Abandu bamo aba ubweghi bwabo butikwenda kanunu bikwinong’ona ukuti linga babaghile ukulekana sibaghile ukubatula abanabo, ukukinda ukuti abanabo bikaleghe na bapapi aba batikukolelana. Loli ngimba ubuketi bukunangisya isyafiki pa nkhani iyi?

•  Ngimba abana bikupalamasiwa bulebule linga ubweghi bwa bapapi babo bumalike?

•  Ngimba umwanangu ikuya pakuya walusekelo linga ubweghi bumalike nu ndume pamo unkasi wangu?

•  Ngimba ngulondiwa ukumanya isyafiki isya kulela abana pampene linga ubweghi bumalike?

•  Ngimba yilipo injila inunu iyakumasyila indamyo mu mbumba?

 Abakufufuza basyaghile ukuti abana bikutamiwa fiyo linga abapapi babo ubweghi bumalike. Abana aba abapapi babo ubweghi bumalike utubalilo twingi:

•   bikuya bakali, bikutamiwa aminong’ono fiyo kangi bikuya bakitima

•   bikwanda utuyilo utubibi

•   bikutamiwa ukumanyila isukulu lumo bikuyileka itolo

•   bikubinabina

 Ikingi kyo kyakuti, abana bingi bikwiyipa inongwa linga abapapi babo ubweghi bumalike, bikwinong’ona ukuti bo aba bapangisye pamo angali batulilepo ukuti fileke ukubombiwa.

 Linga abweghi bumalike, abana babaghile ukukindilila ukutamiwa mpaka apa bisakuya bakusi kangi babaghile ukwanda ukwibona ukuti bakaya bakulondiwa kangi bakabaghila ukubasubila abandu. Linga bakulile bope babaghile ukumasya ubweghi bwabo linga butikwenda kanunu.

 Ifundo iyakulondiwa fiyo: Nalinga abapapi bamo bikwinong’ona isya kumasya ubweghi bwabo ukuti fibaghile ukubatula abanabo, ubuketi bukunangisya ukuti ubu butungulu. Kalyoto yumo pa nkhani isyakupwelelela abana, uyu ingamu yo Penelope ikuti: “Ukumasya ubweghi kukupangisya itolo abana ukutamiwa.” a

 Ifundo ya mu Baibolo: ‘Mungatwinong’onagha tu twinu twene, loli na tu twa bangi.’—Bafilipi 2:4.

 Abandu bamo babaghile ukuyoba ukuti ena. Loli mukulondiwa ukukumbuka ukuti isi abapapi bikulonda utubalilo twingi sikukindana na isi abana bikulonda. Umundu uyu ikwinong’ona ukuti inyegha yimalike, ikulonda itolo ukuti ubumi bwake buchenje. Loli utubalilo twingi abana batikulonda ukuti ubumi bwabo buchenje kangi bikulonda itolo ukuti bikaleghe na bapapi babo.

 Bo bafufuzile isya kumalika kwa bweghi, aba balembile ibuku ilyakuti The Unexpected Legacy of Divorce bayobile ukuti: “Ikindu kimokyene iki tuketile kyo kyakuti: abana bikuyoba ikuti batikuhoboka. Kisita kufisa bikuti, ‘Isiku ili abapapi bangu bamasisye inyegha yabo, lyo isiku ili ubumi bwangu bwachenjile.”’ Kangi ibuku ili likuti, abana aba bikuketa ukuti ikisu “kikaya kisubiliwa, kangi kyakutilisya fiyo panongwa yakuti abandu babili aba abene bikuketa ukuti bikulondiwa ukupilikana bikutoliwa ukwikalila pampene.

 Ifundo iyakulondiwa fiyo: Abana batikuhoka linga ubweghi bwa bapapi babo bumalike.

 Ifundo ya mu Baibolo: “Indumbula iyi yisulumenie yo yikughupelela umbili ukughanda.”—Isya Mbupingamu 17:22.

 Abapapi bamo aba ubweghi bumalike bikughela ukutulana ukubalela abanabo ukufwana bakali bali pabweghi pampene. Loli injila iyi yakutamya. Ubuketi bukunangisya ukuti abapapi aba ubweghi bumalike utubalilo twingi:

•   bikwangala na banabo akabalilo kanandi fiyo

•   bikubamanyisya abanabo ifundo isyakukindana

•   bikubitikisya abanabo ukubomba kilikyosa iki bikuloda panongwa yakuti abapapi bikwiyipa inongwa pamo bikukatala fiyo

 Umwana uyu abapapi bake ubweghi bumalike, abaghile ukuleka ukubapilikila abapapi. Kangi abaghile ukuketa ukuti abapapi bake batoliwe ukukonga ifundo inunu isya kusunga ulufingo lwa mbweghi pamo ukusubilana. Polelo umwana abaghile ukwanda ukwilalusya ukuti, ‘Po nongwa yafiki une ndamiweghe ukubapilikila?

 Ifundo iyakulondiwa fiyo: Nalinga ukubalela abana kukutamya ku bapapi aba ubweghi bwabo bumalike, loli abana bo aba bikutamiwa fiyo.

 Ifundo ya mu Baibolo: “Mungabakalalisyagha abaninu, ko kuti bangabukagha amaka.”—Bakolosi 3:21.

 Utubalilo twingi abandu linga ubweghi bwabo bumalike bikwiyula ukuti ifindu fyande kangi ukwenda kanunu. Polelo kubaghile ukuya kununu fiyo ukuti biyuleghe fiyo ukuti bamasye indamyo mbweghi bwabo nukukindilila ukwikala pampene. Ibuku ilyakuti The Case for Marriage likuti, “Panongwa yakuti ubweghi bwinu butikwenda kanunu, sitikusanusya ukuti butikuya pakwenda kanunu mpaka bwila mma. Linga akabalilo kakindilepo, ubweghi ubu pabwandilo bukendagha kanunu pabumalilo bukwenda kanunu kangi bosa bikuhoboka fiyo.” Ikyakulondiwa fiyo kyo kyakuti abana bikukula kanunu linga bikwikala pampene na bapapi babo bosa babili.

 Isi sitikusanusya ukuti aba beghene babaghile ukusala ukuleka ukumasya ubweghi bwabo mma. Ibaibolo likwitikisya abandu ukumasya ubweghi bwabo pene apa linga yumo mbweghi apangile ubulowe. (Matai 19:9) Ibaibolo likuyoba kangi ukuti, “umundu wamahala yo ikwinong’ona tasi injila iyi abaghile ukwendemo.” (Isya Mbupingamu 14:15) Undume nu nkasi aba batikupilikana mbweghi bwabo bikulondiwa ukwinong’onela ifundo syosa isi ukongelelapo muno abanabo sikuya pakubapalamasyila linga ubweghi bumalike.

 Inkhani iyi yili apa, yikaya yo yakuti bifimbilisye itolo. Mu Baibolo silimo ifundo inunu fiyo isyakuntula undume nu nkasi wake ukuya nu tuyilo utwakulondiwa ukuti ubweghi bwabo bwa maka kangi bwakuhobosya. Isi sikaya syakuswighisya panongwa yakuti Yehova, uyu mwene Baibolo yo uyu alyandisye inyegha.—Matai 19:4-6.

 Ifundo ya mu Baibolo: “Yo, une Yehova, Kyala winu, uyu ikubamanyisya umwe ukuti muye bandu banunu.”—Yesaya 48:17.