1-2. (a) Ngimba malalusyo ghaliku agha tukuya pakuyobesania? (b) Ngimba findu fiki fikunangisya ukuti Yehova ikwiyipa ukuti atutule?

 YEHOVA abaghile ukututula ukwifimbilisya ku ndamyo isi tukwaghana nasyo pa bumi bwitu nukuya balusekelo pakumbombela. Ngimba umwene ikututula bulebule? Kangi ngimba tubaghile ukusayiwa bulebule nubutuli ubu Yehova ikutupa? Amalalusyo agha ghikuya pakwamuliwa mu nkhani iyi. Loli bo tukali ukwamula amalalusyo agha, isagha twinong’onele ilalusyo ili: Ngimba Yehova ikulonda naloli ukututula?

² Ilisyu ili alibombesyile untumiwa Pauli mwa kalata wake uwakubuka ku Bahiburi libaghile ukututula ukumwagha ansala. Umwene atile: “Yehova yo ntuli wangu; Ndisakutilagha nafimo. Umundu abaghile ukumbombela sya fiki?” (Hib. 13:6) Amasyu agha baghabombile mu Baibolo aghakuti “untuli” ghikuyoba isya mundu uyu ikuntula mwanakalinga umundu yumo uyu ikulonda ubutuli. Inong’onela muno Yehova ikuntulila mwanakalinga umundu uyu aghene ni ndamyo. Mubaghile ukwitikisya ukuti amasyu agha ghikunangisya ukwiyipa kwa Yehova ukuti atutule. Linga Yehova ikututula, tubaghile ukwifimbilisya ku ndamyo mwalusekelo.

3. Ngimba njila sitatu siliku isi Yehova ikututulila ukuti twifimbilisye ku ndamyo mwalusekelo?

³ Ngimba njila simo siliku isi Yehova ikututula ukwifimbilisya ku ndamyo mwalusekelo? Ukuti twamule, isagha tuyobesanie ikighaba kimo ikya mu buku lya Yesaya. Nongwa yafiki? Panongwa yakuti ubusololi bwingi ubu Yehova alimbulile Yesaya ukuti alembe, bukubatula kangi ababombi ba Kyala amasiku agha. Kangi utubalilo twingi Yesaya ikulingania kanunu isyakufwana na Yehova na masyu agha tubaghile ukughapilikisya kanunu.  Mwakifwanikisyo, inong’onela ichaputala 30 ikya buku lya Yesaya. Mu chaputala iki, Yesaya abombile ififwanikisyo ifinunu ukulingania muno Yehova ikubatulila ababombi bake. Umwene alembile ukuti Yehova ikututula (1) mwakupilikisya kanunu nukwamula inyiputo syitu (2) mwakutupa ubulongosi, kangi (3) mwakutusaya lino na nkyeni. Tukuya pakuyobesania injila sitatu isya muno Yehova ikututulila.

4. (a) Ngimba Yehova abalingenie bulebule Abayuda aba nkabalilo ka Yesaya, kangi alitikisye isyafiki? (b) Ngimba lusubilo luliku ulu Yehova abapele abandu aba bali basubiliwa? (Yesaya 30:18, 19)

⁴ Kubwandilo bwa chaputala 30 kya buku lya Yesaya, Yehova abayobile Abayuda ukuti “bana bamatingo,” aba “bikongelela imbibi pa mbibi.” Kangi akindilile ukuyoba ukuti: “Abene bwila itolo bikunsambukila une, . . . Bwila itolo bikukana ukupilika isi une ne Yehova nikumanyisya.” (Yes. 30:1, 9) Panongwa yakuti abandu bakanile ukupilikila, Yesaya ayobile ngani ukuti Yehova ikuya pakupangisya ukuti baghane ni ndamyo. (Yes. 30:5, 17; Yere. 25:8-11) Kangi syo isi syabombiwe, abene babukile nabo kubutumwa ku Babeloni. Loli balipo bamo abasubiliwa pakati pa Bayuda kangi Yesaya ababulile amasyu aghalusubilo. Umwene ababulile ukuti isiku limo Yehova isakubabula ukuti baghomokele kangi ku Israeli. (Belenga Yesaya 30:18, 19.) Isi syabombiwe naloli. Yehova ababwile ukufuma kubutumwa ku Babeloni. Loli ifyinja fingi fyakindilepo bo Yehova akali ukubabula. Ifundo iyakuti “Yehova ikubaghulila umwene ukuti banangisye ikisa kumyinu” yikunangisya ukuti akabalilo kabaghile ukukindapo bo abasubiliwa bakali ukwabuliwa. Yonongwa yake Abaisraeli balikele ifyinja 70 kubutumwa ku Babeloni bo bakali ukubitikila ukuti baghomokele ku Yerusalemu. (Yes. 10:21; Yere. 29:10) Bo Abaisraeli bali ku butumwa ku Babeloni balilagha panongwa yakuti basulumenie fiyo loli bo baghomokile ku twaya twabo balilile panongwa yakuti bali nulusekelo.

5. Ngimba masyu ghaliku aghakukasya agha ghali pa Yesaya 30:19?

⁵ Amasiku agha tubaghile ukukasiwa na masyu aghakuti: “Umwene yo wakibabilisi, lelo linga mukundilila ukuti abatule isakubapilika.” (Yes. 30:19) Yesaya ikutusimikisyila ukuti Yehova ikuya pakutupilika linga tukundilila kangi ikuya pakwamula mwanakalinga inyiputo syitu. Yesaya ayobile kangi ukuti: “Umwene isakubapilika.” Amasyu aghakukasya agha ghikutukumbusya ukuti Tata witu ikwiyipa ukuti abatule bosa aba bikusuma ubutuli kumyake. Ukumanya isi kukututula ukuti twifimbilisyeghe mwalusekelo.

6. Ngimba amasyu gha Yesaya ghikunangisya bulebule ukuti Yehova ikupilikisya ulwiputo lwa babombi bake aliwesa pamwene?

⁶ Ngimba fundo yiliku iyingi iyi ivesi ili yikutumanyisya isyakufwana ni nyiputo syitu? Yehova ikupilikisya kanunu ulwiputo lwa mundu aliwesa. Nongwa yafiki tukuyoba bo ulu? Ikighaba ikyakwanda ikya chaputala 30 ikya buku lya Yesaya ilisyu ilyakuti “umwe” balibombile panongwa yakuti Yehova ikuyoba isya bandu bake pakuya gulu. Loli mu vesi 19 ilisyu ilyakuti “umwe” balibombile pakuyoba isya mundu aliwesa pamwene. Yesaya atile: “Mutisakwandisya kangi ukulila”; “umwene yo wakibabilisi”; “isakubapilika.” Panongwa yakuti yo Tata walughano, Yehova atikubabula abanake amasyu aghakuwisya amaka aghakuti, “Kulondiwa ukuya wamaka bo wamyinu.” Mmalo mwake, umwene, ikutupasikisya kangi ikupilikisya inyiputo isya aliwesa.​—Sal. 116:1; Yes. 57:15.

7. Ngimba Yesaya na Yesu banangisye bulebule ukulondiwa kwa kukindilila ukwiputa?

 ⁷ Linga tukwiputa kwa Kyala nukumbula kilikyosa iki tukwiyaya nakyo, ikyakwanda umwene ikutupa amaka agha tukulondiwa ukuti twifimbilisye. Kangi linga indamyo sitikumalika mwanakalinga bo muno tukulondela, tukulondiwa ukukindilila ukunsuma Yehova ukuti atutule ukwifimbilisya. Umwene ikutubula ukuti syo tubombeghe. Isi sikukolelana na masyu gha Yesaya aghakuti: “Mungampagha [Yehova] ubutusyo nabumo.” (Yes. 62:7) Ngimba isi sikusanusya isyafiki? Tukulondiwa ukukindilila ukwiputa kwa Yehova, tungampagha ubutusyo nabumo. Amasyu gha Yesaya ghikutukumbusya ififwanikisyo fya Yesu ifyakuyoba isya lwiputo ulu lukwaghiwa pa Luka 11:8-10, 13. Pilemba ili Yesu ikutukasya ukuti twiputeghe “nulumilisyo” kangi ‘tukindilileghe ukusuma’ mbepo mwikemo. Tubaghile ukunsuma kangi Yehova ukuti atulongosyeghe ukuti tusaleghe kanunu ifyakubomba.

8. Nkabalilo ka kunyuma, ngimba amasyu agha ghali pa Yesaya 30:20, 21 ghafwanisiwe bulebule?

⁸ Belenga Yesaya 30:20, 21. Bo abasilikali ba Babeloni basyungutile akaya ka Yerusalemu kwa kyinja na hafu, abandu baghanagha ni ndamyo nyingi. Loli ukufwana ni vesi 20 na 21, Yehova afingile ku Bayuda ukuti linga balapile nukuchenja utuyilo twabo utubibi, ikuya pakubapoka. Yesaya alinjobile Yehova ukuti ‘Mmanyisi Unkulumba’ kangi afingile ku bandu aba ukuti Yehova ikuya pakubamanyisya muno babaghile ukwiputila kumyake munjila inunu. Amasyu agha ghafwanisiwe bo Abayuda bababwile kubutumwa. Yehova anangisye ukuti Mmanyisi Nkulumba kumyabo, kangi panongwa yakuti abalongosyagha, abandu bake bafwanisye ukughomokesyapo ukwiputwa kwanaloli. Tuli balusekelo fiyo panongwa yakuti Yehova yo Mmanyisi witu Unkulumba amasiku agha.

9. Ngimba njila yiliku iyi tukwambilila ubulongosi bwa Yehova amasiku agha?

⁹ Mu mavesi agha, Yesaya ayobile ukuti tuli bo bamanyili aba bikumanyisiwa na Yehova munjila sibili. Injila iyakwanda Yesaya atile: ‘Mwisakumbonagha Ummanyisi Unkulumba na maso ghinu.’ Mu kifwanikisyo iki Yesaya ikuyoba ukuti Ummanyisi imile nkyeni mubamanyili bake. Tuli nulusako ulunywamu fiyo panongwa yakuti Kyala ikutumanyisya amasiku agha. Ngimba Yehova ikutulongosya bulebule? Umwene ikubomba isi ukwendela mu gulu lyake. Tukundaghisya fiyo panongwa ya bulongosi ubu tukwambilila ukufuma ku gulu lya Yehova. Ubulongosi ubu tukwambilila pangomano  sya kipanga, pangomano inywamu mu mabuku mu ma pulogilamu gha pa JW broadcasting na munjila isingi, bukututula pakabalilo ka ndamyo ukuti twifimbilisyeghe mwalusekelo.

10. Ngimba mo munjila yiliku iyi tukupilika “amasyu ukufuma kunyuma [kumyitu]”?

¹⁰ Yesaya ayobile injila iyabubili iyi Yehova ikutulongosyela, umwene atile: “Mwisakupilikagha ilisyu lyake bo likufuma kunyuma.” Apa unsololi uyu ikundingania Yehova ukuya mmanyisi uyu ikupilikisya kanunu kangi ikwenda kunyuma ku bamanyili bake. Umwene ikufwana ikubanangisya injila nukubalongosya. Amasiku agha tukupilika amasyu gha Kyala ukufuma kunyuma. Bulebule? Amasyu gha Kyala ghalembiwe mu Baibolo akabalilo ka kunyuma. Yonongwa yake linga tukubelenga Ibaibolo, tukufwana tukupilika amasyu gha Kyala ghikufuma kunyuma kumyitu.—Yes. 51:4.

11. Ukuti twifimbilisyeghe mwalusekelo, ngimba tukulondiwa ukukonga injila siliku, kangi nongwa yafiki?

¹¹ Ngimba tubaghile ukusayiwa bulebule nubulongosi ubu Yehova ikutupa ukwendela mu gulu lyake na Mmasyu ghake? Keta ukuti Yesaya ayobile ifindu fibili. Ikyakwanda, “injila yo iyi.” Ikyabubili, “amuyikongeghe yiyo.” (Yes. 30:21) Kukaya kwakufwana ukuyimanya itolo “injila.” Tukulondiwa kangi “ukuyikonga.” Ukwendela Mmasyu gha Yehova, ni gulu lyake, tukumanyila isi Yehova ikulonda ukuti tubombeghe. Kangi tukumanyila muno tubaghile ukukongela isi tukumanyila. Ukuti twifimbilisyeghe mwalusekelo pakumbombela Yehova, tukulondiwa ukukonga injila syosa isi. Linga tukubomba isi, Yehova ikuya pakutusaya fiyo.

12. Ukufwana na Yesaya 30:23-26, ngimba Yehova abasayagha bulebule abandu bake?

¹² Belenga Yesaya 30:23-26. Ngimba ubusololi ubu bwafwanisiwe bulebule ku Bayuda aba baghomokile ku Israeli ukufuma ku butumwa ku Babeloni? Abene basayiwe fiyo, mwambepo na kumbili. Yehova abapele abandu bake ifyakulya fingi. Loli ikyakulondiwa fiyo, umwene abapele ifyakulya fingi fyamwambepo ukuti bande kangi ukumwiputa munjila inunu. Pakabalilo aka, abandu ba Kyala balyambilile ifindu fingi ukufuma kwa Kyala ifi bakalyambililemo. Bo muno pikuyobela pivesi 26, Yehova abapele ifindu fingi fyamwambepo ifi fyabatulile ukuti bapilikisyeghe kanunu Amasyu ghake. (Yes. 60:2) Ulusayo lwa Yehova lukubatula ababombi bake ukuti bakindilileghe ukumbombela ‘panongwa yakuya nulusekelo mundumbula.’​—Yes. 65:14.

13. Ngimba ubusololi ubwakughomokesyapo ukwiputa kwa bwanaloli bukufwanisiwa bulebule amasiku agha?

¹³ Ngimba ubusololi ubwakuyoba isya kughomokesyapo  ukwiputa kwa bwanaloli bukufwanisiwa amasiku agha? Ena. Munjila yiliku? Ukufuma mu 1919 C.E., abandu amamiliyoni mingi bakaya batumwa ba Babeloni unkulumba ili lyo tchalichi lya butungulu pa kisu kyosa. Abene bikulongosiwa ku malo amanunu fiyo ukukinda ikisu ikya lufingo iki kyapeliwe ku Baisraeli. Bikulongosiwa ku paradaiso wamwambepo. (Yes. 51:3; 66:8) Ngimba paradaiso wamwambepo uyu findu fiki?

14. Ngimba paradaiso wamwambepo findu fiki, kangi bo banani aba bikwingilamo amasiku agha? (Keta Isi Amasyu Ghamo Ghikulingania.)

¹⁴ Ukufuma mu 1919 C.E., abapakiwa bikuhoboka fiyo ukuya mu paradaiso wamwambepo. b Bo akabalilo kikukinda, bosa aba bali nulusubilo ulwakwisakwikala pa kisu, aba bo “bang’osi isingi,” bope bikwingila mu paradaiso wamwambepo uyu kangi bikuhoboka nulusayo lwa Yehova.​—Yoh. 10:16; Yes. 25:6; 65:13.

15. Ngimba paradaiso wamwambepo ikwaghiwa kughu?

¹⁵ Ngimba paradaiso wamwambepo ikwaghiwa kughu? Ababombi ba Yehova bikwaghiwa pa kisu kyosa ikyapasi. Yonongwa yake paradaiso wamwambepo yope ikwaghiwa pa kisu kyosa ikyapasi. Amasiku agha, kisita kwinong’onela kuno tukwikala, tubaghile ukuya ku kighaba kya paradaiso wamwambepo pene linga tukukasya ukwiputa kwa bwanaloli.

16. Ngimba tubaghile ukukindilila bulebule ukuketa ubununu bwa paradaiso wamwambepo?

¹⁶ Ukuti tukindilile ukuya mu paradaiso wamwambepo tukulondiwa ukukindilila ukundaghisya ingomano isya Bukristu isi sikubombiwa pa kisu kyosa. Ngimba tubaghile ukubomba bulebule isi? Mwakwinong’onela fiyo isya tuyilo utununu utwa bakamu na balumbu mmalo mwa isi bikusoba. (Yoh. 17:20, 21) Nongwa yafiki kwakulondiwa? Inong’onela ikifwanikisyo iki. Linga tuli ku paki tubaghile ukuketa imipiki iyakukindanakindana. Mwakufwana itolo, nkipanga kyitu amasiku agha, tuli nabandu abakukindanakindana aba bali bo imipiki. (Yes. 44:4; 61:3) Tukulondiwa ukukindilila  ukwinong’onela isya bununu bwa “matengele,” komma isi umundu ikusoba isi sili bo “imipiki” iyi yili pabupipi nanuswe. Tutikulondiwa ukwitikisya isi tukusoba pamo isi abangi bikusoba nkipanga ukuti situpangisye ukuleka ukuketa ubununu ubwakukolelana ubu buli pa kisu kyosa nkipanga kya Bukristu.

17. Ngimba aliwesa ikulondiwa ukubomba isyafiki ukuti akasye ukukolelana nkipanga?

¹⁷ Ngimba aliwesa ikulondiwa ukubomba isyafiki ukuti ikipanga kikindilile ukuya kyakukolelana? Mwakuya palutengano na bandu bosa. (Mat. 5:9; Rom. 12:18) Linga akabalilo kosa tukughelaghela ukukasya ulutengano na bangi nkipanga, tukongelela ubununu mu paradaiso wamwambepo. Tukulondiwa ukukumbuka ukuti Yehova ankwabile umundu aliwesa uyu ali mu paradaiso wamwambepo ukuti amwiputeghe mbwanaloli. (Yoh. 6:44) Inong’onela muno Yehova ikunangisyila ulusekelo linga ikuketa ukuti tukwiyipa ukukasya ulutengano nukukolelana pakati pa babombi bake aba ikubaketa ukuti bakulondiwa fiyo.​—Yes. 26:3; Haga. 2:7.

18. Ngimba utubalilo tosa tukulondiwa ukwinong’onela isyafiki, kangi nongwa yafiki?

¹⁸ Ngimba tubaghile ukusayiwa bulebule nulusayo ulu tukwambilila pakuya babombi ba Kyala? Tukulondiwa ukwinong’onela fiyo isi tukumanyila Mmasyu gha Kyala na mabuku agha ghikulingania isya Baibolo. Ukumanyila nukwinong’onelapo kukuya pakututula ukuti tunangisyeghe utuyilo twa Bukristu utu tukutukasya ukuti tunangisyeghe “ulughano ulwa bunyamundu” kangi “nukughanana twe babo batupu” nkipanga. (Rom. 12:10) Linga tukwinong’onela muno Yehova ikutusayila lino, tukukasya ubumanyani bwitu numwene. Kangi linga tukwinong’onela ifindu ifinunu ifi Yehova afingile ukwisakutupa nkyeni, tukuya nulusubilo ukuti tukuya pakukindilila ukumbombela kwa bwila na bwila. Syosa isi sikuya pakututula ukuti tumbombeleghe mwalusekelo lino.

19. (a) Ukufwana na Yesaya 30:18, ngimba tuli nulusubilo luliku? (b) Ngimba findu fiki fikuya pakututula ukuti twifimbilisyeghe mwalusekelo?

¹⁹ Yehova isakututula pakabalilo aka isakonangagha ikisu ikibibi iki. (Yes. 30:18) Tuli nulusubilo losa ukuti “Kyala uwabugholofu” atikuya pakwitikisya ukuti ikisu kya Setano kikindilile ukuyako. (Yes. 25:9) Tukughulila mbololo kwa Yehova ukuti isiku lya kupokiwa lifike. Pakabalilo aka, tukukasiwa ukuti tukindilileghe ukuketa ukulondiwa kwa lwiputo, ukumanyila nukukonga Amasyu gha Kyala nukwinong’onela isya lusayo lwitu. Linga tukubomba isi, Yehova ikuya pakututula ukuti twifimbilisyeghe mwalusekelo pakumwiputa.