1. Ukufwana na Undumbilili 7:20, ngimba Umwalafyale Solomoni ayobile ifundo yiliku iya bwanaloli?

 UMWALAFYALE Solomoni alembile ukuti: “Akayamo yumo nkisu uyu ikubomba sinunu akabalilo kosa unsita konangamo.” (Ndumbi. 7:20) Ifundo iyi ya bwanaloli. Twesa tuli batulanongwa. (1 Yoh. 1:8) Yonongwa yake tukulonda ukuti Kyala na bangi batuhobokeleghe.

2. Ngimba mukwipilika bulebule linga ummanyani winu abahobokile?

² Kisita kukayika lumo mukukumbuka akabalilo aka mwalinkalalisye ummanyani winu. Mwalondagha ukuya kangi pabumanyani yonongwa yake mwalinsumile ukuti abahobokele. Ngimba mwalipilike bulebule bo ummanyani winu abahobokile? Ngimba mwalyandile ukwipilika kanunu? Ena kangi mwahobwike fiyo.

3. Ngimba tukuya pakuyobesania isyafiki mu nkhani iyi?

³ Tukulonda ukuti Yehova aye mmanyani witu, loli utubalilo tumo tukuyoba pamo ukubomba ifindu ifi fikunkalalisya. Nongwa yafiki tubaghile ukuya nulusubilo ukuti Yehova ikulonda ukutuhobokela? Ngimba kulipo ukukindana kuliku linga Yehova anhobokile umundu yumo kangi linga uswe tunhobokile umundu yumo? Kangi pabumalilo, ngimba Kyala abaghile ukunhobokela nani?

4. Nongwa yafiki tubaghile ukusimikisya ukuti Yehova itendekisye ukutuhobokela?

⁴ Amasyu gha Kyala ghikutusimikisyila ukuti Yehova itendekisye ukutuhobokela. Bo Yehova ikwiyoba kwa Mose pa kyamba  kya Sinai, ayobile ukwendela mu wandumi ukuti: “Yehova, Yehova, Kyala wa kibabilisi nuwa kisa, ne ndikukalala mbibimbibi ne niswile nikibabilisi nu bwanaloli, nikubanangisya abandu aba elufu bingi itolo ikisa kyangu, pakubahobokela imbibi syabo ningilanio syabo ninongwa syabo.” (Kuso. 34:6, 7) Yehova yo Kyala wakisa uyu utubalilo tosa itendekisye ukubahobokela abatulanongwa aba balapile naloli.—Nehe. 9:17; Sal. 86:15.

5. Ukufwana na Salimo 103:13, 14, ngimba Yehova ikubomba isyafiki panongwa yakuti abamenye kanunu abandu?

⁵ Pakuya Mpeli witu, Yehova asimenye syosa isyakufwana na uswe. Inong’onela isi. Umwene ammenye umundu aliwesa pamwene. (Sal. 139:15-17) Yonongwa yake ikumanya ubutulanongwa ubu twalyeghile ukufuma ku bapapi bitu. Kangi ikumanya isi sikubombiwa pa bumi bwitu. Ngimba Yehova ikubomba isyafiki panongwa yakuti atumenye kanunu? Sikumpangisya ukuti atubombeleghe ifindu mwakisa.—Sal. 78:39; belenga Salimo 103:13, 14.

6. Ngimba Yehova ikunangisya bulebule ukuti ikulonda ukutuhobokela?

⁶ Yehova ikunangisya ukuti ikulonda fiyo ukutuhobokela. Umwene asimenye ukuti panongwa ya isi umundu uwakwanda Adamu abombile, twesa tuli batulanongwa kangi tukufwa. (Rom. 5:12) Kikayapo iki patwibene pamo umundu yumo abaghile ukubomba ukuti atwabule kubutulanongwa ninifwa. (Sal. 49:7-9) Loli Kyala witu walughano atunangisye ikisa nu kubombapo simo ukuti atwabule kubutulanongwa ubu. Ngimba umwene abombile isyafiki? Pa Yohani 3:16 pikuyoba ukuti, Yehova alintumile umwanake yumoywene unganiwa ukuti asatufwile. (Mat. 20:28; Rom. 5:19) Yesu abafwilile ukuti ababule kubutulanongwa aba bikunangisya ulwitiko kumyake. (Hib. 2:9) Syali syakubaba fiyo kwa Yehova ukuketa umwanake ikufwa inifwa iyakukosya isoni. Ukuyoba ubwanaloli, Yehova akayagha pakwitikisya ukuti umwanake afwe linga akalondagha ukutuhobokela.

7. Ngimba fifwanikisyo fimo filiku fya mu Baibolo ifya bandu aba Yehova abahobokile?

⁷ Mu Baibolo filimo ififwanikisyo fingi fya bandu aba Yehova abahobokile. (Ef. 4:32) Ngimba mukwinong’onela isyanani? Lumo mukwinong’onela isya Mwalafyale Manasi. Umundu umbibi uyu abombile ubutulanongwa bwingi kwa Yehova. Umwene iputagha ku bakyala  babutungulu kangi abakasyagha abangi ukuti syo babombeghe. Abaghoghile abanake, nu kubabika amakemo ku bakyala babutungulu. Kangi abombile ikindu ikibibi fiyo mwakubika ikifwani ikyakusongola ikya kyala wabutungulu mu tempile ilikemo ilya Yehova. Pakuyoba isyakufwana numwene, Ibaibolo likuti: “Alinkunkalalisya Yehova ni mbibi syake ingulumba isi abombagha nkyeni mwa Yehova.” (2 Syambu. 33:2-7) Loli bo Manasi alapile ukufuma pasi pandumbula, Yehova alinhobokile. Kangi Kyala alimwitikisye ukuti aye kangi mwalafyale. (2 Syambu. 33:12, 13) Lumo mukwinong’onela kangi isya Mwalafyale Davidi, uyu abombile ubutulanongwa ubunywamu kwa Yehova, ukongelelapo ukubomba ifyabulowe nu kungogha umundu. Loli bo Davidi alapile ukufuma pasi pandumbula nu kwitikisya ubusobi bwake, Yehova alinhobokile. (2 Samu. 12:9, 10, 13, 14) Bwanaloli ukuti tubaghile ukuya nulusubilo losa ukuti Yehova ikuhobokela naloli. Kangi bo muno tukuya pakumanyilila, linga Yehova atuhobokile atikufwana na muno abandu bikubombela linga batuhobokile.

8. Ngimba ubudindo bwa Yehova pakuya Ndongi bukumpangisya bulebule ukuti ahobokeleghe?

⁸ Yehova yo “Ndongi wa kisu kyosa.” (Bwa. 18:25) Undongi unnunu ikulondiwa ukuti asimanyeghe kanunu indaghilo. Yehova yo Ndongi witu kangi umwene asimenye kanunu indaghilo panongwa yakuti yo uyu ikutupa indaghilo. (Yes. 33:22) Akayapo umundu uyu asimenye inunu pamo imbibi ukukinda Yehova. Ngimba kindu kiliku ikingi iki undongi unnunu ikulondiwa ukumanya? Umwene ikulondiwa ukumanya ifundo syosa pa nkhani yimo bo akali ukulonga. Yehova yo Ndongi unnunu fiyo panongwa yakuti ikumanya ifundo syosa.

9. Ngimba fundo yiliku iyi Yehova ikumanya linga ikulonda ukunhobokela umundu?

⁹ Mwakukindana nubulongi bwa bandu, utubalilo tosa Yehova ikumanya ifundo sya nkhani yosa. (Bwa. 18:20, 21; Sal. 90:8) Umwene atikutoliwa ukumanya isi abandu bikuketa pamo ukupilika. Yehova ikumanya kanunu utuyilo utu eghileko ku bapapi bake, muno balindelile, kuno akulile na muno ikubombela ifindu. Kangi Yehova ikuketa isi sili mundumbula. Ikumanya kanunu inongwa iyi umundu abombile ifindu fimo. Kikayapo iki kifisiwe kwa Yehova. (Hib. 4:13) Yonongwa yake linga Yehova anhobokile umundu, ikuya ukuti asimenye kale ifundo sya nkhani yosa.

10. Nongwa yafiki tubaghile ukuyoba ukuti ubulongi bwa Yehova utubalilo tosa bukuya bwa bugholofu (Ukukumbusya Indaghilo 32:4)

¹⁰ Utubalilo tosa ubulongi bwa Yehova bukuya bwa bugholofu. Umwene atikusala. Yehova atikunhobokela umundu panongwa yakuti ikuboneka kanunu, ali nikyuma, wakulondiwa pamo ali na maluso mingi. (1 Samu. 16:7; Yak. 2:1-4) Akayapo umundu uyu abaghile ukumfimbilisya Yehova ukubomba ikindu kimo pamo ukunsyoba. (2 Syambu. 19:7) Ifyakubomba fyake fitikusofanisiwa panongwa ya findu ifi tukubomba. (Kuso. 34:7) Kisita kukayika, Yehova yo Ndongi unnunu panongwa yakuti ikumanya kilikyosa ikyakufwana na uswe.—Belenga Ukukumbusya Indaghilo 32:4.

11. Ngimba uluhobokelo lwa Yehova lukindene bulebule nu lwa bandu?

¹¹ Aba balembagha Amalemba gha Kihiburi basyaghenie ukuti uluhobokelo lwa Yehova lununu fiyo. Utubalilo tumo, abene babombelagha ilisyu limo lya mu Kihiburi “pene pakulingania muno Kyala ikubombela ukuti abahobokele abatulanongwa. Ilisyu ili litikulingania isi umundu ikubomba ukuti anhobokele umundu uyungi.” Yehova mwene yo uyu ali namaka aghakunhobokela umundu  uyu alapile ukufuma pasi pandumbula. Ngimba ifyakukongapo fyake fyo filiku linga Yehova atuhobokile?

12-13. (a) Ngimba umundu ikwipilika bulebule linga Yehova anhobokile? (b) Ngimba tukusayiwa bulebule panongwa ya luhobokelo lwa Yehova?

¹² Linga twitikisye ukuti Yehova atuhobokile, “tukukaba amaka,” tukuya nulutengano lwa mundumbula namabyebye amanunu. Uluhobokelo bo ulu lukabaghila ukufuma ku bandu loli kwa “Yehova mwene.” (Imbo. 3:19) Linga Yehova atuhobokile, tukuya nawe kangi pabumanyani ubwamaka kangi ikwibwa isi twabombile.

¹³ Linga Yehova atuhobokile itolo, umwene atikutupa kangi inongwa pamo ukutufunda panongwa yabutulanongwa ubu twabombile. (Yes. 43:25; Yere. 31:34) Yehova ikubika kubutali ubutulanongwa bwitu “bo mumo kubusokelo ilisuba kuyilile ubutali ukufuma kubuyongelo.” * (Sal. 103:12) Linga tukwinong’onela muno uluhobokelo lwa Yehova luyilile, tukundaghisya fiyo kangi tukumpala. (Sal. 130:4) Loli ngimba bo banani aba Yehova ikubahobokela?

14. Ngimba tumanyile isyafiki isyakufwana na isi Yehova ikusala ukubomba ukuti anhobokele pamo anganhobokelagha umundu?

¹⁴ Bo muno tumanyilile, Yehova atikusala ukunhobokela pamo ukuleka ukunhobokela umundu panongwa yakuti ubutulanongwa ubu abombile bunandi pamo bunywamu. Tumanyile kangi ukuti Yehova ikubombela amahala ghake pakuya Mpeli witu, Ndaghili kangi Ndongi linga ikulonda ukunhobokela umundu yumo. Ngimba findu fiki ifi Yehova ikwinong’onela bo akali ukusala ukuti anhobokele pamo anganhobokelagha umundu?

15. Ukufwana na Luka 12:47, 48, ngimba fundo yiliku iyingi iyi Yehova ikwinong’onela?

¹⁵ Ifundo yimo iyi Yehova ikwinong’onela yo yakuti linga uyu abombile ubutulanongwa asyaghenie ukuti isi abombagha syali mbibi. Yesu alingenie kanunu ifundo iyi pa Luka 12:47, 48. (Belenga.) Linga umundu ikubombela mwadala ikindu kimo iki ikumanya ukuti Kyala atikuhoboka nakyo, ko kuti abombile ubutulanongwa ubunywamu. Umundu bo uyu ikuya pangozi inywamu fiyo kangi Yehova akabaghila ukunhobokela. (Mar. 3:29; Yoh. 9:41) Loli  utubalilo tumo tukulondiwa ukwitikisya ukuti isi twabombile syali mbibi. Linga sili bo ulu, ngimba tubaghile ukuya nulusubilo ukuti Yehova ikuya pakutuhobokela? Ena. Panongwa yakuti kilipo ikindu ikingi iki Yehova ikwinong’onela linga ikulonda ukutuhobokela.

16. Ngimba ukulapa kukusanusya isyafiki, kangi nongwa yafiki tukulondiwa ukulapa linga tukulonda ukuti Yehova atuhobokele?

¹⁶ Ifundo iyingi iyi Yehova ikwinong’onela yo yakuti linga uyu abombile ubutulanongwa alapile ukufuma pasi pandumbula. Ngimba ukulapa kukusanusya isyafiki? Ukulapa kukusanusya “ukuchenja aminong’ono, akayilo ni fyakubomba ifibibi.” Kukusanusya kangi ukwiyipa inongwa nu kwipelela ikisa panongwa ya findu ifibibi ifi abombile pamo ukutoliwa ukubomba ifindu ifinunu ifi alondiwagha ukubomba. Umundu uyu alapile naloli ikuya nikitima komma panongwa ya butulanongwa ubu abombile loli panongwa yakonanga ubumanyani bwake na Yehova, isi syalimpangisye ukuti abombe ifindu ifibibi. Kumbukila ukuti Umwalafyale Manasi na Davidi bosa babombile ubutulanongwa ubunywamu; loli Yehova abahobokile panongwa yakuti balapile ukufuma pasi pandumbula. (1 Banyaf. 14:8) Bwanaloli ukuti Yehova ikutuhobokela pene linga aketile ukuti tulapile naloli. Loli ngimba kwakufwana ukwipelela ikisa panongwa yabutulanongwa ubu tubombile? Tukulondiwa ukubombapo simo. * Kangi iyi yo fundo iyingi iyi Yehova ikwinong’onelapo.

17. Ngimba ukuchenja kukusanusya isyafiki, kangi nongwa yafiki kwakulondiwa linga tutikulonda ukwandisya kangi ubutulanongwa ubu twabombile kunyuma? (Yesaya 55:7)

¹⁷ Ifundo iyingi iyakulondiwa fiyo iyi Yehova ikwinong’onela ko kuchenja. Ukuchenja kukusanusya “ukuleka ukubomba kangi ifindu ifibibi.” M’masyu aghangi, umundu ikulondiwa ukuleka ukubomba ifindu ifibibi nukwanda ukukonga isi Yehova ikulonda ukuti abandu babombeghe. (Belenga Yesaya 55:7.) Umundu ikulondiwa ukuchenja aminong’ono ghake nukwanda ukulongosiwa ni fundo sya Yehova. (Rom. 12:2; Ef. 4:23) Umwene ikulondiwa ukwiyipa ukuleka aminong’ono ni fyakubomba  ifibibi. (Kolos. 3:7-10) Bwanaloli ukuti Yehova ikuya pakutuhobokela ukwendela mwikemo linga ikuketa ukuti tukwiyipa ukuchenja utuyilo utubibi.—1 Yoh. 1:7.

18. Ngimba tumanyile isyafiki isyakufwana nuluhobokelo lwa Yehova?

¹⁸ Isagha tuyobesanie mbupimba ifundo isyakulondiwa isi tuyobesenie. Yehova yo ikutuhobokela fiyo ukukinda umundu aliwesa. Nongwa yafiki tukuyoba bo ulu? Ikyakwanda, utubalilo tosa umwene itendekisye ukutuhobokela. Ikyabubili, ikumanya kilikyosa ikyakufwana nanuswe. Atumenye kanunu kangi ikumanya linga tulapile naloli. Kangi ikyabutatu, linga Yehova atuhobokile, atikukumbukila kangi ubutulanongwa ubu twabombile. Isi sikututula ukuti tuye namabyebye amanunu kangi tuhobokeghe.

19. Nalinga ukuti tuli basitabugholofu kangi tubaghile ukukindilila ukubomba ubutulanongwa, nongwa yafiki tubaghile ukuya balusekelo?

¹⁹ Bwanaloli ukuti panongwa yakuti tuli basitabugholofu, tubaghile ukukindilila ukubomba ubutulanongwa. Loli tubaghile ukukasiwa na masyu agha ghikwaghiwa mu buku lya Insight on the Scriptures, Volume 2, peji 771, agha ghikuti: “Yehova wakisa, kangi asimenye ukuti ababombi bake bikutoliwa ukubomba ifindu fimo. Yonongwa yake abene batikulondiwa ukusulumania akabalilo kosa panongwa yakuti basitabugholofu kangi bikusoba. (Sal. 103:8-14; 130:3) Linga abene bikughelaghela ukubomba ifindu mwakukolelana ni fundo sya Kyala, babaghile ukuya balusekelo. (Filip. 4:4-6; 1 Yoh. 3:19-22).” Ifundo iyi yakukasya fiyo.

20. Ngimba tukwisa pakumanyila isyafiki mu nkhani iyakukongapo?

²⁰ Tukundaghisya fiyo panongwa yakuti Yehova itendekisye ukutuhobokela linga tulapile naloli pabutulanongwa ubu tubombile. Loli ngimba tubaghile ukunkonga bulebule Yehova pa nkhani ya kubahobokela abangi? Ngimba mo munjila siliku isi uluhobokelo lwitu lukufwana nu lwa Yehova, kangi lukukindana munjila siliku? Nongwa yafiki ukupilikisya kanunu ukukindana uku kulipo kwakulondiwa fiyo? Mu nkhani iyakukongapo tukwisa pakwamula amalalusyo agha.