Yonani uyu ikulondiwa ukubamanyisya abana isya kughonana? Ibaibolo likubapa abapapi ubudindo bwakubamanyisya abanabo kangi abapapi bingi baketile ukuti ifundo isi sili pasi apa syakutula fiyo:

•   Komma ukuya ni soni. Ibaibolo likuyoba kisita kufisa isya nkhani ya kughonana nisya tumbakasya utwakughonanila, kangi Kyala akibulile ikikolo ikya Baisraeli ukuti “abana” bikulondiwa ukumanyisiwa inkhani isi. (Ukukumbusya Indaghilo 31:12; Abanyalevi 15:2, 16-19) Mubombeleghe amasyu aghalughindiko linga mukuyoba isya tumbakasya utwakughonanila agha ghakabaghila ukukosya isoni.

•   Mubamanyisyeghe panandipanandi. Linga umwana winu afikile pa bulumyana, mutikulondiwa ukumbula syosa isya kughonana pakabalilo kamokene, loli mumbuleghe panandipanandi ukufwana na isi abaghile ukupilikisya.—1 Bakorinti 13:11.

•   Mubamanyisyeghe ifundo sya tuyilo utununu. Kusukulu abana babaghile ukumanyila inkhani sya kughonana. Loli Ibaibolo likuti abapapi bo bali nu budindo bwa kumanyisya abanabo kangi nukubatula ukuti bayiketeghe kanunu inkhani ya kughonana.—Isya Mbupingamu 5:1-23.

•   Mupilikisyeghe linga umwana ikuyoba. Komma ukumumanila umwana linga ikulalusya pa nkhani ya kughonana. Loli ‘muyeghe bengo ukupilika, kangi muyobeghe mbololo.’—Yakobu 1:19.

Ngimba mubaghile ukubafighilila bulebule abaninu ku bandu aba bikukolelela abana?

•   Mumanyile tasi mwibene. Mumanye tasi isi abandu aba bighanile ukukolelela abana bikubomba.—Isya Mbupingamu 18:15; keta mu mutu 32 mu buku lyakuti Mayankho a Zimene Achinyamata Akufunsa—Buku Loyamba.

•   Mumanyeghe isi sikumbonekela umwaninu. Mungabalekelagha abangi ubudindo bwa kulela abaninu fiyofiyo aba mukabamanya kanunu kangi mubaleleghe kanunu ukuti baleke ‘ukubakosya isoni.’—Isya Mbupingamu 29:15.

•   Mubamanyisyeghe ukuti bangapilikilagha silisyosa. Abana bikulondiwa ukumanyila ukubapilikila abapapi babo. (Bakolosi 3:20) Loli linga mukum’manyisya umwaninu ukuti akabalilo kosa apilikileghe kilikyosa iki umundu unkusi aliwesa ikumbula, fibaghile ukupangisya ukuti umwaninu aleke ukuya wakufighililiwa ku bandu ba nkhaza. Abapapi Bachikristu babaghile ukubabula abanabo ukuti, “Linga umundu yumo ikubabula ukuti mubombe ikindu kimo iki Kyala ikuti kibibi, mukaneghe.”—Imbombo sya Batumiwa 5:29.

•   Mubamanyisyeghe muno babaghile ukwifighilila. Muntule umwaninu ukuti amanye isi abaghile ukubomba linga yumo ikulonda ukunkolelela linga umwe mukayapo. Mubaghile ukuyelesyela muno abaghile ukwamulila ukuti: “Nganile! Nguya pakuyobela!” nukusokapo mbibimbibi. Mubakumbusyeghe pipipipi abaninu ifundo iyi panongwa yakuti babaghile ukwibwa.—Ukukumbusya Indaghilo 6:7.