1. Ngimba Yesu ababulile isyafiki abalobi 4, kangi babombile isyafiki?

UMFUNDIWA Peteri, Andrea, Yakobu na Yohani bali balobi. Inong’onela muno baswighile bo bikupilika Yesu ikubakolela ukuti: ‘Isagha mungongeghe nikubapelagha umwe ukuya balobi ba bandu.’ * Ngimba abene babombile isyafiki? Ibaibolo likuti: ‘Nakalinga itolo balinkusileka inyelo syabo balinkunkonga.’ (Mat. 4:18-22) Isi basalile syachenjile ubumi bwabo. M’malo mwakuloba iswi, abene balyandile ‘ukuloba abandu.’ (Luka 5:10) Amasiku agha, Yesu ikubakolela abandu aba bali nindumbula inunu ukuti bamanyile ubwanaloli. (Mat. 28:19, 20) Ngimba mukumpilikila Yesu ukuti muye balobi ba bandu?

2. Nongwa yafiki tukulondiwa ukuyiketa kanunu imbombo ya kuya balobi ba bandu, kangi findu fiki fibaghile ukututula ukuti tubombe isi?

² Lumo mumanyile Ibaibolo kwa kabalilo akatali kangi muchenjile pabumi bwinu. Kangi lino mukulonda ukuya mfumusi wa masyu amanunu. Linga mukuketa ukuti kukafu ukunkonga Yesu, mutikulondiwa ukuwa amaka. Lumo mukubomba isi panongwa yakuti mukuketa ukuti kukaya kupepe. Ibaibolo likuyoba ukuti Peteri na binake ‘nakalinga itolo’ balinkusileka inyelo syabo. Loli Peteri nunung’una wake basalile ukubomba  isi kisita kwinong’onelapo. Abene balimmenye Yesu ukuya yo Mesiya bo imyesi 6 yikindilepo kunyuma. (Yoh. 1:35-42) Mwakufwana itolo, lumo mumanyile kale isyakufwana na Yehova na Yesu kangi mukulonda ukukindilila ukukula mwambepo. Loli bo mukali ukusala ukuti muye mfumusi mukulondiwa ukwinong’onelapo kanunu. Ngimba findu fiki fyalintulile Peteri, Andrea na bangi ukuti basale kanunu ifyakubomba?

3. Ngimba tuyilo tuliku utu tubaghile ukututula ukuti tufumusyeghe amasyu amanunu?

³ Abafundiwa ba Yesu bali nubwighane ubwakufumusya, bayimenye kanunu imbombo yabo, bali bakifu kangi biyipagha fiyo. Kisita kukayika, utuyilo utu twabatulile ukuti bafumusyeghe amasyu amanunu. Inkhani iyi yikuya pakulingania muno tubaghile ukukusyila utuyilo utu ukuti tufumusyeghe bo umfundiwa wa Kristu.

4. Nongwa yafiki Peteri alobagha iswi?

⁴ Peteri alobagha iswi ukuti abapweleleleghe aba mumbumba yake, iyi yali yo mbombo iyi abombagha. Peteri ayighanile fiyo imbombo ya kuloba. (Yoh. 21:3, 9-15) Kangi umwene ahobokagha ukubafumukisyila abandu. Nubutuli bwa Yehova, Peteri afumusyagha kanunu amasyu gha Kyala.​—Imbo. 2:14, 41.

5. Ukufwana na Luka 5:8-11, nongwa yafiki Peteri atilagha kangi findu fiki fibaghile ukututula ukuti tuleke ukutila?

⁵ Tukufumusya panongwa yakuti tunganile Yehova; iki kyo kifukwa ikinywamu iki tukubombela imbombo iyi. Panongwa yakuti tunganile Yehova tubaghile ukubabulako abangi isyakufwana numwene nalinga ukuti tubaghile ukuketa ukuti tukabaghiliwa. Pakabalilo aka Yesu ankolelagha Peteri ukuti aye ndobi  wa bandu umwene alimbulile ukuti: “Ungatetemagha.” (Belenga Luka 5:8-11.) Peteri akatilagha na isi syayagha pakubombiwa linga asalile ukuya mfundiwa. M’malo mwake, umwene aswighile bo Yesu abatulile ukuloba iswi nyingi. Asimenye ukuti Yesu abombile ikika yonongwa yake umwene aketagha ukuti akabaghila ukubomba pampene na Yesu. Mwakufwana itolo na Peteri, nanumwe mubaghile ukutila ukuti muye mfundiwa wa Kristu. Linga mo siyilile, mukulondiwa ukungana fiyo Yehova, Yesu na bapalamani binu, isi sibaghile ukubatula ukuti muye ndobi wa bandu.​—Mat. 22:37, 39; Yoh. 14:15.

6. Ngimba findu filiku ifingi ifi fikutupangisya ukuti tufumusyeghe?

⁶ Inong’onela ififukwa fimo ifi tukulondiwa ukuya nubwighane ubwakufumusya. Tukulonda ukupilikila ululaghilo lwa Yesu ulwakuti: “Amubukeghe . . . mukabapeleghe bafundiwa.” (Mat. 28:19, 20) Kangi tukufumusya panongwa yakuti abandu ‘bakatele kangi banyambanike itolo bikulonda ukumanyila ubwanaloli bwa Bunyafyale bwa Kyala. (Mat. 9:36) Yehova ikulonda ukuti abandu bosa bamanyile ubwanaloli nukuti basapone.​—1 Tim. 2:4.

7. Ngimba pa Baroma 10:13-15 pikunangisya bulebule ukuti imbombo yakufumusya yakulondiwa fiyo?

⁷ Linga tukwinong’onela isya muno imbombo yakufumusya yikubapokela abandu, tukuya pakukasiwa fiyo ukufumusya. Undobi ikulya nu kulisya iswi isi ikuloba, loli uswe ‘tukuloba’ abandu ukuti baye bafundiwa ba Yesu.​—Belenga Baroma 10:13-15; 1 Tim. 4:16.

8-9. Ngimba undobi ikulondiwa ukumanya isyafiki kangi nongwa yafiki?

⁸ Nkabalilo ka Yesu, undobi alondiwagha ukumanya amalo agha abaghile ukuloba iswi. (Levi. 11:9-12) Kangi umwene alondiwagha ukumanya kuno iswi sibaghile ukwaghiwa. Utubalilo twingi, iswi sikwaghiwa kuno kuli amisi amanunu nifyakulya fingi. Ngimba kwakulondiwa ukuti undobi ayeghe nakabalilo akanunu akakulobela iswi? Ena. Inong’onela isya Nketi uwa ku kilwa kya Pacific bo ankolile ummishonale ukuti bakalobe iswi. Ummishonale atile, “Nguya pakukwagha 9 koloko kilabo nulubunju.” Unkamu alyamwile atile, tubuke pakabalilo akanunu aka iswi sikwaghiwa komma pakabalilo kitu.”

⁹ Mwakufwana itolo, abafundiwa ba Yesu, babukagha kuno abandu baghiwagha kangi pakabalilo akanunu. Mwakifwanikisyo, abamanyili ba Yesu bafumusyagha mu matempile na nnyumba syakwiputilamo, kunyumba ni nyumba na kumsika. (Imbo. 5:42; 17:17; 18:4) Nanuswe tukulondiwa ukumanya ifindu ifi abandu bafighanile nkighaba kyitu. Kangi tuchenjeghe imbatiko yitu ukuti tufumusyeghe kuno tubaghile ukubagha abandu bingi.​—1 Kor. 9:19-23.

10. Ngimba igulu lya Yehova likutupa ifindu fiki?

¹⁰ Undobi ikulondiwa ukumanya ifibombelo namuno abaghile ukufibombela. Nanuswe tukulondiwa ukuya nifibombelo ifi fibaghile ukututula ukuti tufumusyeghe kanunu. Kangi tukulondiwa ukumanya muno tubaghile ukufibombesyela. Yesu ababulile abafundiwa bake muno babaghile ukufumusyila amasyu amanunu. Umwene ababulile ifi bikulondiwa ukupimba, kuno bikulondiwa ukwakufumusya na isi bikulondiwa ukuyoba. (Mat. 10:5-7; Luka 10:1-11) Amasiku agha, igulu lya Yehova likutupa ifindu ifi fikututula ukumanyila nabandu Ibaibolo. * Kangi tukumanyila muno tubaghile ukubombesyela ifindu ifi. Isi sikututula  ukuti tuyeghe namaluso kangi ukuti tuyeghe bakifu linga tukufumusya.​—2 Tim. 2:15.

11. Nongwa yafiki abalobi ba bandu bikulondiwa ukuya bakifu?

¹¹ Abalobi bikulondiwa ukuya bakifu. Utubalilo tumo, bikwaghana nindamyo nyingi pa sumbi. Utubalilo twingi bikuloba pakilo kangi lumo babaghile ukwaghana numbelo. Bope abalobi ba bandu, bikulondiwa ukuya bakifu. Linga twandile ukufumusya nukubabula abangi ukuti tuli Baketi ba Yehova, tubaghile ukususiwa, ukunyoziwa kangi bamo babaghile ukukana linga tukubafumukisyila. Loli isi sikaya syakuswighisya. Yesu ayobile ngani ukuti ikuya pakubatuma abamanyili bake ukuti bakafumusyeghe ku bandu aba bikubasusya.​—Mat. 10:16.

12. Ukufwana na Yoswa 1:7-9, ngimba findu fiki fibaghile ukututula ukukindilila ukuya bakifu?

¹² Ngimba tubaghile ukubomba isyafiki ukuti tukindilileghe ukuya bakifu? Ikyakwanda, tukulondiwa ukusubila ukuti Yesu yo ikulongosya pambombo yakufumusya. (Yoh. 16:33; Ubuset. 14:14-16) Ikyabubili, tukulondiwa ukukasya ulwitiko lwitu mu isi Yehova afingile ukuti ikuya pakutupasikisya. (Mat. 6:32-34) Linga muli nulwitiko lwamaka, mukuya pakuya bakifu. Peteri na binake banangisye ukuti bali nulwitiko lwamaka bo bafilekile ifi babombagha ukuti bankonge Yesu. Mwakufwana itolo, mwanangisye ukuti muli bakifu  bo mubabulile abamanyani na ba mumbumba yinu ukuti mwandile ukumanyila Ibaibolo na Baketi ba Yehova nukwanda ukubungana nabo. Kisita kukayika muchenjile ifindu pabumi bwinu ukuti mukongeghe ifundo sya Yehova. Isi sikunangisya ukuti muli nulwitiko kangi bakifu. Bo mukukindilila ukuya bakifu, mubaghile ukusubila ukuti ‘Yehova Kyala winu yo ntuli uyu ali nanumwe kosa kuno mukulabilagha.’​—Belenga Yoswa 1:7-9.

13. Ngimba ukwinong’onelapo nulwiputo fibaghile ukututula bulebule ukuya bakifu?

¹³ Ngimba findu fiki ifingi fibaghile ukututula ukuya bakifu? Twiputeghe kwa Yehova ukuti tuye bakifu. (Imbo. 4:29, 31) Yehova ikuya pakwamula inyiputo syitu kangi atikuya pakutuleka. Akabalilo kosa umwene ikuya pakututula. Kangi tukulondiwa ukwinong’onela muno Yehova abatulilagha abangi nkabalilo akakunyuma. Twinong’oneleghe kangi muno atutulile pakabalilo aka twaghanagha nindamyo nukutupa amaka ukuti tuchenje pabumi bwitu. Kisita kukayika Yehova uyu abalongwisye ababombi bake pa Sumbi Unkesefu yo ikuya pakubatula kangi ukuti muye bafundiwa ba Kristu. (Kuso. 14:13) Tubaghile ukuya nulusubilo lwakufwana itolo na ulu ali nalo uwamasalimo uyu atile: ‘Yehova ali kulubafu lwangu ndisakutila nafimo. Kali umundu ambombeleghe syafiki une?’​—Sal. 118:6

14. Ngimba tukumanyilako isyafiki kwa Masae na Tomoyo?

¹⁴ Injila iyingi iyi yibaghile ukututula ukuya bakifu ko kumanyila muno Yehova abatulile abandu aba bali nisono loli bamanyile ukuya bakifu. Inong’onela isi alyaghene nasyo umulumbu Masae. Umwene ali nisoni kangi aketagha ukuti akabaghila ukuyoba isya lwitiko lwake pakilundilo. Umwene aketagha ukuti kukafu fiyo ukuyoba na bandu abakihesya. Yonongwa yake abikilepo indumbula ukuti angane fiyo Kyala na bapalamani bake. Umwene alinong’onilepo fiyo inongwa iyi kwakulondiwa ukufumusya kangi aliputile mwakusuma amaka ukuti aye nubwighane bwakufumusya. Ukuti amalane nubogha, alyandile ubupayiniya bwa kabalilo kosa. Yehova abaghile kangi ukubatula abafumusi abapya ukuti baye “bakifu.” Inong’onela isi umulumbu Tomoyo alyaghene nasyo. Bo andile ukufumusya kunyumba ni nyumba, umundu uwakwanda ukumfumukisyila alyumene, atile: “Ndikulonda ukuyoba na Baketi ba Yehova.” Kangi aligheleko kukifigho. Mwabukifu Tomoyo ababulile abinake atile: “Ngimba mupilike? Ngayobapo nasimo loli umwene amenye ukuti ndi yumo wa Baketi ba Yehova. Nhobwike fiyo.” Lino Tomoyo mpayiniya wakabalilo kosa.

15. Ngimba ukwiyipa nindumbula yosa kukusanusya isyafiki, kangi nongwa yafiki kwakulondiwa ku Bakristu?

¹⁵ Abalobi bikwiyipa nindumbula yosa. Ukwiyipa kukusanusya “ukubikapo indumbula ukuti tufwanisye ukubomba ikindu kimo.” Abalobi bikulondiwa ukwiyipa nindumbula yosa mwakusumuka nulubunju nukukindilila ukuloba nalinga kukakya kanunu. Nanuswe tukulondiwa ukwiyipa nindumbula yosa ukuti tufwanisye imbombo yakufumusya.​—Mat. 10:22.

16. Ngimba tubaghile ukukusya bulebule akayilo aka kwiyipa?

¹⁶ Tutikupapiwa nako akayilo aka kwiyipa. Utubalilo twingi tukulonda ukubomba munjila imbepe. Loli ifindu ifi fyakulondiwa fiyo kukaya kupepe ukufibomba. Yonongwa yake tukulondiwa ukuya bakwikola. Tukulondiwa ubutuli ukuti tufwanisye ukubomba ifindu ifi fikuboneka ukuya fikafu. Yehova ikutupa  ubutuli ubu ukwendela mwambepo mwikemo.​—Gal. 5:22, 23.

17. Ukufwana na 1 Bakorinti 9:25-27, ngimba Pauli alondiwagha ukubomba isyafiki ukuti aye wakwiyipa?

¹⁷ Untumiwa Pauli ali wakwiyipa fiyo. Loli umwene aketile ukuti ikulondiwa “ukughufunda” umbili wake ukuti abombeghe ifindu ifinunu. (Belenga 1 Bakorinti 9:25-27.) Umwene abakasisye abangi ukuti “babombeghe ifindu mbununu na ndubatiko.” (1 Kor. 14:40) Tukulondiwa ukuya nakayilo akanunu ukuti tukindilile ukukula mwambepo, isi sikongelelapo ukufumusya amasyu amanunu.​—Imbo. 2:46.

18. Ngimba findu fiki fikumpangisya Yehova ukutuketa ukuti tuli bakulondiwa?

¹⁸ Undobi ikuketa ukuti ayimenye kanunu imbombo yake linga alobile iswi nyingi. Mwakukindana na uswe, tutikulondiwa ukuyoba ukuti tuyimenye imbombo yitu linga tukupela abafundiwa bingi. (Luka 8:11-15) Linga tukukindilila ukubafumusyila abangi amasyu amanunu, Yehova ikuya pakutuketa ukuti tuli bakulondiwa pambombo yake. Nongwa yafiki? Panongwa yakuti tukumpilikila umwene nu mwanake.​—Mar. 13:10; Imbo. 5:28, 29.

19-20. Nongwa yafiki tukulondiwa ukukindilila ukufumusya amasiku agha?

¹⁹ Mfisu fimo abalobi bikwitikisiwa ukuloba iswi mu myesi yimo. Mfisu ifi, undobi abaghile ukwinong’ona ukuti kwakulondiwa ukuloba iswi linga akabalilo kakuloba kakindile. Pakuya balobi ba bandu, tuli nakabalilo akakufumusya lino: Ubumalikisyo bwa kisu iki buseghelile fiyo. Kasyele akabalilo kapimba akakufumusya amasyu amanunu agha ghabaghile ukubapoka abandu. Tutikulondiwa ukughulila ukuti ifindu fiye kanunu po tufumusyeghe.​—Ndumbi. 11:4.

²⁰ Tukulondiwa ukukusya ubwighane bwitu ubwakufumusya, tumanyileghe amasyu gha Kyala, tuyeghe bakifu kangi twiyipeghe nindumbula yosa. Tubombeleghe pampene nabandu abakukinda 8,000,000 kangi tukuya pakuya balusekelo. (Nehe. 8:10) Twiyipeghe fiyo pambombo yakufumusya ukufika kubumalilo. Inkhani iyakukongapo yikuya pakulingania injila sitatu isi sibaghile ukututula ukuti tukindilileghe ukufumusya amasyu gha Bunyafyale.