Keta ifingi

Keta ifi filipo

Nongwa Yafiki Abandu Batikubughindika Ubumi?

Nongwa Yafiki Abandu Batikubughindika Ubumi?

NONGWA YAFIKI KWAKULONDIWA UKUBUGHINDIKA UBUMI?

Linga mukubomba ifindu ifibibi pamo ifi fibaghile ukubafulasya abangi fikunangisya ukuti mutikubughindika ubumi bwinu nu bwa bangi.

  • Ukukwesa ingambo kutikwandisya itolo kansa loli kukonanga nu mbili. Abandu pabupipi 90 pelesenti bikufwa panongwa ya mbungo ya kansa ya mmapapu iyi yikwisa panongwa yakukwesa ingambo.

  • Ukukindilila ukughoghana kukupangisya abandu ukutamiwa naminong’ono ikyinja kilikyosa. Ilipoti lyakufuma ku Yunivesite ya Stanford lyatile: “Ifyakufufuza fikunangisya ukuti nalinga abandu aba bikubopa [ukughoghiwa ku sukulu] batikufulala loli bikutamiwa fiyo naminong’ono kwa fyinja fingi.”

  • Abandu bikunwa ubwalwa nimikota yakusyutisya ubongo bo bikwendesya igalimoto ifi fikupangisya ingozi. Linga abandu batikubughindika ubumi, abandu aba banunu batikufighililiwa.

ISI MUBAGHILE UKUBOMBA

Mughupweleleleghe umbili winu. Mukakabila ukuleka utuyilo utubibi bo ukukwesa ingambo, ukunwa fiyo ubwalwa pamo ukunwa imikota yakusyutisya ubongo. Utuyilo utu tubaghile ukonanga ubumi bwinu nukunangisya ukuti mutikubughindika ubumi bwa bangi na ba mumbumba yinu.

“Twiyelusyeghe ku bunyali bosa ubwa mbili.”—2 Bakorinti 7:1.

Mwifighilileghe. Ukuti mungapangagha ingozi, mutendekesyeghe inyumba yinu. Mwendesyeghe kanunu igalimoto yinu kangi muyisungeghe pa malo aghakufighililiwa. Mungasyobiwagha na bininu ukubomba ifindu ifi fibaghile ukubafulasya pamo ukubaghogha.

“Linga kuyenga inyumba iyi yili nipaghalo ilitengamu, ubaghile ukuyengelelamo mu mbali ukusyungutila ipaghalo ukuti ungisakuyagha ninongwa ya kona ilopa panyumba yako linga umundu yumo atunywike ukufuma pamwanya.”—Ukukumbusya Indaghilo 22:8. a

Muyeghe Bakisa. Ukubughindika ubumi kukongelelapo ukubanangisya abandu ikisa kisita kweghela uluko, kuno bafumile, bakabi pamo balondo bamanyile fiyo pamo bakamanyila. Yonongwa yake ukubasala abandu nukubengana fyo fikwandisya imiywegho nu bwite pakisu kyosa.

“Amubulekeghe ubukali bosa, ilyoyo ningalalisi, nunjwegho, na mahelu pamopene nububibi bosa itolo; Loli muyeghe bololo uyu kunnine uyu kunnine, muyeghe nikibabilisi.”—Baefesi 4:​31, 32.

ISI TUKUBOMBA

Abaketi ba Yehova bikubakasya abangi ukuti baye nutuyilo utununu. Ukumanyila Ibaibolo kubatulile abandu bingi ukuleka utuyilo utubibi.

Tukukonga injila isyakwifighilila ku ngozi pambombo iyakuyenga. Aba bikutulapo pambombo yakuyenga amalo agha ngomano pamo isukulu isi tukumanyililako Ibaibolo bikumanyisiwa kanunu ukuti bifighilile ku ngozi. Inyumba syitu sya Bunyafyale tukusiketesya pipipipi ukuti sikolelaneghe nindaghilo syakwifighilila nkighaba ikyo.

Tukubatula abandu aba bikwaghana ningozi. Mmyesi 12 ya mwalululu, twabombilepo simo pa ngozi 200 isyakutilisya pakisu kyosa kangi twabombile indalama isyakufwana amadola 12 miliyoni ukuti tubatule aba baghene nindamyo.

Bo imbungo ya Ebola yandile ku bwingililo isuba kwa Africa (2014) kangi na ku Democratic Republic of Congo (2018), twabalingenie abandu muno babaghile ukwifighilila. Twabatumile aba bikutwimila ukuti bakayobe inkhani ya mutu wakuti “Ukupilikila Kukupoka Ubumi.” Twabikile ifyakusughusulila mmaboko pa malo ghitu aghakwiputilapo nukubakasya abandu ubununu bwakusughusula mmaboko ninjila isingi syakwifighilila ku mbungo.

Ku Sierra Leone, ikimanyisyo kya pa lediyo kyabandaghisye Abaketi ba Yehova panongwa yakubatula Abaketi abinabo na bandu abangi aba bakaya Baketi ba Yehova ukuti bifighilile ku mbungo ya Ebola.

Pa malo aghakusughusulilapo mmaboko pa Nyumba ya Bunyafyale ku Liberia pakabalilo ka mbungo ya Ebola mu 2014

a Nkabalilo kakunyuma ku Middle East, ifundo ya mahala iyi yanangisyagha ukuti babapasikisyagha fiyo aba mumbumba yabo nabandu abangi.