Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

EDWƐKƐ 4

Gyihova Yila Mɔdenle Mɔɔ Yɛbɔ Yɛkɔ Ngakyelɛlilɛ Ne La Azo

Gyihova Yila Mɔdenle Mɔɔ Yɛbɔ Yɛkɔ Ngakyelɛlilɛ Ne La Azo

“Bɛhɔ zo bɛyɛ ɛhye bɛva bɛhakye me.”​—LUKU 22:19.

EDWƐNE 19 Awulae Nɔsolɛ Aleɛ

MƆƆ YƐBAZUKOA a

1-2. Duzu ati a yɛkɔ Ngakyelɛlilɛ ne ɛvolɛ biala a?

 WƆ ƐVOLƐ kɛyɛ 2,000 mɔɔ ɛze ɛhɔ la, Gyisɛse vale ye ngoane dole ɛkɛ maanle yɛ na ɔbukele nwolɛ adenle ɔmaanle yɛ kɛ yɛbanyia dahuu ngoane. Nɔe ne mɔɔ aleɛ kye a Gyisɛse bawu la, ɔhanle ɔhilele ye ɛdoavolɛma ne kɛ bɛva paano nee nwanye bɛli ɛvoyia ekyi bie bɛhakye afɔle ɛhye mɔɔ ɔvile ɛlɔlɛ nu ɔbɔle la.​—1 Kɔl. 11:23-26.

2 Yɛdi Gyisɛse edwɛkɛ ne azo ɔluakɛ yɛkulo ye kpalɛ. (Dwɔn 14:15) Ɛvolɛ biala, ɔdwu Ngakyelɛlilɛ mekɛ ne a, yɛnyia mekɛ yɛfa asɔneyɛlɛ yɛdwenledwenle kɛzi ye ewule ne boa alesama la anwo yɛfa yɛkile anyezɔlɛ yɛmaa mɔɔ ɔyɛle la. Eza yɛfa anyelielɛ yɛyɛ dɔɔnwo wɔ daselɛlilɛ gyima ne anu, yɛmaa menli dɔɔnwo anwosesebɛ kɛ bɛrɛla bɛmaa yɛli ɛvoyia titili ɛhye. Na yɛbɔ kpɔkɛ kɛ yɛnrɛmaa debie biala ɛnrɛzi yɛ adenle kɛ yɛbahɔ Ngakyelɛlilɛ ne bie.

3. Duzu a yɛbazuzu nwo wɔ edwɛkɛ ɛhye anu a?

3 Wɔ edwɛkɛ ɛhye anu, yɛbazuzu ndenle nsa mɔɔ Gyihova menli ɛlua zo ɛbɔ mɔdenle kɛ bɛbahakye Gyisɛse ewule ne la anwo: (1) bɛyɛ Ngakyelɛlilɛ ne kɛ mɔɔ Gyisɛse hilele la, (2) bɛto bɛ sa bɛfɛlɛ menli bɛmaa bɛba Ngakyelɛlilɛ ne abo, yɛɛ (3) tɛnlabelɛ ne anu yɛ se bɔbɔ a, bɛkɔ Ngakyelɛlilɛ ne bie.

BƐYƐ NGAKYELƐLILƐ NE KƐ MƆƆ GYISƐSE HILELE LA

4. Nɔhalɛ edwɛkɛ boni mɔ a bɛsi zo ɛvolɛ biala wɔ Ngakyelɛlilɛ ne abo a, na duzu ati a ɔnle kɛ yɛbu nɔhalɛ ɛhye mɔ debie ekyi a? (Luku 22:19, 20)

4 Ɛvolɛ biala, yɛtie ɛdendɛlɛ mɔɔ gyi Baebolo ne azo mɔɔ maa yɛnyia kpuya dɔɔnwo anwo muala la wɔ Ngakyelɛlilɛ ne abo. Yɛnwu deɛmɔti alesama hyia ɛkpɔnedeɛ nee kɛzi bɛbahola bɛava sonla ko ewule bɛali menli dɔɔnwo ɛtane nwo mgbɔdalɛ la. Bɛkakye yɛ mɔɔ paano ne nee nwanye ne gyi ɛkɛ ne maa nee menli mɔɔ bɛkola bɛdi bie la. (Kenga Luku 22:19, 20.) Yɛɛ yɛdwenledwenle nyilalɛ mɔɔ bɛdabɛ mɔɔ bɛlɛ anyelazo kɛ bɛbadɛnla azɛlɛ ye azo la banyia la anwo. (Aye. 35:5, 6; 65:17, 21-23) Ɔnle kɛ yɛbu nɔhalɛ ɛhye mɔ debie ekyi. Menli mgbe mgbe dɔɔnwo ɛnde nɔhalɛ ɛhye mɔ nee kɛzi Gyisɛse afɔlebɔlɛ ne sonle bolɛ la abo. Eza bɛngakye Gyisɛse ewule ne wɔ adenle mɔɔ ɔhilele la azo. Duzu ati ɔ?

5. Mɔɔ ɛzoanvolɛma ne dɔɔnwo wule la anzi, kɛzi bɛbɔle ɔ bo kɛ bɛkakye Gyisɛse ewule ne ɛ?

5 Mɔɔ Gyisɛse ɛzoanvolɛma ne dɔɔnwo wule la, yeangyɛ adalɛ Kilisienema rawolole asafo ne anu. (Mat. 13:24-27, 37-39) ‘Bɛhanle adalɛ edwɛkɛ bɛvale bɛhwenle ɛdoavolɛma ne bɛlile bɛ nzi.’ (Gyi. 20:29, 30) “Adalɛ edwɛkɛ” ko mɔɔ adalɛ Kilisienema bɔle ɔ bo kɛ bɛkilehile la a le kɛ Gyisɛse anva ye sonlabaka ne ambɔ ‘afɔle kokye kɛ ɔsoa menli dɔɔnwo ɛtane’ kɛ mɔɔ Baebolo ne ka la, emomu ɔwɔ kɛ bɛbɔ ye fane dɔɔnwo. (Hib. 9:27, 28) Ɛnɛ, menli dɔɔnwo die adalɛ ngilehilelɛ ɛhye di. Dapɛne biala, bɛyia nu wɔ asɔne sua nu​—bie a kenle ko biala​—kɛ bɛkakye Gyisɛse afɔlebɔlɛ ne, na yemɔ a bie mɔ ka kɛ “bɛkabɔ Mass la.” b Asɔne asɔne gyɛne ɛnda ɛngakye Gyisɛse ewule ne dapɛne biala, noko menli dɔɔnwo mɔɔ wɔ nu la ɛnde mɔɔ Gyisɛse afɔlebɔlɛ ne kile la abo kpalɛ. Bie a awie mɔ babiza bɛ nwo kɛ, ‘Asoo amgba Gyisɛse ewule ne kola maa bɛfa me ɛtane bɛkyɛ me ɔ?’ Duzu ati a bɛbiza kpuya ɛhye a? Wɔ tɛnlabelɛ bie mɔ anu, bɛmaa bɛdabɛ mɔɔ bɛ adwenle nu yɛ bɛ kesee kɛ Gyisɛse afɔlebɔlɛ ne kola maa bɛfa bɛ ɛtane bɛkyɛ bɛ la edwɛkɛ ne ɛnyia bɛ nwo zo tumi. Boni a Gyisɛse nɔhalɛ ɛdoavolɛma ɛyɛ ye wɔ edwɛkɛ ɛhye anwo a?

6. Ɔkadwu 1872 la, duzu a Baebolo sukoavoma ekpunli bie dele ɔ bo a?

6 Wɔ 1870, Baebolo sukoavoma ekpunli bie mɔɔ Charles Taze Russell a la ɔ nloa la bɔle ɔ bo kɛ bɛsukoa Ngɛlɛlera ne anyebolo zo. Ɛnee bɛkulo kɛ bɛnwu kɛzi Gyisɛse afɔlebɔlɛ ne sonle bolɛ nee kɛzi ɔwɔ kɛ bɛkakye ye ewule ne la. Ɔkadwu 1872 la, ɛnee Baebolo ne ɛboa bɛ yemaa bɛde ɔ bo kɛ Gyisɛse vale ɛkpɔnedeɛ ne maanle alesama amuala. Bɛanva mɔɔ bɛnwunle ye la bɛanvea bɛ nwo. Emomu, bɛluale mbuluku, adwelie ngɛlata nee magazine zo bɛmaanle menli dele edwɛkɛ ne. Na yeangyɛ, bɛbɔle ɔ bo kɛ bɛyia nu ko ɛvolɛ biala bɛali Ngakyelɛlilɛ ne kɛ mɔɔ ɛnee alimoa Kilisienema yɛ la.

7. Kɛzi neɛnleanu mɔɔ Baebolo sukoavoma zɔhane yɛle la ɛlɛboa yɛ ɛ?

7 Neɛnleanu mɔɔ Kilisienema ɛhye mɔ yɛle wɔ ɛvolɛ dɔɔnwo mɔɔ ɛze ɛhɔ anu la ɛlɛboa yɛ ɛnɛ. Wɔ adenle boni azo? Ɔlua Gyihova moalɛ zo, bɛbuke yɛ nye bɛmaa yɛnwu nɔhalɛ ne mɔɔ fale Gyisɛse afɔlebɔlɛ ne nee mɔɔ ɔkola ɔyɛ anwo la. (1 Dwɔn 2:1, 2) Eza yɛzukoa kɛ Baebolo ne kilehile kɛ anyelazo nwiɔ a wɔ ɛkɛ maa alesama mɔɔ bɛyɛ mɔɔ sɔ Nyamenle anye la a​—bie mɔ bahɔ anwuma mɔɔ bɛnrɛwu ɛlɛ yɛɛ menli mgbe dɔɔnwo noko banyia dahuu ngoane wɔ azɛlɛ ye azo. Saa yɛsuzu ɛlɔlɛ mɔɔ Gyihova lɛ maa yɛ nee kɛzi yɛdayɛ mumua ne yɛnyia Gyisɛse afɔlebɔlɛ ne azo nvasoɛ la anwo a, ɔmaa yɛbikye ye. (1 Pita 3:18; 1 Dwɔn 4:9) Ɔti, kɛ mɔɔ yɛ mediema nɔhavoma ne yɛle ye wɔ dɛba ne la, yɛdayɛ noko yɛto ɛsalɛ yɛfɛlɛ awie mɔ kɛ bɛrɛla bɛmaa yɛlua adenle mɔɔ Gyisɛse hilele yɛ la azo yɛli Ngakyelɛlilɛ ne.

BƐTO BƐ SA BƐFƐLƐ MENLI BƐMAA BƐBA NGAKYELƐLILƐ NE ABO

Duzu a ɛbahola wɔayɛ amaa wɔava ɛ nwo wɔawula Ngakyelɛlilɛ ɛsalɛdolɛ ne anu kpalɛ a? (Nea ɛdendɛkpunli 8-10) e

8. Duzu a Gyihova menli ɛyɛ ɛva ɛdo ɛsalɛ ɛvɛlɛ menli ɛmaa bɛra Ngakyelɛlilɛ ne abo a? (Nea nvoninli ne.)

8 Gyihova menli ɛdo ɛsalɛ ɛvɛlɛ menli bɛmaa bɛra Ngakyelɛlilɛ ne abo wɔ ɛvolɛ dɔɔnwo anu. Wɔ 1881, bɛdole ɛsalɛ bɛvɛlɛle mediema mɔɔ wɔ United States la kɛ bɛrayia nu wɔ adiema nrenyia bie mɔɔ wɔ Allegheny, Pennsylvania la sua nu bɛmaa bɛli zɔhane ɛvoyia titili ne. Nzinlii, asafo biala yɛle ye Ngakyelɛlilɛ ɛdeɛ. Wɔ March 1940, bɛhanle bɛhilele nolobɔlɛma kɛ bɛbahola bɛado ɛsalɛ bɛavɛlɛ awie biala mɔɔ wɔ azɛlɛsinli ne anu mɔɔ ɔ nye die nwo kɛ ɔbara bie la. Ɛvolɛ 1960 a le mekɛ mɔɔ limoa mɔɔ Bɛtɛle pelentenle Ngakyelɛlilɛ ne anwo ɛsalɛdolɛ ngɛlata hɔmaanle asafo ne mɔ a. Ɔvi zɔhane mekɛ ne, bɛhyɛ ɛsalɛdolɛ ngɛlata mgbe mgbe dɔɔnwo. Duzu ati a yɛfa yɛ mekɛ dɔɔnwo yɛbɔ mɔdenle yɛto ɛsalɛ yɛfɛlɛ awie mɔ a?

9-10. Nwane mɔ a nyia mɔdenle mɔɔ yɛbɔ yɛto ɛsalɛ yɛfɛlɛ awie mɔ la azo nvasoɛ a? (Dwɔn 3:16)

9 Debie ko mɔɔ ɔti yɛto ɛsalɛ yɛfɛlɛ awie mɔ la a le kɛ yɛkulo kɛ menli mɔɔ bɔ zo mɔɔ bɛlɛba bie la nwu nɔhalɛ ne mɔɔ fale mɔɔ Gyihova nee Gyisɛse ɛyɛ ɛmaa yɛ muala anwo la. (Kenga Dwɔn 3:16.) Yɛlɛ anyelazo kɛ mɔɔ bɛbanwu ye nee mɔɔ bɛbade la bamaa bɛazukoa dɔɔnwo na bɛarazonle Gyihova. Noko awie mɔ gyɛne nyia zolɛ nvasoɛ.

10 Eza yɛto ɛsalɛ yɛfɛlɛ bɛdabɛ mɔɔ bɛgyakyi Gyihova ɛzonlenlɛ la. Yɛyɛ ɛhye yɛfa yɛkakye bɛ kɛ Gyihova tɛkulo bɛ. Bɛ nuhua dɔɔnwo die yɛ ɛsalɛdolɛ ne to nu na saa yɛnwu bɛ a yɛ nye die kpalɛ. Bɛba Ngakyelɛlilɛ ne bie a ɔmaa bɛkakye kɛzi ɛnee bɛ nye die wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee bɛsonle Gyihova la. Suzu Monica neazo ne anwo. c COVID-19 ewulenzane mekɛ ne anu a ɔbɔle ɔ bo kɛ ɔkɔ daselɛlilɛ bieko a. Mɔɔ bɛkpɔnenle 2021 Ngakyelɛlilɛ ne la, ɔhanle kɛ: “Ngakyelɛlilɛ ɛhye sonle bolɛ maa me. Ɔle mekɛ mɔɔ limoa wɔ ɛvolɛ 20 anu mɔɔ mehola meli menli daselɛ na medo ɛsalɛ mevɛlɛ bɛ memaa bɛra Ngakyelɛlilɛ ne bie a. Menyɛle biala mɔɔ mebahola la mendole ɛsalɛ menvɛlɛle awie mɔ ɔluakɛ me nye sɔ mɔɔ Gyihova nee Gyisɛse ɛyɛ ɛmaa me la.” (Edw. 103:1-4) Saa menli die yɛ ɛsalɛdolɛ ne to nu o, bɛanlie bɛando nu o, yɛbɔ mɔdenle yɛto ɛsalɛ yɛfɛlɛ awie mɔ kɛ bɛrɛla Ngakyelɛlilɛ ne bie ɔluakɛ yɛze kɛ Gyihova anye sɔ yɛ mɔdenlebɔlɛ ne.

11. Kɛzi Gyihova ɛyila mɔdenle mɔɔ yɛbɔ yɛto ɛsalɛ yɛfɛlɛ menli la azo ɛ? (Hagae 2:7)

11 Gyihova ɛyila mɔdenle mɔɔ yɛbɔ yɛto ɛsalɛ yɛfɛlɛ awie mɔ kɛ bɛrɛla Ngakyelɛlilɛ ne bie la azo kpalɛ. Wɔ 2021, ɔnva nwo kɛ ɛnee COVID-19 ewulenzane ne ɛmmaa yɛngola yɛnyɛ ninyɛne dɔɔnwo la, menli mɔɔ rale Ngakyelɛlilɛ ne bie la dodo le 21,367,603. Ɔle Gyihova Alasevolɛ mɔɔ wɔ ewiade amuala la dodo ne kɛyɛ mɔnwo nwiɔ nee foa! Noko tɛ menli dodo mɔɔ ba Ngakyelɛlilɛ ne bie la a hyia Gyihova a. Ɔ nye die sonla ko biala mɔɔ bara la anwo. (Luku 15:7; 1 Tim. 2:3, 4) Yɛdie yɛdi kɛ Gyihova ɛlɛdua yɛ ɛsalɛdolɛ ne azo yeaboa yɛ yeamaa yɛanwu menli mɔɔ lɛ ahonle kpalɛ la.​—Kenga Hagae 2:7.

TƐNLABELƐ NE ANU YƐ SE BƆBƆ A BƐKƆ NGAKYELƐLILƐ NE BIE

Gyihova yila mɔdenle mɔɔ yɛbɔ yɛkɔ Ngakyelɛlilɛ ne bie la azo (Nea ɛdendɛkpunli 12) f

12. Tɛnlabelɛ mɔɔ ɔbahola yeamaa yeayɛ se kɛ yɛbahɔ Ngakyelɛlilɛ ne la bie mɔ a le boni? (Nea nvoninli ne.)

12 Gyisɛse hanle kɛ wɔ awieleɛ mekɛ ne anu, yɛbayia tɛnlabelɛ ngakyile mɔɔ anu yɛ se la​—bie a le abusua nu dwazotia, kpɔdekpɔdeyɛlɛ, konle konle, ewulenzane yɛɛ dɔɔnwo mɔɔ bokɛboka nwo la. (Mat. 10:36; Maake 13:9; Luku 21:10, 11) Ɔyɛ a tɛnlabelɛ ɛhye mɔ maa ɔyɛ se kɛ yɛbahakye Gyisɛse ewule ne. Duzu a yɛ mediema mrenyia nee mraalɛ ɛyɛ ɛva ɛli ngyegyelɛ ɛhye mɔ azo a, na kɛzi Gyihova ɛboa bɛ ɛ?

13. Kɛzi Gyihova yilale Artem akɛnrasesebɛ nee kpɔkɛ mɔɔ ɔbɔle kɛ ɔbali Ngakyelɛlilɛ ne wɔ mekɛ mɔɔ ɔla efiade la azo ɛ?

13 Efiadelalɛ. Yɛ mediema mɔɔ bɛ diedi ne ati bɛgua bɛ efiade la yɛ biala mɔɔ bɛbahola la kakye Gyisɛse ewule ne. Suzu Artem neazo ne anwo. Wɔ 2020 Ngakyelɛlilɛ mekɛ ne anu, ɛnee bɛva ye bɛvea efiade sua ekyi bie mɔɔ bɛlua nnu a bɛwɔ nu la anu. Ɔnva nwo kɛ ɔla efiade la, ɔholale ɔnyianle ninyɛne mɔɔ ɔbava yeayɛ Ngakyelɛlilɛ paano ne nee nwanye ne la, na ɔyɛle ye adwenle kɛ ɔbamaa Ngakyelɛlilɛ ɛdendɛlɛ ne amaa ɔdaye mumua ne yeanyia zolɛ nvasoɛ. Noko ɛnee menli mɔɔ ɔ nee bɛ wɔ sua ko ne ala anu la no sigalɛte yɛɛ bɛka ɛdendɛlɛ ɛtane. Duzu ɔyɛle a? Ɔkpale bɛ kyɛlɛ kɛ bɛgyakyi ɛdendɛlɛ ɛtane nee sigalɛtenlonlɛ wɔ dɔnehwele ko pɛ ala anu. Ɔzinle Artem anwo kɛ bɛliele bɛdole nu kɛ bɛbayɛ mɔɔ yeha la. Artem hanle kɛ, “Menganle Ngakyelɛlilɛ ne anwo edwɛkɛ mengilele bɛ.” Bɛhanle kɛ bɛngulo kɛ bɛtie gyimalilɛ ne bie ɛdeɛ, noko mɔɔ bɛnwunle kɛ Artem ɛlɛdi Ngakyelɛlilɛ ne na bɛdele ye edwɛkɛ ne la, bɛbizale ye nwolɛ edwɛkɛ dɔɔnwo.

14. Mɔdenle boni a Gyihova menli bɔle yɛle Ngakyelɛlilɛ ne ɔnva nwo COVID-19 ewulenzane ne a?

14 COVID-19 ewulenzane ne. Mɔɔ ewulenzane ɛhye rale la, Gyihova menli angola annyia nu wɔ Belemgbunlililɛ Asalo anyɛ Ngakyelɛlilɛ ne. Noko yemɔ anzi bɛ adenle. d Asafo mɔɔ wɔ ɛleka mɔɔ Yintanɛte ne yɛ gyima la luale videoconference zo yɛle Ngakyelɛlilɛ ne. Na menli mgbe dɔɔnwo mɔɔ bɛnlɛ Yintanɛte la noko ɛ? Wɔ maanle bie mɔ anu, bɛyɛle ngyehyɛleɛ bɛluale TV anzɛɛ riledio zo bɛmaanle Ngakyelɛlilɛ ɛdendɛlɛ ne. Eza Bɛtɛle ngakyile hyele ɛdendɛlɛ ne wɔ aneɛ mɔɔ bo 500 la anu amaa bɛdabɛ mɔɔ bɛde ɛleka mɔɔ wɔ moa bɔbɔ la ahola ayɛ Ngakyelɛlilɛ ne. Na mediema nɔhavoma yɛle ngyehyɛleɛ maanle bɛdabɛ mɔɔ bɛhyia ɛdendɛlɛ ne mɔɔ bɛhye la anwo la asa hanle ye.

15. Duzu a ɛsukoa ɛfi Sue neazo ne anu a?

15 Abusua nu dwazotia. Wɔ bie mɔ afoa nu, debie mɔɔ ɔmaa ɔyɛ se kpalɛ kɛ bɛbahɔ Ngakyelɛlilɛ ne bie la a le bɛ abusua ne mɔɔ dwazo tia bɛ la. Suzu Baebolo sukoavo bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Sue la neazo ne anwo. Wɔ 2021, kenle mɔɔ aleɛ kye a bɛbayɛ Ngakyelɛlilɛ ne la, Sue hanle hilele ye Baebolo kilehilevolɛ ne kɛ kɛmɔ ye abusua ne dwazo tia ye la ati ɔnrɛra. Ye Baebolo kilehilevolɛ ne gengale Luku 22:44. Akee ɔhilehilele nu ɔhilele ye kɛ, saa yɛlɛyia tɛnlabelɛ mɔɔ anu yɛ se la a, ɔwɔ kɛ yɛfa yɛ asɔneyɛlɛ yɛto Gyihova anyunlu na yɛfa yɛ nwo yɛto ɔ nwo zo bɔkɔɔ yɛfa yɛsukoa Gyisɛse neazo ne. Aleɛ hyenle la, Sue kpondɛle paano nee nwanye mɔɔ ɔbava yeayɛ Ngakyelɛlilɛ ne la na ɔnleanle Ngakyelɛlilɛ kenle ne alehyenlɛ ne anu tɛkese ne wɔ jw.org azo. Zɔhane nɔsolɛ ne mɔɔ ɔ ngomekye a ɔwɔ ye sua ne anu la, ɔluale fonu zo ɔdiele Ngakyelɛlilɛ gyimalilɛ ne. Nzinlii, Sue hɛlɛle kɛlata hɔmaanle ye Baebolo kilehilevolɛ ne kɛ: “Anoma ɛmaanle me anwosesebɛ kpalɛ. Menyɛle biala mɔɔ mebahola amaa meahola meahɔ Ngakyelɛlilɛ ne la na Gyihova noko boale me. Me nye ɛlie kpalɛ, na meda wɔ ase somaa!” Saa ɛyia tɛnlabelɛ ɛhye bie a, ɛsuzu kɛ Gyihova bahola aboa wɔ ɔ?

16. Duzu ati a yɛlɛ anwodozo kɛ Gyihova bayila mɔdenle mɔɔ yɛbɔ yɛkɔ Ngakyelɛlilɛ ne la azo a? (Wulomuma 8:31, 32)

16 Gyihova anye die mɔdenle mɔɔ yɛbɔ yɛkakye Gyisɛse ewule ne la anwo kpalɛ. Yɛbahola yɛanyia anwodozo kɛ saa yɛkile mɔɔ yeyɛ yemaa yɛ la anwo anyezɔlɛ a, ɔbayila yɛ. (Kenga Wulomuma 8:31, 32.) Ɔti, bɛmaa yɛbɔ kpɔkɛ kɛ yɛbahɔ ɛvolɛ ɛhye Ngakyelɛlilɛ ne bie na yɛyɛ biala mɔɔ yɛbahola la yɛyɛ dɔɔnwo wɔ Gyihova ɛzonlenlɛ nu wɔ Ngakyelɛlilɛ mekɛ ne anu.

EDWƐNE 18 Yɛ Nye Sɔ Ɛkpɔnedeɛ Ne

a Wɔ Dwɛkɛ, April 4, 2023, menli mgbe dɔɔnwo bahɔ Kelaese ewule Ngakyelɛlilɛ ne bie. Wɔ menli dɔɔnwo afoa nu, mekɛ mɔɔ limoa mɔɔ bɛbahɔ bie la ɛne. Menli bie mɔ mɔɔ bɛgyakyi Gyihova ɛzonlenlɛ na bɛhɔle Ngakyelɛlilɛ ne bie ɛhyɛ kpalɛ la bahɔ bie. Bie mɔ bayia tɛnlabelɛ mɔɔ anu yɛ se la noko bɛbahɔ. Kɛzi wɔ tɛnlabelɛ ne de biala la, ɛbahola wɔanyia anwodozo kɛ saa ɛbɔ mɔdenle ɛkɔ a, Gyihova anye balie.

b Asɔnema ne die di kɛ saa bɛlɛkakye Gyisɛse ewule ne a, paano ne mɔɔ bɛdi la kakyi yɛ Kelaese anwo nane ne yɛɛ nwanye ne mɔɔ bɛno la kakyi yɛ Kelaese mogya ne. Bɛlɛ adwenle kɛ, mekɛ biala mɔɔ awie bali bie la, ɛnee bɛva Gyisɛse sonlabaka ne nee ye mogya ne bɛbɔ afɔle bieko.

c Bɛhakyi aluma bie mɔ.

d Eza nea edwɛkɛ ngakyile mɔɔ ɔti ne se “2021 Memorial Commemoration” mɔɔ wɔ jw.org azo la.

e NVONINLI NWO EDWƐKƐ: Ɔvi 1960 mɔɔ ba la, bɛyɛ nzenzaleɛ wɔ Ngakyelɛlilɛ ɛsalɛdolɛ ngɛlata ne mɔ anu na kɛkala bɛpelente bie yɛɛ bie wɔ ɛlɛtɔlɔneke ninyɛne zo.

f NVONINLI NWO EDWƐKƐ: Yɛkile​—Mediema mrenyia nee mraalɛ ɛlɛyɛ Ngakyelɛlilɛ ne wɔ konle mekɛ nu.