Baebolo ne ɛnga mekɛ mɔɔ Nyamenle bɔle ɔ bo kɛ ɔbɔ anwuma nee aze anzɛɛ mekɛ tendenle mɔɔ ɔvale ɔbɔle la. Ɔka ye sikalɛ kɛ: “Mɔlebɛbo ne Nyamenle bɔle anwuma nee aze.” (Gyɛnɛsese 1:1) Baebolo ne ɛngile mekɛ mɔɔ “mɔlebɛbo ne” bɔle ɔ bo la. Noko, ninyɛne mɔɔ doɔdoale zo mɔɔ bɛyɛ nwolɛ kɛlɛtokɛ wɔ Gyɛnɛsese la maa yɛnwu kɛ ɔbɔle ɔ bo kolaa na ninyɛnebɔlɛ mekɛ anzɛɛ “kenle” nsia ne abɔ ɔ bo.

•  Asoo ninyɛnebɔlɛ kenle nsia ne anu ko biala le dɔnehwele 24 ala?

•  Duzu a zile wɔ ninyɛnebɔlɛ kenle nsia ne anu a?

•  Asoo Gyɛnɛsese kɛlɛtokɛ ne nee edwɛkɛ mɔɔ abɔdeɛ nwo nrɛlɛbɛvolɛma ka la le ko ɔ?

•  Mekɛ boni a bɛbɔle sɛnzɛne ne, siane ne yɛɛ nwɔlɔra ne mɔ a?

•  Baebolo ne kile kɛ azɛlɛ ne ɛli ɛvolɛ nyɛ?

 Kyɛkyɛ. Wɔ Baebolo ne anu, edwɛkɛkpɔkɛ “kenle” kola kile mekɛ tendenle ngakyile, deɛ mɔɔ bɛlɛka nwolɛ edwɛkɛ la a bahile a. Kɛ neazo la, kɛlɛtokɛ ne ko ka ninyɛnebɔlɛ mekɛ ne amuala anwo edwɛkɛ kɛ ɔle kenle ko.​—Gyɛnɛsese 2:4.

 Nyamenle maanle azɛlɛ ne mɔɔ “ɛnzɔho ɛhwee yɛɛ debie biala ɛnle zolɛ” la yɛle ɛleka mɔɔ bɛtɛnla a ɔyɛ boɛ la. (Gyɛnɛsese 1:2) Akee ɔbɔle abɔdeɛ mɔɔ ngoane wɔ bɛ nu la ɔguale azɛlɛ ne azo. Baebolo ne ka ninyɛne ekpunli nsia mɔɔ zile wɔ ninyɛnebɔlɛ kenle ne mɔ anzɛɛ mekɛ ne mɔ anu la anwo edwɛkɛ:

•  Kenle 1: Nyamenle maanle wienyi dale azɛlɛ ne azo, na ɔlua zo alehyenlɛ nee aledwolɛ rale.​—Gyɛnɛsese 1:3-5.

•  Kenle 2: Nyamenle maanle anwomanyunlu rale, anzɛɛ ɔhyɛle azule ne mɔ anu ɔmaanle ko hale aze na ko hale anwuma.​—Gyɛnɛsese 1:6-8.

•  Kenle 3: Nyamenle maanle ɛleka resee rale. Eza ɔbɔle ndile nee mbaka.​—Gyɛnɛsese 1:9-13.

•  Kenle 4: Nyamenle maanle sɛnzɛne ne, siane ne yɛɛ nwɔlɔra ne mɔ dale kpalɛ guale azɛlɛ ne azo.​—Gyɛnɛsese 1:14-19.

•  Kenle 5: Nyamenle bɔle nyevile nu nee nzule nu abɔdeɛ yɛɛ abɔdeɛ mɔɔ tu la.​—Gyɛnɛsese 1:20-23.

•  Kenle 6: Nyamenle bɔle nane ngakyile nee sonla.​—Gyɛnɛsese 1:24-31.

 Kenle nsia ne rale awieleɛ la, Nyamenle liele ɔ menle anzɛɛ ɔgyakyile ninyɛnebɔlɛ.​—Gyɛnɛsese 2:1, 2.

 Ninyɛnebɔlɛ nwo edwɛkɛ mɔɔ Baebolo ne ka la ɛngyi mɔɔ abɔdeɛ nwo nrɛlɛbɛvolɛma ka la azo. Emomu, ɔka ninyɛnebɔlɛ nwo edwɛkɛ wɔ adenle mɔɔ bamaa menli mɔɔ dɛnlanle aze wɔ tete ne la bɔbɔ kenga a ɔnrɛyɛ se kɛ bɛbanwu kɛzi bɛbɔle ninyɛne la. Ninyɛnebɔlɛ nwo kɛlɛtokɛ ne ɛngo ɛntia mɔɔ abɔdeɛ nwo nrɛlɛbɛvolɛma ka la. Robert Jastrow, mɔɔ le abɔdeɛ nwo nrɛlɛbɛvolɛ la ka kɛ: “Edwɛkɛ mɔɔ bɛdabɛ mɔɔ bɛsukoa nwɔlɔra nwo debie ka la nee mɔɔ Baebolo ne ka la le ngakyile, noko edwɛkɛ titili mɔɔ bɛka ye wɔ kɛzi ngoane bɔle ɔ bo la nee mɔɔ wɔ Gyɛnɛsese buluku ne anu la le ko; ninyɛne mɔɔ sisile kolaa na sonla ara la yɛle ndɛndɛ kpalɛ wɔ mekɛ fɔɔnwo bie anu.”

 Bɛbɔle sɛnzɛne ne, siane ne yɛɛ nwɔlɔra ne mɔ bɛbokale “anwuma” mɔɔ bɛbɔle ye wɔ “mɔlebɛbo ne” la anwo. (Gyɛnɛsese 1:1) Noko, ɛnee bɛ wienyi ne ɛnda ɛngua azɛlɛ ne azo ɔluakɛ ɛnee debie ɛheda ɔ nyunlu. (Gyɛnɛsese 1:2) Ɔti ɔnva ɔ nwo kɛ wienyi dale azɛlɛ ne azo wɔ kenle mɔɔ limoa la anu la, ɛnee ɛleka mɔɔ wienyi ne vi la ɛnla ali. Wɔ kenle mɔɔ tɔ zo nna ne azo anwomanyunlu yɛle wienyi kpalɛ. Baebolo ne ka kɛ sɛnzɛne ne, siane ne yɛɛ nwɔlɔra ne mɔ bɔle ɔ bo ‘dale guale azɛlɛ ne azo,’ ɛnee ɔlɛkile kɛzi awie gyi azɛlɛ ne azo ɛlɛnea a ɔbanwu bɛ la.​—Gyɛnɛsese 1:17.

 Baebolo ne ɛnga ɛvolɛ dodo mɔɔ azɛlɛ ne ɛli la anwo edwɛkɛ. Gyɛnɛsese 1:1 ka ye sikalɛ kɛ anwuma nee aze lɛ bɛ mɔlebɛbo. Edwɛkɛ ɛhye ɛngo ɛntia mɔɔ abɔdeɛ nwo nrɛlɛbɛvolɛma ka anzɛɛ ɛvolɛ dodo mɔɔ bɛkile kɛ azɛlɛ ne ɛli la.