Amasyu ghakuti ikisa ghikutukasya fiyo nu kutusubisya! Linga tukuketa yumo ikutupasikisya, tukuya balusekelo. Panongwa yakuti twesa tukulonda ukuti tunangisiweghe ikisa, ngimba tubaghile ukukusya bulebule akayilo akanunu aka?

Ikisa kikongelelapo ukubinong’onela abangi m’masyu na mfyakubomba. Ukuti tunangisye ikisa tukulondiwa ukuya bololo. Ikisa kyabwanaloli kikongelelapo ukuya nulughano lwakufuma pasi pandumbula. Ikisa bo iki, kighaba kya seke sya mbepo mwikemo wa Kyala isi Abakristu bikulondiwa ukuti banangisyeghe. (Gal. 5:22, 23 NWT) Twesa tukulondiwa ukuya bakisa, ukuti tufwanisye isi, isagha tukete muno Yehova nu Mwanake bikunangisyila akayilo aka namuno tubaghile ukubakongela.

Yehova wakisa kangi ikubinong’onela bosa, ukongelelapo ‘kubasitakuwa ulupi na kubabibi.’ (Luka 6:35) Mwakifwanikisyo, Yehova ‘ikubabalisyila ilisuba lyake ababibi nabanunu kangi ikubatimikisya ifula abagholofu nababomba mbibi.’ (Mat. 5:45) Kangi nabosa aba bakam’manya Kyala ukuya mpeli wabo bope bikusayiwa nikisa kya Kyala panongwa yakuti abapele ubumi ubu bukubapangisya ukuti bahobokeghe.

Tukuketa ikifwanikisyo ikinunu muno Yehova anangisyile ikisa kwa Adamu na Eva. Bo abene bonangile, Adamu na Eva ‘balinkusona amani gha nkuyu, gho ghalinkuya fisepe fyakufwala.’ Yehova asimenye ukuti balondiwagha imyenda yakufwala ukuti basokemo mu Edeni panongwa yakuti ikisu kyaghuniwe ni “mifwa nimitulatula.” Panongwa ya kisa kyake, Yehova “abatendekesyile imyenda ya fipapa”.—Bwa. 3:7, 17, 18, 21.

Nalinga Yehova ikunangisya ikisa ku “bosa ababibi nabanunu,” loli umwene ubwighane bwake kokunangisya ikisa ku babombi bake abasubiliwa. Mwakifwanikisyo, m’masiku gha nsololi Zekariya, uwandumi atamiwe fiyo bo aketile ukuti abandu balekile ukuyenga itempile lya ku Yerusalemu. Yehova apilike ukwilumbusya kwa wandumi kangi alimwamwile na ‘masyu ghakisa na gha lusubisyo.’ (Zeka. 1:12, 13) Yehova kangi abombile isi ku nsololi Eliya. Pakabalilo kamo unsololi uyu atamiwe aminong’ono kangi alinsumile Yehova ukuti angoghe itolo. Yehova apilikisye muno Eliya ipilikilagha kangi alintumile uwandumi ukuti akankasye. Mwakongelapo, Kyala alinsimikisyile unsololi wake ukuti akaya mwene. Bo Eliya akasiwe namasyu agha kangi nu butuli ubu alondiwagha, syalintulile ukuti aye namaka ghakubombela imbombo iyi apeliwe. (1 Banyaf. 19:1-18) Pakati pa babombi ba Kyala, ngimba yonani uyu anangisye fiyo akayilo ka kisa aka Yehova?

Pakabalilo aka Yesu ali pakisu, amanyiwe ukuya mundu wakisa nu wakubinong’onela abangi. Akali nkali pamo ukwibona ukuya wapamwanya. Mwakwiyisya atile: ‘Isagha  kumyangu mwesa mwe mukutamiwa, mwe mwilikisiwe nifisito, nikubapagha ubutusyo. . . . Namanga ikigholigholi kyangu kihobofu.’ (Mat. 11:28-30) Panongwa ya kisa kyake, abandu bankongagha kulikosa kuno abukagha. ‘Ikisa kilinkumwagha’ Yesu alinkubalyesya nukubabumbulusya ababine kangi alinkwanda ukubamanyisya “si nyingi” isya Tata wake.—Mar. 6:34; Mat. 14:14; 15:32-38.

Ubuketi bwakuti Yesu ali wakisa, ali wakupilikisya kangi anangisyagha muno abombelagha ifindu na bangi. Nalinga abandu bisagha pakabalilo aka Yesu ikolesaniagha loli umwene abambililagha “mwakisa” bosa aba balondagha ubutuli. (Luka 9:10, 11) Mwakifwanikisyo, Yesu akalinsulile unkikulu uyu akalondiwagha ukwaghiwa pakilundilo kya bandu panongwa ya mbungo yake iyi abinagha loli bo akolile unselekesye wa Yesu, ali nulwitiko ukuti ikuya pakubumbuluka ku mbungo yake iyakusulula ilopa. (Levi. 15:25-28) Bo ikisa kinkolile panongwa ya nkikulu uyu abinile ifyinja 12, Yesu alimbulile atile: ‘We mwanangu, ulwitiko lwako lukupokile. Bukagha nulutengano, bumbulukagha kulufundo lwako.’ (Mar. 5:25-34) Iki kifwanikisyo kinunu fiyo ikyakuya bakisa!

Ififwanikisyo ifi tuketile, fikunangisya ukuti ikisa kyanaloli kikunangisiwa mfyakubomba. Yesu afwanikisye isyamuno tubaghile ukunangisyila ikisa nkifwanikisyo kya Unsamaria wakisa. Nalinga ukuti pali ubulughu pakati pa Basamaria na Bayuda, Unsamaria wa nkifwanikisyo iki, ikisa kyalinkolile bo ambwene umundu uyu balinhiyile, balinkomile kangi balindekile mu nsebo bo asyele panandi ukufwa. Ikisa kyalimpangisye Unsamaria ukuti abombepo simo. Alinkumpinya ifilonda fyake kangi alinkwakumbika nnyumba ya bahesya. Unsamaria alinkumpa umwenenyumba ukuti andwakisyeghe umundu uyu afulele kangi alinkumpa ifihombiwa fifingi.—Luka 10:29-37.

Nalinga ikisa kikunangisiwa mfyakubomba loli kibaghile ukunangisiwa kangi ukwisila mu kupa na isi tukuyoba. Nalinga ukuti ‘isya kwiyaya sikuyosya ubwikyele bwa mundu,’ loli ‘amasyu gha ipyana gho ghikunsangalusya umundu.’ (Mbupi. 12:25) Tubaghile ukuyoba amasyu amanunu ku bangi linga tuli nikisa kangi linga tukuyabana nabo ifindu ifinunu. * Amasyu ghitu aghakisa ghabaghile ukunangisya ukuti tukubapasikisya. Ukukasiwa uku kubaghile ukubapangisya ukuti bipilikeghe kanunu nalinga bikwaghana ningelo pabumi bwabo.—Mbupi. 16:24.

Panongwa yakuti tupeliwe “nkifwani kya Kyala,” abandu bosa bikulondiwa ukunangisya ikisa. (Bwa. 1:27) Mwakifwanikisyo, Yuliasi, unsilikali unkulumba wa ba Roma bo ampinyile untumiwa Pauli nukubuka nawe ku Roma, “alinkuya nikisa kwa Pauli, alinkumwitikisya ukubuka ku bamanyani bake nukuti bakampayisyeghe ifyakupaya” nkaya ka Sidoni. (Imbo. 27:3) Akabalilo bo kakindilepo, abandu basita kwiputa ba ku Malta “banangisye ikisa” kwa Pauli na bangi aba bakwelile ingalaba iyi yapangwike. Abenekisu balinkukosya umoto ukuti bapilike ubupyano. (Imbo. 28:1, 2 NWT) Abene babombilepo simo ukuti babatule, ikisa kikongelelapo fingi ukukinda ukupalamasiwa itolo ni kisa.

Ukuti tunhobosye fiyo Kyala, tukulondiwa ukuya bakisa akabalilo kosa. Yonongwa yake, Yehova ikutubula ukuti ‘tufwaleghe’ indumbula yakisa. (Kolos. 3:12) Tubaghile ukwitikisya ukuti kukaya kupepe ukunangisya akayilo bo aka. Nongwa yafiki? Tubaghile ukutoliwa ukunangisya ikisa panongwa ya soni, ukusita kufighililiwa, ukususyiwa pamo panongwa yakuti tuli bakwibona.  Loli tubaghile ukusitolo indamyo isi linga tukusubila mbepo mwikemo kangi linga tukunkonga Yehova pankhani yakunangisya ikisa.—1 Kor. 2:12.

Ngimba fighaba filiku ifi tukulondiwa ukughelaghela ukuti tunangisyeghe ikisa? Tukulondiwa ukwilalusya ukuti: ‘Ngimba ngubikako amahala ku isi abangi bikuyoba? Ngimba ngupasikisya ifyakulonda ifya bangi? Ngimba mondili apa nanangisye ikisa ku mundu yumo uyu akaya wa mumbumba yitu pamo m’manyani wangu?’ Tubaghile ukuya nimbatiko ya muno tubaghile ukubombela, bo ukumanya nyingi isya bandu aba batusyungutile, fiyofiyo Abakristu abinitu nkipanga. Munjila iyi tubaghile ukumanya ifi bikwaghana nafyo na ifi bikulondiwa. Ukufuma apo, tubaghile ukughela ukunangisya ikisa ku bangi munjila isi tubaghile ukuhoboka nasyo linga twali yoswe. (Mat. 7:12) Pabumalilo, Yehova ikuya pakutusaya panongwa ya kughelaghela kwitu ukuti tunangisye ikisa linga tusumile ubutuli.—Luka 11:13.

Pakabalilo aka untumiwa Pauli ayobile isi syalimpangisye ukuya mbombi wa Kyala, ayobile isya “kisa.” (2 Kor. 6:3-6) Abandu balinkuseghelela kwa Pauli panongwa ya bwikyele bwake ku bandu, isi anangisyagha ukwendela mfyakubomba fyake kangi na mfyakuyoba. (Imbo. 28:30, 31) Mwakufwana itolo, nuswe tubaghile ukukopa abandu ukuti bamanye ubwanaloli ukwendela mu kayilo kitu ka kisa. Linga tukunangisya ikisa ku bandu bosa, ukongelelapo abandu aba bikutususya, tubaghile ukuchenja indumbula syabo nukuti utuyilo twabo utununu twande ukubonekela. (Rom. 12:20) Linga akabalilo kakindilepo, babaghile ukwanda ukukopiwa na masyu amanunu aghakufuma mu Baibolo.

Nkisu ikipya kya Paladaiso, abandu bingi aba bisakusyuka, bisakunangisiwa ikisa kyanaloli nalinga ukuti kasakuya kabalilo kakwanda. Ukufuma apo, bope bisakumanyila ukunangisya ikisa kyanaloli ku bangi. Aliwesa uyu ikwisa kukana ukunangisya ikisa kangi ukutula abangi, atisakuya nulusako lwakwikala mu Bunyafyale bwa Kyala. Kulubafu ulungi, bosa aba bitikisiwe na Kyala ukwisakwikala nubumi bwa bwila na bwila, bisakunangisaniagha ulughano kangi ikisa. (Sal. 37:9-11) Kikwisa kuya kisu ikifighililiwa kangi kya lutengano fiyo! Loli bo akabalilo aka kakali ukufika, ngimba tubaghile ukusayiwa bulebule lino linga tukunangisya ikisa?

Ibaibolo likuti, ‘Umoyo wa mundu ghukuleliwa pene apa linga ali nipyana.’ (Mbupi. 11:17) Abandu bikuya pabupipi numundu wakisa kangi bope bikughelaghela ukuya nikisa kumwene. Yesu atile: ‘Namanga ikighelelo iki mukubaghelela abangi kyo mwisakugheleliwagha kikyo nanumwe.’ (Luka 6:38) Momumo, umundu wakisa ikufyagha nakalinga ifindu nukuya nabamanyani abanunu.

Untumiwa Pauli ababulile bosa aba nkipanga ku Efesi ukuti ‘muyeghe bololo uyu kunnine uyu kunnine, muyeghe nikibabilisi, muswaneghe.’ (Ef. 4:32) Ikipanga kikusayiwa fiyo linga kili na Bakristu aba bikunangisya ikisa kangi bikughelaghela ukutulana. Abene batikuyoba amasyu aghakulasa, aghamatingo pamo ukususya. M’malo mwakuyoba inkhani syabutungulu, bikwiyula ukubombela kanunu ululimi lyabo ukubatula abangi. (Mbupi. 12:18) Isi sikutula ukuti ikipanga kikuleghe mwambepo.

Bwanaloli ukuti ikisa ko kayilo aka kikunangisiwa m’masyu na mfyakubomba. Linga tuli bakisa, tukunangisya ubololo nukwiyisya kwa Kyala witu Yehova. (Ef. 5:1) Pabumalilo, tukuya pakukasya ikipanga kitu kangi tukuya pakubatula abangi ukuti baseghelele kwa Yehova. Isagha akabalilo kosa tumanyiweghe ukuya bandu aba bikunangisya ikisa!