INKHANI IYAKUMANYILA 40
“Ukubatula Abandu Ukubomba Isya Bugholofu”
“Aba babamanyisyagha abandu bangu ukubomba isya bugholofu bo bwila na bwila [bisakubalagha] bo si ndondwa.”—DAN. 12:3.
ULWIMBO 151 Wazamuchema
ISI TUKUYA PAKUMANYILA *
1. Ngimba findu filiku ifyakuhobosya ifi tukughulila mu bulaghili bwa fyinja 1,000 ifya Kristu?
LISAKUYA isiku lyakuhobosya fiyo linga abandu bandile ukusyuka pa kisu mu bulaghili bwa fyinja 1,000 ifya Kristu. Bosa aba abakamu babo bafwile bikughulila ukwisakwaghana nabo kangi. Syo isi Yehova yope ikughulila. (Jobu 14:15) Inong’onela muno aliwesa isakuyila walusekelo pa kisu linga abaghaniwa bake basyukile. Bo muno twamanyilile mu nkhani iyi yakindagha, “abagholofu,” aba ingamu syabo silembiwe mwa buku wa bumi, “bisakusyukilagha kubumi.” (Imbo. 24:15; Yoh. 5: 29) Lumo abaghaniwa bitu bingi bisakusyuka mwanakalinga pa kisu bo Armagedoni yibombiwe itolo. * Mwakongelelapo, “abaniongafu” aba bakali nulusako ulwakumanyila isya Yehova pamo ukumbombela mbusubiliwa bo bakali ukufwa, “bisakusyukilagha kukulongiwa.”
2-3. (a) Ukufwana na Yesaya 11:9, 10, ngimba mbombo yiliku inywamu iyakumanyisya iyi yisakubombiwagha nkisu ikipya? (b) Ngimba tukuya pakuyobesania isyafiki mu nkhani iyi?
2 Bosa aba bisakusyuka bikulondiwa ukwisakukonga indaghilo. (Yes. 26:9; 61:11) Yonongwa yake imbombo inywamu iyakumanyisya iyi yikabombiwamo pa kisu yikulondiwa ukwisakubombiwa. (Belenga Yesaya 11:9, 10.) Nongwa yafiki? Panongwa yakuti, abaniongafu aba bisakusyuka bikulondiwa ukwisakumanyila isyakufwana na Yesu Kristu, isya Bunyafyale bwa Kyala, isya ikemo lya Yesu, ukulondiwa kwa ngamu ya Kyala ni nongwa iyi umwene ikulondiwa ukulaghila. Kangi bope abagholofu bikulondiwa ukwisakumanyila isi Yehova abamanyisye ababombi bake isyakufwana nubwighane bwake pa kisu. Bamo mwa basubiliwa aba bafwile bo Ibaibolo likali ukumalisiwa ukulembiwa. Yonongwa yake abagholofu na baniongafu bosa bikulondiwa ukwisakumanyila ifindu fingi.
3 Mu nkhani iyi, tukuya pakuyobesania amalalusyo agha: Ngimba imbombo inywamu iyakumanyisya iyi yisakubombiwagha bulebule? Ngimba isi abandu bisakubombagha linga bamanyisiwe sisakunangisya bulebule ukuti ingamu syabo silembiwe akabumalilo mwa buku wa bumi pamo hayi? Abaansala ba malalusyo agha bakulondiwa fiyo kumyitu amasiku agha. Bo muno tukuya pakumanyilila, ubusololi ubwakuhobosya fiyo ubu bukwaghiwa mu buku lya Danieli na mu buku lya Ubusetuli, bukuya pakututula ukupilikisya kanunu isi sisakubombiwa pakabalilo aka aba bafwile bisakusyukagha. Ikyakwanda, isagha tuyobesanie ifyakubombiwa ifyakuhobosya fiyo ifi fyayobiwe ngani mu busololi bwa mu buku lya Danieli 12:1, 2.
“ABANDU ABA BAFWILE . . . BISAKUSYUKAGHA”
4-5. Ngimba pa Danieli 12:1 pikuyoba isyafiki isyakufwana nakabalilo akabumalikisyo?
4 Belenga Danieli 12:1. Ibuku lya Danieli likuyoba ifindu ifyakuhobosya ifi fisakubombiwagha mu mbatiko mmasiku aghabumalikisyo. Mwakifwanikisyo, pa Danieli 12:1 pikuyoba ukuti Mikaeli, uyu yo Yesu Kristu, “ikubalindilila abandu ba [Kyala].” Ikighaba kimo ikya busololi ubu kyalyandile ukufwanisiwa mu 1914 bo Yesu abikiwe ukuya Mwalafyale wa Bunyafyale bwa Kyala kumwanya.
5 Loli Danieli abuliwe kangi ukuti Yesu “isakubonekagha” po lelo “kisakwisagha akabalilo ka butolwe, akabalilo akapalapala ukukinda utubalilo tosa, ukufuma apa kyandileghe ikikolo kyinu.” “Akabalilo akapalapala” aka bo “butolwe ubukulumba” ubu bukuyobiwa pa Matai 24:21. Yesu isakuboneka pamo isakubombapo simo ukuti abapoke ababombi ba Kyala pakabalilo akapalapala, apa pisakuya pa Armagedoni. Ibuku lya Ubusetuli likuyoba igulu lyakufwana itolo ili ukuya “kilundilo ikikulumba iki kifumile mbukamandaniwa ubukulumba.”—Ubuset. 7:9, 14.
6. Ngimba findu fiki fisakubombiwa linga ikilundilo ikikulumba kiponile pakabalilo akapalapala aka? Lingania. (Keta mu magazini iyi “Amalalusyo Aghakufuma ku Babelengi” pa nkhani yakusyukila kubumi pa kisu.)
6 Belenga Danieli 12:2. Ngimba findu fiki fisakubombiwa linga ikilundilo ikikulumba kiponile pakabalilo akapalapala aka? Ubusololi ubu butikuyoba isya kusyuka kwa mwambepo ukwa babombi ba Kyala uku kwisakubombiwa mmasiku aghabumalikisyo bo muno twinong’onelagha pakwanda. * Mmalo mwake, amasyu agha ghikuyoba isya kusyuka kwa aba bafwile uku kwisakubombiwa nkisu ikipya iki kikwisa. Nongwa yafiki tukuyoba bo ulu? Amasyu aghakuti “umfu” baghabombile kangi pilemba lya Jobu 17:16 kangi ghafwene itolo na masyu aghakuti “ipumba.” Ifundo iyi yikunangisya ukuti pa Danieli 12:2 pikuyoba isya kusyuka uku kwisakubombiwa bo amasiku aghabumalikisyo ghakindile kangi linga ubwite bwa Armagedoni bukindile.
7. (a) Ngimba mo munjila yiliku iyi bamo “bisakwikyelagha mbumi bwa bwila”? (b) Nongwa yafiki ‘ukusyuka uku kununupo’?
7 Loli ngimba pa Danieli 12:2 pikusanusya isyafiki linga pikuyoba ukuti bamo “bisakwikyelagha mbumi bwa bwila”? Isi sikusanusya ukuti bosa aba bisakusyuka bisakukindilila ukumanyila nukumpilikila Yehova na Yesu nkabalilo ka fyinja 1,000 nukwisakubwagha ubumi bwa bwila na bwila. (Yoh. 17:3) Uku kwisakuya “kusyuka kununupo” ukukinda ukusyuka uku abandu babasyusyagha kunyuma. (Hib. 11:35) Nongwa yafiki? Panongwa yakuti abandu aba basyukile nkabalilo ka kunyuma, bafwile kangi.
8. Ngimba mo munjila yiliku iyi bamo “bisakukubilwagha mbuywelufu ubusita kumalika”?
8 Loli bakaya bosa aba bisakusyuka aba bisakulonda ukumanyisiwa na Yehova. Ubusololi bwa mu buku lya Danieli bukuyoba ukuti bamo “bisakukubilwagha mbuywelufu ubusita kumalika.” Panongwa yakuti bisakunangisya akayilo akakusambukila, abene ingamu syabo sitisakulembiwa mwa buku wa bumi kangi batisakubwagha ubumi bwa bwila na bwila. Mmalo mwake, “bisakukubilwagha mbuywelufu ubusita kumalika,” pamo ukuti bisakupyutiwa. Yonongwa yake pa Danieli 12:2 pikuyoba isi sisakubombiwa pabumalilo ku bandu bosa aba bisakusyuka ukufwana na isi babombagha. * (Ubuset. 20:12) Bamo bisakubwagha ubumi bwa bwila na bwila bamo hayi.
“UKUBATULA ABANDU UKUBOMBA ISYA BUGHOLOFU”
9-10. Ngimba findu fiki ifingi ifi fisakubombiwa linga ubutolwe ubukulumba bubombiwe kangi bo banani aba “bisakuya nubwelu bosa bwa kumwanya”?
9 Belenga Danieli 12:3. Ngimba findu fiki ifingi ifi fisakubombiwa linga “akabalilo akapalapala” kabombiwe? Mwakongelelapo pa Danieli 12:2, ivesi 3 likuyoba isi sisakubombiwa linga ubutolwe ubukulumba bubombiwe.
10 Ngimba bo banani aba “bisakuya nubwelu bosa bwa kumwanya”? Tukumwagha ansala mu masyu agha Yesu ayobile pa Matai 13:43 apa pikuti: “Po abagholofu bisakubalagha bo ilisuba mu Bunyafyale bwa Tata wabo.” Pilemba ili, Yesu ayobagha isyakufwana na “bana ba Bunyafyale,” abakamu bake abapakiwa, aba bisakulaghilagha nawe mu Bunyafyale bwa kumwanya. (Mat. 13:38) Yonongwa yake pa Danieli 12:3 pabaghile ukuti pikuyoba isya bapakiwa ni mbombo iyi bikwakubombagha mu bulaghili ubwa fyinja 1,000 ifya Kristu.
11-12. Ngimba mbombo yiliku iyi aba 144,000 bisakubombagha nkabalilo ka fyinja 1,000?
11 Ngimba abapakiwa bisakubatula bulebule abandu “ukubomba isya bugholofu”? Abene bisakukolelanagha fiyo na Yesu Kristu ukulongosya pambombo inywamu iyakumanyisya iyi yisakubombiwagha pa kisu kyapasi mu bulaghili ubwa fyinja 1,000 ifya Kristu. Aba 144,000 batisakulaghilagha itolo pakuya banyafyale loli bisakuya kangi baputi. (Ubuset. 1:6; 5:10; 20:6) Kangi bisakutulagha ‘pakufibumbulusya ifikolo fya bandu’ nukubatula ukuti baye bagholofu. (Ubuset. 22:1, 2; Eze. 47:12) Isi sisakuya syakuhobosya fiyo ku bapakiwa.
12 Ngimba bo banani aba bisakuya mu gulu lya “bandu” aba bisakubatulagha abangi ukubomba isya bugholofu? Abandu aba bikongelelapo bosa aba bisakusyuka nukupona pa Armagedoni pampene na bana aba bisakupapiwagha nkisu ikipya. Kubumalilo bwa fyinja 1,000 bosa aba bisakwikalagha pa kisu bisakuya bagholofu. Ngimba mo munjila yiliku iyi ingamu syabo sisakulembiwa mwa buku wa bumi nibopeni komma nipensulo?
UKUGHELIWA KWABUMALILO
13-14. Ngimba abandu bosa abagholofu pa kisu bikulondiwa ukubomba isyafiki bo bakali ukubwagha ubumi bwa bwila na bwila?
13 Tukulondiwa ukukumbuka ukuti ukuya bagholofu kutikusanusya ukuti umundu ikwisakubwagha ubumi bwa bwila na bwila. Inong’onela isya Adamu na Eva. Abene bali bagholofu loli balondiwagha ukunangisya ukuti bikumpilikila Yehova Kyala bo bakali ukubwagha ubumi bwa bwila na bwila. Loli syakitima ukuti abene batoliwe ukumpilikila.—Rom. 5:12.
14 Ngimba ifindu fisakuya bulebule ku bosa aba bisakwikalagha pa kisu kubumalilo bwa fyinja 1,000? Bosa bisakuya bagholofu. Ngimba abandu abagholofu bisakukolelanagha nubulaghili bwa Yehova kwa bwila? Pamo ngimba bamo bisakubomba bo muno abombile Adamu na Eva aba nalinga ukuti bali bagholofu loli pabumalilo bakanangisye ubusubiliwa? Amalalusyo agha ghikulondiwa ukwamuliwa, loli ghabaghile ukwamuliwa bulebule?
15-16. (a) Ngimba po pakabalilo kaliku aka abandu bisakupeliwa ulusako ulwakuti banangisye ubusubiliwa bwabo kwa Yehova? (b) Ngimba ifyakukongapo ifya kugheliwa kwabo fisakuya fyo filiku?
15 Setano isakupinyiwa kwa fyinja 1,000. Pakabalilo aka, umwene atisakubasofania kangi abandu. Loli linga ifyinja 1,000 fikindile, Setano isakwabuliwa. Umwene isakwanda kangi ukubasofania abandu. Pakabalilo kakugheliwa aka, abandu bosa abagholofu pa kisu bisakuya nulusako ulwakunangisya linga bali kubulaghili bwa Kyala nukughindika ingamu yake. (Ubuset. 20:7-10) Isi bisakubombagha pakabalilo ako, sisakunangisya linga ingamu syabo sibaghile ukulembiwa mwa buku wa bumi kwa bwila.
16 Ibaibolo likuyoba ukuti abandu bamo batisakuya basubiliwa bo Adamu na Eva, kangi batisakukolelanagha nubulaghili bwa Yehova. Ngimba findu fiki fisakubombiwa kumyabo? Pa Ubusetuli 20:15 pikuti: “Uyu linga akalembiwemo mwa buku wa bumi, yo alinkusopiwa munyanja ya moto.” Ukuyoba ubwanaloli, abandu abakusambukila aba bisakupyutiwa kwa bwila. Loli abandu bingi abagholofu bisakupona ukugheliwa kwa bumalilo. Abene ingamu syabo sisakulembiwa mwa buku wa bumi kwa bwila.
“AKABALILO AKABUMALIKISYO”
17. Ngimba uwandumi alimbulile Danieli ukuti findu fiki fisakubombiwa nkabalilo aka tukwikala? (Danieli 12:4, 8-10)
17 Syakuhobosya fiyo linga tukwinong’onela isi sisakubombiwa nkyeni. Loli Danieli abuliwe kangi nu wandumi ifundo iyakulondiwa fiyo iyakuyoba isya kabalilo aka tukwikala aka ko, “kabalilo kabumalikisyo.” (Belenga Danieli 12:4, 8-10; 2 Tim. 3:1-5) Uwandumi uyu alimbulile Danieli ukuti: “Usyaghanieghe isi sikubombiwa.” Ukuyoba ubwanaloli, amasyu agha busololi agha ghali mu buku ili ghakupilikiwa kanunu ku babombi ba Kyala. Uwandumi uyu ayobile kangi ukuti nkabalilo kabumalikisyo “abaniongafu bo batisa kusyaghaniagha, loli bisakwendelelagha ukuya baniongafu.”
18. Ngimba findu fiki fikuya pakubombiwa mwalululu ku bandu aba bikubomba ifindu ifibibi?
18 Amasiku agha sibaghile ukuboneka ukuti abandu ababibi batikufundiwa panongwa ya findu ifibibi ifi bikubomba. (Mala. 3:14, 15) Loli mwalululu Yesu ikuya pakubalonga abandu aba bali bo mbene nukubapaghula ku bandu aba bali bo ing’osi. (Mat. 25:31-33) Abandu ababibi aba batisakupona pabutolwe ubukulumba, kangi batisakusyuka ukuti basikale nkisu ikipya. Ingamu syabo sitisakulembiwa mwa ‘buku’ uyu ikuyobiwa pa Malaki 3:16.
19. Ngimba lino tukulondiwa ukubomba isyafiki kangi nongwa yafiki? (Malaki 3:16-18)
19 Lino ko kabalilo akakuti tunangisye mfyakubomba fyitu ukuti tukaya kulubafu lwa bandu ababibi. (Belenga Malaki 3:16-18.) Yehova ikubabungania bosa aba ikubaketa ukuya “bandu abapaghuliwa,” pamo ukuti abakulondiwa fiyo. Ukuyoba ubwanaloli, tukulonda ukuya yumo mwa bandu aba.
20. Ngimba lufingo luliku ulwabumalilo ulu Danieli abuliwe, kangi nongwa yafiki mukughulila ukufwanisiwa kwa lufingo ulu?
20 Ukuyoba ubwanaloli, tukwikala nkabalilo akakuhobosya. Loli ikyakuhobosya fiyo kyo kyakuti, ifindu ifinunu fikuya pakubombiwa mwalululu. Tukuya pakuketa ukupyutiwa kwa bandu ababibi. Ukufuma apo, tukuya pakuketa ukufwanisiwa kwa isi Yehova afingile kwa Danieli isyakuti: “Kwakusyukagha ukuti wambilile ifihombiwa fyako pabumalilo bwa kabalilo.” (Dan. 12:13) Ngimba mukughulila akabalilo aka Danieli, nabaghaniwa binu aba bafwile “bisakusyuka”? Linga mo siyilile, mughelegheleghe lino ukuya basubiliwa kangi muyeghe nulusubilo ukuti ingamu yinu yikuya pakukindilila ukwaghiwa mwa buku wa bumi uwa Yehova.
ULWIMBO 80 “Chetani Mwe, Muwone Kuti Yehova Ni Muwemi”
^ Inkhani iyi yikulingania ukuchenja muno twapilikisyilagha ifundo iyakuyoba isya mbombo inywamu iyakumanyisya iyi yikabombiwamo pa kisu iyi yikuyobiwa pa Danieli 12:2, 3. Tukuya pakuyobesania akabalilo aka imbombo iyi yisakubombiwa na aba bisakuyibombagha. Tukuya pakuyobesania kangi muno imbombo iyakumanyisya iyi yikuya pakubatulila aba bali pa kisu ukwitendekesya ukugheliwa kwa bumalilo mu bulaghili bwa fyinja 1,000 ifya Kristu.
^ Lumo abandu aba bafwile basubiliwa mmasiku ghabumalikisyo bo aba bisakuya bakwanda ukusyuka ukufuma apo aba bafwile bo abene bakali ukufwa bisakusyukagha ingulilo mu ngulilo. Linga momuno sisakuyila, ingulilo yiliyosa yisakuya nulusako ulwakubambilila abandu aba babamenye kanunu. Mulimosa muno sisakuyila, Amalemba ghikuyoba isya “lubatiko ulununu” ulwakuyoba isya aba bisakusyukilagha kumwanya, kangi tuli nulusubilo ukuti ukusyuka kwa bandu pa kisu kope kwisakubombiwagha ndubatiko.—1 Kor. 14:33; 15:23.
^ Ifundo iyi yichenjile muno twayipilikisyilagha pakwanda iyi yikwaghiwa mu buku ilyakuti, Samalani Ulosi wa Danieli! umutu 17, kangi Ingasya ya Ndindilili iya Chichewa iya Julayi 1, 1987, pp. 21-25.
^ Mwakukindana na isi, amasyu aghakuti “abagholofu” kangi “abaniongafu” agha ghali pa Imbombo sya Batumiwa 24:15 na masyu aghakuti “aba babombagha inunu” naghakuti “aba babombagha imbibi” agha ghali pa Yohani 5:29 ghikuyoba isyakufwana nutuyilo utubibi utu aba bisakusyuka babombagha bo bakali ukufwa.