Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Kpuya Mɔɔ Vi Kengavolɛma Ɛkɛ

Kpuya Mɔɔ Vi Kengavolɛma Ɛkɛ

2013 “New World Translation of the Holy Scriptures” fofolɛ ne anu, Edwɛndolɛ 144:12-15 fale Nyamenle menli nwo. Wɔ dɛba ne anu, ɛnee ɔfale nyɛvolɛ amumuyɛma mɔɔ ngyɛnu 11 ka bɛ nwo edwɛkɛ la anwo. Kɛmɔti a bɛhakyi nuhua edwɛkɛ ne a?

Hibulu edwɛkɛkpɔkɛ ne maa bɛkola bɛkile ɔ bo wɔ ndenle nwiɔ azo. Ɔti, edwɛkɛ mɔɔ doa zo la ati a bɛhilele ɔ bo zɛhae wɔ fofolɛ ne anu a:

  1. Edwɛkɛ agbɔkɛ nee kɛzi bɛfa bɛdi gyima la foa Baebolo fofolɛ ne anu edwɛkɛ ne azo. Abusuabɔlɛ mɔɔ wɔ Edwɛndolɛ 144:12-15 nee ngyɛnu mɔɔ li ɔ nyunlu avinli la gyi kɛzi edwɛkɛkpɔkɛ mɔɔ limoa wɔ ngyɛnu 12 mɔɔ Hibulu nu bɛkile ɔ bo kɛ ahya abo kile la azo. Bɛkola bɛkile ahya abo wɔ ndenle dɔɔnwo azo. Kɛ neazo la, bɛkola bɛte ɔ bo kɛ dumagya, le kɛ “nwane.” Edwɛkpɔkɛ, “nwane” a le ngilebɛbo mɔɔ bɛvale bɛlile gyima wɔ Baebolo dɛba ne anu a. Ɛhye ati, ɛnee ninyɛne mgbalɛ mɔɔ bɛhanle nwolɛ edwɛkɛ wɔ ngyɛnu 12 kɔdwu 14 la fale ɛtanevolɛma mɔɔ bɛhanle bɛ nwo edwɛkɛ wɔ ngyɛnu mɔɔ limoa anu la anwo. Noko, ahya eza kola kile mɔɔ vi debie nu ba anzɛɛ nyɛleɛ bie anwo ahatualɛ na bɛkola bɛkile ɔ bo “kɛ” “amaa” anzɛɛ “akee.” Edwɛkpɔkɛ, “akee” a le ngilebɛbo mɔɔ bɛvale bɛlile gyima wɔ 2013 Baebolo fofolɛ ne yɛɛ ngilebɛbo gyɛne nu a.

  2. Baebolo fofolɛ ne anu edwɛkɛ ne nee edwɛndolɛ mɔɔ ɛha la kɔ kpalɛ. Edwɛkɛkpɔkɛ “akee” mɔɔ bɛvale bɛlile gyima wɔ ngyɛnu 12 la maa bɛte ɔ bo kɛ nyilalɛ mɔɔ bɛha nwolɛ edwɛkɛ wɔ ngyɛnu 12 kɔdwu 14 la fale tenlenema​—menli mɔɔ sɛlɛ kɛ ‘bɛlie’ bɛ bɛvi ɛtanevolɛma asa nu la anwo (ngyɛnu 11). Nzenzaleɛ ɛhye eza finde ngyɛnu 15, ɛleka mɔɔ edwɛkɛ kpɔkɛ “anyelielɛ” mɔɔ finde fane nwiɔ le sɔhovolɛ anzɛɛ yia la. Ɔti, anyelielɛ ne mɔɔ finde fane nwiɔ la fale menli ko ne ala anwo​—“menli mɔɔ [Gyihova] le bɛ Nyamenle la!” Eza kakye kɛ alimoa Hibulu tɛkese ne ɛnlɛ ɛhɛlɛlɛ sɛkɛlɛneɛ le kɛ nzonlɛyɛlɛ sɛkɛlɛneɛ. Ɔti, ɔwɔ kɛ edwɛbohilelɛma nwu adwenle mɔɔ wɔ nu la, suzu kɛzi Hibuluma kɛlɛ bɛ edwɛkɛ, mɔɔ ɔfale nwo yɛɛ Baebolo nu edwɛkɛ mɔɔ nee ye le ko la.

  3. Baebolo fofolɛ ne anu edwɛkɛ ne nee Baebolo nu edwɛkɛ gyɛne mɔɔ ka nyilalɛ mɔɔ Nyamenle bava amaa ye nɔhalɛ azonvolɛ la yia. Ɔlua nzenzaleɛ mɔɔ bɛyɛ ye wɔ kɛzi bɛhile ahya abo la ati, kɛkala edwɛndolɛ ne maa bɛnwu anyelazo mɔɔ ɛnee Devidi lɛ kɛ saa Nyamenle die Yizilayɛma maanle ne fi bɛ agbɔvolɛ asa nu a, Ɔbamaa ye menli ne akpazi na bɛ nye alie. (Sɛl. 26:9, 10; Mɛla 7:13; Edw. 128:1-6) Kɛ neazo la, Mɛla ne 28:4 ka kɛ: “[Gyihova] bayila bɛ yeamaa bɛanyia mralɛ dɔɔnwo, bɛyɔba dɔɔnwo wɔ bɛ ɛya ne mɔ anu, bɛ nyɛmoa bada, bɛ nlankɛ bazo, na bɛanyia mboane mralɛ dɔɔnwo.” Nɔhalɛ nu, mɔɔ ɛnee Devidi ara Sɔlɔmɔn le belemgbunli la, anzodwolɛ rale maanle ne anu yɛɛ bɛkpazile kpole kpalɛ. Bieko, mɔɔ hɔle zo wɔ Sɔlɔmɔn tumililɛ nu la maa yɛnwu mɔɔ bahɔ zo wɔ Mɛzaya tumililɛ ne abo la.​—1 Arl. 4:20, 21; Edw. 72:1-20.

Edwɛkɛ ne adwulaleɛ a le kɛ, nzenzaleɛ mɔɔ bɛyɛ ye wɔ Edwɛndolɛ 144 anu la ɛngakyi ndelebɛbo mɔɔ yɛlɛ ye wɔ mɔɔ Baebolo ne kilehile anwo la. Edwɛndolɛ buluku ne amuala maa yɛnwu anyelazo kɛnlɛma mɔɔ Gyihova azonvolɛ ɛnyia ye mekɛ tendenle kɛ​—Nyamenle bazɛkye ɛtanevolɛma na yeamaa tenlenema akpazi na eza bɛanyia anzodwolɛ dahuu la.​—Edw. 37:10, 11.