1-2. Ngimba tubaghile ukukonga bulebule ubulongosi ubu buli pa Isya Mbupingamu 4:25? Yoba ikifwanikisyo.

INONG’ONELA ififwanikisyo fitatu ifi. Umulumbu unkusi ikwinong’onela muno ahobokelagha kunyuma bo wakilindwana. Nalinga ukuti lino ikwaghana nindamyo loli ikughelaghela ukwiyipa kwa Yehova. (1 Kor. 15:58) Isiku lililyosa ikwinong’onela muno umwene, aba mumbumba, nabamanyani bake bikwisa kuhobokelagha pampene nkisu ikipya. Umulumbu uyungi ikukumbukila ifindu ifibibi ifi unkristu umwinake alimbombile loli umwene ikuketa ukuti atikulondiwa ukwinong’onela fiyo isya nkhani iyi. (Kolos. 3:13) Unkamu ikukumbukila ifindu ifibibi ifi abombile kunyuma loli lino ikughelaghela ukubomba syosa isi abaghile ukufwanisya ukuti akindilile ukuya nsubiliwa kwa Yehova.—Sal. 51:10.

² Ngimba findu fiki ifi Abakristu batatu aba bafwene? Bosa bikukumbukila isi syabombiwe kunyuma loli batikufinong’onela fiyo. M’malo mwake ‘amaso ghabo ghikuketa’ nkyeni.—Belenga Isya Mbupingamu 4:25.

3. Nongwa yafiki tukulondiwa ukuti ‘amaso ghitu ghaketeghe’ nkyeni?

³ Nongwa yafiki kwakulondiwa ukuti ‘amaso ghitu ghaketeghe’ nkyeni? Mwakufwana itolo numundu uyu akabaghila ukwenda kanunu mu mzele linga ikuketa kunyuma, nanuswe tukabaghila ukukindilila ukumbombela Yehova linga tukwinong’onela fiyo isya kunyuma.—Luka 9:62.

4. Ngimba tukuya pakuyobesania isyafiki mu nkhani iyi?

⁴ Mu nkhani iyi, tukuya pakuyobesania ifipingo fitatu ifi fibaghile ukutupangisya ukuti twinong’oneleghe fiyo ifindu ifya kunyuma. * Ifipingo fyake fyo ifi: (1) ukwinong’onela ubumi ubununu ubwa kunyuma, (2) ukubakalalila abangi kangi (3) ukwiyipa inongwa.  Pa kighaba kilikyosa, tukuya pakuketa muno ifundo sya mu Baibolo sibaghile ukututulila ukuti tunginong’onelagha fiyo ‘ifindu ifi twafilekile kunyuma,’ loli twinong’oneleghe ‘ifindu ifya nkyeni.’—Filip. 3:13.

5. Ngimba ilemba lya Undumbilili 7:10 likutusoka ukuleka ukubomba isyafiki?

⁵ Belenga Undumbilili 7:10. Keta ukuti ivesi ili litikuyoba ukuti kubibi ukulalusya ukuti: “Nongwa yafiki amasiku gha kunyuma ghali manunu?” Ukukumbukila ifindu ifinunu ifya kunyuma kyabupe kyakufuma kwa Yehova. M’malo mwake ivesi ili likuti: ‘Komma ukuyoba ukuti, ‘Nongwa yafiki amasiku gha kunyuma ghali manunupo ukukinda amasiku agha lilino?’’ Yonongwa yake tukulondiwa ukuya maso ukuti tungafwanikisyagha ubumi bwa kunyuma nubwa lino nukwanda ukwinong’ona ukuti ifindu fikaya kanunu lino. Ibaibolo limo lyasanwisye amasyu agha mu vesi ili ukuti: “Komma ukwilalusya ukuti, ‘Nongwa yafiki ifindu fyali kanunu m’masiku agha kunyuma?’ Likaya ilalusyo inunu.’’

6. Nongwa yafiki ghakaya mahala ukukindilila ukwinong’ona ukuti ubumi bwali bununu kunyuma? Yoba ikifwanikisyo.

⁶ Nongwa yafiki ghakaya mahala ukukindilila ukwinong’ona ukuti ubumi bwali bununu kunyuma? Ukwinong’onela fiyo ifindu ifya kunyuma kubaghile ukutupangisya ukuti twinong’oneleghe fyene ifindu ifinunu ifya kunyuma. Pamo tubaghile ukwinong’onela ifindu ifinunu fyene komma ifibibi. Inong’onela ikifwanikisyo kya Baisraeli. Bo basokileko ku Egiputi, abene balibibwe mwanakalinga muno batamiliwagha. M’malo mwake, binong’onelagha fiyo isya fyakulya ifi balyagha. Abene batile: ‘Tukumbwike iswi isi twalyagha itolo nkisu kya Egiputi, imbatata, abaluki, ifitughu, ifitungulu na masimbi, nifya luko losa itolo ifi twalyagha.’ (Kuba. 11:5) Loli ngimba bwanaloli ukuti ifyakulya ifi balyagha ‘fyali fya itolo’? Hayi. Abaisraeli batamiwagha fiyo pakabalilo kala kangi banyoziwa pakuya batumwa ku Egiputi. (Kuso. 1:13, 14; 3:6-9) Loli abene balibibwe ukunyoziwa kosa uku nukwanda ukwinong’onela ifindu ifya kunyuma. Abene basalile ‘ukwinong’onela amasiku agha kunyuma’ m’malo mwakwinong’onela ifindu ifinunu ifi  Yehova ababombile. Yehova akahobwike na kayilo kabo aka banangisye.—Kuba. 11:10.

7. Ngimba findu fiki fyalintulile umulumbu yumo ukuleka ukwinong’onela ubumi ubununu ubwa kunyuma?

⁷ Ngimba tubaghile ukwepuka bulebule ku kipingo ikya kwinong’onela ubumi ubununu ubwa kunyuma? Inong’onela ikifwanikisyo kya mulumbu uyu alyandile ukubomba ububombeli ubwa pa Beteli ku Brooklyn mu 1945. Bo ifyinja fikindilepo, balyeghene nunkamu uyu yope abombagha pa Beteli kangi babombile ububombeli pa Beteli kwa fyinja fingi. Loli mu 1976 undume wake alyandile ukubina. Umwene atile, bo asyaghenie ukuti ali pipi ukufwa alimpele ubulongosi ubununu ubu bwalintulile ukulimbana nindamyo ya nifwa. Umwene alimbulile atile: “Twali nubweghi ubwakuhobosya. Abandu bingi batikwaghana na isi.” Loli alinkasisye atile: “Utikuya pakwibwa ifindu ifinunu ifi twabombelagha pampene loli komma ukwinong’onela fiyo isi. Linga akabalilo kakindilepo sikuya pakuya kanunu. Komma ukuwa amaka nukukalala na isi waghene nasyo. Uyeghe walusekelo panongwa ya kabalilo akanunu aka twambombelagha Yehova. . . Ukwinong’onela ifindu ifinunu ifya kunyuma kyabupe kyakufuma kwa Yehova.” Ubu bwali bulongosi bununu fiyo.

8. Ngimba umulumbu witu asayiwe bulebule nubulongosi ubwakufuma ku ndume wake?

⁸ Umulumbu witu akongile ubulongosi bwa ndume wake. Umwene akindilile ukumbombela Yehova mbusubiliwa ukufika apa afwile bo ali nifyinja 92. Bo kusyele ifyinja finandi ukuti afwe, atile: “Ngukumbukila bo ndini fyinja 63 bo ngumbombela Yehova mububombeli ubwa kabalilo kosa, nahobokagha fiyo pabumi bwangu.” Nongwa yafiki? Umwene atile: “Isi syambangisyagha ukuya walusekelo ko kukolelana kwa bakamu na balumbu pa kisu kyosa kangi nulusubilo ulu tuli nalo ulwa kwisakwikala mu paladaiso kwa bwila na bwila, muno tukwisa kumbombelagha Umpeli witu, Kyala wabwanaloli mwene, Yehova.” * Tubaghile ukumanyilako nyingi ukufuma ku mulumbu witu uyu inong’onelagha fiyo isi Yehova afingile nkyeni.

9. Ukufwana na Abanyalevi 19:18, ngimba po pakabalilo kaliku aka kubaghile ukuya kukafu ukunhobokela umundu uyu atukalalisye?

⁹ Belenga Banyalevi 19:18. Utubalilo twingi kukuya kukafu ukuhoboka linga umundu uyu atubombile ifindu ifibibi Nkristu mwinitu, mmanyani pamo nkamu witu. Mwakifwanikisyo, umulumbu ikusyobekesiwa nunkristu umwinake ukuti anhiyile indalama. Ukufuma apo unkristu uyu ansyobekisye unnine ikupepesya loli umulumbu uyu ikusyobekesiwa ikukindilila ukwinong’onela isi ambombile. Ngimba mwipilikemo bo ulu? Nalinga ukuti tukaghanamo nikyakubombiwa bo iki loli twebingi tukalelemo kangi tukuketa ukuti tutikuya pakunhobokela uyu atukalalisye.

10. Ngimba findu fiki fibaghile ukututula linga abangi batukalalisye?

¹⁰ Ngimba findu fiki ifi fibaghile ukututula linga batukalalisye? Tukulondiwa ukukumbukila ukuti, Yehova ikuketa syosa isi sikubombiwa. Umwene ikumanya syosa isi tukwaghana nasyo ukongelelapo ifindu ifibibi ifi abandu bikutubombela. (Hib. 4:13) Yehova sikumbagha fiyo linga tukutamiwa. (Yes. 63:9) Umwene afingile ukuti ikuya pakusosyapo ifyakubaba fyosa nifindu ifisitabugholofu ifi tukwaghana nafyo.—Ubuset. 21:3, 4.

11. Ngimba tukusayiwa bulebule linga tukubahobokela abangi?

¹¹ Tukulondiwa ukukumbuka kangi ukuti linga tubahobokile abangi tukwipilika kanunu. Isi syo isi umulumbu uyu balinkalalisye asyaghenie. Mwanakalinga, umwene alinhobokile umulumbu uyu alisyobekisye ukuti anhiyile indalama. Kangi asyeghenie ukuti linga tukubahobokela abangi, Yehova yope ikutuhobokela. (Mat. 6:14) Nalinga ukuti asimenye ukuti isi umulumbu uyu alimbombile sikali nunu loli aketile ukuti ikulondiwa ukunhobokela. Ifyakukongapo fyake, umulumbu witu ali walusekelo kangi akindilile ukumbombela Yehova.

12. Ngimba tukumanyilapo isyafiki pa 1 Yohani 3:19, 20?

¹² Belenga 1 Yohani 3:19, 20. Utubalilo tumo twesa tukwiyipa inongwa. Mwakifwanikisyo bamo bikwiyipa inongwa panongwa ya isi babombile kunyuma bo bakali ukumanyila ubwanaloli. Bamo panongwa ya findu ifibibi ifi babombile bo bosiwe. Isi sibaghile ukubombiwa kwa aliwesa. (Rom. 3:23) Bwanaloli ukuti, tukulonda ukuti tubombeghe inunu. Loli ‘twesa tukusoba utubalilo twingi.’ (Yak. 3:2; Rom. 7:21-23) Nalinga ukuti ukwipilika ukuti tutulile inongwa kutikuya kanunu tubaghile ukumanyilapo simo. Nongwa yafiki? Panongwa yakuti ukwipilika ukuti tutulile inongwa kubaghile ukututula ukuti tuchenje pabumi bwitu nukughelaghela ukuti tungandisyagha isi twasobile.—Hib. 12:12, 13.

13. Nongwa yafiki tutikulondiwa ukukindilila ukwiyipa inongwa?

¹³ Loli utubalilo tumo tubaghile ukukindilila ukwiyipa inongwa nalinga ukuti tulapile kangi Yehova atuhobokile. Isi sibaghile ukutupangisya ukuti tungipilikagha kanunu mundumbula. (Sal. 31:10; 38:3, 4) Bulebule? Inong’onela ikifwanikisyo kya mulumbu uyu atamiwagha panongwa yabutulanongwa ubu abombile kunyuma. Umwene atile: “Naketagha ukuti kukaya kwakulondiwa ukukindilila ukwiyipa ukumbombela Yehova panongwa yakuti ndikwisakupona.” Twebingi tubaghile ukwipilika bo ulu. Loli tukulondiwa ukuya maso fiyo ukuti tungakindililagha ukwiyipa inongwa. Nongwa yafiki? Panongwa yakuti Setano abaghile ukuhoboka fiyo linga tulekile ukumbombela Yehova nalinga ukuti Yehova atuhobokile—Fwanikisya na 2 Bakorinti 2:5-7, 11.

14. Ngimba tubaghile ukusubila bulebule ukuti Yehova ikuya pakutuhobokela?

¹⁴ Loli tubaghile ukukindilila ukwilalusya ukuti, ‘Ngimba mbaghile ukumanya bulebule ukuti Yehova anhobokile?’ Linga mukwilalusya ilalusyo ili, sikunangisya ukuti Yehova abaghile ukubahobokela. Ifyinja fingi ifi fikindilepo Ingasya ya Ndindilili yatile: “Utubalilo tumo  tubaghile ukutula inongwa mwakwandisania lumo panongwa yakuti tukutoliwa ukumalana nakayilo kamo akabibi aka twabombagha kunyuma bo tukali ukwanda ukumbombela Yehova. . . . Loli mungawagha amaka. Komma ukwinong’ona ukuti mutulile inongwa iyi Yehova akabaghila ukubahobokela. Isi syo Setano ikulonda ukuti twinong’oneghe. Linga musyaghenie ukuti mwatulile inongwa kokuti sikunangisya ukuti mukaya mundu mbibi kangi Yehova abaghile ukubahobokela. Munangisyeghe ukwiyisya nukukindilila ukwiputa kwa Yehova ukuti abahobokele, isi sibaghile ukubatula ukuya namabyebye amanunu kangi ukuti mungandisyagha ukubomba ubutulanongwa. Mukindilileghe ukunsuma Yehova ukuti abatule bo muno umwana utubalilo twingi ikubombela kwa tata wake linga aghene nindamyo kangi Yehova ikuya pakubatula panongwa ya kisa kyake.” *

15-16. Ngimba bamo bikwipilika bulebule linga basyaghenie ukuti Yehova abahobokile?

¹⁵ Ababombi ba Yehova bingi bikukasiwa fiyo panongwa yakumanya ukuti Yehova abahobokile. Mwakifwanikisyo ifyinja ifi fikindilepo, unkamu yumo akasiwe fiyo bo abelengile inkhani yimo iyi yikwaghiwa pakighaba ikyakuti, “Baibolo Likusintha Umoyo wa Ŵanthu.” Mu nkhani iyi, umulumbu ayobile ukuti, panongwa ya findu ifibibi ifi alyaghene nafyo, kwalikukafu kumyake ukusubila linga Yehova abaghile ukunnangisya ulughano. Kangi akindilile ukutamiwa naminong’ono kwa fyinja fingi bo osiwe. Loli bo inong’onile isya ikemo, syalintulile ukumanya ukuti Yehova anganile. *

¹⁶ Ngimba isi umulumbu uyu alyaghene nasyo syalinkasisye bulebule unkamu? Umwene atile: “Bo ndiwakilumyana nalighanile fiyo ukuketelela ifithuzi fyamwiko kangi kwali kukafu ukuleka. Mwalululu naketelile kangi. Nabasumile abakulumba bakipanga ukuti bandule ukumalana nindamyo iyi. Abakulumba aba balindulile ukumanya ukuti Kyala anganile kangi ikulonda ukunhobokela. Loli utubalilo tumo, niketagha ukuti ngaya wakulondiwa kangi Yehova akabaghila ukunnangisya ulughano. Bo mbelengile isi umulumbu uyu alyaghene nasyo kwalindulile fiyo. Lino nguketa ukuti linga ngwinong’ona ukuti Kyala akabaghila ukunhobokela, kokuti ngusanusya ukuti  ikemo lya mwanake likaya lyakufwana ukuti nhobokeliwe imbibi syangu. Utubalilo tosa linga ngwipilika ukuti Yehova akabaghila ukunangisya ulughano, ngubelenga nukwinong’onela inkhani iyi.”

17. Ngimba Pauli alyepwike bulebule ku kipingo ikya kwiyipa inongwa?

¹⁷ Ifyakwaghana nafyo bo ifi fikutukumbusya isya ntumiwa Pauli. Bo akali ukuya Nkristu, abombile ifindu fingi ifibibi. Pauli akumbukilagha isi alyonangile loli akafinong’onelagha fiyo. (1 Tim. 1:12-15) Umwene ali nulusubilo losa ukuti ikuya pakuhobokeliwa panongwa ya kitabulilo iki kyo kyabupe ikyakufuma kwa Kyala. (Gal. 2:20) Yonongwa yake Pauli akiyipagha inongwa loli inong’onelagha isi abaghile ukubomba ukuti anhobosye Yehova.

18. Ngimba tumanyile isyafiki mu nkhani iyi?

¹⁸ Ngimba tukumanyila isyafiki ukufuma ku fipingo ifi tuyobesenie mu nkhani iyi? (1) Ukukumbukila ifindu ifinunu ifya kunyuma kyabupe kyakufuma kwa Yehova; loli kali ubumi bwitu bwali bununu kunyuma loli isi tukughulila nkyeni nkisu ikipya fyo finunu fiyo. (2) Bamo babaghile ukutukalalisya loli tukulondiwa ukubahobokela nukukindilila ukumbombela Yehova. (3) Ukwiyipa inongwa pa isi twabombile kubaghile ukututolesya ukumbombela Yehova mwalusekelo. Yonongwa yake, mwakufwana itolo na Pauli, tukulondiwa ukuya nulusubilo losa ukuti Yehova atuhobokile.

19. Ngimba tusimenye bulebule ukuti nkisu ikipya tutisakukumbukila kangi ifindu ifya kunyuma?

¹⁹ Tuli nulusako ulwa kwisakwikala kwa bwila na bwila. Kangi nkisu ikipya, tutisakukumbukila kangi ifindu ifya kunyuma. Pakuyoba isya kabalilo ako, Ibaibolo likuti: ‘Ifindu ifya kunyuma fitisa kukumbukiliwa kangi.’ (Yes. 65:17) Inong’onela isi: Twebingi tukangalile mugulu lya Yehova loli nkisu ikipya, twisakuya bakilumyana. (Jobu 33:25) Isagha, twesa tubikepo indumbula ukuti tunginong’onelagha ifya kunyuma. M’malo mwake twinong’oneleghe fiyo isya nkyeni nukughelaghela ukubomba syosa isi tubaghile ukufwanisya ukuti tusingile nkisu ikipya.