Ngimba Ibaibolo Likuti Fiki pa Nkhani Yakummalisya Umundu Uyu Abinile Fiyo?
Isi Ibaibolo likuyoba
Ibaibolo litikuyobapo isya nkhani iyi. a Loli isi likuyoba pankhani ya bumi nifwa sibaghile ukututula ukuti tumanye isi tubaghile ukubomba. Ukughogha umundu butulanongwa loli isi sitikusanusya ukuti tukulondiwa ukongelela ubumi bwa mundu uyu asyele panandi ukufwa.
Ibaibolo likuyoba ukuti Kyala yo Mpeli witu, ukusanusya ukuti umwene yo “nyibuko ya bumi.” (Salimo 36:9; Imbombo sya Batumiwa 17:28) M’maso gha Kyala ubumi bwapamwanya fiyo. Yonongwa yake atikwitikisya ukuti umundu ighoghe mwene pamo aghoghe umundu. (Ukusoka 20:13; 1 Yohani 3:15) Ukongelelapo, Ibaibolo likutukasya ukuti tuyeghe maso ni findu ifi fibaghile ukubika ubumi bwitu nu bwa bangi pangozi. (Ukukumbusya Indaghilo 22:8) Yonongwa yake Kyala ikulonda ukuti tuketeghe ubumi ukuya bwapamwanya fiyo.
Bule linga umundu abinile fiyo kangi sikunangisya ukuti akabaghila ukubumbuluka?
Ibaibolo litikwitikisya ukughogha umundu nalinga sikunangisya ukuti akabaghila ukubumbuluka. Ikifwanikisyo pa nkhani iyi syo isi syalimbonekile Umwalafyale Sauli. Pakabalilo aka afulasiwe fiyo ku bwite, alimbulile uwambombo wake ukuti amumalisye. (1 Samueli 31:3, 4) Loli uwambombo wake akanile. Umundu yumo yo alingoghile Sauli ukuntungulupila ukuti afwanisyagha isi Umwalafyale alondagha. Umundu uyu apeliwe ubulongosi nu Mwalafyale Davidi ukuti ali ninongwa ya ilopa—Isi Davidi abombile sikunangisya muno Kyala ikuyiketela inkhani iyi.—2 Samueli 1:6-16.
Ngimba ukongelelapo ubumi bwa mundu kuli nindamyo yiliyosa?
Linga umundu ikuboneka ukuti akabaghila ukubumbuluka, Ibaibolo litikwitikisya ukongelelapo ubumi bwake. Isi likuyoba sibaghile ukututula muno tubaghile ukubombela pa nkhani iyi. Ubufwe yo ndughu unkulumba kangi kimanyikilo kyakuti tuli batulanongwa. (Baroma 5:12; 1 Bakorinti 15:26) Nalinga tutikulondiwa ukongelelako ubumi bwitu loli tuleke ukutila inifwa, panongwa yakuti Kyala afingile ukuti ikwisa pakusyusya aba bafwile. (Yohani 6:39, 40) Umundu uyu ikubughindika ubumi ikufufuza ubutuli ubununu ku chipatala. Loli isi sitikusanusya ukuti umundu uyu ikulondiwa ukusala ubutuli bwa kuchipatala ubu bubaghile ukumongelesya ubumi bwake nalinga sikunangisya ukuti abaghile ukufwa.
Ngimba Kyala abaghile ukunhobokela umundu uyu ighoghile?
Hayi, Ibaibolo litikuyobapo ukuti ukwighogha kuli mu gulu lya butulanongwa ubu bukabaghila ukuhobokeliwa. Nalinga syabwanaloli ukuti ukwighogha butulanongwa bunywamu, b Kyala ikupilikisya ifi fikumpangisya umundu ukuti ighoghe bo ubuzembano imbungo ya nyinong’ono, nu bulemale. (Salimo 103:13, 14) Mu Baibolo mukwaghiwa amasyu agha ghikubakasya abandu aba bali nindamyo ya nyinong’ono. Mwakongelelapo, Ibaibolo likuyoba ukuti “kwisakuyako ukusyuka kwa bagholofu nabaniongafu.” (Imbombo sya Batumiwa 24:15) Isi sikunangisya ukuti ulusubilo lulipo ulwakuti abandu aba babombile ubutulanongwa ubunywamu bo ukwighogha, bope babaghile ukwisa kusyuka.
a Ukummalisya umundu, sikusanusya “ukungogha umundu uyu ikutamiwa nu bubine pamo uyu afulele fiyo ukuti aleke ukutamiwa nububabe.” (Merriam-Webster Learner’s Dictionary) Linga Dokotala ikuntula umbine ukuti amalisye ubumi bwake, kokuti ikumpangisya umundu ukuti ighoghe.
b Inkhani inandi itolo isi siyobiwe mu Baibolo isya bandu aba balighoghile, sikunangisya ukuti bakali pabumanyani na Kyala.—2 Samueli 17:23; 1 Abanyafyale 16:18; Matai 27:3-5.