Indaghilo 10 syo ndaghilo isi Kyala abapele Abaisraeli. Indaghilo isi sikumanyiwa kangi ukuti Amasyu 10, kangi ghafumile ku lisyu lya Chihiburi ilyakuti ʽaseʹreth. Amasyu agha ghikwaghiwa mu Baibolo amalo matatu, mu mabuku 5 aghakwanda agha ghikuyobiwa ukuti Pentateuch (Torah). (Ukusoka 34:28; Ukukumbusya Indaghilo 4:13; 10:4) Amasyu agha ghikufwanako ni lisyu lya Chigiriki ilyakuti, deʹka ili likusanusya 10 kangi na masyu aghakuti loʹgous agha ghikusanusya “amasyu.”

 Kyala alembile indaghilo 10 pa mabwe mabili amapapate nu kumpa Mose Pakyamba kya Sinai. (Ukusoka 24:12-18) Indaghilo 10 isi sikwaghiwa pa Ukusoka 20:1-17 na pa Ukukumbusya Indaghilo 5:6-21.

•  Indaghilo 10

•  Nongwa yafiki Indaghilo 10 sikukindana?

•  Nongwa yafiki Kyala abikile Indaghilo 10?

•  Ngimba Abakristu bikulondiwa ukukonga Indaghilo 10?

•  Ngimba Indaghilo 10 syakutula amasiku agha?

•  Ifundo sya mu Ndaghilo 10 isi sikwaghiwa mu Ulwitikano Ulupya

1.   Umwiputeghe Kyala mwene.—Ukusoka 20:3.

2.   Ungiputagha kufifwana.—Ukusoka 20:4-6.

3.   Ungayiyobagha mwalwe itolo ingamu ya Kyala wako.—Ukusoka 20:7.

4.   Ukumbukeghe ukulisunga ilisiku lya Sabata.—Ukusoka 20:8-11.

5.   Umwimikeghe ughuso nu nyoko.—Ukusoka 20:12.

6.   Ungaghoghagha.—Ukusoka 20:13.

7.   Ungalowagha.—Ukusoka 20:14.

8.   Ungahiyagha.—Ukusoka 20:15.

9.   Ungayagha nketi wa butungulu.—Ukusoka 20:16.

10.   Ungatotomelagha.—Ukusoka 20:17.

 Indaghilo 10 isi sikalembewa mumbatiko. Polelo abandu bikususania pa nkhani ya mbatiko ya ndaghilo isi. Imbatiko iyi yili pamwanya apa yo iyi bingi bighanile ukulemba. Nalinga sili bo ulu, bamo bikulemba mwakukindanako. Bikukindana pa lulaghilo ulu lukulondiwa ukuya lwakwanda, lwabubili nu lwabumalilo. a

 Indaghilo 10 syo simo mwa ndaghilo isi Yehova alimpele Mose. Indaghilo syosa syakindile pa 600 kangi lwali lwitikano pakati pa Kyala ni kikolo kya iyolo ikya Israeli. (Ukusoka 34:27) Kyala afingile ukuti linga Abaisraeli bikuya pakupilikila indaghilo syake, ifindu fikuya pakubendela kanunu fiyo. (Ukukumbusya Indaghilo 28:1-14) Loli ubwighane bwa ndaghilo isi bwali bwakuti aye ndindilili wakubalongosyela Abaisraeli kwa Mesiya, pamo ukuti kwa Kristu.—Bagalatia 3:24.

 Hayi. Kyala abikile indaghilo isi ku Baisraeli ba iyolo bene. (Ukukumbusya Indaghilo 5:2, 3; Salimo 147:19, 20) Abakristu bakaya pasi pandaghilo isi Kyala abapele Abaisraeli ukwendela mwa Mose, kangi bope Abakristu ba Chiyuda ‘babuke ku Ndaghilo isi.’ (Baroma 7:6) b “Indaghilo sya Kristu,” isi sikwimila fyosa ifi Yesu abamanyisyagha abamanyili bake ukuti babombeghe, syo isi singile m’malo mwa Ndaghilo sya Mose.—Bagalatia 6:2; Matai 28:19, 20.

 Ena. Indaghilo 10 sikunangisya muno Kyala ikuketela ifindu, polelo sibaghile ukututula fiyo. (2 Timoti 3:16, 17) Mu Ndaghilo 10 silimo ifundo isya pamwanya fiyo isi sikabaghila ukumalika imbombo. (Salimo 111:7, 8) Nyingi mwa fundo isi sikwaghiwa mu Ulwitikano Ulupya.—Keta “ Ifundo sya mu Ndaghilo 10 isi sikwaghiwa mu Ulwitikano Ulupya.”

 Yesu amanyisye ukuti Indaghilo syosa isya Mose sitotike itolo pa fundo sibili isyakulondiwa fiyo. Umwene atile: “‘Unganeghe Yehova Kyala wako nindumbula yako yosa numoyo wako ghosa namahala ghako ghosa.’ Ulu lo lulaghilo ulukinde kangi lo lutasi. Ulwabubili ulu lufwene nalo lo ulu lukuti, ‘unganeghe unnino bo papo wighanile wimwene.’ Pangomelesyo ibili sisisi po apa sitotike indaghilo syosa.” (Matai 22:34-40) Nalinga Abakristu bakaya pasi pa Ndaghilo isi Kyala abapele Abaisraeli ukwendela mwa Mose, loli bikulondiwa ukungana Kyala na bapalamani babo.—Yohani 13:34; 1 Yohani 4:20, 21.