Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Asoo Ɛze?

Asoo Ɛze?

Duzu ati a nyɛvolɛ rabokale Belemgbunli Devidi sogyama ne anwo a?

NYƐVOLƐ mɔɔ rabokale Devidi sogyama ne anwo la bie mɔ a le Amɔnonli Zilɛke, Hɛtenli Yulaya, yɛɛ Mowabenli Yetema. a (1 Ek. 11:​39, 41, 46) Ɛnee ‘Kɛlɛtema, Pɛlɛtema yɛɛ Gatema’ noko boka Devidi ɛlɔnema ne anwo. (2 Sa. 15:18) Ɔzɔho kɛ ɛnee Kɛlɛtema nee Pɛlɛtema bikye Filisitiama kpalɛ. (Yiz. 25:16) Ɛnee Gatema de Filisitiama suakpole Gate azo.—Dwɔh. 13:​2, 3; 1 Sa. 6:​17, 18.

Duzu ati a Devidi vale nyɛvolɛ bokale ye sogyama ne anwo a? Ɛnee ɔdie ɔdi kɛ bɛdi nɔhalɛ bɛmaa ye, yɛɛ mɔɔ hyia kpalɛ la, bɛdi nɔhalɛ bɛmaa Gyihova. Kɛ neazo la, The New Interpreter’s Dictionary of the Bible ne hanle Kɛlɛtema nee Pɛlɛtema anwo edwɛkɛ kɛ: “Wɔ Devidi tumililɛ ne anu, bɛhɔle zo bɛlile nɔhalɛ bɛmaanle ye wɔ mekɛ mɔɔ anu yɛ se kpalɛ la anu.” Duzu a bɛyɛle a? Mɔɔ “Yizilayɛma kɔsɔɔti” hwenle bɛ nwo vile Belemgbunli Devidi anwo hɔlile “gyegyeravolɛ bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Hyiba” la anzi la, Kɛlɛtema nee Pɛlɛtema lile nɔhalɛ maanle Devidi na bɛboale bɛmaanle bɛzile Hyiba atuadelɛ ne adenle. (2 Sa. 20:​1, 2, 7) Mekɛ bie noko, Belemgbunli Devidi ara Adonaegya bɔle mɔdenle kɛ ɔdie belemgbunli ebia ne yeadɛnla zo. Noko Kɛlɛtema nee Pɛlɛtema hɔle zo lile nɔhalɛ maanle Devidi na bɛboale bɛmaanle bɛziele Sɔlɔmɔn mɔɔ ɛnee Gyihova ɛkpa ye la belemgbunli mɔɔ bali Devidi agya a.—1 Ki. 1:​24-27, 38, 39.

Ɛyɛvolɛ bieko mɔɔ hɔle zo lile nɔhalɛ bɔkɔɔ maanle Devidi la a le Gatenli Yetaye. Yetaye nee ye sogyama 600 ne boale Belemgbunli Devidi wɔ mekɛ mɔɔ ɔ ra Abesalɛm dele atua na ɔlile Yizilayɛma adwenle ɔmaanle bɛdwazole bɛtiale belemgbunli ne la. Mɔlebɛbo ne, Devidi hanle hilele Yetaye kɛ, kɛmɔ ɔle ɛyɛvolɛ la ati, ɔnle kɛ ɔko ɔmaa ɔdaye Devidi. Noko Yetaye hanle kɛ: “Mekɛ ala mɔɔ Gyihova de aze yɛɛ mekɛ ala mɔɔ me menle belemgbunli de aze la, ɛleka biala mɔɔ me menle belemgbunli kɛhɔ la, ewule nu o, ngoane nu o, ɛkɛ ne a wɔ sonvolɛ bahɔ a!”—2 Sam. 15:​6, 18-21.

Yetaye lile nɔhalɛ maanle Devidi, belemgbunli ne mɔɔ Gyihova ɛkpokpa ye la

Ɛnee Kɛlɛtema, Pɛlɛtema yɛɛ Gatema le nyɛvolɛ ɛdeɛ, noko bɛnwunle Gyihova kɛ ɔdaye a ɔle nɔhalɛ Nyamenle ne a, yɛɛ Devidi le awie mɔɔ yekpokpa ye a. Nea kɛzi Devidi anye balie kɛ ɔnwunle kɛ mrenyia ɛhye mɔɔ bɛdi nɔhalɛ la boka ɔ nwo la!

a Nyamenle mɛla ne mɔɔ bɛhɛlɛ ye wɔ Ditilɔnomi 23:​3-6 la duale Amɔnoma nee Mowabema kɛ ɔnle kɛ bɛkɔ Yizilayɛma avinli. Noko, ɛnee ɔzɔho kɛ mɛla ɛhye fale Amɔnonli anzɛɛ Mowabenli mɔɔ ɔkulo kɛ ɔdua mɛla adenle zo ɔyɛ Yizilayɛnli bɔkɔɔ la anwo, na yeandua nyɛvolɛ ɛhye mɔ kɛ bɛ nee Nyamenle menli ne mmatu anzɛɛ bɛ nee bɛ tɛnla. Nea Insight on the Scriptures, Volume 1, m. 95.