Ngimba Ibaibolo Likuyoba Isyafiki pa Nkhani Yakubapasikisya Abapapi Abakusi?
Isi Ibaibolo likuyoba
Abana linga bakulile bikuya nu budindo bwakubapasikisya abapapi babo abakusi. Ibaibolo likuyoba ukuti abana bikulondiwa “ukumanyila ukubomba isya kuntila Kyala nnyumba syabo, nukubaghomokesya abapapi babo . . . , namanga sisisi syo nunu nkyeni mwa Kyala.” (1 Timoti 5:4), Polelo linga abana bikughelaghela ukubapasikisya abapapi babo abakusi, bikunangisya ukuti bikupilikila ululaghilo lwa mu Baibolo ulwakuti babaghindikeghe abapapi babo.—Baefesi 6:2, 3.
Ibaibolo litikubika ubulongosi ubu mukulondiwa ukukonga pakubapasikisya abapapi binu abakusi. Loli likuyoba isi abanyambala na bakikulu bamo babombile kunyuma uku pakubapasikisya abapapi babo. Kangi lili ni fundo isi sibaghile ukubatula abandu aba bikubapasikisya abapapi babo abakusi.
Ngimba abandu bamo aba iyolo babapasikisyagha bulebule abapapi babo abakusi?
Syalipo injila isyakukindanakindana isya kubapasikisya abapapi abakusi ukweghela namuno ifindu fiyilile pa bumi. Mwakifwanikisyo:
Yosefu ikalagha kubutali na kuno aliko tata wake unkangale, Yakobu. Bo ifindu fyandile ukumwendela kanunu, atendekisye isyakuti tata wake ise kubupipi na kuno umwene ikalagha. Yosefu abapele abapapi amalo aghakwikala, ifyakulya kangi abafighililagha.—Ubwandilo 45:9-11; 47:11, 12.
Ruti asokile ku kisu kya kumyabo nu kubuka ku kisu kya nkamwana wake unkikulu kangi abombagha imbombo mwakwiyipa ukuti abatuleghe.—Ruti 1:16; 2:2, 17, 18, 23.
Yesu bo asyele panandi ukughoghiwa, asalile ngani umundu uwakuti asampasikisyeghe mama wake Maria, uyu sikunangisya ukuti ali mfwilwe.—Yohani 19:26, 27. a
Ngimba bulongosi buliku ubu Ibaibolo likubika ku bandu aba bikubapasikisya abandu abakusi?
Ibaibolo lili ni fundo isi sibaghile ukubatula abandu aba bikupasikisya abapapi babo abakusi, ukuti bamalane ndi ndamyo isi bikwaghana nasyo utubalilo tumo linga bikubapasikisya.
Mubaghindikeghe abapapi.
Isi Ibaibolo likuyoba: “Umwimikeghe ughuso nu nyoko.”—Ukusoka 20:12.
Ngimba ifundo iyi mubaghile ukuyibombela bulebule? Mubaghindikeghe abapapi binu mwakubapa ubwabuke ukuti bipasikisyeghe bene mpaka apa babaghile ukufwanisya. Linga sibaghile ukubombiwa, mubapeghe ubwabuke ubwakusala ubutuli ubu bikulonda. Mubaghile ukunangisya ukuti mukubaghindika mwakubapa ubutuli ubu mubaghile ukufwanisya.
Mubapilikisyeghe kangi mubahobokeleghe.
Isi Ibaibolo likuyoba: “Syo sya mahala ukuti umundu abughomoleghe ubukalale bwake, kangi gho mahala linga utikusibikilako nu moyo.”—Isya Mbupingamu 19:11.
Ngimba ifundo iyi mubaghile ukuyibombela bulebule? Linga abapapi binu abakusi bayobile kisita kubinong’onela pamo linga batikundaghisya pa isi mukubabombela, mwilalusye ukuti, ‘Ngimba mbaghile ukubomba isyafiki linga nali yone mpapi unkusi?’ Linga mupilikisye muno abandu abakusi bikubombela ifindu kangi linga mukubahobokela, mubaghile ukwepuka ku ndamyo nyingi.
Mubasumeghe abandu abangi ukuti babatule.
Isi Ibaibolo likuyoba: “Isi linga abandu bikusibomba bo bakasinong’ona bununu sikonangika, loli linga batalile basinong’wine fiyo syosa sikwenda bununu itolo.”—Isya Mbupingamu 15:22.
Ngimba ifundo iyi mubaghile ukuyibombela bulebule? Mufufuze isi mubaghile ukubomba ukuti mubatule abapapi binu abakusi linga bikubinabina. Mubaghile ukufufuza ubutuli ubu bulipo nkighaba kyinu ubu mubaghile ukubatula nabo. Mulalusyeghe amahala ku bandu abangi aba babapasikisyemo abapapi babo abakusi. Linga muli na bakamu, mubaghile ukutendekesya ukuti musayobesanie isya butuli ubu abapapi binu bikulondiwa, muno mubaghile ukubapasikisya kangi isi mwesa mubaghile ukubomba ukuti mutulepo pakubapasikisya abapapi binu.
Muyobesanieghe na bakamu binu isya muno mubaghile ukubapasikisya abapapi binu abakusi
Mwiyisyeghe.
Isi Ibaibolo likuyoba: “Ukuya walwiyisyo gho mahala.”—Isya Mbupingamu 11:2.
Ngimba ifundo iyi mubaghile ukuyibombela bulebule? Mumanyeghe umpaka winu. Mwakifwanikisyo, aliwesa ali nu mpaka linga ikubombela imbombo akabalilo na maka. Umpaka wakulondiwa fiyo ukuti mumanye isi mubaghile ukufwanisya naloli pakubatula abapapi binu. Linga mukuketa ukuti mukwikolesania nu budindo ubu, mubasumeghe abakamu binu pamo abandu abangi aba babapasikisyemo abandu abakusi ukuti babatule.
Nanumwe mwipasikisyeghe.
Isi Ibaibolo likuyoba: “Nayumo atikughubengamo siku umbili wake, loli ikughuswila nukughutendekesya.”—Baefesi 5:29.
Ngimba ifundo iyi mubaghile ukuyibombela bulebule? Nalinga ukuti muli nu budindo ubwakubapasikisya abapapi binu, nanumwe mwipasikisyeghe. Kangi linga muli pabweghi, muyipasikisyeghe imbumba yinu. Mulyeghe mwakufwana. Muyeghe nakabalilo kakutusya kangi mughoneghe mwakufwana. (Undumbilili 4:6) Linga mubaghile ukufwanisya mungikolesaniagha fiyo ukubomba imbombo. Isi sibaghile ukubatula ukuti muhobokeghe linga mukubapasikisya abapapi binu kangi ukuti muye numbili ununu.
Ngimba Ibaibolo likuti tubapasikisyeghe abapapi abakusi linga bali kughu?
Ibaibolo litikubika ubulongosi ubwakufwana na malo agha abana babaghile ukubapasikisya abapapi babo abakusi. Imbumba simo sikusala ukuti bikaleghe na bapapi babo abakusi. Utubalilo tumo babaghile ukubabika ku malo kuno bikubapasikisya abakangale. Linga sili bo ulu, abana babaghile ukuyobesania isi aliwesa abaghile ukubomba ukuti abapasikisyeghe abapapi babo abakusi aba.—Bagalatia 6:4, 5.
a Pa nkhani iyi, ibuku limo ilyakuyoba isya Baibolo lyayobile ukuti: “Sikuboneka ukuti pakindile akabalilo apa Yosefu [undume wa Maria] afwilile kangi Yesu yo uyu ampasikisyagha Maria. Loli panongwa yakuti Yesu asyele panandi ukughoghiwa, lumo inong’onelagha fiyo isya uyu ikwisa pakumpasikisyagha mama wake . . . Apa Kristu anangisye ikifwanikisyo ikinunu fiyo ku bana ukuti babapasikisyeghe abapapi babo abakusi.”—The NIV Matthew Henry Commentary in One Volume, pages 428-429.
Lumo Mubaghile Ukulonda Ukumanya Isya Nkhani iyi
ESSENTIAL BIBLE TEACHINGS
Nongwa Yafiki Kyala Itikisye Indamyo pa Kisu Kyapasi?
Isi Ibaibolo likuyoba pa nkhani iyi syakukasya kangi syakusubisya.
ISYA USWE
Suma Ukuti Mumanyileghe Ibaibolo
Muyobesanie amalalusyo aghakufwana ni Baibolo, pamo manyila nyingi isyakufwana na Baketi ba Yehova.