhobokela. Uwamasalimo atile: ‘Namanga uwe, we Yehova uli nnunu naloli kangi kuswa imbibi sya bandu.’ (Sal. 86:5) Ukuyoba ubwanaloli ‘Yehova atikubima fimo ifinunu abandu aba bikwenda mbugholofu.’—Sal. 84:11.

Tupeliwe nkifwani kya Kyala, yonongwa yake tuli nulusako ulwakuya bandu banunu kangi nukubomba ifindu ifinunu. (Ubwa. 1:27) Loli isi sikabaghila ukubombiwa syene, amasyu gha Kyala ghikutubula ukuti ‘Mumanyileghe ukubomba inunu.’ (Yes. 1:17) Loli ngimba tubaghile ukubomba bulebule ukuti tunangisyeghe akayilo akanunu bo aka? Inong’onela injila sitatu isya muno tubaghile ukubombela isi.

Iyakwanda, tusumeghe mbepo mwikemo wa Kyala, ughu ghubaghile ukubatula Abakristu ukuti banangisyeghe akayilo akanunu aka. (Gal. 5:22) Momumo, mbepo mwikemo wa Kyala ghubaghile ukututula ukuti tufighaneghe ifindu ifinunu nukukana ifindu ifibibi. (Rom. 12:9) Ibaibolo likuti Yehova abaghile ‘ukutukasya mumbombo syosa na m’masyu ghosa amanunu.’—2 Tes. 2:16, 17.

Ikyabubili, tukulondiwa ukubelenga amasyu gha Kyala. Linga tukubomba bo isi, Yehova abaghile ukutumanyisya ‘ubugholofu, ubwanaloli nubununu’ kangi ‘twisa kumanya sisyo tubaghile ukubomba.’ (Mbu. 2:9; 2 Tim. 3:17) Mwakubelenga amasyu gha Kyala nukwinong’onelapo isi tukubelenga, tukuya pakukindilila ukubomba ifindu ifinunu ifyakufwana nubwighane bwa Kyala. Linga tukubomba bo isi, sikuya pakututula ukuti twisusyeghe ifindu ifinunu mundumbula yitu.—Luka 6:45; Ef. 5:9.

Ikyabutatu, tughelegheleghe “ukukonga isi syo nunu.” (3 Yoh. 11) Tuli nififwanikisyo ifinunu ifya mu Baibolo ifi tubaghile ukukonga. Ififwanikisyo ifinunu fiyo fyo fya Yehova na Yesu. Loli tubaghile kangi ukwinong’onelapo isya bangi aba banangisye ubununu. Bamo mwa bandu aba yo Tabita na Barnaba. (Imb. 9:36; 11:22-24) Tubaghile ukukasiwa ukufuma kukifwakisyo kyabo ikinunu linga tukumanyila isi Ibaibolo likuyoba isyakufwana na bandu aba, namuno tubaghile ukubatulila abangi. Inong’onela isi mubaghile ukubomba ukuti mubatule abangi mumbumba yinu pamo nkipanga. Kangi mubaghile ukuketa muno Tabita na Barnaba basayiliwe mwakuya bandu banunu. Nanuswe tubaghile ukusayiwa linga tuli bandu banunu.

Tubaghile ukwinong’onela kangi isya bandu aba bikughelaghela ukubomba ifindu ifinunu amasiku agha. Mwakifwanikisyo, inong’onela isya bakulumba ba kipanga aba bikwiyipa fiyo nkipanga  aba ‘basighanile inunu.’ Kangi tungibwagha isya abakikulu abasubiliwa aba m’masyu na mfyakubomba fikuti abene ‘bamanyisyeghe si nunu.’ (Tit. 1:8; 2:3) Umulumbu Roslyn atile: “Um’manyani wangu ikwiyipa fiyo ukuti abatule kangi nukubakasya abangi nkipanga. Umwene ikwinong’onela indamyo syabo kangi ikubapa ifyabupe nukubatula munjila isyakukindanakindana. Ngunketa umwene ukuya mundu nunu fiyo.”

Yehova ikubakasya abandu bake ukuti “biyuleghe ukubomba syene si nunu.” (Am. 5:14) Linga tukubomba bo isi, sikuya pakututula ukuti tusighaneghe isi Yehova ikuyoba ukuti syo nunu kangi sikuya pakututula ukuti tubombeghe inunu.

Ukuya bandu banunu tutikulondiwa ukubomba ifindu mwakubahobosya itolo abandu pamo ukubapa ifyabupe ifyapamwanya. Tufwanikisye: Ngimba mukwinong’ona ukuti umundu uyu ikujambula ikithuzi ikuya nikibombelo kimokyene pamo fibili itolo? Hayi! M’malo mwake, umwene abaghile ukubombesyela ifibombelo ifyakukindanakindana ukuti ajambule ikithuzi ikinunu. Mwakufwana itolo, linga tukubomba ifindu fingi ifinunu ifi fikuboneka ukuya fyapasi mwakubatula abangi, fikuya pakunangisya ukuti tuli bandu banunu.

Ibaibolo likutubula ukuti “twilinganieghe” kangi “nukubomba” imbombo syosa inunu. (2 Tim. 2:21; Tit 3:1) Linga tukubikako amahala ku ndamyo isi abangi bikwaghana nasyo, tubaghile ukusyagha injila isyakuti ‘tubabombeleghe inunu ukuti bayengiweghe.’ (Rom. 15:2) Isi sikongelelapo ukubayabila ifindu ifi tuli nafyo. (Mbu. 3:27) Tubaghile ukunkolela yumo ukuti tusalye nawe ifyakulya pamo ukukasania nawe. Linga tusimenye ukuti yumo abinile, tubaghile ukuntumila ikhadi, ukumwendela, pamo ukumwimbila ifoni. Momumo, tubaghile ukulwagha ulusako ulwakuyoba ‘isi nunu isyakuyenga apa linga pabaghile, ko kuti libapeghe ilipyana aba bikulipilika.’—Ef. 4:29.

Mwakufwana na Yehova, tukulondiwa ukukindilila ukubomba inunu ku bandu bosa. Yonongwa yake tukulondiwa ukubabombela abangi kisita kusala. Injila yimo inunu fiyo iyi tubaghile ukubabombela abangi ifindu ifinunu bo muno Yehova ikubombela ko, kufumusya amasyu amanunu agha Bunyafyale ku bandu bosa. Ukufwana na muno Yesu ayobile, tukulondiwa ukukindilila ukubomba inunu nalinga ko ku bandu aba batubengile. (Luka 6:27) Kukaya kubibi ukunangisya ikisa nukubomba isi syo nunu ku bangi, panongwa yakuti ‘lukayako ululaghilo ulu lukulasana na sisisi.’ (Gal. 5:22, 23) Linga tukubomba ifindu ifinunu nalinga ukuti abandu bikutususya pamo tukwaghana nindamyo, tubaghile ukubatula abangi ukuti bamanyile ubwanaloli nukwanda ukuntufya Kyala.—1 Pet. 3:16, 17.

‘Umundu ungolofu isakwambilila ifihombiwa fya mbombo yake.’ (Mbu. 14:14) Ngimba tukusayiwa bulebule? Linga tukunangisya ubununu ku bandu bosa, kisita kukayika bope babaghile ukutubombela ifindu ifinunu. (Mbu. 14:22) Nalinga ukuti abangi babaghile ukutubombela imbibi, loli uswe tukulondiwa ukukindilila ukubabombela inunu, isi sibaghile ukupangisya ukuti bope bachenje nukwanda ukubomba inunu.—Rom. 12:20, ftn.

Abandu bingi bikuyoba muno basayiliwe panongwa yakubomba inunu. Inong’onela isi syalimbonekile Nancy. Umwene atile “Bo ngukula nali mundu wamwalwemwalwe, wabulowe kangi wamatingo. Loli, bo m’manyile nukwanda ukukonga ifundo inunu isya m’masyu Kyala, nalyandile ukuya nulusekelo. Lino ngwighindika kangi ndi na kayilo akanunu.”

Ikifukwa ikinywamu iki tukulondiwa ukuya banunu kyo kyakuti tunhobosye Yehova. Nalinga ukuti abandu bingi batikuketa isi tukubomba loli Yehova ikuketa. Umwene ikumanya inunu syosa isi tukubomba nukwinong’ona. (Ef. 6:7, 8) Ngimba ikutusaya bulebule? ‘Umundu ununu yo ikulyagha ilipyana lya Yehova.’ (Mbu. 12:2) Isagha tukindilile ukukusya ubununu. Yehova afingile ukuti ‘bwisakuyako ubukulumba nulutengano kumundu wesa uyu ikubomba inunu.’—Rom. 2:10.