ULWITIKO lukutupa amaka mingi. Mwakifwanikisyo, nalinga ukuti Setano ikulonda ukonanga ubumanyani bwitu na Yehova, loli ulwitiko lukututula “ukusimikisyamo yosa imitipulo ya moto ya mbibi yula.” (Ef. 6:16) Linga tuli nulwitiko tubaghile ukwifimbilisya ku ndamyo isi sibaghile ukuboneka nywamu bo fyamba. Yesu ababulile abafundiwa bake ukuti: “Linga muli nalo ulwitiko ulu luli bo akaseke ka mutaka, mwisakukibulagha ikyamba iki ukuti, ‘Sokapo apa, buka kula,’ po kisakusokangapo.” (Mat. 17:20) Panongwa yakuti tusimenye ukuti ulwitiko lukukasya ubumanyani bwitu na Yehova, kwakulondiwa fiyo ukwinong’onela amalalusyo agha: Ngimba ulwitiko findu fiki? Ngimba ukumanya ubwanaloli kubaghile ukupalamasya bulebule ulwitiko lwitu? Ngimba tubaghile ukukasya bulebule ulwitiko lwitu? Kangi ngimba tukulondiwa ukuya nulwitiko mwanani?—Rom. 4:3.

Ulwitiko kukaya ko kusubila kwene pamo ukumanya ubwanaloli, buno syope “imbepo inyali sikwitika nukutetema [ukuti Kyala aliko].” (Yak. 2:19) Loli ngimba ulwitiko findu fiki?

Ibaibolo likulingania ulwitiko munjila sibili. Iyakwanda, “ulwitiko ko kuya nubwanaloli muli isi kusisubila.” (Hib. 11:1a) Linga muli nulwitiko, mukuya pakusubila fyosa ifi Yehova ikuyoba ukuti fyabwanaloli kangi fikuya pakufwanisiwa. Mwakifwanikisyo Yehova ababulile Abaisraeli ukuti: “Linga mubaghile ukomola ulwitikano lwangu ulu lulipo pakati pa musi nikilo, ukuti umusi nikilo fileke ukwisa pakabalilo aka fipimiliwe, po lelo nulwitikano lwangu numbombi wangu Davidi lubaghile ukomoka.” (Yere. 33:20, 21) Ngimba mukutila ukuti ilisuba libaghile ukuleka ukusoka nukwingila, ifi fibaghile ukupangisya ukuti pa musi nikilo fileke ukuboneka? Linga mutikukayikila indaghilo isya kipeliwa isi sikupangisya ukuti ikisu kisyungutileghe mumpalanga kangi kisyungutileghe ilisuba, ngimba mubaghile ukukayika ukuti Umpeli uwa ndaghilo isi akabaghila ukufwanisya isi afingile? Sikabaghila ukubombiwa!—Yes. 55:10, 11; Mat. 5:18.

Iyabubili, ulwitiko ko “kukukola linga sikukolile isya isi ukasibonamo.” Ulwitiko lukuyobiwa ukuya “buketi bwakukoliwa,” pamo “ubuketi ubu tukabubonamo,” ubwa findu ifi fitikuboneka namaso kangi fikuya fyabwanaloli. (Hib. 11:1b) Munjila yiliku? Tufwanikisye ukuti umwana ikubalalusya ukuti, ‘Ngimba mukumanya bulebule ukuti imbepo siliko?’ Nalinga ukuti mukasibonamo imbepo, loli mubaghile ukuyobesania numwaninu isi sikunangisya ukuti imbepo siliko bo, ukutuya, isi umbelo ghukubomba nifingi. Linga umwana itikisye ukuti ifindu ifi filiko naloli abaghile ukwanda ukusubila ifindu ifi fitikuboneka namaso. Mwakufwana itolo, ulwitiko lughonile pabuketi bwa bwanaloli.—Rom. 1:20.

Panongwa yakuti ulwitiko lughonile pabuketi bwa bwanaloli, ukuti umundu aye nulwitiko ikyakwanda ikulondiwa “ukubumanya ubwanaloli.” (1 Tim. 2:4) Loli ukubumanya ubwanaloli kukaya kwakufwana. Untumiwa Pauli atile: “Namanga ulwitiko lukufumila mundumbula.” (Rom. 10:10) Umundu atikulondiwa ukusubila bwene  ubwanaloli loli abuketeghe kangi ukuya bwakulondiwa fiyo. Ukubomba isi kubaghile ukukasya ulwitiko lwake, mwakubomba ifindu ifi fikunhobosya Kyala. (Yak. 2:20) Umundu uyu akaya naminong’ono amanunu abaghile ukukana ubuketi ubwakuboneka namaso panongwa yakuti ikukana ukuchenja isi ikusubila pamo ikulonda ukubomba isi asalile. (2 Pet. 3:3, 4; Yuda 18) Yonongwa yake nkabalilo kakunyuma, bakali bosa aba baketile ifyakuswighisya aba banangisye ulwitiko. (Kuba. 14:11; Yoh 12:37) Mbepo mwikemo wa Kyala ghukubapa ulwitiko abandu bene aba babughanile ubwanaloli.—Gal. 5:22; 2 Tes. 2:10, 11.

Yumo uyu anangisye ulwitiko lwamaka ali yo Mwalafyale Davidi. (Hib. 11:32, 33) Loli, bakali bosa aba mumbumba ya Davidi aba bali nulwitiko bo ulu. Mwakifwanikisyo, akabalilo kamo unkulu wa Davidi Eliyabu, akali nulwitiko panongwa yakuti alinkalalile Davidi mwakunjoba ukuti ali wa lwitufyo pakabalilo aka alwanagha na Goliyati. (1 Samu. 17:26-28) Nayumo uyu apapiwe nulwitiko pamo ukweghela ukufuma ku bapapi bake, yonongwa yake ulwitiko lwa Davidi lwalimpangisye ukuti aye pabumanyani na Yehova.

Pa Salimo 27, Davidi ikunangisya muno ayilile nulwitiko ulwamaka ulu. (Vs. 1) Davidi inong’onelagha isi alyaghene nasyo kunyuma kangi namuno Yehova alintulile ukulimbana nindamyo isi aghanagha nasyo. (Vss. 2, 3) Umwene andaghisisye ukufumila pasi pandumbula mwakumwiputa Yehova. (Vs. 4) Davidi amwiputagha Kyala pampene nabinake panyumba inyikemo. (Vs. 6) Umwene amfikilagha Yehova mu lwiputo. (Vss. 7, 8) Davidi alondagha kangi ukuti alongosiweghe na Yehova. (Vs. 11) Ulwitiko lwali lwakulondiwa fiyo kwa Davidi yonongwa yake alalusisye ukuti: “Ngimba pongali nili kughu linga ngali nulwitiko?”—Vs. 13.

Mubaghile ukuya nulwitiko bo ulwa Davidi linga muli naminong’ono nakayilo akanunu aka kayobiwe pilemba lya Salimo 27. Panongwa yakuti ulwitiko lughonile pakumanya ubwanaloli, linga tukukindilila ukumanyila Amasyu gha Kyala na mabuku agha ghikulingania isya Baibolo, kukuya pakuya kupepe fiyo ukunangisya iseke sya mwambepo. (Sal. 1:2, 3) Tuyeghe nakabalilo akakwinong’onela linga tukumanyila amasyu gha Kyala. Nongwa yafiki tukulondiwa ukundaghisya? Panongwa yakuti tuli bakulondiwa fiyo kwa Yehova, tukunangisya ulwitiko mwakumwiputa umwene ku ngomano sya kipanga kangi nukufumusya amasyu ghake ku bangi. (Hib. 10:23-25) Kangi tukunangisya ulwitiko lwitu linga tukukindilila “ukwiputa kisita kukatala.” (Luka 18:1-8) Yonongwa yake tukulondiwa ukukindilila, “ukwiputa kisita kuleka” kwa Yehova, tusubileghe ukuti, ‘umwene ikutwiyayila uswe.’ (1 Tes. 5:17; 1 Pet. 5:7) Ulwitiko lukututula ukuti tubombeghe inunu kangi linga tukubomba inunu ulwitiko lwitu lukuya lwamaka.—Yak. 2:22.

Ikilo ikyakuti kilabo ikuya pakufwa, Yesu ababulile abafundiwa bake ukuti: “Amumwitikeghe itolo Kyala, nanine munyitikeghe.” (Yoh. 14:1) Yonongwa yake tutikulondiwa ukunangisya ulwitiko kwene kwa Yehova loli na kwa Yesu. Ngimba mubaghile ukunangisya bulebule ulwitiko mwa Yesu? Isagha tuyobesanie injila sitatu isi.

Iyakwanda, muketeghe ikemo ukuya kyabupe iki Kyala alimpele umundu aliwesa pamwene. Untumiwa Pauli atile: “Apa ndi mumi kumbili, po ndi mumi mu ndwitiko ulu numwitike umwana wa Kyala uyu alinganile une nukwininga panongwa yangu.” (Gal. 2:20) Linga muli nulwitiko mwa Yesu, mukusubila ukuti ikemo likuya pakubatula, ukuti muhobokeliwe imbibi syinu, nukuya nulusubilo ulwakwisakwikala nu bumi bwa bwila na bwila kangi nukuti Kyala abaghanile. (Rom. 8:32, 38, 39; Ef. 1:7) Isi sikuya pakubakasya ukuti muye naminong’ono amanunu.—2 Tes. 2:16, 17.

Iyabubili, musegheleleghe fiyo kwa Yehova ndwiputo ukwendela mu ikemo lya Yesu. Panongwa ya ikemo, tubaghile ukwiputa kwa Yehova “ukuti twambilileghe ulupakisyo, tulyagheghe nipyana ilya kututula pakabalilo ka butolwe.” (Hib. 4:15, 16; 10:19-22) Ulwiputo lukututula ukuti tungagheliwagha ukubomba imbibi.—Luka 22:40.

Iyabutatu, mumpilikileghe Yesu. Untumiwa Yohani alembile ukuti: “Uyu ikumwitika umwana, yo ali nabo ubumi bwa bwila loli uyu ikumfuya umwana yo atisakububonagha ubumi, yo ingalalisi sya Kyala sikuyagha pamyake.” (Yoh. 3:36) Tukuketa ukuti Yohani ayobile ukuti umundu akabaghila ukuya nulwitiko linga atikupilikila. Yonongwa yake tukunangisya ulwitiko mwa Yesu linga tukumpilikila. Tukumpilikila Yesu mwakukonga “indaghilo sya Kristu,” isi sikongelapo syosa isi amanyisyagha nukuyoba. (Gal. 6:2) Tukumpilikila kangi Yesu mwakukonga ubulongosi ubu ikutupa ukwendela “muntumwa unsubiliwa uwa mahala.” (Mat. 24:45) Linga tukumpilikila Yesu, tukuya pakwifimbilisya ku ndamyo isyakukindanakindana isi sikwisa bo mwelesyo.—Luka 6:47, 48.

Umundu yumo alinkukolela kwa Yesu alinkuti: “Ndinalo ulwitiko! Undule apa ulwitiko lwangu lukwaghilwa!” (Mar. 9:24) Umwene ali nulwitiko, loli aketile ukuti alondagha ukuya nulwitiko ulwamaka. Ukufwana itolo numundu uyu, nanuswe pafyakubombiwa fimo tukulondiwa ukuya nulwitiko ulwamaka. Kangi twesa tubaghile ukukasya ulwitiko lwitu lino. Ukufwana namuno tuketile, tukukasya ulwitiko lwitu linga tukubelenga Amasyu gha Kyala nukwinong’onelapo, isi sibaghile ukututula ukuti tundaghisyeghe fiyo kwa Yehova. Ulwitiko lwitu lubaghile kangi ukukula linga tukubungana na Bakristu abinitu ukuti tumwipute Yehova, linga tukubabula abangi isya lusubilo lwitu kangi linga tukukindilila ukwiputa. Linga tukukasya ulwitiko lwitu, tukwambilila ikyabupe ikyapamwanya iki kikukinda fyosa. Amasyu gha Kyala ghikutukasya ukuti: “Mwe baghaniwa amwiyengeghe ndwitiko lwinu ulwikemo, kangi mwiputileghe mwambepo mwikemo. . . kangi muyeghe ndughano lwa Kyala.”—Yuda 20, 21.