1. Ngimba ukubomba ifindu mwamahala kukusanusya isyafiki? (2 Timoti 4:5)

 LINGA ikindu kimo iki kibombiwe kitukalalisye, ubusubiliwa bwitu kwa Yehova na ku gulu lyake bubaghile ukugheliwa. Ngimba tubaghile ukumalana bulebule ni ndamyo bo isi? Tukulondiwa ukubomba ifindu mwamahala nukukindilila ukuya maso, twimeghe ndwitiko. (Belenga 2 Timoti 4:5.) Tukubomba ifindu mwamahala mwakukindilila ukuya bololo, tukwinong’ona kanunu nukuketa ifindu muno Yehova ikufiketela. Linga tukubomba isi, ifyakubomba fyitu fitikuya pakupalamasiwa na isi tukwinong’ona.

2. Ngimba tukuya pakuyobesania isyafiki mu nkhani iyi?

² Mu nkhani iyi yakindagha, twayobesenie indamyo sitatu isi tubaghile ukwaghana nasyo ukufuma ku bandu aba bakaya Baketi. Mu nkhani iyi, tukuya pakuyobesania indamyo sitatu isi tukwaghana nasyo nkipanga isi sibaghile ukughela ubusubiliwa bwitu kwa Yehova. Indamyo isi syo (1) linga Unkristu umwinitu atubombile ifindu ifisitabugholofu, (2) linga bikutufunda, kangi (3) linga tukutamiwa ukwitikisya isi igulu lichenjile. Ngimba tubaghile ukubomba bulebule ifindu mwamahala nukukindilila ukuya basubiliwa kwa Yehova na ku gulu lyake linga twaghene ni ndamyo bo isi?

3. Ngimba tukulondiwa ukubomba bulebule linga Unkristu umwinitu atubombile ifindu ifisitabugholofu?

³ Ngimba Unkristu umwininu ababombilemo ifindu ifisitabugholofu lumo uyu ali nubudindo? Lumo unkamu uyu bukali  bwighane bwake ukuti abakalalisye. (Rom. 3:23; Yak. 3:2) Loli pope mukuketa ukuti isi abombile sibakalalisye. Mubaghile ukutoliwa nukughona utulo panongwa yakwinong’onela inkhani iyi. Kangi mubaghile ukwilalusya ukuti, ‘Linga unkamu ikubomba bo isi, ngimba ili gulu lya Yehova naloli?’ Isi syo isi Setano ikulonda ukuti twinong’oneghe. (2 Kor. 2:11) Aminong’ono amabibi bo agha ghabaghile ukutupaghula kwa Yehova ni gulu lyake. Yonongwa yake linga tuketile ukuti unkamu pamo umulumbu atubombile ifindu ifisitabugholofu, ngimba tubaghile ukubomba bulebule ifindu mwamahala nukuleka ukuya naminong’ono amabibi?

4. Ngimba Yosefu abombile bulebule ifindu mwamahala bo bambombile ifindu ifisitabugholofu, kangi tukumanyilako isyafiki kumyake? (Ubwandilo 50:19-21)

⁴ Tungakalalagha. Bo Yosefu wakilumyana, abakulu bake balimbombile ifindu ifisitabugholofu. Abene balimbengile fiyo kangi bamo balondagha ukungogha. (Bwa. 37:4, 18-22) Ukufuma apo, balimmulisye kubutumwa. Ifyakukongapo fyake, Yosefu alyaghene ni ndamyo nyingi isi syalyeghile ifyinja 13. Yosefu abaghile ukuti ilalusyagha linga Yehova anganile naloli. Kangi lumo ilalusyagha linga Yehova andekile pakabalilo aka alondiwagha ubutuli. Loli Yosefu akakalele. Mmalo mwake abombagha ifindu mwamahala mwakukindilila ukuya mololo. Pakabalilo aka ali nulusako ulwakuti abaghomokesye abakamu bake, umwene akabombile isi mmalo mwake abanangisye ulughano nukubahobokela. (Bwa. 45:4, 5) Yosefu abombagha bo ulu panongwa yakuti ali naminong’ono amanunu. Mmalo mwakwinong’onela indamyo isi aghanagha nasyo, umwene inong’onelagha isi Yehova ikulonda. (Belenga Ubwandilo 50:19-21.) Ngimba tukumanyilako isyafiki? Linga bababombile ifindu ifisitabugholofu, mungankalalilagha Yehova pamo ukwinong’ona ukuti abalekile. Mmalo mwake, mwinong’oneleghe muno ikubatulila ukwifimbilisya ku ndamyo. Mwakongelelapo, linga abangi bababombile ifindu ifisitabugholofu, munginong’onelagha fiyo isi bikusoba loli mubanangisyeghe ulughano.​—1 Pet. 4:8.

5. Ngimba Miqueas abombile bulebule ifindu mwamahala bo bambombile ifindu ifisitabugholofu?

⁵ Inong’onela isi alyaghene nasyo unkamu Miqueas uwa ku South America. b Umwene ikukumbukila akabalilo aka abakamu aba bali nubudindo balimbombile ifindu ifisitabugholofu. Umwene atile: “Ngaghanapo nikyakubombiwa bo iki. Natamiwagha fiyo naminong’ono. Ngaghonagha utulo pakilo kangi nalilagha panongwa yakuti naketagha ukuti kikayapo iki mbaghile ukubomba.” Miqueas alyandile ukubomba ifindu mwamahala nukughelaghela ukuti angayagha naminong’ono amabibi. Utubalilo tosa iputagha mwakunsuma Yehova ukuti ampe mbepo wake mwikemo namaka ukuti ifimbilisye. Kangi afufuzile ifundo simo mmabuku ghitu ukuti sintule. Ngimba tukumanyilako isyafiki? Linga unkamu pamo umulumbu ababombile ifindu ifisitabugholofu, mukindilileghe ukuya bololo nukuleka ukuya naminong’ono amabibi. Mukabaghila ukumanya iki kimpangisye ukuti ayobe pamo abombe bo ulu. Mumbuleghe Yehova ndwiputo nukunsuma ukuti abatule ukuketa inkhani bo muno umwininu ikuyiketela. Ukubomba isi, kubaghile ukubatula ukuti mungankayikilagha Unkristu umwininu kangi munhobokele. (Mbu. 19:11) Mukumbukeghe ukuti Yehova ikumanya syosa isi mukwaghana nasyo kangi ikuya pakubapa amaka agha mukulondiwa ukuti mwifimbilisyeghe.​—2 Syambu. 16:9; Ndumbi. 5:8.

6. Nongwa yafiki tukulondiwa ukumanya ukuti Yehova ikutufunda panongwa yakuti atughanile? (Bahiburi 12:5, 6, 11)

⁶ Ulufundo lukuya lwakubaba fiyo. Loli linga tukwinong’onela itolo ifyakubaba fyene, tubaghile ukwanda ukuluketa ukuti lukaya nimbombo kangi lwakubaba. Isi sibaghile ukutupangisya ukutoliwa ukupilikisya kanunu ifundo iyakulondiwa fiyo iyakuti Yehova ikutufunda panongwa yakuti atughanile. (Belenga Bahiburi 12:5, 6, 11.) Kangi linga tukwitikisya ukuti aminong’ono ghitu ghatulongosyeghe, tukumpa Setano ulusako ulwakuti alongosyeghe aminong’ono ghitu. Umwene ikulonda ukuti tukaneghe ulufundo nukwipaghula kwa Yehova ni gulu lyake. Linga twambilile ulufundo, ngimba tubaghile ukubomba bulebule ifindu mwamahala?

7. (a) Bo muno pikunangisyila pakithuzi, ngimba Yehova alimbombesyile bulebule Peteri bo ambilile ulufundo? (b) Ngimba mukumanyilako isyafiki kwa Peteri?

⁷ Twitikisyeghe ulufundo kangi tuchenjeghe. Utubalilo twingi, Yesu ampagha ulufundo Peteri pagulu lya batumiwa abangi. (Mar. 8:33; Luka 22:31-34) Isi syali syakukosya isoni kwa Peteri. Loli umwene akindilile ukuya nsubiliwa kwa Yesu. Alitikisye ulufundo kangi amanyilepo simo ku isi asobile. Yonongwa yake Yehova alinsayile Peteri panongwa ya busubiliwa bwake kangi alimpele ubudindo ubwakulondiwa fiyo nkipanga. (Yoh. 21:15-17; Imbo. 10:24-33; 1 Pet. 1:1) Ngimba tukumanyilako isyafiki kwa Peteri? Tukusayiwa fiyo linga tutikwinong’onela isya kukosiwa isoni linga batupele ulufundo kangi linga tuchenjile isi twasobile. Linga tukubomba isi, tukuya bakulondiwa fiyo kwa Yehova na ku bakamu na balumbu bitu.

8-9. Bo ambilile ulufundo, ngimba Bernardo alipilike bulebule, loli findu fiki fyalintulile ukuya naminong’ono amanunu?

⁸ Inong’onela isi syabombiwe ku nkamu Bernardo uwa ku Mozambique. Umwene balinsosisyepo pabukulumba. Ngimba Bernardo alipilike bulebule? Umwene atile, “Nakalele fiyo panongwa yakuti ngahobwike nulufundo ulu balimbele.” Inong’onelagha muno abangi nkipanga banketelagha. Kangi atile, “Pakindile imyesi ukuti nande ukuluketa ulufundo munjila inunu nukunsubila Yehova ni gulu lyake.” Ngimba findu fiki fyalintulile Bernardo ukuti achenje akayilo kake?

⁹ Bernardo alyandile ukuya naminong’ono amanunu. Umwene atile: “Pakabalilo aka nali  nkulumba wakipanga, nabombelagha ilemba lya Bahiburi 12:7 ukuti mbatule abangi ukuti baketeghe kanunu ulufundo ulwakufuma kwa Yehova. Lino ngwilalusya ukuti: ‘Ngimba yonani uyu ikulondiwa ukukonga ubulongosi bwa pilemba ili?’ Ababombi ba Yehova bosa—ukongelelapo une.” Ukufuma apo Bernardo achenjile kangi akasisye ulusubilo lwake mwa Yehova ni gulu lyake. Utubalilo tosa abelengagha Ibaibolo nukwinong’onela fiyo isi abelengagha. Nalinga ukuti apasyagha namuno abakamu na balumbu banketelagha loli akindilile ukwingila nabo mubufumusi nukwamulapo pangomano. Bo akabalilo kakindilepo, Bernardo alimikiwe kangi ukuya nkulumba. Mwakufwana na Bernardo, linga mwambilile ulufundo, munginong’onelagha fiyo isya kukosiwa isoni, mwitikisyeghe ulufundo kangi mughelegheleghe ukuchenja. c (Mbu. 8:33; 22:4) Linga mukubomba isi, mubaghile ukuya nulusubilo ukuti Yehova ikuya pakubasaya panongwa yakukindilila ukunangisya ubusubiliwa kumyake na ku gulu lyake.

10. Ngimba ifi igulu lyachenjile fyaghelile bulebule ubusubiliwa bwa Baisraeli bamo?

¹⁰ Linga igulu lichenjile ifindu fimo, ubusubiliwa bwitu bubaghile ukugheliwa. Linga tukaya maso, tubaghile ukwitikisya ukuchenja ukuti kutupaghule kwa Yehova. Mwakifwanikisyo, inong’onela muno ifindu fyachenjile ku Baisraeli. Bo Yehova akali ukubapa indaghilo, imitu ya mbumba yabombagha ifindu ifi abaputi balondiwagha ukubomba. Abene bayengagha ifighemo nukubika amakemo kwa Yehova mmalo mwa mbumba syabo. (Bwa. 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Yobu 1:5) Loli bo indaghilo sibikiwe, imitu ya mbumba yikalondiwagha ukubomba kangi isi. Yehova abimike abaputi abannyumba ya Aroni ukuti bo babikeghe amakemo. Ukufuma pakabalilo kala, linga umutu wa mbumba uyu akaya wanduyungu lwa Aroni andile ukubomba ifindu bo mputi, alondiwagha ukughoghiwa. d (Levi. 17:3-6, 8, 9) Ngimba ukuchenja uku kyo kimo mwa kifukwa iki kyalimpangisye Kora, Datani, Abiramu, abalongosi abafumuke 250 ukunsambukila Mose na Aroni? (Kuba. 16:1-3) Tukabaghila ukumanya. Loli tusimenye ukuti, Kora nabanyambala aba ali nabo batoliwe ukunangisya ubusubiliwa kwa Yehova. Linga ifi igulu lichenjile fighelile ubusubiliwa bwinu, ngimba mukulondiwa ukubomba isyafiki?

11. Ngimba tukumanyilako isyafiki ku Bakohati bamo?

¹¹ Tukolelaneghe na isi igulu lichenjile. Bo bikwenda ndungalangala, Abakohati bali nubudindo ubwakulondiwa fiyo. Akabalilo kosa linga Abaisraeli basokileko ku kampu, Abakohati bamo bapimbagha ibokosi lya lwitikano pagulu lya bandu. (Kuba. 3:29, 31; 10:33; Yos. 3:2-4) Ulu lwali lusako lunywamu fiyo. Loli ifindu fyachenjile bo Abaisraeli bafikile nkisu kya lufingo. Ibokosi lya lwitikano bakalondiwagha ukulipimba akabalilo kosa. Yonongwa yake pakabalilo aka Solomoni ali mwalafyale, Abakohati bamo bapeliwe imbombo iyakwimba, bamo bali balindilili ba pafipata kangi bamo baketesyagha ifindu ifi basungagha nnyumba. (1 Syambu. 6:31-33; 26:1, 24) Pakayapo napamo apa pikunangisya ukuti Abakohati bilumbusyagha pamo ukulonda ubudindo ubungi panongwa yakuti bwapeliwe kumyabo pabwandilo. Ngimba tukumanyilako isyafiki? Tukulondiwa ukukolelana na isi igulu lya Yehova lichenjile,  ukongelelapo ububombeli bwitu. Muyeghe balusekelo nububombeli bulibosa ubu mupeliwe. Mukumbukeghe ukuti ububombeli bwinu bukaya bo ubu bukubapangisya ukuya bakulondiwa kwa Yehova. Yehova ikuketa ukuti ukupilikila kwinu ko kwakulondiwa ukukinda ububombeli bulibosa.​—1 Samu. 15:22.

12. Ngimba Zaina ipilikagha bulebule bo ububombeli bwa pa Beteli buchenjile?

¹² Inong’onela ikifwanikisyo kya mulumbu Zaina uwa ku Middle East, uyu ububombeli bwachenjile kangi alekile ukuhoboka. Umwene balintumile ukuti akabombeghe ubupayiniya ku kipanga kyake bo abombile pa Beteli kwa fyinja ifyakukinda 23. Umwene atile: “Naswighile fiyo bo ububombeli buchenjile. Niketagha ukuti ngaya nimbombo kangi nilalusyagha ukuti, ‘Ngimba nonangile syafiki?’” Syakitima ukuti, abakamu na balumbu bamo nkipanga bamongelelagha ifyakubaba mwakumbula ukuti: “Linga wali mundu nnunu, pongali kukindilila ukubomba pa Beteli.” Utubalilo tumo, Zaina akipilikagha kanunu kangi alilagha pakilo isiku lililyosa. Loli atile: “Ngakayikilagha igulu lya Yehova nulughano lwake.” Ngimba Zaina akindilile bulebule ukubomba ifindu mwamahala?

13. Ngimba Zaina abombile isyafiki ukuti alimbane naminong’ono agha alinagho?

¹³ Zaina afwanisye ukulimbana naminong’ono agha alinagho. Bulebule? Umwene abelengile inkhani sya mmabuku ghitu isi syalintulile ukuti ifimbilisyeghe. Inkhani iya mutu uwakutii “Mungathe Kupitirizabe Polefulidwa!” iyi yili mu Ingasya ya Ndindilili iya Chichewa iya Febuluwale 1, 2001, yalintulile fiyo. Inkhani iyi yalingenie ukuti undembi wa Baibolo Marko yope alyaghene ni ndamyo iyakufwana itolo bo ububombeli buchenjile. Zaina atile, “Ikifwanikisyo kya Marko kyalindulile ukuti ndeke ukuwa amaka. Kangi umwene ayagha pabupipi nabamanyani bake. Akalekile ukufumusya na bakamu na balumbu kangi akayagha nikitima. Umwene asyaghenie ukuti igulu lya Yehova likulongosiwa na mbepo mwikemo kangi aba bikulongosya bikumpasikisya. Asyaghenie kangi ukuti igulu lya Kyala likulondiwa ukubomba ikindu ikyakulondiwa fiyo ukuti imbombo ya Yehova yendeghe kanunu.

14. Ngimba Vlado atamiwe nukuchenja kuliku uku igulu lyabombile kangi findu fiki fyalintulile?

¹⁴ Vlado uwa ku Slovenia uyu ali nifyinja 73, atamiwe fiyo bo ikipanga iki abunganagha kyandile ukubungana ni kipanga iki kyali  pabupipi. Umwene atile: “Ngapilikisye inongwa iyi balighalile Inyumba ya Bunyafyale inunu fiyo iyi. Syalimbabile fiyo panongwa yakuti twafumile pakuyitendekesya itolo inyumba iyi. Ndinsongola fipiki kangi napangile imipando yimo imipya. Kangi twalondiwagha ukuti tuchenje ifindu fingi pa bumi bwitu loli kukali kupepe ukuti tubombe isi pakuya bafumusi bakangale.” Ngimba findu fiki fyalintulile Vlado ukuti akolelane nukuchenja uku? Umwene atile: “Linga tukwitikisya isi igulu lya Yehova lichenjile, utubalilo tosa tukusayiwa fiyo. Isi sikututula ukuti twitendekesyeghe ukuchenja ukunywamu uku kubaghile ukubombiwa nkyeni.” Ngimba mukutamiwa linga ifindu fichenjile nkipanga pamo linga ububombeli buchenjile? Mukulondiwa ukumanya ukuti Yehova ikumanya muno mukwipilikila. Linga mukukolelana nukuchenja uku nukunangisya ubusubiliwa kwa Yehova ni gulu ili ikulibombela, mukuya pakusayiwa fiyo.​—Sal. 18:25.

15. Ngimba tubaghile ukukindilila bulebule ukubomba ifindu mwamahala linga twaghene ni ndamyo nkipanga?

¹⁵ Bo tukuseghelela kubumalikisyo bwa kisu ikibibi iki, tubaghile ukwaghana ni ndamyo nkipanga. Indamyo isi sikuya pakughela ubusubiliwa bwitu kwa Yehova. Yonongwa yake tukulondiwa ukukindilila ukubomba ifindu mwamahala. Linga Unkristu umwinitu atubombile ifindu ifisitabugholofu, tungakalalagha. Linga twambilile ulufundo, tungatilagha ukukosiwa isoni loli twitikisyeghe ubulongosi nukuchenja. Kangi linga igulu lya Yehova lichenjile ifindu ifi fitupalamasisye, tupilikileghe ni ndumbula yosa.

16. Ngimba tubaghile ukukindilila bulebule ukunsubila Yehova ni gulu lyake?

¹⁶ Tubaghile ukukindilila ukunsubila Yehova ni gulu lyake linga ulusubilo lwitu lukugheliwa. Loli ukuti tubombe isi, tukulondiwa ukubomba ifindu mwamahala, mwakukindilila ukuya bololo, ukwinong’ona kanunu nukuketa ifindu bo muno Yehova ikufiketela. Tukindilileghe ukumanyila inkhani sya bandu ba mu Baibolo aba balyaghene ni ndamyo isyakufwana itolo na isi tukwaghana nasyo nukwinong’onela ififwanikisyo fyabo. Twiputeghe kwa Yehova ukuti atutule. Kangi tungipaghulagha nkipanga. Kisita kwinong’onela isi sibombiwe, Setano atikuya pakufwanisya ukutupaghula kwa Yehova ni gulu lyake.​—Yak. 4:7.