ISI ABAKILUMYANA BIKULALUSYA
Ngimba Mbaghile Ukuyobesania Bulebule na Bapapi Bangu pa Nkhani ya Ndaghilo isi Babikile?
Pakabalilo aka nali ni fyinja 15 nakongagha indaghilo isi abapapi bangu balimbulile, loli lino ndi fyinja 19 nguketa ukuti ngulondiwa ukuya nu bwabuke bwa kubomba kilikyosa iki ngulonda.”—Sylvia.
Ngimba nanumwe mukwipilika bo muno ikwipilikila Sylvia? Linga mo siyilile, inkhani iyi yikuya pakubatula ukuti muyobesanieghe na bapapi binu.
Isi mukulondiwa ukumanya
Bo mukali ukuyobesania na bapapi binu isya ndaghilo isi babikile, amwinong’onela ifundo isi:
Linga indaghilo sikaliko, ngimba angali ifindu fikwenda bulebule. Ngimba mukwinong’ona ukuti ifindu fibaghile ukuya bulebule linga unsebo ughu mukwenda amagalimoto mingi fikalimo ifikwangwani na maloboti? Indaghilo isi abapapi binu babikile sifwene itolo ni ndaghilo sya pa nsebo, indaghilo isi sikubafighilila umwe.
Indaghilo isi abapapi binu babikile sikunangisya ukuti babaghanile. Linga batikubika indaghilo, ko kuti batikubalondela ifindu ifinunu. Loli ngimba alipo umpapi uyu abaghile ukuleka ukundondela umwanake ifinunu.
NGIMBA MUSIMENYE? Abapapi bope bapeliwe indaghilo. Linga mukukayikila belenga pa Ubwandilo 2:24; Ukukumbusya Indaghilo 6:6, 7; Baefesi 6:4; na 1 Timoti 5:8.
Ngimba mubaghile ukubomba isyafiki linga mukuketa ukuti indaghilo isi abapapi binu babikile ngafu ukusikonga?
Isi mukulondiwa ukubomba
Amwinong’onelepo tasi. Ngimba mukupilikila indaghilo isi abapapi binu bikubapa? Linga mutikupilikila, mungaghulilagha ukuti bikuya pakubapa ubwabuke. M’malo mwake, belenga inkhani yakuti, “Kodi Ndingatani Kuti Makolo Anga Azindikhulupilira?”
Loli linga mukupilikila, po mwitendekesyeghe isi mukuya pakuyobesania na bapapi binu. Isi sibaghile ukubatula ukuti mukayobesanieghe nabo mwa mahala. Ukufuma apo, umwe na bapapi binu musale amalo na kabalilo akanunu akakuyobesania. Linga mukuyobesania na bapapi binu, mukumbukeghe ifundo isi:
Muye balughindiko. Ibaibolo likuti: “Ukwamula mbutengamoyo kukubotesya ubukalale.” (Isya Mbupingamu 15:1) Mukulondiwa ukumanya ukuti linga mukutatikana nabo pamo ukubapa inongwa yakuti bikubika indaghilo ingafu, inkhani iyo yikabaghila ukumalika kanunu.
“Linga ngubaghindika fiyo abapapi bangu, bope bikungindika fiyo. Kangi kukuya kupepe ukuti bambilikisyeghe.”—Bianca.
Mupilikisyeghe. Ibaibolo likuti aliwesa ‘ayeghe mwengo ukupilika, kangi ayobeghe mbolambola.’ (Yakobu 1:19) Mungibwagha ukuti linga mukuyobesania na bapapi binu, mukulondiwa ukuti mubapilikisyeghe komma ukuti muyobeghe itolo mwibene.
“Linga tukukula, lumo tubaghile ukwanda ukwiketa ukuti tukumanya nyingi ukukinda abapapi bitu, loli ubu bukaya bwanaloli. Tukulondiwa ukubapilikisya nu kupilikila ubulongosi bwabo ubu bikutubula.”—Devan.
Mwiketeghe ukufwana umwe muli bapapi. Mugheleghe ukuyiketa inkhani iyo bo muno abapapi binu bikuyiketele. Ibaibolo lili nu bulongosi ubununu fiyo, ubu mubaghile ukubukonga ubu bukuti “umundu wesa angatwinong’onagha tu twake twene, loli na tu twa banine.” Yonongwa yake mwakufwana ni nkhani iyi, mwinong’oneleghe ifi abapapi binu bikulonda.—Bafilipi 2:4.
“Nabaketegha abapapi bangu ukufwana balughu bangu. Loli lino nguketa ukuti babombagha isi ukuti baye bapapi banunu kangi ukuti fisandule nkyeni linga nanine ngulile. Babombagha isi panongwa yakuti balinganile.”—Joshua.
Mubikeghe amasakisyo agha ghabaghile ukutula. Tufwanikisye ukuti mukulonda ukububa ku pate, kangi fikuya pakubeghela awala limolyene pagalimoto ukuti mukafike ku malo uko. Polelo abapapi binu babakanisye ukubuka ku malo uko. Mukulondiwa ukumanya isi sibapangisye abapapi binu ukubakanisya. Ngimba babakanisye ukwendesya igalimoto kwa kabalilo akatali pamo nkhani itolo ya bandu aba bikuya pakwighiwa ku pate?
Linga yo nkhani yakwendesya igalimoto akabalilo akatali, ngimba babaghile ukubitikisya ukubuka ku pate nu mwininu uyu amenye ukwendesya kanunu igalimoto?
Linga yo nkhani ya bandu aba bikuya pakuya ku pate, ngimba mubaghile ukubabula abandu aba bikuya pakuya ku pate uko kangi aba bikuya pakubaketelela ukuti baleke ukupasya?
Akabalilo kosa muyobesanieghe na bapapi binu mwalughindiko nu kubapilikisya linga bikuyoba. Isi mukuyoba nu kubomba sikuya pakunangisya ukuti ‘mukubaghindika abapapi binu.’ (Baefesi 6:2, 3) Ngimba bikuya pakuchenja aminong’ono ghabo? Kali bikuya pakuchenja pamo hayi, mubaghile ukubomba kanunu ukukonga ifundo isi.
Mwitikisyeghe mwalughindiko isi abapapi binu basalile. Ifundo iyi yakulondiwa fiyo loli bingi batikuyikonga. Linga mukutatikana na bapapi binu panongwa yakuti bakakolelana nanumwe, akabalilo kamo sisakubatamya fiyo ukuti muyobesanie nabo inkhani yimo. Loli linga mukukolelana nabo pa isi basalile, kukuya pakuya kupepe ukuti babape ubwabuke pa nkhani simo.