IYAKUMANYILA 22
Mukusyeghe Akayilo Kinu Akakumanyila!
“Musisaleghe inunu.”—FILIP. 1:10.
ULWIMBO 35 “Musande Ivyo ni Vinthu Vyakuzirwa Chomene”
UKUGHOMOKELAMO *
1. Nongwa yafiki abakamu na balumbu bamo bikutoliwa ukumanyila amasyu gha Kyala?
AMASIKU agha abandu bingi bikwiyula fiyo pambombo ukuti bakabe indalama isi sibaghile ukubatula pa bumi bwabo. Abakamu na balumbu bingi bikubomba imbombo akabalilo akatali ukuti bafyaghe ifyakulondiwa mumbumba syabo. Abangi bikwenda ubulendo ubutali ukubuka nukwisa ku mbombo kuno bikubomba. Bamo bikwitula bene mwakubomba imbombo ingafu iya ku mbili. Pabumalilo, abakamu na balumbu aba bikukatala fiyo! Isi sikubapangisya ukuti batoliweghe ukumanyila amasyu gha Kyala.
2. Ngimba ko kabalilo kaliku aka mukumanyila amasyu gha Kyala?
2 Ifundo yo yakuti, Tukulondiwa ukuya na kabalilo akakubelenga amasyu gha Kyala na mabuku ghitu. Isi sibaghile ukututula ukuya pabumanyani ubununu na Yehova kangi ukuti tusabwaghe ubumi bwa bwila na bwila! (1 Tim. 4:15) Bamo bikulembuka nulubunju fiyo linga unjwegho ghukayapo pakaya ukuti bamanyile amasyu gha Kyala nukwinong’onelapo. Abangi bikubombela akabalilo kanandi ukuti bamanyile nukwinong’onelapo amasyu gha Kyala.
3-4. Ngimba kuchepesya kuliku uku kubombiwe pa findu ifi igulu likutupa kangi nongwa yafiki?
3 Kisita kukayika mubaghile ukwitikisya ukuti kununu fiyo ukuya na kabalilo akakumanyila amasyu gha Kyala. Ngimba tukulondiwa ukumanyila ifindu fiki? ‘Filipo ifindu fingi ifi tubaghile ukubelenga,’ lumo mubaghile ukuyoba ukuti, ‘Ngutoliwa ukubelenga ifindu fyosa.’ Bamo bikufwanisya ukubelenga amabuku ghosa nukuketelela amavidiyo agha igulu likutupa, loli abakamu na balumbu bingi bikutoliwa ukuya na kabalilo akakubomba bo ulu. Akabughatila Kakulongosya kasyaghenie isi. Yonongwa yake, kikuchepesya ifindu ifi bikupulinta kangi na mavidiyo.
4 Mwakifwanikisyo, tulekile ukusosya ibuku lya Pakyinja ilya Filip. 1:10) Isagha tuyobesanie muno tubaghile ukubikila ifindu ifyakulondiwa pamalo ghakwanda namuno tubaghile ukupindulila pakumanyila Ibaibolo kwa patwibene.
Baketi ba Yehova, panongwa yakuti tubaghile ukusyagha inkhani isyakukasya isi pa jw.org® na mapulogilamu agha pa mwesi agha JW Broadcasting. Amagazini agha Gongwe la Mulinda yakugaŵila na Wukani! lino ghikusoka katatu pa kyinja. Ukuchepesya uku kutikusanusya ukuti tuyeghe na kabalilo kingi akakubomba ifindu ifi fikaya fya mwambepo. Inongwa iyi bachepesyile ko kututula ukuti ‘tusisaleghe inunu’ mwakwiyipa pafindu ifya mwambepo. (MUBIKEGHE IFINDU IFYAKULONDIWA PAMALO AGHAKWANDA
5-6. Ngimba mabuku ghaliku agha tukulondiwa ukuti tumanyileghe kanunu?
5 Ngimba tukulondiwa ukubika ifindu fiki pamalo ghakwanda? Tukulondiwa ukuya na kabalilo akakumanyila Amasyu gha Kyala ilisiku lyosa. Amavesi agha ghabikiwe pambatiko yakubelenga Ibaibolo pakipanga sabata aliwesa baghachepisye ukuti tuyeghe nakabalilo akakwinong’onelapo fiyo pa isi tukubelenga nukufufuza. Ubwighane bwitu kungayagha kwene ukubelenga amavesi agha tupeliwe loli ukuti amasyu agha mu Baibolo ghatufikeghe pandumbula—nukuti ghatutule ukuya pabumanyani na Yehova.—Sal. 19:14.
6 Ngimba findu fiki ifingi ifi tukulondiwa ukumanyila kanunu? Bwanaloli ukuti, tukulonda ukwitendekesya Ingasya ya Ndindilili Iyakumanyila kangi ukumanyila Ibaibolo kwa Pakipanga namabuku aghangi agha tukubombela pangomano isya nkati mwa sabata. Tukulondiwa kangi ukuti tubelengeghe inkhani yiliyosa mu Ingasya ya Ndindilili na Wukani!
7. Ngimba tukulondiwa ukuwa amaka linga tukutoliwa ukubelenga nukuketelela ifindu ifi fikwaghiwa pa webusayiti yitu na pa JW Broadcasting?
7 Syabwanaloli, lumo mubaghile ukuyoba ukuti, ‘bule ukuyoba isya nkhani na mavidiyo agha ghikwaghiwa pa webusayiti yitu iya jw.org, ukongelelelapo ifindu ifi fikwaghiwa pa JW Broadcasting? Filipo fingi fiyo!’ Inong’onela ikifwanikisyo iki: Uluko lwa fyakulya ifyakukindanakindana ifinyafu ifi fikwaghiwa ku lesitilanti. Abakasitomala bakabaghila ukulya ifyakulya fyosa ifi filipo. Loli abene bikusala ifyakulya finandi itolo. Mwakufwana itolo, linga mukutoliwa ukubombela amafoni na matabuleti, mungawagha amaka. Mubaghile ukubelenga pamo ukuketelela ifi mubaghile ukufwanisya. Isagha lino tuyobesanie ifi fikulondiwa linga tukumanyila kangi namuno fibaghile ukututulila ukuti tupinduleghe pakumanyila Ibaibolo kwa patwibene.
TWIYULEGHE FIYO PAKUMANYILA!
8. Ngimba njila siliku isi tubaghile ukukonga linga tukumanyila Ingasya ya Ndindilili, kangi ukubomba isi kubaghile ukututula bulebule?
8 Ukumanyila ko kubelenga nukubikapo amahala ukuti tupilikisye ifi tukubelenga. Kukaya ko kubelenga mwakubopela nukugwala amaansala. Mwakifwanikisyo, linga tukwitendekesya Ingasya ya Ndindilili Iyakumanyila, ikyakwanda tuketeghe ifundo isya kughomokelamo isi sili ku bwandilo kwa nkhani. Ukufuma apo tubelengeghe, nukwinong’onela umutu wa nkhani, utumitu utunandi kangi namalalusyo aghakughomokelamo. Tubelengeghe kanunu kangi panandipanandi. Tupilikisyeghe kanunu ifundo isi sili musentesi, isi sikukolelana nipalagilafu. Isentesi yikututula ukumanya isi ifundo ya mupalagilafu yikulingania. Linga tukubelenga inkhani yosa, twinong’oneleghe muno ipalagilafu yiliyosa yikukolelana nakamutu kangi tufwanikisyeghe nu mutu wa nkhani. Tulembeghe amasyu ghosa kangi nifundo isi tukapilikisya ukufuma pabwandilo isi tukulonda ukuti tukafufuze.
9. (a) Nongwa yafiki tukulondiwa ukuti tughapilikisyeghe kanunu amalemba linga tukumanyila Ingasya ya Ndindilili? (b) Ukufwana na Yoswa 1:8, ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki ukongelelapo pakubelenga amalemba?
9 Linga tukumanyila Ingasya ya Ndindilili Yoswa 1:8.
pakipanga yikututula ukuti tupilikisyeghe kanunu Ibaibolo. Tughapilikisyeghe kanunu amalemba, fiyofiyo agha ghikubelengiwa pakabalilo aka tukumanyila Ingasya ya Ndindilili pakipanga. Tupilikisyeghe kanunu muno amasyu pamo ifundo sya m’malemba sikukolelana nifundo inywamu iya mupalagilafu. Ukukinda fyosa, tuyeghe nakabalilo akakwinong’onelapo pa malemba agha tubelengile kangi nukuketa muno tubaghile ukubombela pa bumi bwitu.—Belenga10. Ukufwana na Bahiburi 5:14, nongwa yafiki abapapi bikulondiwa ukuya nakabalilo kakumanyila kwa pambumba ukuti babamanyisyeghe abanabo muno babaghile ukumanyilila nukufufuzila inkhani?
10 Bwanaloli ukuti abapapi bikulonda ukuti abanabo bahobokeghe nukumanyila kwa pambumba sabata aliwesa. Nalinga ukuti abapapi bikulondiwa ukusala ifi bikulonda ukuyobesania pakumanyila kwa pambumba, loli abene batikulondiwa ukusala ifyakuhobosya ifyakuti babombe sabata aliwesa. Pakabalilo kakumanyila kwa pambumba linga bikuketelela ipulogilamu ya pa mwesi iya JW Broadcasting pamo ukupanga idilama ilya mu Baibolo bo ukupanga ingalaba ya Nowa, kwakulondiwa kangi ukuti abapapi babamanyisyeghe abanabo muno babaghile ukumanyilila amasyu gha Kyala. Bikulondiwa ukumanyila muno babaghile ukwitendekesyela ingomano sya pakipanga pamo muno babaghile ukufufuzila inkhani iyi baghene nayo ku sukulu iyi yitikukolelana nifundo sya mu Baibolo. (Belenga Bahiburi 5:14.) Linga bikuya nakabalilo kakumanyila inkhani sya mu Baibolo pakaya, kubaghile ukuya kupepe kumyabo ukuti bapilikisyeghe kanunu ingomano isya pakipanga, isya dela nisya kighaba, isi akabalilo kosa batikunangisya amavidiyo. Bwanaloli ukuti akabalilo kakumanyila kikulondiwa ukuti kakolelaneghe nisayizi ya bana kangi namuno abana bikupilikila ifindu.
11. Nongwa yafiki kwakulondiwa ukubamanyisya abamanyili bitu ba Baibolo muno babaghile ukumanyilila amasyu gha Kyala pabene?
11 Abamanyili bitu ba Baibolo bope bikulondiwa ukumanyisiwa muno babaghile ukubombela ukuti bamanyileghe amasyu gha Kyala. Pakabalilo aka twandile ukumanyila nabo Ibaibolo tukuhoboka fiyo ukubabona bikugwala amaansala bo bikwitendekesya ingomano sya pakipanga. Loli tukulondiwa ukubamanyisya abamanyili bitu ba Baibolo muno babaghile ukufufuzila namuno babaghile ukupindulila linga bikumanyila pabene. Isi sibaghile ukubatula linga baghene nindanyo, m’malo mwakusuma ubutuli mwanakalinga ku bakamu na balumbu nkipanga, abene babaghile ukubwagha ubulongosi ubwakulondiwa fiyo mwakufufuza mu mabuku ghitu ukuti bamalane nindamyo.
TUYEGHE NUBWIGHANE UBWAKUMANYILA
12. Ngimba tukulondiwa ukuya nubwighane buliku linga tukumanyila?
12 Linga mukighana ukubelenga amasyu gha Kyala mubaghile ukwinong’ona ukuti mukabaghila ukuhoboka nukumanyila. Loli mubaghile ukufwanisya. Mubaghile ukwanda ukumanyila pakabalilo akapimba pabumalilo mubaghile ukwanda ukongelelako akabalilo kakumanyilila. Muyeghe nubwighane ubwakumanyila. Momumo, ubwighane bwitu buyeghe bwakuti tuye pabumanyani ubununu na Yehova. Ifindu fimo ifi tubaghile ukufwanisya kokwamula ilalusyo ili umundu yumo abaghile ukutulalusya kangi tubaghile ukufufuza ifundo mu mabuku ghitu ukuti situtule linga twaghene nindamyo.
13. (a) Lingania injila simo isi uwakilumyana abaghile ukuyoba ku sukulu isyakufwana na isi ikusubila. (b) Ngimba mubaghile ukukonga bulebule ubulongosi ubu bukwaghiwa pa Bakolosi 4:6?
13 Mwakifwanikisyo, ngimba uli wakilumyana uyu ikumanyila isukulu? Aba mukumanyila nabo babaghile ukusubila ukuti abandu bachenjile ukufuma kufinyamana. Lumo mukulonda ukuyoba isi Ibaibolo likumanyisya pa nkhani iyi, loli mukuketa ukuti mukabaghila ukufwanisya. Yonongwa yake mukulondiwa ukwanda ukumanyila! Mubaghile ukuya nififukwa fibili: (1) ukuti mukusye ulwitiko lwinu mwakusubila ukuti Kyala yo mpeli wa fyosa (2) ukuti mumanyile muno mubaghile ukulinganikisya kanunu isi mukusubila. (Rom. 1:20; 1 Pet. 3:15) Ikyakwanda mubaghile ukwilalusya ukuti, ‘Ngimba nongwa yafiki abinangu aba ngumanyila nabo isukulu bikusubila ukuti abandu bachenjile ukufuma kufinyamana?’ Ukufuma apo mufufuzeghe kanunu ifundo isi sibaghile ukubatula mu mabuku ghitu pa nkhani iyi. Ukuyoba isya lwitiko lwinu kukabaghila ukuya kukafu bo muno mwikwinong’onela. Abandu bingi bikusubila ukuti abandu bachenjile ukufuma kufinyamana panongwa yakuti umundu yumo uyu bikungindika ababulile ukuti syabwanaloli. Linga muyaghile ifundo yimo pamo sibili isi mubaghile ukulingania, mubaghile ukuntula umundu uyu ikulonda ukumanyila ubwanaloli.—Belenga Bakolosi 4:6.
TUKUSYEGHE UBWIGHANE BWITU UBWAKUMANYILA
14-16. (a) Ngimba mubaghile ukubomba isyafiki ukuti mumanyile nyingi ukufuma mu buku lya mu Baibolo ili mukalimanya kanunu? (b) Lingania amalemba agha mughamenye kanunu muno ghabaghile ukubatulila ukuti mupilikisye kanunu ibuku lya Amosi. (Keta kangi ibokosi ilyakuti “Mulisubileghe Fiyo Ibaibolo.”)
14 Inong’onela ukuti isiku limo pangomano isya pakipanga tukuya pakubelenga nukuyobesania ibuku limo ilya mu Baibolo ili lyalembiwe nunsololi yumo, uyu tukam’manya kanunu. Ikyakwanda tukulondiwa ukuya nubwighane ubwakumanya isi unsololi uyu alembile. Ngimba tubaghile ukufwanisya bulebule?
15 Ikyakwanda, mwilalusye ukuti: ‘Ngimba nsimenyepo isyafiki isya undembi wa buku ili? Ngimba ali yonani, ikalagha kughu, kangi abombagha imbombo yiliku?’ Linga tukumanyila nyingi isyakufwana nundembi uyu tubaghile ukumanya inongwa iyi abombelagha amasyu nififwanikisyo. Linga tukubelenga Ibaibolo, tuketeghe amasyu agha ghikunangisya akayilo ka ndembi.
16 Ukufuma apo, tubaghile ukumanya akabalilo aka balembile ibuku. Tubaghile ukubomba isi mwakuketa pakamutu akakuti “Mazina gha Mabuku gha mu Baibolo” kubumalilo kwa Baibolo lya Mang’anamuliro gha Charu Chiphya. Mwakongelelapo, mubaghile ukuketa kangi pa Tchati la Ntchimi na Mathemba gha Yuda na Israyeli pa Vyakusazgirapo A6. Linga ibuku lya mu Baibolo ili mukumanyila lya busololi, mubaghile ukubomba kanunu ukuketa muno ifindu fyayilile pakabalilo aka abandu balembagha Ibaibolo. Ngimba tuyilo pamo fyakubomba filiku ifibibi ifi unsololi abasokagha abandu ukuti baleke? Ngimba bo banani aba baliko bo ikulemba Ibaibolo? Ukuti mupilikisye kanunu muno inkhani yosa yayilile, mukulondiwa ukuketa mu mabuku aghangi agha mu Baibolo. Mwakifwanikisyo, ukuti mupilikisye Amosi 1:1 NWT. Mwakongelelapo, mubaghile ukughomokelamo isi Hosea alembile, uyu abaghile ukuti aliko nkabalilo ka Amosi. Linga mukuketa mu mabuku aghangi agha mu Baibolo, mukuya pakupilikisya kanunu muno ifindu fyayilile nkabalilo ka Amosi.—2 Bany. 14:25-28; 2 Sya. 26:1-15; Hos. 1:1-11; Amosi 1:1.
kanunu isi syabombiwagha nkabalilo ka nsololi Amosi, mubaghile ukupindula mwakubelenga amavesi aghangi agha mu buku lya 2 Banyafyale na 2 Syambukulu, agha ghikwaghiwa pa malifalensi ghaTUPILIKISYEGHE KANUNU ISI TUKUBELENGA
17-18. Mwakubombela ififwanikisyo ifi fili mu mapalagilafu pamo ikifwanikisyo kyinu, lingania muno ukupilikisya kanunu isi tukumanyila mu Baibolo sibaghile ukutupangisya ukuti tuhobokeghe.
17 Linga tukubelenga Ibaibolo, tuyeghe nubwighane ubwakumanyila nyingi. Tufwanikisye, ukuti mukubelenga ibuku ilya busololi ilya Zekariya chaputala 12 ili likuyoba isya nifwa ya Mesiya. (Zeka. 12:10) Linga mufikile pa vesi 12, mukubelenga ukuti “aba nkikolo kya Natani” bisakulilagha fiyo panongwa ya nifwa ya Mesiya. M’malo mwakubopela ukubelenga amasyu agha, mubaghile ukwima nukwilalusya ukuti: ‘Ngimba kukolelana kuliku uku kulipo pakati pa aba nkikolo kya Natani na Mesiya? Ngimba yilipo injila iyingi iyi mbaghile ukumanyila nyingi?’ Mubaghile ukughelaghela “ukufufuza”. Amalifalensi agha mu Baibolo ghabaghile ukubatula ukuti mulyaghe ilemba lya 2 Samueli 5:13, 14 NWT, apa mubaghile ukumanya ukuti Natani ali mwana yumo wa Mwalafyale Davidi. Amalifalensi aghangi ghikwaghiwa pilemba lya, Luka 3:23, 31, apa pikunangisya ukuti Yesu ali wa nkikolo kya Natani ukwendela mwa Maria. (Keta pa “Yosefu, umwana wa Heli,” amasyu agha ghikulingania ivesi ukufuma pa Luka 3:23.) Mwanakalinga muhobwike! Musyaghenie ukuti bulipo ubusololi ubwakuti Yesu afumile nkikolo kya Davidi. (Mat. 22:42) Loli Davidi ali na bana abanyambala abakukinda 20. Ngimba isi sikaya syakuswighisya ukuti Zekariya asyaghenie kanunu ukuti aba nkikolo kya Natani bali nikifukwa ikyakupilikiwa ikyakulilila inifwa ya Yesu?
18 Inong’onela ikifwanikisyo ikingi. Mu chaputala 1 ikya buku lya Luka, tukubelenga ukuti uwandumi Gabrieli alimbonekile Maria nukumbula isyakuswighisya isyakufwana numwana uyu ayagha pakupapa, atile: “Yo isakuyagha nkulumba, kangi isakuyobiwagha ukuya yo Mwana wa yu Nkinde, Yehova Kyala isakumpagha ikikota kya Bunyafyale bwa wise Davidi, isakuyagha Ndaghili panyumba ya Yakobu bwila na bwila.” (Luka 1:32, 33) Sibaghile ukuya syakukasya fiyo ukupilika amasyu agha Gabrieli ayobile ukuti Yesu isakuyobiwagha ukuya yo “Mwana wa yu Nkinde.” Loli Gabrieli asolwile kangi ukuti Yesu “isakulaghilagha bo Mwalafyale.” Yonongwa yake tubaghile ukuswigha isi Maria inong’onagha ukufwana na masyu agha Gabrieli ayobile. Ngimba umwene inong’onagha ukuti Gabrieli ayobagha ukuti Yesu ayagha pakwingila m’malo gha Mwalafyale Herodi—ukuya ndaghili mu Israeli? Linga Yesu ayagha pakuya yo Mwalafyale, Maria ayagha pakuya unna wa Mwalafyale, kangi imbumba yabo yayagha pakwikala munyumba ya bunyafyale. Loli Ibaibolo litikuyobapo ukuti Maria ayobilepo simo kwa Gabrieli; kangi tutikubelengapo napamo mu Baibolo ukuti Maria asumile ukuti aye pamalo ghapamwanya mu Bunyafyale bwa Kyala, ukufwana namuno abafundiwa ba Yesu babili babombile. (Mat. 20:20-23) Ifundo iyi yikunangisya ukuti Maria ali nkikulu wakwiyisya fiyo!
19-20. Ukufwana na Yakobu 1:22-25 na 4:8, ngimba ubwighane bwitu buyeghe bwakuti fiki linga tukumanyila amasyu gha Kyala?
19 Tukumbukeghe ukuti ikifukwa ikinywamu iki tukumanyilila Amasyu gha Kyala na mabuku ghitu kyo kyakuti tuye pabumanyani ubununu na Yehova. Tukulondiwa kangi ukuketa kanunu “uluko lwa mundu” ulu tuli namuno tubaghile kuchenjela ukuti tunhobosyeghe Kyala. (Belenga Yakobu 1:22-25; 4:8.) Akabalilo kosa aka tukulonda ukumanyila, tunsumeghe Yehova ukuti atutule na mbepo wake mwikemo. Tunsumeghe ukuti atutule ukupindula kanunu nifundo syake nukuketa isi tukulondiwa ukuchenja.
20 Isagha twesa tuye bo umbombi wa Kyala uyu ayobiwe nu wa masalimo ukuti: ‘Ikwikyela ukusibomba indaghilo sya Yehova, kangi ikusinong’ona sisyo syene pamusi na pakilo. . . . Imbombo syake syosa isi ikubomba syo sikuya kanunu itolo.’—Sal. 1:2, 3.
ULWIMBO 88 Nimanyiskani Mendero Ghinu
^ ipal.5 Yehova ikutupa ifindu fingi fiyo ifi tukuketelela, tukubelenga nukumanyila. Inkhani iyi yikuya pakututula ukusala ifi tukulonda ukubelenga, kangi yikutupa ubulongosi ubununu ubwa muno tubaghile ukubombela pakumanyila kwa patwibene.
^ ipal.61 ISI IKITHUZI KIKULINGANIA: Abapapi bikubanangisya abanabo muno babaghile ukwitendekesyela Ingasya ya Ndindilili Iyakumanyila.
^ ipal.63 ISI IKITHUZI KIKULINGANIA: Unkamu ikufufuza mu Baibolo isya masyu agha alembile Amosi. Ifithuzi ifi fili kunyuma fikunangisya isi unkamu ikwinong’onelapo bo ikubelenga inkhani sya mu Baibolo kangi namuno abaghile ukukongela.