1. Ngimba findu fiki fibaghile ukubombiwa linga yumo abombile ubutulanongwa ubunywamu?

 MUNKHANI iyi yakindagha, twamanyile muno untumiwa Pauli abombile ninkhani ya mundu uyu abombile ubutulanongwa ubunywamu ku Korinti. Umundu uyu akalapile kangi alyepusiwe nkipanga. Loli bo muno ilemba lya mutu wa nkhani likuyobela, Kyala abaghile ukuntula umundu ukuti alape. (Rom. 2:4) Ngimba abakulumba babaghile ukubatula bulebule abandu ukulapa?

2-3. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki linga tusyaghenie ukuti Unkristu umwinitu abombile ubutulanongwa ubunywamu kangi nongwa yafiki?

² Bo abakulumba bakali ukuntula umundu, bikulondiwa ukumanya tasi inkhani yake. Loli ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki linga tusyaghenie ukuti Unkristu umwinitu abombile ubutulanongwa ubunywamu, ubu bubaghile ukumpangisya ukuti epusiwe nkipanga? Tukulondiwa ukunkasya ukuti abuke ku bakulumba ukuti bakantule.—Yes. 1:18; Imbo. 20:28; 1 Pet. 5:2.

³ Loli bule linga uyu abombile ubutulanongwa ubunywamu akanile ukubabula abakulumba? Tubaghile ukubuka twibene ku bakulumba ukuti umundu uyu bampeko ubutuli ubununu. Linga tubombile isi, tukunangisya ukuti tunganile unkamu pamo mulumbu witu panongwa yakuti tusimenye ukuti abakulumba babaghile ukuntula. Linga uyu abombile ubutulanongwa ikukindilila ukubomba utuyilo utubibi, abaghile ukonanga  kangi ubumanyani bwake na Yehova. Kangi abaghile ukonanga imbili ya kipanga. Yonongwa yake tukunangisya ubukifu mwakubombapo simo panongwa yakuti tunganile Yehova numundu uyu abombile ubutulanongwa.—Sal. 27:14.

MUNO ABAKULUMBA BIKUBATULILA ABA BABOMBILE UBUTULANONGWA UBUNYWAMU

4. Ngimba abakulumba bikubomba isyafiki linga baghene numundu uyu abombile ubutulanongwa ubunywamu?

⁴ Linga umundu yumo nkipanga abombile ubutulanongwa ubunywamu, akabughatila kabakulumba kikusala abakulumba batatu bamaluso ukuti baghane numundu uyu. a Abanyambala aba bikulondiwa ukuya bakwiyisya. Nalinga ukuti babaghile ukuntula uyu abombile ubutulanongwa ukuti alape loli bikumanya ukuti bakabaghila ukumfimbilisya ukuti achenje. (Kukumbu. 30:19) Abakulumba bikumanya ukuti bakaya bosa aba babaghile ukulapa bo muno abombile Umwalafyale Davidi. (2 Samu. 12:13) Bamo bikukana ukupilikila ubulongosi ubwakufuma kwa Yehova. (Bwa. 4:​6-8) Loli ubwighane bwa bakulumba ko kundongosyela uyu abombile ubutulanongwa ukuti alape linga sibaghile ukubombiwa. Ngimba fundo siliku isi sikubatula abakulumba linga bikwaghana na uyu abombile ubutulanongwa?

5. Ngimba kayilo kaliku aka abakulumba bikulondiwa ukunangisya linga baghene na uyu abombile ubutulanongwa? (2 Timoti 2:​24-26) (Keta kangi ikithuzi.)

⁵ Abakulumba bikunketa uyu abombile ubutulanongwa ukuya ng’osi yakulondiwa fiyo iyi yiyongile. (Luka 15:​4, 6) Yonongwa yake linga baghene numundu uyu abombile ubutulanongwa, batikuyoba mwabukali pamo ukuleka ukunnangisya ikisa. Kangi batikuketa ukuti isi bikulondiwa ukubomba ko kundalusya itolo amalalusyo ukuti bamanye ubwanaloli. Mmalo mwake, bikunangisya utuyilo utu tukwaghiwa pa 2 Timoti 2:​24-26. (Belenga.) Abene bikuya bololo kangi bakisa panongwa yakuti bikulonda ukuntula uyu abombile ubutulanongwa ukuti achenje.

6. Ngimba abakulumba babaghile ukwitendekesya bulebule ifundo sya Yehova bo bakali ukwaghana na uyu abombile ubutulanongwa? (Baroma 2:4)

⁶ Abakulumba bikwitendekesya ifundo sya Yehova. Abene bikughelaghela ukunkonga Yehova linga bikuntula uyu abombile ubutulanongwa, bikukumbuka amasyu gha Pauli aghakuti: “Ubololo bwa Kyala bukukulabisya uwe kulupinduko.” (Belenga Baroma 2:4.) Abakulumba bikulondiwa ukukumbuka ukuti batimi kangi bikulondiwa ukukonga ubulongosi bwa Kristu nukunkonga umwene  pankhani yakukipwelelela ikipanga. (Yes. 11:​3, 4; Mat. 18:​18-20) Bo bakali ukwaghana na uyu abombile ubutulanongwa, abakulumba bikwiputa tasi kwa Yehova ukuti bantule uyu abombile ubutulanongwa ukulapa. Bikufufuza Mmalemba na mmabuku ghitu nukwiputa kwa Yehova ukuti abatule muno babaghile ukuntulila uyu abombile ubutulanongwa. Bikuketa isi bikulondiwa ukumanya isyakufwana numundu uyu isi lumo syalimpangisye ukuti abombe ifindu ifibibi.—Mbu. 20:5.

7-8. Ngimba abakulumba babaghile ukukonga bulebule ubololo bwa Yehova linga bikwaghana na uyu abombile ubutulanongwa?

⁷ Abakulumba bikukonga ubololo bwa Yehova. Abene bikukumbuka muno Yehova abombelagha na bandu aba babombile ubutulanongwa kunyuma. Mwakifwanikisyo, Yehova anangisye ubololo kwa Kaini. Alimbulile isi syayagha pakubombiwa linga akayagha pakuchenja kangi ukuti ayagha pakunsaya linga apilikilagha. (Bwa. 4:​6, 7) Yehova alimfundile Davidi ukwendela mu nsololi Natani uyu abombile ikifwanikisyo iki kyalimfikile pandumbula Davidi. (2 Samu. 12:​1-7) Kangi Yehova ‘abatumagha’ abasololi bake “kisita kuleka” ku Baisraeli linga bakanile ukumpilikila. (Yere. 7:​24, 25) Yehova akaghulile ukuti abandu bake balape tasi bo akali ukubatula. Mmalo mwake, abombilepo simo mwakubakasya ukuti balape.

⁸ Abakulumba, bikukonga ikifwanikisyo kya Yehova mwakughelaghela ukubatula aba babombile ubutulanongwa ubunywamu. Abene bikulondiwa ukubabombela ifindu “mbufisalyoyo” bo muno pikuyobela pa 2 Timoti 4:2. Yonongwa yake akabalilo kosa unkulumba ikulondiwa ukuya mololo ukuti antule uyu abombile ubutulanongwa ukubomba inunu. Linga unkulumba ikunangisya ubukali, umundu abaghile ukukana ubulongosi nukuleka ukulapa.

9-10. Ngimba abakulumba babaghile ukuntula bulebule uyu abombile ubutulanongwa ukumanya isi asobile?

⁹ Abakulumba bikughelaghela ukumanya isi syalimpangisye umundu ukuti abombe ubutulanongwa. Mwakifwanikisyo, ngimba Unkristu awile amaka panongwa yakuleka ukumanyila Ibaibolo kwa pamwene pamo ukuleka ukwingila mubufumusi? Ngimba alekile ukwiputa kwa Yehova akabalilo kosa? Ngimba ikukindilila ukubomba utuyilo utubibi? Ngimba atikusala kanunu ifindu pankhani ya bandu aba ikwangala nabo pamo ifindu ifyakusangalusya? Ngimba ifyakusala fyake fimpalamasisye bulebule pabumi bwake? Ngimba asyaghenie muno Tata wake Yehova ikwipilikila pa isi abombile?

¹⁰ Abakulumba babaghile ukunndalusya umundu amalalusyo agha ghabaghile ukuntula ukwinong’onela isi syalimpangisye ukuti abombe ubutulanongwa. Abene bikubomba isi mwakisa nukuleka ukunndalusya inkhani syakisisi isi batikulondiwa ukumanya. (Mbu. 20:5) Mwakongelelapo babaghile ukubombela ikifwanikisyo ukuti bantule uyu abombile ubutulanongwa ukwinong’onelapo pa isi abombile bo muno Natani abombile kwa Davidi. Lumo linga baghene nawe akakwanda, umundu abaghile ukwipelela ikitima pa isi abombile. Kangi lumo abaghile ukulapa.

11. Ngimba Yesu abombagha bulebule ifindu nabandu abatulanongwa?

¹¹ Abakulumba bikughelaghela ukunkonga Yesu. Pakabalilo aka antulagha Sauli uwa ku Tarsisi, Yesu alintulile mwakundalusya mwamahala ilalusyo ilyakuti: “We Sauli, we Sauli, kumfwima fiki une?” Mwakubomba isi, Yesu alintulile ukuti inong’onelepo pa findu ifibibi ifi abombile. (Imbo. 9:​3-6) Kangi pakuyoba isya “nkikulu yula Yezebeli,” Yesu atile: “Nalimpele akabalilo ukuti apindukeghe.”—Ubuset. 2:​20, 21.

12-13. Ngimba abakulumba babaghile ukumpa bulebule akabalilo uyu abombile ubutulanongwa ukuti alape? (Keta kangi ikithuzi.)

 ¹² Mwakunkonga Yesu, abakulumba batikubopela ukwinong’ona ukuti umundu atikuya pakulapa. Abandu bamo babaghile ukulapa linga baghene akakwanda nabakulumba loli bamo pabaghile ukwegha akabalilo. Yonongwa yake abakulumba bikulondiwa ukutendekesya ulubatiko ulwakuti baghaneghe nuntulanongwa mwakwandisania. Lumo linga baghene nawe akakwanda, Unkristu uyu onangile abaghile ukwanda ukwinong’onelapo pa isi bambulile. Umwene ikulondiwa ukwiyisya mwakunsuma Yehova ndwiputo ukuti anhobokele ubutulanongwa ubu abombile. (Sal. 32:5; 38:18) Linga baghene nawe akabubili, uyu abombile ubutulanongwa abaghile ukuya naminong’ono aghakukindana namuno inong’onelagha bo baghene nawe akakwanda.

¹³ Ukuti bantule uyu abombile ubutulanongwa ukulapa, abakulumba bikunangisya ikisa. Abene bikwiputa kwa Yehova ukuti abatule panongwa yakwiyipa kwabo kangi bikuya nulusubilo ukuti Unkristu ikuya pakubombapo simo ukuti alape.—2 Tim. 2:​25, 26.

14. Ngimba yonani uyu ikulondiwa ukupaliwa linga uyu abombile ubutulanongwa alapile kangi nongwa yafiki?

¹⁴ Linga uyu abombile ubutulanongwa alapile, tukuhoboka fiyo. (Luka 15:​7, 10) Ngimba yonani uyu ikulondiwa ukupaliwa? Ngimba bo bakulumba? Kumbuka isi Pauli alembile isyakufwana nabatulanongwa. Umwene atile: “Pamo Kyala abapeghe ulupinduko.” (2 Tim. 2:25) Yehova yo uyu ikuntula Unkristu ukuchenja utuyilo twake utubibi komma umundu. Pauli alingenie ifindu ifinunu ifi fikubombiwa linga umundu alapile. Umundu uyu abaghile ukwanda ukupilikisya kanunu ubwanaloli, ikwinong’onelapo pa isi abombile kangi ikwepuka kufipingo fya Setano.—2 Tim. 2:26.

15. Ngimba abakulumba babaghile ukukindilila bulebule ukuntula uyu abombile ubutulanongwa?

¹⁵ Linga umundu alapile, abakulumba bikuya pakukindilila ukumwendela ukuti bantule  ukukasya ulwitiko lwake nukuntula ukuti akindilileghe ukwepuka kufipingo fya Setano nukwanda ukubomba ifindu ifinunu. (Hib. 12:​12, 13) Bwanaloli ukuti, abakulumba batikubabula abangi isi untulanongwa abombile. Loli ngimba ikipanga kibaghile ukubuliwa isyafiki?

“UBAKEMELEGHE NKYENI MBANDU BOSA”

16. Ukufwana na 1 Timoti 5:​20, ngimba Pauli ayobile ukuti “abandu bosa” bo banani?

¹⁶ Belenga 1 Timoti 5:20. Pauli alindembile amasyu agha unkulumba umwinake Timoti muno abaghile ukubombela nabandu aba “bikutula inongwa.” Ngimba umwene asanusyagha isyafiki? Umwene akabayobagha ‘abandu bosa’ nkipanga. Mmalo mwake, umwene ayobagha isya bandu banandi itolo aba lumo bamenye kale isya butulanongwa. Abene babaghile ukuya baketi pamo abandu aba uyu abombile ubutulanongwa ababulile isi abombile. Abakulumba babaghile ukubabula mwamahala abandu aba ukuti inkhani yimalike kangi ukuti uyu abombile ubutulanongwa alapile.

17. Linga abakamu na balumbu bingi nkipanga bapilike ukuti umundu yumo abombile ubutulanongwa, ngimba abakulumba bikulondiwa ukufumusya isyafiki, kangi nongwa yafiki?

¹⁷ Utubalilo tumo, abandu bingi babaghile ukumanya ukuti umundu yumo abombile ubutulanongwa ubunywamu, pamo babaghile ukwisa kusimanya nkyeni. Pankhani bo isi, ‘abandu bosa’ bikuya pakuketa ukuti ikipanga kitikwitikisya ifindu ifibibi. Polelo unkamu abaghile ukufumusya nkipanga ukuti unkamu pamo umulumbu afundiwe. Nongwa yafiki?  Pauli atile: “Ko kuti bosa abandu batileghe” ukubomba ubutulanongwa ubunywamu.

18. Linga umwana uyu akafwanisya ifyinja 18 abombile ubutulanongwa ubunywamu, ngimba abakulumba bikulondiwa ukubomba isyafiki? (Keta kangi ikithuzi.)

¹⁸ Ngimba abakulumba babaghile ukubomba isyafiki linga umwana uyu osiwe kangi akafwanisya ifyinja 18 abombile ubutulanongwa ubunywamu? Akabughatila kabakulumba kikuya pakupanga imbatiko ukuti abakulumba babili baghane numwana uyu nabapapi bake Abakristu pamo uyu ikwikala nawe. Abakulumba bikuya pakubalalusya abapapi isi babombile ukuti bantule umwanabo ukuti achenje nukulapa. Linga umwana uyu ikunangisya akayilo akanunu kangi ikupilikila ubulongosi ubwakufuma ku bapapi, abakulumba babili babaghile ukusala ukuti bangakindililagha kangi ninkhani iyi. Kangi abakulumba bikumanya ukuti Yehova abapele ubudindo abapapi ukubafunda abanabo mwalughano. (Kukumbu. 6:​6, 7; Mbu. 6:20; 22:6; Ef. 6:​2-4) Ukufuma apo, abakulumba bikulondiwa ukubalalusya abapapi ukuti bamanye linga umwanabo ikwambilila ubutuli ubwakulondiwa. Loli bule linga umwana uyu osiwe atikulapa kangi ikukindilila ukubomba utuyilo utubibi? Linga momuno siyilile, abakulumba batatu bikuya pakwaghana nawe pampene na bapapi bake Abakristu pamo uyu ikwikala nawe.

“YEHOVA WA KIBABILISI IKIKULUMBA KANGI WA LUPAKISYO”

19. Ngimba abakulumba babaghile ukunkonga bulebule Yehova linga bikubomba ifindu na uyu abombile ubutulanongwa?

¹⁹ Yehova ikulonda ukuti abakulumba bakifighilileghe ikipanga kubandu aba bikukana ukupilikila indaghilo syake. (1 Kor. 5:7) Kangi bikubomba syosa isi babaghile ukufwanisya ukuti bantule umundu ukulapa linga sibaghile ukubombiwa. Kangi linga bikuntula umundu uyu, bikuya nulusubilo ukuti ikuya pakuchenja. Nongwa yafiki? Panongwa yakuti bikulonda ukunkonga Yehova “uwa kibabilisi ikikulumba kangi wa lupakisyo.” (Yak. 5:11) Keta muno untumiwa Yohani abanangisyilagha ulughano abakamu na balumbu. Umwene atile: “Mwe banangu, sisisi syo ngubasimbila ukuti mungatulagha inongwa. Loli linga yumo atulile inongwa, tuli nawe uwakutwimila kwa Tata, yu Yesu Kristu ungolofu.”—1 Yoh. 2:1.

20. Ngimba twisakuyobesania isyafiki munkhani iyabumalilo mu Ingasya ya Ndindilili iyi?

²⁰ Syakitima ukuti, utubalilo tumo Unkristu abaghile ukukana ukulapa. Linga mo siyilile, umwene ikulondiwa ukwepusiwa nkipanga. Ngimba abakulumba bikubomba bulebule linga isi sibombiwe? Twisakuyobesania ilalusyo ili munkhani iyabumalilo mu Ingasya ya Ndindilili iyi.