Ibaibolo likubombela imbombo ilisyu ilyakuti “ukusosya ulwanda” linga likuyoba isyakughogha umwana uyu akapapiwa. Loli ghalipo amalemba mingi agha mu Baibolo agha ghabaghile ukututula ukumanya muno Kyala ikubuketela ubumi bwa mundu, ukongelelapo ubumi bwa mwana uyu akapapiwa.

 Ubumi kyabupe kyakufuma kwa Kyala. (Ubwandilo 9:6; Salimo 36:9) Umwene ikuketa ukuti ubumi bwa kindu kilikyosa bwakulondiwa fiyo ukongelelapo ubumi bwa mwana uyu akapapiwa. Polelo linga yumo aghoghile itolo mwa matingo umwana uyu akapapiwa, ali ninongwa ya kughogha umundu.

 Ululaghilo ulu Kyala abapele Abaisraeli lwatighi: “Linga abanyambala bikulwa polelo bamfulesye unkikulu uyu ali nikifuba (ulwanda) kangi apapile umwana, loli nayumo akafwa, umundu uyu amfulesye unkikulu yula alipile ukufwana namuno undume wa nkikulu apimile. Alipile ukwendela mu balongi. Loli linga pabombiwe inifwa, po yope aghoghiweghe.”—Ukusoka 21:22, 23. a

•  Ngimba ubumi bwa mundu bukwanda pakabalilo kaliku?

•  Ngimba Kyala abaghile ukunhobokela umundu uyu asosisyemo ulwanda?

•  Ngimba butulanongwa ukusosya ulwanda linga ubumi bwa mama pamo ubwa mwana buli pangozi?

 Kyala ikuketa ukuti ubumi bwa mundu bukwanda linga mama eghile itolo ulwanda. Ibaibolo likuti Kyala ikuketa ukuti umwana uyu akapapiwa mundu. Keta ififwanikisyo ifi fikunangisya ukuti Kyala ikubuketa ubumi bwa mwana uyu akali ukupapiwa ukuti bukufwana itolo nu bwa uyu apapiwe kale.

•   Davidi alembile ukuti: “Amaso ghako ghalinkutubona utumbakasya twangu utusita kutendekesiwa.” (Salimo 139:16) Kyala alim’menye Davidi ukuya mundu pakabalilo aka akali ukupapiwa.

•   Kangi Kyala asimenye ngani ukuti Yeremiya ikwisakuya nu budindo ubwa padela, bo Yeremiya akali ukupapiwa. Kyala atile kwa Yeremiya: “Bo ngali nukukubumba uwe munda nakumenye, kangi ndinkukusungula uwe bo ukali nukupapiwa, ndinkukwimika uwe ukuya nsololi pa fikolo fya bandu.”—Yeremiya 1:5.

•   Luka uyu alembileko Ibaibolo kangi uyu ali dokotala, abombile imbombo ilisyu lya Chigiriki ili lisanusiwe ukuti “akana” pakuyoba isya mwana uyu akapapiwa na uyu apapiwe.—Luka 1:41; 2:12, 16.

 Ena, abaghile ukunhobokela linga achenjile nu kwanda ukubuketa ubumi bo muno Kyala ikubuketela, kangi atikulondiwa ukwiyipa inongwa. Ibaibolo likuti: “Yehova yo wakisa kangi wa ipyana. . . Bo mumo kubusokelo ilisuba kuyilile ubutali ukufuma kubuyongelo, mo muno ikusibikila kubutali nanuswe ingilanio syitu.” b (Salimo 103:8-12) Yehova ikubahobokela abandu ubutulanongwa bwabo, ukongelelapo aba basosisyemo ulwanda, ikyakulondiwa fiyo linga balapile naloli.—Salimo 86:5.

 Ukufwana na isi Ibaibolo likuyoba isyakufwana nu bumi bwa mwana uyu akapapiwa, bubaghile ukuya butulanongwa bunywamu fiyo linga mama abaghile ukusosya ulwanda panongwa yakuti ubumi bwake pamo ubwa mwana uyu akapapiwa buli pangozi

 Bule linga pakabalilo kakupapa pabonike indamyo simo isi mukulondiwa ukusala ikindu kimokyene, ubumi bwa mwana uyu akapapiwa pamo ubwa mama? Linga isi sibombiwe, aliwesa ikulondiwa ukusala mwene isyakubomba.