1. Ngimba Abakristu bikulondiwa ukubomba isyafiki ukuti bamalisye umpalano?

ABAKRISTU bali pampalano uwakubopa ukuti basabwaghe ubumi. Kali twandile mwalululu ukubopa pamo tubopile kwa fyinja fingi mu mpalano ughu, tukulondiwa ukukindilila ukubopa mpaka pabumalilo. Ubulongosi ubu untumiwa Pauli abapele Abakristu ba ku Filipi bubaghile ukututula nanuswe ukuti tumalisye kanunu umpalano ughu. Abakristu bamo abakunyuma balimbombile Yehova kwa fyinja fingi pakabalilo aka balyambilile kalata wa Pauli. Abene babopagha kanunu, loli Pauli abakumbwisye ukuti balondiwagha ukukindilila ukubopa mwakwifimbilisya. Umwene alondagha ukuti bakindilile ukukonga ikifwanikisyo kyake “mwakwiyula ukufika pabwingililo.”—Filip. 3:14.

2. Nongwa yafiki ubulongosi ubu Pauli abapele Abakristu ba ku Filipi bwali bwakulondiwa fiyo?

² Ubulongosi bwa Pauli ubu abapele Abakristu ba ku Filipi bwali bwakulondiwa fiyo. Abakristu ba ku Filipi banyoziwagha kangi bamo baghoghiwagha ukufuma pabwandilo. Mfyinja fya m’ma 50 C.E, Pauli na Sila bapilikile isi Kyala ababulile ukuti “baloboke ukubuka nkisu kya Makedonia.” Abene babukile ku Filipi ukuti bakafumusye amasyu amanunu. (Imbo. 16:9) Bo bafikile kula, balimwaghile unkikulu uyu ingamu yake ali yo Lidia, uyu “apilikisyagha kangi Yehova alimwiwile indumbula” ukuti apilikisye amasyu amanunu. (Imbo. 16:14) Bo akabalilo kakindilepo panandi, umwene alyosiwe pampene na bannyumba yake. Loli, mwanakalinga Umohesi alyandile ukubatwalila indamyo. Abandu bankaya balinkolile Pauli na Sila nukubatwala ku balongi ba boma kangi babatungulupile ukuti bikukapalaghania akaya nukufumusya inyiho isi sili mwiko. Pabumalilo, Pauli na Sila balinkukomiwa nifikoti, balinkubighalila nnyumba ya bannyololo popapo balinkubasuma ukuti basokemo nkaya. (Imbo. 16:16-40) Ngimba abene balekile ukumbombela Yehova? Hayi! Kangi ngimba abakamu na balumbu aba nkipanga ikipya babombile isyafiki? Abene banangisye ikifwanikisyo ikinunu panongwa yakuti bope balifimbilisye! Kisita kukayika  abene bakasiwe fiyo nikifwanikisyo ikinunu iki Pauli na Sila banangisye.

3. Ngimba Pauli amenye isyafiki, kangi ngimba malalusyo ghaliku agha tukuya pakuyobesania?

³ Pauli akindilile ukumbombela Yehova kisita kukatala. (2 Kor. 4:16) Umwene amenye ukuti, alondiwagha ukukindilila ukumbombela Yehova mbusubiliwa pabumi bwake bosa. Ngimba tubaghile ukumanyilako isyafiki ukufuma kukifwanikisyo kya Pauli? Ngimba fifwanikisyo filiku ifya Bakristu abasubiliwa aba m’masiku agha ifi fibaghile ukututula ukuti twifimbilisye ku ndamyo? Kangi ngimba ulusubilo lwitu ulwa nkyeni lubaghile ukutukasya bulebule ukuti tungakatalagha pakumbombela Yehova?

4. Ngimba Pauli akindilile bulebule ukufumusya nalinga ukuti aghanagha nindamyo?

⁴ Inong’onela muno Pauli aliyipile pambombo ya Kyala pakabalilo aka abalembelagha kalata Abakristu ba ku Filipi. Umwene apinyiwe ku Roma. Akali nubwabuke ubwakusoka panja ukuti akafumusye. Loli umwene akindilile ukubafumukisya abahesya aba bisagha pakunketa kangi alembagha abakalata ku fipanga fyakubutali. Ifyinja fyakindilepo fingi ukuti amanye ukuti afwanisye imbombo iyi apeliwe. (2 Tim. 4:6-8) Amasiku agha, Abakristu bingi aba bakabaghila ukusoka nnyumba syabo panongwa yabubine, bikulwaghilapo ulusako ulwakubafumukisya abandu aba bikwisa pakubaketa. Bikubalembela abakalata abakubakasya abandu aba bakabaghila ukwaghana nabo.

5. Ukufwana na masyu agha ghali pa Bafilipi 3:12-14, ngimba findu fiki ifi fyalintulile Pauli ukuti akindilile ukumbombela Yehova?

⁵ Pauli akalitikisye ukuti ifindu fimo fintolesye ukumbombela Yehova. M’malo mwake atile, “nikwibwa utwakunyuma, nikwighololela kutwa nkyeni,” ukuti m’malisye kanunu umpalano. (Belenga Bafilipi 3:12-14.) Ngimba findu fimo filiku ifi fyayagha pakuntolesya Pauli ukumbombela Yehova? Ikyakwanda, Pauli afumwike fiyo bo akali ukuya Nkristu nkabalilo ka Bayuda. Loli umwene afiketagha ifindu ifi ukuti “fyali fya itolo.” (Filip. 3:3-8) Ikyabubili, umwene akalitikisye ifi abombagha pabwandilo mwakubafwima Abakristu ukuti fintolesye ukumbombela Yehova. Kangi ikyabutatu, umwene akalinong’winepo isyakuleka ukumbombela Yehova. Pauli abombile nyingi ukuti afwanisye ukufumusya nalinga ukuti ifimbilisyagha ku ndamyo nyingi bo ukupinyiwa, ukukomiwa, ukutunyiwa namabwe, ukubwaghayuka kwa boti pa sumbi kangi nukwaghilwa kwa fyakulya nimyenda. (2 Kor. 11:23-27) Kisita kwinong’onela isi alyaghene nasyo, Pauli akindilile ukumbombela Yehova. Nanuswe tukulondiwa ukubomba bo isi.

6. Ngimba findu fimo filiku “ifyakunyuma” ifi tukulondiwa ukwibwa?

⁶ Ngimba tubaghile ukukonga bulebule ikifwanikisyo kya Pauli ‘mwakwibwa ifindu ifyakunyuma’? Bamo mwa uswe tukulondiwa ukumalana naminong’ono agha tukutamiwa nagho panongwa ya butulanongwa ubu twabombile kunyuma. Linga mo siyilile, tukulondiwa ukwanda ukumanyila ifundo isya mu Baibolo patwibene isi sikulingania isya ikemo lya Kristu. Linga tukumanyila, twinong’onelengepo pa isi tukumanyila nukwiputa kwa Kyala, isi sibaghile ukututula ukuti tuleke ukwiyipa inongwa pa isi twabombile kunyuma panongwa yakuti Yehova atuhobokile. Isagha twinong’onele kangi isi tubaghile ukumanyilako ukufuma kwa Pauli. Bamo balekile imbombo iya ndalama nyingi ukuti baye nakabalilo akakumbombela Yehova. Linga mo siyilile, ngimba tubaghile ukwibwa ifindu ifyakunyuma mwakuleka ukufinong’onela kangi? (Kuba. 11:4-6; Ndumbi. 7:10) “Ifindu ifyakunyuma” fibaghile ukongelelapo ifi twafwanisye ukubomba pabumi bwitu pamo indamyo isi twifimbilisyagha. Momumo, linga  tukwinong’onela muno Yehova atusayile nukututulila pabumi bwitu tukuya pakuseghelela fiyo kwa Tata witu. Loli, tutikulondiwa ukwinong’ona ukuti tufwanisye ukumbombela Yehova.—1 Kor. 15:58.

7. Ukufwana na 1 Bakorinti 9:24-27, ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki ukuti tutole umpalano? Lingania.

⁷ Pauli apilikisye kanunu amasyu agha Yesu ayobile aghakuti: “Amwiyuleghe.” (Luka 13:23, 24) Pauli asimenye ukuti, ukufwana na Kristu, umwene alondiwagha ukwiyula fiyo pakumbombela Yehova mpaka pabumalilo. Afwanikisye Nunkristu uyu ali pampalano uwakubopa. (Belenga 1 Bakorinti 9:24-27.) Umundu uyu ali pampalano ikuya maso kangi ikwiyula fiyo mpaka pabumalilo mwakwepuka ku findu ifi fibaghile ukuntolesya. Mwakifwanikisyo, abandu aba bali pampalano amasiku agha, babaghile ukubopa munsebo ughu abandu bikulisyamo amalonda nifindu ifingi ifi fibaghile ukubasofania. Ngimba mukwinong’ona ukuti uyu ali pampalano ikulondiwa ukwima nukula ifindu ifi abangi bikulisya munsebo? Linga ikulonda ukutola pampalano, atikulondiwa ukubomba bo isi! Nanuswe tukulondiwa ukwepuka ku findu ifi fibaghile ukututolesya ukuti tusabwaghe ubumi. Linga tukukindilila ukwiyipa mwakumbombela Yehova bo muno Pauli abombile, tukuya pakwambilila ikyabupe!

8. Ngimba findu fitatu filiku ifi tukuya pakuyobesania?

⁸ Isagha twinong’onele ifindu fitatu ifi fibaghile ukutuwisya amaka. Ifindu ifi fyo, linga ifi twaghulilagha fitoliwe ukubombiwa, ukuwa amaka kangi nindamyo isya kabalilo akatali. Tubaghile ukusayiwa fiyo mwakuketa muno abangi babombile ukuti bamalane nindamyo bo isi.—Filip. 3:17.

9. Ngimba linga ifindu ifi twaghulilagha fitoliwe ukubombiwa fibaghile ukutupalamasya bulebule?

⁹ Ifindu ifi linga twaghulilagha fitoliwe ukubombiwa. Twesa tukuya nulusubilo pa findu ifinunu ifi Yehova afingile ukuti isakufwanisya. Loli, pakabalilo aka unsololi wa Yehova Habakuku ayobile muno Yehova alondelagha ukuti abasosyepo abandu ababibi mu Yuda, Yehova alimbulile ukuti “aye myee itolo.” (Haba. 2:3) Linga ifindu ifi twaghulilagha fitoliwe ukubombiwa, tubaghile ukuleka ukwiyipa kwa Yehova. Kangi tubaghile ukuwa amaka. (Mbu. 13:12) Isi syo  syabombiwe ku Bakristu bamo abakunyuma mu 1914. Pakabalilo kala, Abakristu bingi abapakiwa baghulilagha ukubuka kumwanya. Loli bo isi sitoliwe, ngimba abene babombile isyafiki?

10. Ngimba imbumba yimo yabombile isyafiki bo ifindu ifi yaghulilagha fitoliwe ukubombiwa?

¹⁰ Inong’onela isya kifwanikisyo ikinunu ikya Bakristu babili abasubiliwa aba balyaghene nindamyo bo iyi. Unkamu Royal Spatz alyosiwe mu 1908 bo ali nifyinja 20. Umwene ali nulusubilo losa ukuti ayagha pakwambilila mwanakalinga ikyabupe ikyakubuka kumwanya. Loli, bo ahahile Pearl mu 1911, alimbulile, ukuti: “Usimenye kale isi sikuya pakubombiwa mu 1914. Linga tukuya pakweghana, isagha tweghane mwanakalinga!” Ngimba imbumba iyi yalekile ukukindilila ukumbombela Yehova bo yitoliwe ukwambilila ikyabupe ikyakubuka kumwanya mu 1914? Hayi, panongwa yakuti abene binong’onelagha fiyo isyakumbombela Yehova mbusubiliwa, ukukinda ikyabupe ikyakubuka kumwanya. Abene bakindilile ukubopa mwakwifimbilisya pampalano uwakuti basabwaghe ubumi. Kangi, ukuyoba ubwanaloli, Royal na Pearl bakindilile ukuya maso nukusubiliwa fiyo mpaka apa bafwilile. Kisita kukayika tukughulila akabalilo aka Yehova isakusosyapo ifindu ifibibi fyosa pa kisu nukufwanisya syosa isi afingile. Tuli nulusubilo losa ukuti isi sikuya pakubombiwa ukufwana nakabalilo aka Umwene ikulonda. Akabalilo kosa, tukindilileghe ukumbombela Kyala, tungitikisyagha ukuti ifindu ifi linga twaghulilagha fitoliwe ukubombiwa fituwisye amaka.

11-12. Nongwa yafiki tubaghile ukukindilila ukumbombela Yehova mbusubiliwa nalinga ukuti tukaya namaka bo kunyuma? Yoba ikifwanikisyo.

¹¹ Ukuwa amaka. Mwakukindana numundu uyu ali pampalano, uswe tutikulondiwa ukuya namaka gha kumbili ukuti tukindilile ukukula mwambepo. M’malo mwake, Abakristu bingi aba bakaya namaka gha kumbili bikukindilila ukumbombela Yehova. (2 Kor. 4:16) Mwakifwanikisyo, Unkamu Arthur Secord ali nifyinja 88 kangi umwene abombile ububombeli bwa pa Beteli kwa fyinja 55. Umwene akangele kangi alyandile ukubina. Isiku limo, nesi alisile pabupipi nibedi ili aghonilepo kuchipatala ukuti antule. Umwene alinketile kangi atile: “Nkamu Secord, ubombile nyingi fiyo pakumbombela Yehova.” Loli Arthur, akinong’onelagha ifindu ifi abombile kunyuma. Umwene alinketile, asekelile, nukumwamula ukuti: “Ena, momumo. Loli ifi tubombile fikaya fyakulondiwa. Loli ifi tukuya pakubomba lino fyo fyakulondiwa fiyo.”

¹² Lumo mumbombile Yehova kwa fyinja fingi loli panongwa ya bubine mukutoliwa ukubomba nyingi ukukinda muno mwabombelagha kunyuma. Linga mo siyilile, mungawagha amaka. Muyeghe nulusubilo ukuti Yehova ikuhoboka fiyo kangi ikukumbukila syosa isi mwabombagha kunyuma. (Hib. 6:10) Kangi mukumbukileghe ukuti, fikaya findu fingi ifi mumbombile Yehova ifi fikunangisya ukuti munganile. Loli  tukunangisya ukuti tunganile Yehova linga tuli nakayilo akanunu nukubomba syosa isi tubaghile ukufwanisya. (Kol. 3:23) Yehova amenye syosa isi tukabaghila ukufwanisya ukubomba kangi umwene atikughulila ukuti tubombeghe isi tukabaghila ukufwanisya.—Mark 12:43, 44.

13. Ngimba isi Anatoly na Lidiya balyaghene nasyo sikutukasya bulebule ukuti tukindilile ukumbombela Yehova nalinga ukuti tukwaghana nindamyo?

¹³ Indamyo isya kabalilo akatali. Ababombi ba Yehova bamo bifimbilisye ku ndamyo kwa fyinja fyingi. Mwakifwanikisyo, Anatoly Melnik  * ali ni fyinja 12 pakabalilo aka tata wake apinyiwe mu jele, nukubuka nawe nkisu kya Siberia, kuno balyendile nawe ubulendo bwa mamayilo 4,000  (amakilomita 7,000) ukufuma kukaya kake ku Moldova. Bo ikyinja kimokyene kikindilepo, Anatoly, mama wake, nabambuya bake bope bapinyiwe nukubuka nabo ku Siberia. Bo akabalilo kakindilepo, abene balyandile ukufwanisya ukufika pangomano isya kipanga nkaya kamo, loli balondiwagha ukwenda ubulendo ubwakufwana amamayilo 20  (amakilomita 30) ukwenda m’malo aghakutalala fiyo. Ukufuma apo, Unkamu Melnik alikele mu jele kwa fyinja fitatu, kisita nkasi wake, Lidiya, kangi numwanabo unkikulu uwa kyinja kimokyene. Nalinga ukuti balifimbilisye ku ndamyo kwa fyinja fyingi, loli Anatoly nimbumba yake bakindilile ukumbombela Yehova mbusubiliwa. Lino unkamu Anatoly ali nifyinja 82 kangi lino ali mu Komiti iya pa Beteli ku Central Asia. Ukufwana itolo na Anatoly kangi Lidiya, isagha twesa tubombeghe syosa isi tubaghile ukufwanisya ukuti tumbombeleghe Yehova, mwakukindilila ukwifimbilisya ku ndamyo isi tukwaghana nasyo.—Gal. 6:9.

14. Ngimba Pauli alondiwagha ukubomba isyafiki ukuti afwanisye ubwighane bwake ubwakumbombela Kyala?

¹⁴ Pauli ali nusubilo losa ulwakuti ayagha pakumalisya umpalano uwakubopa nukufwanisya ubwighane bwake. Pakuya Nkristu umpakiwa, umwene akindilile ukuya nulusubilo ulwakuti asakabe “ikyabupe ikya lubilikilo ulwa Kyala kumwanya.” Loli, ukuti afwanisye ubwighane ubu, umwene asimenye ukuti alondiwagha ukukindilila “ukwiyula.” (Filip. 3:14) Pauli anangisye ikifwanikisyo ikinunu ukuti abatule Abakristu ba ku Filipi ukukindilila ukufwanisya ubwighane ubwakumbombela Kyala.

15. Ngimba Pauli abombile bulebule ikifwanikisyo ikya bwenekaya ukuti abakasye Abakristu ba ku Filipi ukukindilila “ukwiyula”?

¹⁵ Pauli abakumbwisye Abakristu ba ku Filipi ukuti bayagha pakwikala kumwanya. (Filip.  3:20) Nongwa yafiki balondiwagha ukukumbukila isi? Ntubalilo tula, abandu bingi balondagha ukuya benekaya mu Roma panongwa yakuti isi syabapangisyagha ukuti baye nulusako ulunywamu. * Loli, Abakristu abapakiwa bali benekaya ba bunyafyale bwa Kyala ubu bayagha pakusayiwa nabo fiyo! Yonongwa yake, Pauli abakasisye Abakristu ba ku Filipi ukuti “ulwendo lwabo lubaghisanieghe namasyu amanunu agha Kristu.” (Filip. 1:27.) Abakristu abapakiwa amasiku agha bikunangisya ikifwanikisyo ikinunu linga bikukindilila ukwinong’onela isya bwighane bwabo ubwakwisa kukaba ubumi bwa bwila na bwila kumwanya.

16. Kali tuli nulusubilo ulwakubuka kumwanya pamo ulwakwisa kwikala pa kisu kyapasi, ngimba tukulondiwa ukukindilila ukubomba isyafiki ukufwana na Bafilipi 4:6, 7?

¹⁶ Kali tuli nulusubilo ulwakubuka kumwanya pamo ulwakwisa kwikala mu paladaiso pa kisu kyapasi, tukulondiwa ukukindilila ukwiyipa ukuti tufwanisye ubwighane ubwakumbombela Yehova. Nalinga ukuti tukwaghana nindamyo, tutikulondiwa ukwinong’onela ifindu ifyakunyuma; pamo ukwitikisya ikindu kilikyosa ukuti kitutolesye ukumbombela Yehova. (Filip. 3:16) Tubaghile ukuketa ukuti isi Yehova afingile sikukabila ukufwanisiwa, kangi tubaghile ukuwa amaka. Lumo tubaghile ukuti twifimbilisye ku ndamyo nyingi kwa fyinja fingi. Kisita kwinong’onela indamyo isi tukwaghana nasyo, “tungiyayagha muli simo.” M’malo mwake, isi tufumbilwe tuntwalileghe Kyala ndwiputo, ndupyelesyo, pamopene na nkuwa ulupi. Kangi umwene ikuya pakutupa ulutengano ulwamundumbula ulu lughakindile ghosa amahala.—Belenga Bafilipi 4:6, 7.

17. Ngimba tukuya pakuyobesania isyafiki mu nkhani iyakukongapo?

¹⁷ Ukufwana itolo numundu uyu ikubopa pampalano ikwiyipa fiyo, nanuswe isagha twinong’oneleghe fiyo isya kufwanisya ubwighane bwitu ubwakumbombela Yehova ukuti tumalisye umpalano uwakuti tusabwaghe ubumi bwa bwila na bwila. Pakabalilo aka tuli namaka, isagha twiyipe fiyo ukuti tusafyaghe ifindu ifinunu ifi Yehova afingile nkyeni. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki ukuti tukindilile ukwifimbilisya? Inkhani iyakukongapo yikuya pakututula ukuketa ifindu ifi tukulondiwa ukubika pamalo aghakwanda pabumi bwitu kangi “nukuketa ifindu ifyakulondiwa fiyo.”—Filip. 1:9, 10.