Keta ifingi

Keta ifi filipo

INKHANI IYAKUMANYILA 43

Amahala Ghanaloli Ghikukolela

Amahala Ghanaloli Ghikukolela

“Amahala ghikukolela mu nsebo, ghikukolela ilisyu lyake ndubingilo.”​—MBU. 1:20.

ULWIMBO 88 Nimanyiskani Mendero Ghinu

ISI TUKUYA PAKUMANYILA *

1. Ngimba abandu bingi bikubomba bulebule nubulongosi ubununu ubu buli mu Baibolo? (Isya Mbupingamu 1:20, 21)

 MFISU fingi, tukuketa abakamu na balumbu bikwima mmalo aghakukindanakindana muno abandu bingi bikwenda. Abene bikumwemwetela nukubapa abangi amabuku ghakubelenga. Ngimba mubombilemo ubufumusi ubwakuhobosya ubu? Linga mubombilemo, kisita kukayika lumo mwinong’onilepo isya masyu agha ghikwaghiwa mu buku lya Isya Mbupingamu agha ghikuti—amahala ghikukolela ku bandu ukuti bapilike ubulongosi. (Belenga Isya Mbupingamu 1:20, 21.) Ibaibolo na mabuku ghitu ghikuyoba isya “mahala ghanaloli”—agha gho gha Yehova. Amahala agha gho agha abandu bikulondiwa ukuti basabwaghe ubumi bwa bwila na bwila. Tukuhoboka fiyo linga umundu yumo ambilile amabuku ghitu. Loli bakaya bosa aba bikwambilila. Bamo batikulonda ukumanya isi Ibaibolo likuyoba. Bamo bikutuseka linga bikutubona tukufumusya. Abene bikwinong’ona ukuti Ibaibolo buku ikulu fiyo ili tutikulondiwa ukulibombela. Abangi bikususya isi Ibaibolo likumanyisya pa nkhani ya bulowe, kangi bikwinong’ona ukuti aba bikukonga ifundo isi bikwibona ukuya bagholofu. Yehova mwalughano ikukindilila ukutupa amahala ghanaloli. Munjila siliku?

2. Ngimba tubaghile ukughagha kughu amahala ghanaloli amasiku agha, loli abandu bingi bikubomba isyafiki?

2 Injila yimo iyi Yehova ikutupa amahala ghanaloli ko kwendela Mmasyu ghake, Ibaibolo. Abandu bingi bali nalyo ibuku ili. Loli bule pakuyoba isya mabuku ghitu agha ghikulingania isya Baibolo? Tukundaghisya fiyo kwa Yehova panongwa yakuti amabuku agha ghikwaghiwa mu njobelo isyakukinda 1,000. Bosa aba bikubelenga nukukonga isi bikumanyila, bikusayiwa fiyo. Loli abandu bingi batikulonda ukumanyila isyakufwana na Yehova. Linga bikusala ifyakubomba, bikwisubila pabene pamo ukupilikila abandu abangi. Abene bikuketa ukuti tukaya bakulondiwa panongwa yakuti tukukonga isi Ibaibolo likuyoba. Mu nkhani iyi tukuya pakuyobesania inongwa iyi abandu aba bikubomba bo ulu. Ikyakwanda, isagha tuyobesanie muno tubaghile ukubombela ukuti tughaghe amahala ghakufuma kwa Yehova.

AMAHALA GHA YEHOVA GHIKUTULONGOSYELA KUBUMANYI

3. Ngimba amahala ghanaloli ghikongelelapo isyafiki?

3 Amasyu aghakuti amahala ghabaghile ukusanusya ukwinong’ona kanunu linga tukusala ifyakubomba. Loli amahala ghanaloli ghikongelelapo nyingi. Ibaibolo likuti: “Ukumwimika Yehova ko kwanda kwa mahala kangi, ukummanya Umwikemo ko kuya nu bwanaloli mbumanyi bosa.” (Mbu. 9:10) Yonongwa yake linga tukulonda ukusala ifyakubomba, tukulondiwa ukumanya isi Yehova ikulonda. Tubaghile ukubomba isi mwakumanyila Ibaibolo na mabuku agha ghikulingania isya Baibolo. Linga tukubomba isi, tukunangisya amahala ghanaloli.—Mbu. 2:5-7.

4. Nongwa yafiki Yehova yo mwene uyu abaghile ukutupa amahala ghanaloli?

4 Yehova yo mwene uyu abaghile ukutupa amahala ghanaloli. (Rom. 16:27) Nongwa yafiki tubaghile ukuyoba ukuti amahala agha ghikufuma kwa Yehova? Ikyakwanda, Yehova yo Mpeli kangi afimenye ifindu fyosa ifi apelile. (Sal. 104:24) Ikyabubili, fyosa ifi Yehova ikubomba fikunangisya ukuti wamahala fiyo. (Rom. 11:33) Ikyabutatu, ubulongosi ubununu ubwa Yehova utubalilo tosa bukubatula bosa aba bikubukonga. (Mbu. 2:10-12) Linga tukulonda ukuya namahala ghanaloli, tukulondiwa ukwitikisya ubwanaloli bwa mu Baibolo ukuti butulongosyeghe linga tukusala ifyakubomba.

5. Ngimba findu fiki fikubombiwa linga abandu bikukana amahala ghanaloli gha Yehova?

5 Bingi aba tukwaghana nabo mubufumusi bikuyoba ukuti ifindu ifi bikufibona nkipeliwa fyakuhobosya fiyo, loli bikuti Umpeli akayako. Bingi aba tukwaghana nabo bikusubila mwa Kyala, loli bikwinong’ona ukuti isi Ibaibolo likumanyisya sya iyolo kangi abene bikubomba isi bikulonda. Ngimba ifyakukongapo fyake fyo filiku? Ngimba ikisu malo manunu panongwa yakuti abandu bikusubila amahala ghabo mmalo mwa mahala gha Kyala? Ngimba balwaghile ulusekelo ulwanaloli pamo ulusubilo lwa nkyeni? Ifindu ifi tukufiboma fikutusimikisyila ifundo iyabwanaloli iyakuti: “Ghakayako amahala, pamo ubumanyi nalinga gho masyu ghamo aghabulongosi agha ghabaghile ukulwana na Yehova.” (Mbu. 21:30) Isi sikutukasya ukuti tukindilileghe ukunsuma Yehova ukuti atupe amahala ghanaloli. Loli syakitima ukuti abandu bingi batikubomba isi. Nongwa yafiki?

INONGWA IYI ABANDU BIKUKANA AMAHALA GHANALOLI

6. Ukufwana na Isya Mbupingamu 1:22-25, ngimba bo banani aba batikupilika ukukolela kwa mahala gha Yehova?

6 Abandu bingi bikukana amahala ghanaloli agha “ghikukolela mu nsebo.” Ukufwana na isi sili mu Baibolo, ghalipo amagulu matatu agha bandu aba bikukana amahala: “aba baghilwe amahala,” “aba bikobela” kangi “abakonyofu.” (Belenga Isya Mbupingamu 1:22-25.) Isagha tukete ifi fikubapangisya ukuti bakaneghe amahala gha Kyala namuno tubaghile ukubombela ukuti tungabakongagha abene.

7. Nongwa yafiki bamo bikusala ukukindilila “ukwaghilwa amahala”?

7 “Aba baghilwe amahala” bo bandu aba bikusubila kilikyosa iki bapilike kangi bikusyobiwa. (Mbu. 14:15.) Utubalilo twingi tukwaghana na bandu bo aba mubufumusi. Mwakifwanikisyo, inong’onela isya bandu bingi aba bikusyobiwa na balongosi ba matchalichi na ba ndyali. Bamo bikuswigha fiyo linga basyaghenie ukuti abalongosi aba babasyobile. Loli aba bikuyobiwa pa Isya Mbupingamu 1:22 bikusala ukukindilila ukwaghilwa amahala panongwa yakuti syo isi bikulonda. (Yere. 5:31) Abene bikubomba isi bikulonda kangi batikulonda ukumanyila isi Ibaibolo likuyoba pamo ukupilikila ifundo syake. Bingi bikwipilika bo muno ipilikilagha unkikulu uwa ku Quebec, Canada uyu iyipagha fiyo ku tchalichi uyu alimbulile unketi ukuti, “Linga abaputi bitu bikutusyoba, yikuya nongwa yabo komma yitu.” Tutikulondiwa ukubakonga bosa aba baghilwe amahala.​—Mbu. 1:32; 27:12.

8. Ngimba findu fiki fikuya pakututula ukughagha amahala ghanaloli?

8 Pafifukwa ifinunu, Ibaibolo likutukasya ukuti tungakindililagha ukwaghilwa amahala loli “munyinong’ono mo twipeleghe bakusi.” (1 Kor. 14:20) Tukughagha amahala agha mwakukonga ifundo sya mu Baibolo pa bumi bwitu. Linga tukubomba isi, tukuya pakuketa muno Ibaibolo likuya pakututulila ukwepuka ku ndamyo nukusala kanunu ifyakubomba. Tukulondiwa ukwinong’onela fiyo ifi tukusala ukubomba. Linga tumanyile Ibaibolo nukubungana kwa kabalilo akatali, tukulondiwa ukwilalusya inongwa iyi tutikwiyipa kwa Yehova ukuti tosiwe. Linga tosiwe, ngimba tuli namaluso pakufumusya nukumanyisya amasyu amanunu? Ngimba isi tukusala pa bumi bwitu sikunangisya ukuti tukukonga ifundo isi tukumanyila mu Baibolo? Ngimba tukunangisya utuyilo utwa Bukristu muno tukubombela ifindu na bangi? Linga tukulonda ukuchenja pa bumi bwitu, tukulondiwa ukwinong’onela fiyo ifundo sya Yehova, isi ‘sikumpela umundu unkonyofu ukuya wa mahala.’​—Sal. 19:7.

9. Ngimba “aba bikobela” bikunangisya bulebule ukuti bikukana amahala gha Kyala?

9 Igulu ilyabubili ilya bandu aba bikukana amahala gha Kyala bo “aba bikobela.” Utubalilo twingi abandu bo aba tukwaghana nabo mubufumusi. Abene bikuhoboka linga bikubaseka abangi. (Sal. 123:4) Ibaibolo likutusoka ukuti mmasiku aghabumalikisyo, abandu bingi bisakuya bakobela. (2 Pet. 3:3, 4) Mwakufwana itolo nabakamwana ba Loti uyu ali ngolofu, abandu bamo amasiku agha batikupilika isi Kyala ikubasoka. (Bwa. 19:14) Bingi bikubaseka aba bikukonga isi Ibaibolo likuyoba. Abene bikubomba isi panongwa yakuti bikulonda ukuti tukongeghe “ifinyonyo fyabo fya bila kyala.” (Yuda 7, 17, 18) Ibaibolo likubalingania kanunu aba bikobela mwakufwana itolo nakayilo ka bakususya na bangi aba bikunkana Yehova.

10. Ukufwana na Salimo 1:1, ngimba tubaghile ukwepuka bulebule ku bandu aba bikobela?

10 Ngimba tubaghile ukwifighilila bulebule ukuti tungabakongagha aba bikobela? Injila yimo ko kuleka ukwangala na aba bikunangisya akayilo akabibi aka. (Belenga Salimo 1:1.) Isi sikusanusya ukuti tutikulondiwa ukupilikisya nukubelenga kilikyosa ikyakufuma ku bakususya. Tukulondiwa ukuya maso ukuti tungilumbusyagha nukukayikila kilikyosa ikyakufuma kwa Yehova nubulongosi ubu tukwambilila ukufuma ku gulu lyake. Yonongwa yake tukulondiwa ukwilalusya ukuti: ‘Ngimba utubalilo tumo tukwilumbusya linga twambilile ubulongosi ubupya? Ngimba tukubapa inongwa abandu aba bikutulongosya?’ Linga tukuleka mwanakalinga ukubomba isi, Yehova ikuya pakuhoboka nanuswe.​—Mbu. 3:34, 35.

11. Ngimba “abakonyofu” bikusiketa bulebule ifundo isyabugholofu isya Yehova?

11 Igulu ilyabutatu ilya bandu aba bikukana amahala gha Kyala bo “bakonyofu.” Abene bakonyofu panongwa yakuti bikukana ukupilikila indaghilo sya Kyala isyabugholofu. Kangi bikubomba isi bikuketa ukuti nunu mmaso myabo. (Mbu. 12:15) Abene bikunkana Yehova, umwene mahala ghosa. (Sal. 53:1) Linga twaghene nabo mubufumusi, utubalilo twingi bikwamula mwabukali panongwa yakuti tukukonga ifundo sya mu Baibolo. Loli abene bakabaghila ukutupa ubumi ubununu. Ibaibolo likuti: “Amahala ghali pamwanya ukusikinda inyinong’ono sya mundu unkonyofu; umwene ikutoliwa nukuyobapo simo apa linga abandu babungene.” (Mbu. 24:7) Abakonyofu bakabaghila ukutupa ubulongosi bulibosa ubununu. Yonongwa yake Yehova ikutusoka ukuti “komma ukwenda numundu unkonyofu.”​—Mbu. 14:7.

12. Ngimba findu fiki fikuya pakututula ukuti tungabombagha ifindu bo abakonyofu?

12 Mwakukindana na bandu aba babubengile ubulongosi bwa Yehova, uswe tukunangisya ulughano munjila iyi Kyala ikulonda, ukongelelapo ukukonga ifundo syake isyabugholofu. Tubaghile ukukusya ulughano ulu linga tukufwanikisya ifyakukongapo ifi fikuyapo ifya bandu aba bikupilikila na aba batikupilikila. Mubaghile ukuketa indamyo isi abakonyofu bikwaghana nasyo panongwa yakuti bikukana ukupilikila ubulongosi bwa mahala ubwa Yehova. Ukufuma apo, inong’onela muno ubumi bwinu buyilile panongwa yakuti mukumpilikila Kyala.​—Sal. 32:8, 10.

13. Ngimba Yehova ikutufimbilisya ukuti tupilikileghe ubulongosi bwake ubwa mahala?

13 Yehova ikutupa ubulongosi bwa mahala loli umwene atikumfimbilisya umundu aliwesa ukuti abukongeghe. Loli ikulingania isi sikubombiwa linga abandu batikupilikila ubulongosi bwake ubwa mahala. (Mbu. 1:29-32) Bosa aba batikumpilikila Yehova “bikulya ifi babyele ifya munjila syabo.” Linga akabalilo kakindilepo, abene bikuya pakwaghana ni ndamyo panongwa ya ifi bikubomba kangi pabumalilo Yehova isakubapyuta. Loli aba bikupilikila ubulongosi bwa mahala ubwa Yehova nukubukonga, Yehova afingile ukuti: “Umundu wesa uyu ikumbilikila une yo ikuyagha ndutengano kangi ikuyagha talali unsita kutila ni mbibi nasimo.”​—Mbu. 1:33.

AMAHALA GHANALOLI GHIKUTUTULA

Linga tukwamulapo pangomano tukukasya ubumanyani bwitu na Yehova (Keta ipalagilafu 15)

14-15. Ngimba tukumanyilapo isyafiki pa Isya Mbupingamu 4:23?

14 Linga tukukonga amahala gha Kyala, utubalilo tosa tukusayiwa fiyo. Bo muno tumanyilile, tukubwagha ubulongosi bwa Yehova kisita kutamya. Mwakifwanikisyo, mu buku lya Isya Mbupingamu, umwene atupele ubulongosi bwingi ubu bukututula linga tukubukonga pa bumi bwitu. Isagha tuyobesanie ififwanikisyo 4 ifya bulongosi ubwa mahala ubu.

15 Tufighilileghe indumbula yitu. Ibaibolo likuti: “Uyiketeghe bununu indumbula yako ukukinda nikyuma kyako kyosa.” (Mbu. 4:23) Inong’onela isi tukulondiwa ukubomba ukuti tuyifighilileghe indumbula yitu iya nkati. Tukulondiwa ukulya ifyakulya ifinunu, ukupanga amafizo nukuleka ukubomba utuyilo utubibi. Mo muno tukuyifighilila ni ndumbula yitu iyakufwanikisya. Utubalilo tosa tukumanyila Amasyu gha Kyala. Tukwitendekesya ingomano, tukwaghiwapo kangi tukwamulapo. Utubalilo tosa tukwiyipa mubufumusi. Kangi tukughelaghela ukuti tungabombagha utuyilo utubibi mwakukindilila ukuya belu ku kindu kilikyosa iki kibaghile ukonanga aminong’ono ghitu bo ukuketelela ifyabulowe nukwangala nabamanyani ababibi.

Ukusiketa kanunu indalama kukututula ukuti twikutisiweghe na ifi tuli nafyo (Keta ipalagilafu 16)

16. Nongwa yafiki amasyu agha ghali pa Isya Mbupingamu 23:4, 5 ghakutula fiyo amasiku agha?

16 Twikutisiweghe na ifi tuli nafyo. Ibaibolo likutupa ubulongosi ubu: “Ungikatasyagha wimwene nukwiyula ukuya mundu unkabi . . . . Ukuti amaso ghako ghabubwene itolo ubukabi bububu, wisakwagha ukuti buyongile nukupululukila mmwanya ukuti swanga.” (Mbu. 23:4, 5) Ifindu ifyakumbili fitikuhaba ukumalika. Yonongwa yake abandu abakabi nabalondo bosa bikwiyaya muno babaghile ukusyaghila indalama. Isi sikupangisya ukuti utubalilo twingi bonange akayilo kabo, ubumanyani bwabo kangi nubumi bwabo. (Mbu. 28:20; 1 Tim. 6:9, 10) Kangi amahala ghikututula ukuti tungiyayagha fiyo ukufwana namuno tubaghile ukusyaghila indalama. Isi sikututula ukuti tungayagha banyonywatosa loli twikutisiweghe nukuya balusekelo ni findu ifi tuli nafyo.​—Ndumbi. 7:12.

Ukwinong’onelapo tasi bo tukali ukuyoba kukututula ukuti tungabafulasyagha abangi (Keta ipalagilafu 17)

17. Ngimba tubaghile ukuya bulebule “nululimi lwa mahala,” bo muno pikuyobela pa Isya Mbupingamu 12:18?

17 Twinong’oneleghe tasi bo tukali ukuyoba. Linga tukaya maso, tubaghile ukubafulasya abangi na isi tukuyoba. Ibaibolo likuti: “Amasyu gha mundu unkonyofu ghikulasa bo lu lubo, loli isi lukuyoba ululimi lwa mundu wamahala siliti nkota ughu ghukughangula.” (Mbu. 12:18) Tukukindilila ukuya palutengano linga tutikuyoba inkhani isyabutungulu isyakufwana na ifi abangi bikusoba. (Mbu. 20:19) Ukuti amasyu ghitu ghangabafulasyagha abangi, tukulondiwa ukukindilila ukumanyila nukwinong’onelapo Amasyu gha Kyala. (Luka 6:45) Linga tukwinong’onelapo isi Ibaibolo likuyoba, amasyu ghitu ghabaghile ukufwana itolo “nikisiba kya misi ikisolofu” agha ghikubakasya abangi.​—Mbu. 18:4.

Ukukonga ubulongosi ubu igulu likutupa kukututula ukuti tubombeghe kanunu mubufumusi (Keta ipalagilafu 18)

18. Ngimba ukukonga ubulongosi ubu buli pa Isya Mbupingamu 24:6 kubaghile ukututula bulebule linga tuli mubufumusi?

18 Tukongeghe ubulongosi ubu igulu likutupa. Ibaibolo likutupa ubulongosi ubwakutula fiyo ubu bukuti: “Ubuponjoli mbwite bukubonekela muno umundu ikusitendekekesya ngani syosa kangi ubuponjoli bukufuma ndubatiko ulu lutendekesiwe bununu.” (Mbu. 24:6.) Inong’onela muno ukukonga ubulongosi ubu kubaghile ukututulila ukuya bafumusi kangi bamanyisi banunu. Mmalo mwakuti tufumusyeghe nukumanyila munjila syitu, tukughelaghela ukukonga amasakisyo agha batupele. Tukwambilila ubulongosi pangomano syitu, kuno tukumanyila muno abangi bikumanyisyila mwakubombela Ibaibolo. Mwakongelelapo, igulu lya Yehova likutupa amabuku na mavidiyo agha ghikubatula abandu ukuti bapilikisyeghe kanunu isi sili mu Baibolo. Ngimba mukubombela kanunu ifibombelo ifi?

19. Ngimba tukwipilika bulebule nubulongosi ubu Yehova ikutupa? (Isya Mbupingamu 3:13-18)

19 Belenga Isya Mbupingamu 3:13-18. Tukundaghisya fiyo panongwa ya bulongosi ubununu ubu bukwaghiwa Mmasyu gha Kyala. Ngimba tubaghile ukuya balusekelo kisita bulongosi bwa Yehova? Mu nkhani iyi, tuketile ififwanikisyo fimo ifya bulongosi ubununu ubu tukubwagha mu buku lya Isya Mbupingamu. Bwanaloli ukuti Yehova ikutupa ubulongosi ukwendela Mmasyu ghake, Ibaibolo. Isagha tukindilileghe ukukonga ubulongosi ubu akabalilo kosa. Abandu bingi batikuketa ukulondiwa kwa mahala gha Kyala, loli tuli nulusubilo losa ukuti “aba bikughumilila [amahala] batengene.”

ULWIMBO 36 Tikuvikilira Mitima Yithu

^ Amahala gha Yehova ghapamwanya fiyo ukukinda ikindu kilikyosa nkisu iki. Mu nkhani iyi, tukuya pakumanyila isyakufwana na masyu aghakulondiwa fiyo agha ghali mu buku lya Isya Mbupingamu agha ghikuti—amahala ghikukolela ndubingilo. Tukuya pakumanyila kangi muno tubaghile ukubombela ukuti tughaghe amahala ghanaloli, inongwa iyi bamo batikulonda ukupilikila amahala gha Yehova kangi inongwa iyi kwakulondiwa fiyo kumyitu ukupilikila amahala ghake.