1. Ukufwana na Matai 24:9, nongwa yafiki tutikulondiwa ukuswigha linga ikisu kitubengile?

YEHOVA atupelile ukuti tubanangisyeghe abangi ulughano kangi ukuti bope batughaneghe. Yonongwa yake linga yumo atubengile, tutikwipilika kanunu kangi lumo tukuya bogha. Mwakifwanikisyo, umulumbu Georgina uyu ikwikala ku Europe, atile: “Bo ndini fyinja 14, mama wangu alimbengile fiyo panongwa yakuti nambombelagha Yehova. Nasulumaniagha fiyo kangi niketagha ukuti ndi nimwene, isi syambangisyagha ukwinong’ona ukuti ngaya mundu wakulondiwa.”  * Unkamu Danylo atile: “Linga abasilikali bangomile, banyozile nukundetemesya panongwa yakuti ndi yumo wa Baketi ba Yehova, nayagha mogha kangi wasoni.” Linga abandu batubengile tutikwipilika kanunu loli tutikuswigha na isi. Yesu ayobile ngani ukuti twisakubengiwagha.—Belenga Matai 24:9.

2-3. Nongwa yafiki abamanyili ba Yesu babengiwe?

² Ikisu kibabengile fiyo abamanyili ba Yesu. Nongwa yafiki? Panongwa yakuti mwakufwana itolo na Yesu, nanuswe “tukaya ba nkisu muno.” (Yoh. 15:17-19) Nalinga ukuti tukubaghindika abalaghili ba boma loli tutikubiputa pamo ukuya kulubafu lwabo. Tukwiputa kwa Yehova mwene. Tukukolelana nubwighane bwa Kyala ubwakuti alaghileghe abandu loli Setano “nabanduyungu” lwake bikukana ukuti Kyala ali nubwighane ubu. (Bwa. 3:1-5, 15) Tukufumusya ukuti Ubunyafyale bwa Kyala bukuya pakumasya indamyo sya bandu kangi mwalululu bukuya pakubonanga bosa aba bikunsusya. (Dan. 2:44; Ubuset. 19:19-21) Agha masyu amanunu ku bandu abakwiyisya loli mabibi ku bandu ababibi.—Sal. 37:10, 11.

 ³ Kangi tubengiwe panongwa yakuti tukupilikila ifundo sya bugholofu isya Kyala. Isi tukindene fiyo namuno ikisu iki kikusiketela ifundo sya Kyala. Mwakifwanikisyo, abandu bingi bikuketa ukuti kukaya kubibi ukubomba ifya bulowe ifi fyapangisye ukuti Kyala apyute akaya ka Sodomu na Gomora. (Yuda 7) Panongwa yakuti tukupilikila ifundo sya mu Baibolo pa nkhani isi abandu bingi bikutunyoza kangi bikutuyoba ukuti tukaya namahala.—1 Pet. 4:3, 4.

4. Ngimba tuyilo tuliku utu tubaghile ukutukasya linga abandu batubengile?

⁴ Ngimba findu fiki fibaghile ukututula ukwifimbilisya linga abandu batubengile kangi bikututuka? Tukulondiwa ukuya nulusubilo losa ukuti Yehova ikuya pakututula. Mwakufwana itolo ningulu, ulwitiko lwitu lubaghile “ukusimisya yosa imitipulo ya moto ya mbibi yula.” (Ef. 6:16) Loli tukulondiwa ukubomba nyingi ukukinda ukuya itolo nulwitiko. Tukulondiwa kangi ukughaniwa. Nongwa yafiki? Panongwa yakuti ulughano “lutikusila ilyoyo.” Ulwene lukukiba muli syosa. (1 Kor. 13:4-7, 13) Lino isagha tukete muno ulughano lwa Yehova, ulughano lwa Bakristu abinitu nulughano lwa balughu bitu lubaghile ukututulila ukwifimbilisya linga abandu batubengile.

5. Ngimba ulughano lwa Yesu kwa Tata wake lwalinkasisye bulebule?

⁵ Ikilo iki abalughu bake balondagha ukungogha, Yesu ababulile abamanyili bake abasubiliwa ukuti: “Une nunganile Tata, nukuti nikubomba bo muno andaghilile Tata.” (Yoh. 14:31) Panongwa yakuti Yesu alinganile fiyo Yehova, umwene afwanisye ukwifimbilisya kundamyo nyingi. Nanuswe linga tunganile Yehova tukuya pakubomba mwakufwana itolo.

6. Ukufwana nilemba lya Baroma 5:3-5, ngimba ababombi ba Yehova bikwipilika bulebule linga bikufwimiwa ni kisu?

⁶ Utubalilo tosa ulughano lwa Yehova lukubatula ababombi ba Yehova ukwifimbilisya linga bikufwimiwa. Mwakifwanikisyo, bo abatumiwa babuliwe na balaghili ba maka aba ku Yuda ukuti baleke ukufumusya, ulughano lwabo kwa Yehova lwabatulile, “ukumpilikila Kyala ukukinda abandu.” (Imbo. 5:29; 1 Yoh. 5:3) Ulughano ulu abakamu bali nalo kwa Yehova lukukasya fiyo ulwitiko lwitu. Tutikuwa amaka linga tukufwimiwa na bandu ba nkisu loli tukuya balusekelo fiyo.—Imbo. 5:41; belenga Baroma 5:3-5.

7. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki linga aba mumbumba yitu bikutususya?

⁷ Ikindu kimo iki kukuya kukafu ukwifimbilisya ko kususiwa naba mumbumba yitu. Linga bamenye ukuti tukulonda ukumanyila isya Yehova aba mumbumba babaghile ukwinong’ona ukuti twandile ukusyobiwa. Bamo babaghile ukwinong’ona ukuti untu witu ghutikwenda kanunu. (Fwanikisya na Maliko 3:21.) Babaghile ukwanda ukutubombela ifindu ifyankhaza. Linga bikutubombela ifi tutikulondiwa ukuswigha. Yesu atile: “Umundu abannyumba yake bo bisakuyagha balughu bake.” (Mat. 10:36) Nalinga sili bo ulu, tutikulondiwa ukubaketa aba mumbumba yitu ukuya balughu bitu. Kangi linga ulughano lwitu kwa Yehova lukukula, tukwanda ukubaghana fiyo abandu. (Mat. 22:37-39) Loli tukabaghila ukuleka ukupilikila indaghilo nifundo sya mu Baibolo ukuti tubahobosye abandu abangi.

8-9. Ngimba findu fiki ifi fyalintulile umulumbu yumo ukuti angawagha amaka nalinga ukuti asusiwagha?

⁸ Georgina, uyu tunjobile pabwandilo akawile amaka nalinga ukuti mama wake ansusyagha. Georgina ikulingania ukuti: “Une na mama wangu twalyandile ukumanyila Ibaibolo na Baketi. Loli bo imyesi 6 yikindilepo pakabalilo aka nalonda ukwanda ukubungana, mama wangu alyandile ukunsusya. Nasyaghenie ukuti ikukolelana na bandu abakususya kangi ayobagha amasyu agha abene bikubombela linga ikuyobesania nanine. Umwene angenyagha, angwabagha inywili, ambitagha pammilo kangi ataghagha amabuku  ghangu. Bo mfwanisye ifyinja 15, nalyosiwe. Mama wangu aghelaghelagha ukunganisya ukuti ndeke ukumbombela Yehova mwakumbika ku malo agha bikusungilako abalindwana aba bali nutuyilo utubibi, bamo banwagha imikota iyakusyutisya ubongo kangi babombagha ifindu ifyankhaza. Kukuya kukafu fiyo ukwifimbilisya fiyofiyo linga uyu ikukususya ali nulughano kangi akupwelelelagha.”

⁹ Ngimba findu fiki fyalintulile Georgina ukuti ifimbilisye? Umwene atile: “Isiku ili mama wangu alyandile ukunsusya, bo mmalile itolo ukubelenga Ibaibolo lyosa. Nali nulusubilo losa ukuti mbwaghile ubwanaloli kangi naseghelile fiyo kwa Yehova. Utubalilo tosa niputagha kumyake kangi ambilikagha. Bo ngwikala ku malo agha, umulumbu yumo alingolile kunyumba yake kangi twamanyile Ibaibolo pampene. Akabalilo kosa aka, nakasiwagha fiyo na bakamu na balumbu ku Nyumba ya Bunyafyale. Abene bambangisyagha ukwipilika ukuti ndiyumo wa mumbumba yabo. Naketile ukuti Yehova wamaka fiyo ukukinda abandu aba bikutususya.”

10. Ngimba tuli nulusubilo luliku mwa Yehova Kyala witu?

¹⁰ Untumiwa Pauli alembile ukuti kikayapo iki kibaghile “ukutupaghula kulughano lwa Kyala, ulu luli mwa Kristu Yesu Umwalafyale witu.” (Rom. 8:38, 39) Nalinga ukuti tubaghile ukutamiwa kwa kabalilo loli Yehova ikuya kulubafu lwitu ukuti atukasye nukutupa amaka. Mwakufwana itolo na isi alyaghene nasyo Georgina, Yehova ikututula nanuswe ukwendela mu bakamu na balumbu bitu nkipanga.

11. Ngimba ulughano ulu Yesu alulingenie pa Yohani 15:12, 13 lwabatulile bulebule abafundiwa bake? Yoba ikifwanikisyo.

¹¹ Ikilo ikyakuti kilabo ikuya pakufwa, Yesu abakumbwisye abafundiwa bake ukuti baghananeghe. (Belenga Yohani 15:12, 13.) Umwene asimenye ukuti ulughano ulwakufuma pasi pandumbula lukuya pakubatula ukukindilila ukukolelana nukwifimbilisya nkisu iki abandu bababengile. Inong’onela ikifwanikisyo kya Bakristu ba ku Tesalonike. Akabalilo aka ikipanga kyandagha, abene bafwimiwagha fiyo. Loli abakamu na balumbu banangisye ikifwanikisyo ikinunu ikya kwifimbilisya nukunangisya ulughano. (1 Tes. 1:3, 6, 7) Pauli abakasisye ukuti bakindilileghe ukunangisania ulughano kangi ‘bongeleleghe muli sisisi.’ (1 Tes. 4:9, 10) Ulughano lukuya pakubatula ukuti mubakasyeghe aba indumbula syabo siyetile nukubatula abonywa. (1 Tes. 5:14) Abene bikukonga ubulongosi  ubwa Pauli ubu buli mwa kalata wake uwa bubili uyu alembile bo ikyinja kikindilepo, umwene ababulile ukuti: ‘Ulughano ulu mughanene mwe babo batupu lukindilileghe ukukula.’ (2 Tes. 1:3-5) Ulughano lwabo lwabatulile ukwifimbilisya kundamyo nukufwimiwa.

12. Pakabalilo ka bwite, ngimba abakamu na balumbu mu tawuni yimo banangisenie bulebule ulughano?

¹² Inong’onela isi Danylo uyu tunjobile pakwanda nunkasi wake balyaghene nasyo. Bo ubwite bubombiwe kubupipi na kaya aka bikalagha, abene bakindilile ukubungana, ukufumusya nukubayabila abakamu na balumbu ifyakulya ifi bali nafyo. Isiku limo, abasilikali bafikile kukaya ka Danylo bo bapimbile indusu. Danylo atile, “balindetemisye ukuti ndeke ukufumusya. Bo nganile, balingomile kangi balindetemisye nindusu ukuti bikuya pakungogha. Bo bakali ukusokapo, balindetemisye ukuti bikuya pakunkolelela unkasi wangu. Loli mwanakalinga abakamu balisile nukubuka nanuswe ku tawuni iyingi. Ndisakwibwa ulughano lwa bakamu abaghaniwa aba. Kangi bo tufikile ku tawuni imbya iyi, abakamu na balumbu batupele ifyakulya nukundula ukuti njaghe imbombo ninyumba. Isi syatutulile ukuti tubape amalo aghakwikala Abaketi abangi aba babopile ubwite.” Ifyakubombiwa bo ifi, fikunangisya ukuti ulughano ulu tukunangisania lubaghile ukututula ukwifimbilisya linga abandu batubengile.

13. Ngimba mbepo mwikemo ghubaghile ukututula bulebule ukwifimbilisya pakumbombela Yehova nalinga ukuti abandu batubengile?

¹³ Yesu ababulile abamanyili bake ukuti babaghaneghe abalughu babo. (Mat. 5:44, 45) Ngimba ukubomba isi kupepe? Hayi. Loli sibaghile ukubombiwa nubutuli bwa mbepo mwikemo wa Kyala. Iseke sya mbepo wa Kyala sikongelelapo ulughano, ubololo, ikisa, ubufisalyoyo nukwikola. (Gal. 5:22, 23) Utuyilo utu tukututula ukuti twifimbilisyeghe linga abandu batubengile. Abandu bingi balekile ukutususya panongwa yakuti abanyambala, abakikulu, abana pamo abapalamani bikunangisya utuyilo utu. Kangi aba batususyagha, lino bakamu na balumbu bitu abaghaniwa. Yonongwa yake linga mukuketa ukuti kukafu ukubaghana aba bababengile panongwa yakuti mukumbombela Yehova, musumeghe mbepo mwikemo. (Luka 11:13) Kangi muyeghe nulusubilo losa ukuti ukumpilikila Kyala kyo kindu kyakulondiwa fiyo.—Mbu. 3:5-7.

14-15. Ngimba ilemba lya Baroma 12:17-21 lyalintulile bulebule Yasmeen ukuti anangisyeghe ulughano ku ndume wake nalinga ukuti ansusyagha?

 ¹⁴ Inong’onela ikifwanikisyo kya Yasmeen uyu ikwikala ku Middle East. Bo ali yumo wa Baketi ba Yehova, undume wake inong’onagha ukuti asyobiwe kangi aghelile ukunkanisya ukuti angambombelagha Kyala. Umwene annyozagha kangi abasumile aba mumbumba yake, umputi numganga ukuti bantetemesye nukumpa inongwa iyakuti ikulonda ukumasya ubweghi bwake. Undume wake alinkosisye isoni pabakamu pakabalilo ka ngomano sya kukipanga. Utubalilo twingi Yasmeen alilagha panongwa yakuti akanangisiwagha ulughano.

¹⁵ Linga ali ku Nyumba ya Bunyafyale, abakamu na balumbu bansubisyagha nukunkasya. Abakulumba bakipanga balinkasisye ukuti akongeghe amasyu agha ghikwaghiwa pa Baroma 12:17-21. (Belenga.) Yasmeen atile, “Kwali kukafu fiyo. Loli nalinsumile Yehova ukuti andule kangi nabombilepo simo ukuti ngongeghe isi Ibaibolo likuyoba. Linga undume wangu anyasisye ku khitchini, natendekesyagha. Linga ikunnyoza, namulagha mbololo. Kangi linga abinile, nampwelelelagha.”

16-17. Ngimba mukumanyilako isyafiki kwa Yasmeen?

¹⁶ Yasmeen asayiwe fiyo panongwa yakunangisya ulughano ku ndume wake. Umwene atile: “Undume wangu alyandile ukunsubila fiyo kangi asyaghenie ukuti utubalilo tosa, nguyoba ubwanaloli. Alyandile ukumbilikisya mwalughindiko linga nguyoba isyakufwana nikipanga kyangu kangi alitikisye ukuti mu nyumba yitu muye ulutengano. Lino ikungasya fiyo ukuti mbukeghe kungomano isya kipanga. Une nundume wangu tuli pabumanyani ubwamaka kangi tuli palutengano. Ndinulusubilo losa ukuti undume wangu ikuya pakwanda ukumanyila ubwanaloli kangi tukwisa pakumbombelagha Yehova pampene.”

¹⁷ Ikifwanikisyo kya Yasmeen kikunangisya ukuti ulughano “lukukiba muli syosa, . . . lukusubila muli syosa, lufindang’oma muli syosa.” (1 Kor. 13:4, 7) Tubaghile ukubengiwa fiyo nukupilika ifyakubaba loli ulughano lukuya lwamaka fiyo. Lubaghile ukunchenja umundu. Kangi linga tukukindilila ukunangisya ulughano, tukunhobosya Yehova. Nalinga ukuti abandu bikukindilila ukutubenga, tukukindilila ukuya balusekelo. Bulebule?

18. Nongwa yafiki tukulondiwa ukuya balusekelo linga abandu batubengile?

¹⁸ Yesu atile: “Muli basayiwa linga abandu bikubabenga umwe.” (Luka 6:22) Tutikusala ukuti  abandu batubengeghe. Tutikuhoboka linga abandu bikutufwima panongwa ya lwitiko lwitu. Po nongwa yafiki tubaghile ukuya balusekelo linga abandu batubengile? Inong’onela ififukwa fitatu ifi. Ikyakwanda, linga tukwifimbilisya, tukunhobosya Kyala. (1 Pet. 4:13, 14) Ikyabubili, tukukasya ulwitiko lwitu kangi lukuya lwamaka. (1 Pet. 1:7) Kangi ikyabutatu, tukwisa kwambilila ikyabupe ikinunu fiyo ubu bo bumi bwa bwila na bwila.—Rom. 2:6, 7.

19. Nongwa yafiki abatumiwa bali balusekelo bo bakomiwe?

¹⁹ Bo Yesu asyukile, itolo, abatumiwa baketile ulusekelo ulu Yesu ayobagha. Bo babakomile nukubabula ukuti baleke ukufumusya abene bali balusekelo. Nongwa yafiki? “Panongwa yakuti balyaghile ukuti kubabaghile ukuywelukila pangamu ya Yesu.” (Imbo. 5:40-42) Abene balinganile fiyo Umwalafyale wabo ukukinda ukubengiwa na balughu babo. Kangi banangisye ulughano lwabo mwakukindilila ukufumusya amasyu amanunu “kisita kuleka.” Amasiku agha, abakamu na balumbu bingi bikukindilila ukumbombela Yehova mbusubiliwa nalinga ukuti bikwaghana nindamyo. Abene basimenye ukuti Yehova akabaghila pakwibwa imbombo yabo nulughano lwabo ulu bikunangisya panongwa ya ngamu yake.—Hib. 6:10.

20. Ngimba tukwisa pakumanyila isyafiki mu nkhani iyakukongapo?

²⁰ Abandu bikuya pakukindilila ukutubenga ukufika pabumalilo. (Yoh. 15:19) Loli tutikulondiwa ukutila. Ukufwana namuno tukwisa pakumanyilila mu nkhani iyakukongapo, Yehova “ikuya pakubakasya . . . nukubafighilila” ababombi bake abasubiliwa. (2 Tes. 3:3) Isagha tukindilile ukungana Yehova, abakamu na balumbu kangi na bandu aba batubengile. Linga tukukonga ubulongosi ubu, tukuya pakukindilila ukuya bakukolelana kangi ulwitiko lwitu lukuya pakuya lwamaka, tukuya pakumpa ulughindiko Yehova kangi tukuya pakuketa ukuti ulughano lwamaka fiyo ukukinda ukubengiwa na bandu.