1-2. (a) Ngimba Abakristu aba bakaya pabweghi bikulondiwa ukwinong’onela isyafiki bo bakali ukwanda ikibwezi? (b) Ngimba amasyu aghakuti “ikibwezi” ghikusanusya isyafiki? (Keta “Isi Amasyu Ghamo Ghikulingania.”)

 NGIMBA mukulonda ukwingila mbweghi? Nalinga ukuti ubweghi butikumpangisya umundu ukuya walusekelo, loli Abakristu bingi aba bakaya pabweghi kali bakilumyana pamo bakusi, bikulonda ukumwagha umwinabo uwakuti beghane nawe. Bwanaloli ukuti bo mukali ukwanda ikibwezi, mukulondiwa ukuya pabumanyani ubwamaka na Yehova, mwimanye kanunu kangi mukulondiwa ukuketa linga mubaghile kufwanisya ukwipwelelela. a (1 Kor. 7:36) Linga mufwanisye ukubomba isi, mwisakuya nubweghi ubununu fiyo.

² Loli kukaya kupepe ukumwagha umundu uyu ababaghile ukuti mweghane nawe. (Mbu. 31:10) Kangi nalinga ukuti mubaghile ukumwagha umundu uyu mukulonda ukuti mummanye kanunu, loli kubaghile ukuya kukafu ukuti mwande ikibwezi. b Munkhani iyi, tukuya pakuyobesania isi sibaghile ukubatula Abakristu aba bakaya pabweghi ukumwagha umwinabo uyu ababaghile nukwanda ikibwezi. Tukuya pakuyobesania kangi muno abangi nkipanga babaghile ukubatulila aba bikulonda ukwingila mbweghi.

 UKUMWAGHA UMUNDU UYU ABABAGHILE

3. Ngimba fundo siliku isi Unkristu uyu akaya pabweghi ikulondiwa ukwinong’onela linga ikulonda umundu uwakweghana nawe?

³ Linga mukulonda ukwingila mbweghi, kwakulondiwa fiyo ukumanya utuyilo twa mundu uyu mukulonda ukuti mweghane nawe bo mukali ukwanda ikibwezi. Linga mukaya maso, mubaghile ukwanda ikibwezi numundu uyu mutikukolelana ifyakubomba. Bwanaloli ukuti umundu uyu mukulonda ukweghana nawe ikulondiwa ukuya Nkristu uyu osiwe. (1 Kor. 7:39) Loli sitikusanusya ukuti linga umundu osiwe kokuti yo ababaghile ukuti mweghane nawe. Yonongwa yake mukulondiwa ukwilalusya ukuti: ‘Ngimba ndinubwighane buliku pabumi bwangu? Ngimba tuyilo tuliku utu nguketa ukuti twakulondiwa ku mundu uyu ngulonda ukweghana nawe? Ngimba isi ngughulila nunu?’

4. Ngimba bamo bikusuma isyafiki linga bikwiputa kwa Yehova?

⁴ Kisita kukayika, mubaghile ukuti mukwiputa kwa Yehova ukuti abatule ukumwagha umundu uwakuti mweghane nawe linga muli nubwighane ubu. (Filip. 4:6) Bwanaloli ukuti Yehova atikufinga kumundu aliwesa ukuti ikuya pakunsalila umundu uwakweghana nawe. Loli umwene ikubapasikisya pa ifi mukulonda namuno mukwipilikila kangi abaghile ukubatula ukuti mumwaghe umundu uwakweghana nawe. Yonongwa yake mukulondiwa ukukindilila ukumbula isi mukulonda namuno mukwipilikila. (Sal. 62:8) Munsumeghe Yehova ndwiputo ukuti abatule ukuya bololo nukubomba ifindu mwamahala. (Yak. 1:5) John, c undumyana uyu akaya pabweghi uwa ku United States, alingenie isi ikuyoba linga ikwiputa. Umwene atile: “Ngumbula Yehova utuyilo utu ngulonda ku mundu uyu nisakweghana nawe. Ngunsuma ukuti andule ukumwagha umundu uyu. Kangi ngunsuma ukuti andule ukuya nutuyilo utu twisakumbangisya ukuti nsaye ndume nnunu.” Tanya, umulumbu uwa ku Sri Lanka,  atile: “Pakabalilo aka ngulonda umundu uyu ambaghile ukuti nseghane nawe, ngunsuma Yehova ukuti andule ukukindilila ukuya nsubiliwa, ninong’oneghe kanunu kangi walusekelo.” Nalinga ukuti pabaghile ukukinda akabalilo ukuti mumwaghe umundu uyu ababaghile ukuti museghane nawe, loli Yehova afingile ukuti ikuya pakukindilila ukubapa ifi mukulonda nukubanangisya ulughano.—Sal. 55:22.

5. Ngimba Abakristu aba bakaya pabweghi bikuya nulusako luliku ulwakwaghana numundu uyu anganile Yehova? (1 Bakorinti 15:58) (Keta kangi ikithuzi.)

⁵ Ibaibolo likutukasya ukuti “bwila itolo tukindilileghe ukubomba imbombo ya Mwalafyale.” (Belenga 1 Bakorinti 15:58.) Linga mukwiyipa fiyo pakumbombela Yehova nukwangala na bakamu na balumbu abakukindanakindana, sibaghile ukubakasya fiyo kangi mwisakuya nulusako ulwakwaghana nabininu aba bakaya pabweghi aba bope bikwiyipa ukumbombela Yehova. Kangi linga mukughelaghela ukunhobosya Yehova, mwisakuya nulusekelo lwanaloli.

6. Linga bikulonda umundu uwakweghana nawe, ngimba Abakristu aba bakaya pabweghi bikulondiwa ukukumbuka isyafiki?

⁶ Loli mukulondiwa ukuya maso ukuti ukulonda umundu uwakweghana nawe, kungayagha kwakulondiwa fiyo pabumi bwinu. (Filip. 1:10) Tukulwagha ulusekelo lwanaloli panongwa yakuya pabumanyani na Yehova komma panongwa yakuti tuli pabweghi pamo tukaya pabweghi. (Mat. 5:3) Kangi linga mukaya pabweghi, mukuya nulusako ulwakubomba nyingi pakumbombela Yehova. (1 Kor. 7:​32, 33) Mubombeleghe kanunu akabalilo aka mukaya pabweghi. Jessica, umulumbu uwa ku United States uyu alyeghiwe bo alipipi ukufwanisya ifyinja 40, atile, “Bo ngali ukweghiwa, niyipagha fiyo mubufumusi. Isi syalindulile ukuti nikutisiweghe bo ngughulila ukuti neghiwe.”

MUYEGHE NAKABALILO AKAKUMANYA UTUYILO UTWAMWININU

7. Nongwa yafiki kwamahala fiyo ukuya nakabalilo akakunketesya uyu mukulonda ukweghana nawe, bo mukali ukwanda ukunangisya ukuti mukundonda? (Isya Mbupingamu 13:16)

⁷ Loli bule linga mukwinong’ona ukuti umundu yumo ababaghile ukuti mweghane nawe? Ngimba mubaghile ukumbula mwanakalinga umundu uyu muno mukwipilikila? Ibaibolo likuyoba ukuti umundu wamahala ikutala tasi ukwinong’ona bo akali ukubomba simo. (Belenga Isya Mbupingamu 13:16.) Yonongwa yake kubaghile ukuya kwamahala fiyo ukunketesya tasi umundu yumo muno ikubombela ifindu bo mukali ukunangisya muno mukwipilikila. Aschwin uwa ku Netherlands atile, “Aminong’ono ghabaghile ukwisa mwanakalinga kangi ghabaghile ukumalika mwanakalinga. Yonongwa yake linga uli nakabalilo akakunketesya tasi umundu yumo, ukabaghila ukubopela ukwanda ikibwezi.” Mwakongelelapo, linga muketile kanunu isi umundu yumo ikubomba nukuyoba, pabumalilo mwisakuketa ukuti akaya mundu uyu ababaghile.

8. Ngimba umundu uyu akaya pabweghi abaghile ukunketesya bulebule uyu ikulonda ukuti aseghane nawe? (Keta kangi ikithuzi.)

⁸ Ngimba mubaghile ukwanda bulebule ukunketesya umundu yumo? Pangomano syakipanga pamo linga muli pakwangala na bakamu na balumbu, mubaghile ukumanya muno ikubombela ifindu ifyamwambepo, ubundu bwake nakayilo kake. Ngimba abamanyani bake bo banani kangi bighanile ukuyobesania isyafiki? (Luka 6:45) Ngimba ali nubwighane ubwakufwana itolo nubwinu? Lumo mubaghile ukubalalusya abakulumba ba kukipanga kyake pamo Abakristu bamo abakusi mwambepo aba bammenye kanunu. (Mbu. 20:18) Mubaghile ukulalusya isya bundu bwake nutuyilo twake. (Ruti 2:11) Linga mukunketesya umundu uyu muno ikubombela  ifindu, mungabombagha ifindu ifi fibaghile ukumpangisya ukuti angipilikagha kanunu. Mutikulondiwa ukuti mwangaleghe nawe akabalilo kosa pamo ukufufuza kilikyosa ikyakufwana numwene. Isi sibaghile ukunangisya ukuti mukungindika.

9. Bo mukali ukwaghana numundu uyu mukulonda ukuti museghane nawe, ngimba mukulondiwa ukusimikisya isyafiki?

⁹ Ngimba mukulondiwa ukunketesya umundu uyu kwakabalilo akatali bulebule bo mukali ukumbula muno mukwipilikila? Linga mumbulile mwanakalinga, mubaghile ukunangisya ukuti mukinong’onelapo kanunu bo mukali ukusala ikyakubomba. (Mbu. 29:20) Kangi linga mweghile akabalilo akatali, mubaghile ukunangisya ukuti mukukabila ukusala ifindu, fiyofiyo linga umundu yumo asyaghenie ukuti mukundonda. (Ndumbi. 11:4) Kumbuka ukuti, bo mukali ukumbula umundu, mutikulondiwa ukunsimikisyila ukuti mwisapakweghana nawe. Loli mukulondiwa ukunsimikisyila ukuti mwitendekisye ukwingila mbweghi numundu uyu ababaghile.

10. Ngimba mukulondiwa ukubomba isyafiki linga musyaghenie ukuti umundu yumo ikubalonda loli umwe mutikulonda ukuya nawe pakibwezi?

¹⁰ Loli bule linga musyaghenie ukuti umundu yumo ikubalonda? Linga mutikulonda ukuya nawe pakibwezi, ifyakubomba fyinu finangisyeghe naloli ukuti mutikulonda. Kubaghile ukuya kubibi fiyo ukumpangisya umundu uyu ikubalonda ukwinong’ona ukuti mubaghile ukwanda ikibwezi bo umwe mukaya naminong’ono bo agha.—1 Kor. 10:24; Ef. 4:25.

11. Linga mukuya pakupanga imbatiko iyakuti bamo baye pakibwezi pamo pabweghi, ngimba mukulondiwa ukwinong’onela ifundo siliku?

¹¹ Mfisu fimo, abapapi pamo abandu bamo abakusi babaghile ukunsalila uwa mumbumba yabo umundu uwakuti aseghane nawe. Mfisu ifingi, abakikolo pamo abamanyani bikusala umundu uyu abaghiliwe ukuti baseghane nukupanga imbatiko iyakuti unnyambala nunkikulu baghane ukuti bakete linga babaghilene. Linga babasumile ukuti mubombe isi, mughindikeghe isi abene basalile. Linga mumwaghile umundu uyu mukulonda ukuti museghane nawe, mukulondiwa ukumanya kanunu utuyilo twake kangi ikyakulondiwa fiyo mumanye linga ali pabumanyani ubwamaka na Yehova. Ukuya pabumanyani ubwamaka na Yehova, ko kwakulondiwa fiyo ukukinda ukuya nindalama, ifimanyilo pamo ubudindo. Loli tukumbukeghe ukuti aba bakaya pabweghi, bikulondiwa ukusala bene linga bikulonda ukwingila mbweghi.—Gal. 6:5.

 UKWANDA IKIBWEZI

12. Linga mukulonda ukwanda ikibwezi numundu yumo, ngimba mubaghile ukumbula bulebule?

¹² Linga mukulonda ukwanda ikibwezi numundu yumo, ngimba mubaghile ukumbula bulebule? d Mubaghile ukwitendekesya ukuti muyobesanie numundu uyu maso na maso pamo pafoni. Mulinganie kanunu muno mukwipilikila isyakufwana numwene. (1 Kor. 14:9) Linga kwakulondiwa, mumpe akabalilo ukuti inong’onelepo tasi bo akali ukubamula. (Mbu. 15:28) Kangi linga atikulonda ukuti muye nawe pakibwezi, mughindikeghe aminong’ono ghake.

13. Ngimba mubaghile ukubomba isyafiki linga umundu yumo ababulile ukuti muye nawe pakibwezi? (Bakolosi 4:6)

¹³ Loli bule linga umundu yumo ikubalonda ukuti muye nawe pakibwezi? Bwanaloli ukuti umundu ikulondiwa ukuya nkifu ukuti ayobesanie nanumwe, yonongwa yake mukulondiwa ukwamula mbololo kangi mwalughindiko. (Belenga Bakolosi 4:6.) Linga mukulonda ukuti mukinong’onelepo tasi bo mukali ukumwamula mumbule. Loli mughelegheleghe ukumwamula mwanakalinga. (Mbu. 13:12) Linga mutikulonda ukuya nawe pakibwezi, mundinganie mbololo kangi mwakupilikiwa kanunu. Keta isi Hans, unkamu wa ku Austria, alyamwile bo umulumbu yumo ikundonda. Umwene atile: “Nalimbulile mbololo kangi mwakupilikiwa kanunu isi nasalile. Nalimbulile mwanakalinga panongwa yakuti ngalondagha ukumpa ulusubilo lwabutungulu. Kangi nayagha maso fiyo pankhani ya muno nabombelagha nawe ifindu ukuti ndeke ukumpangisya ukwinong’ona ukuti njenjile aminong’ono ghangu.” Mwakongelelapo, linga mukulonda ukuya pakibwezi numundu yumo, muyobesanie muno mukwipilikila na isi mukughulila linga mwandile ikibwezi. Isi mukughulila sibaghile ukukindana nisya mwininu, ukufwana ninyiho syinu pamo ifindu ifingi.

NGIMBA ABANGI BABAGHILE UKUBAKASYA BULEBULE ABAKRISTU ABA BAKAYA PABWEGHI?

14. Ngimba tubaghile ukubakasya bulebule Abakristu aba bakaya pabweghi na isi tukuyoba?

¹⁴ Ngimba twesa tubaghile ukubakasya bulebule Abakristu aba bikulonda ukwingila mbweghi? Injila yimo kokuya maso na isi tukuyoba. (Ef. 4:29) Tukulondiwa ukwilalusya ukuti: ‘Ngimba ngubaseka aba bikulonda ukwingila mbweghi? Linga numbwene umulumbu nunkamu  aba bakaya pabweghi bikuyobesania, ngimba ngwinong’ona ukuti bikukopana?’ (1 Tim. 5:13) Mwakongelelapo, tutikulondiwa ukubapangisya Abakristu aba bakaya pabweghi ukwiketa ukuti bali nindamyo yimo panongwa yakuti bakaya pabweghi. Hans, uyu tunjobile pakwanda, atile: “Abakamu bamo bikundalusya ukuti, ‘Nongwa yafiki utikwegha? Uli mundu nkusi.’ Ukuyoba bo ulu kukubapangisya aba bakaya pabweghi ukwiketa ukuti bakaya bakulondiwa kangi sibaghile ukupangisya ukuti batamiweghe naminong’ono.” Kwakulondiwa fiyo ukuti tubandaghisyeghe Abakristu aba bakaya pabweghi.—1 Tes. 5:11.

15. (a) Ukufwana nifundo iyi yili pa Baroma 15:​2, ngimba tukulondiwa ukwinong’onela isyafiki bo tukali ukuntula umundu yumo ukuti amwaghe uwakweghana nawe? (Keta kangi ikithuzi.) (b) Ngimba fundo siliku isyakukasya isi mumanyile mu vidiyo?

¹⁵ Loli bule linga tukwinong’ona ukuti unkamu numulumbu yumo babaghile ukuya mbumba inunu? Ibaibolo likuyoba ukuti tubinong’oneleghe abinitu. (Belenga Baroma 15:2.) Bingi aba bakaya pabweghi batikulonda ukuti abangi bababuleghe umundu uyu babaghile ukweghana nawe kangi tukulondiwa ukughindika isi abene basalile. (2 Tes. 3:11) Bamo babaghile ukutusuma ukuti tubatule ukulonda umundu uwakweghana nawe, loli tutikulondiwa ukwingililapo linga bakatusuma. e (Mbu. 3:27) Bamo aba bakaya pabweghi, bikulonda ukuti umundu uyu ikubalonda, ayobe mwene. Lydia, umulumbu uwa ku Germany uyu akaya pabweghi atile: “Mubaghile ukunkolela unkamu pamo umulumbu ukuti bope bayepo pagulu lya bandu aba mubakolile. Isi sikuya pakubatula ukuti baye nulusako lwakwaghana nukuyobesania pamo ukusala isi bikulonda.”

16. Ngimba Abakristu aba bakaya pabweghi bikulondiwa ukukumbuka isyafiki?

¹⁶ Twesa, kali tukaya pabweghi pamo tuli pabweghi tubaghile ukwikala ubumi bwalusekelo. (Sal. 128:1) Yonongwa yake linga mukulonda ukwingila mbweghi loli mukamwagha umundu uwakweghana nawe, mukindilileghe ukwinong’onela isya kumbombela Yehova. Umulumbu uwa ku Macao uyu ingamu yake yo Sin Yi, atile: “Akabalilo aka mubaghile ukwikala numwininu uwambweghi mu Paladaiso, kisakuya katali fiyo pakufwanikisya nakabalilo aka lino mukaya pabweghi. Mukulondiwa ukuketa ukuti akabalilo aka mukaya pabweghi kakulondiwa fiyo, kangi mukulondiwa ukukabombesyela kanunu.” Loli bule linga mumwaghile umwininu uyu ababaghile kangi mwandile ikibwezi? Munkhani iyakukongapo, twisakuyobesania muno mubaghile ukuyila nikibwezi ikinunu.