Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

EDWƐKƐ 23

Ɔtɛkale Ɛ Ngome, Gyihova Nee Wɔ Lua

Ɔtɛkale Ɛ Ngome, Gyihova Nee Wɔ Lua

“Gyihova bikye bɛdabɛ mɔɔ bɛfɛlɛ ye la kɔsɔɔti.”​—EDW. 145:18.

EDWƐNE 28 Awie Mɔɔ Gyihova Fa Ye Agɔnwolɛ

MƆƆ YƐBAZUKOA *

1. Duzu ati a ɔdwu mekɛ ne bie a Gyihova azonvolɛ anwo yɛ bɛ koonwu a?

ƆDWU mekɛ ne bie a yɛ nuhua dɔɔnwo anwo yɛ yɛ koonwu. Wɔ bie mɔ afoa nu, saa bɛ nwo yɛ bɛ koonwu a ɔngyɛ na yeavi ɛkɛ, noko bie mɔ ɛdeɛ kyɛ. Saa yɛ nee menli dɔɔnwo a wɔ bɔbɔ a, yɛ nwo kola yɛ yɛ koonwu. Saa bie mɔ kɔ asafo fofolɛ nu a ɔyɛ se kɛ bɛbava agɔnwolɛ. Bie mɔ noko beta bɛ mbusuafoɔ kpalɛ, ɔti saa bɛfi bɛ mbusuafoɔ anwo bɛkɔ ɛleka a, bɛ nwo yɛ bɛ koonwu. Bie mɔ noko anwo dɔ bɛ kulovolɛ bie mɔɔ ɛwu la kpalɛ. Yɛɛ saa Kilisienema bie mɔ, titili bɛdabɛ mɔɔ bɔ zo mɔɔ bɛzukoa nɔhalɛ ne la mbusuafoɔ anzɛɛ bɛ gɔnwo mɔ kpo bɛ anzɛɛ bɛyɛ bɛ kpɔdekpɔde a, ɔmaa bɛte nganeɛ kɛ yeha bɛ ngome.

2. Kpuya boni mɔ a yɛbabua a?

2 Gyihova ze yɛ nwo edwɛkɛ biala yɛɛ ɔte ɔ bo. Saa yɛ nwo yɛ yɛ koonwu a, ɔze na ɔkulo kɛ ɔboa yɛ. Kɛzi Gyihova boa yɛ ɛ? Duzu a yɛbahola yɛayɛ yɛaboa yɛ nwo a? Yɛɛ kɛ ɔkɛyɛ na yɛaboa menli gyɛne mɔɔ wɔ yɛ asafo ne anu mɔɔ bɛ nwo yɛ bɛ koonwu la ɛ? Maa yɛzuzu kpuya ɛhye mɔ mualɛ ne anwo.

GYIHOVA DWENLE YƐ NWO

Gyihova zoanle anwumabɔvolɛ maanle ɔhɔmaanle Yilaegya anwosesebɛ kɛ ɔtɛkale ɔ ngomekye (Nea ɛdendɛkpunli 3)

3. Kɛzi Gyihova hilele kɛ ɔdwenle Yilaegya anwo ɛ?

3 Gyihova kulo kɛ ye azonvolɛ kɔsɔɔti anye die. Ɔbikye yɛ nuhua ko biala, ɔti saa yɛlɛdi nyane anzɛɛ yɛ sa nu ɛdo a ɔnwu ye. (Edw. 145:18, 19) Suzu kɛzi Gyihova maanle ɔ nye hɔle ye ngapezonli Yilaegya anwo na ɔboale ye la anwo nea. Nrenyia nɔhavo zɔhane dɛnlanle aze wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee ninyɛne nu yɛ se wɔ Yizilayɛ la. Nyamenle agbɔvolɛ mɔɔ bɛlɛ tumi la dwazole tiale Gyihova azonvolɛ ɛsesebɛ na ɛnee bɛkulo kɛ bɛku Yilaegya. (1 Arl. 19:1, 2) Bie a debie bieko mɔɔ gyegyele Yilaegya la a le nganeɛ mɔɔ ɔdele kɛ ɔ ngomekye a ɔle ngapezonli mɔɔ yeha mɔɔ ɔlɛsonle Gyihova la. (1 Arl. 19:10) Nyamenle yɛle debie ndɛndɛ boale Yilaegya. Gyihova zoanle anwumabɔvolɛ maanle ɔhɔmaanle ye ngapezonli Yilaegya anwosesebɛ kɛ ɔtɛkale ɔ ngomekye, emomu Yizilayɛma dɔɔnwo mɔɔ sonle Nyamenle la tɛbɔ ɛkɛ.​—1 Arl. 19:5, 18.

4. Kɛzi Maake 10:29, 30 maa yɛnwu kɛzi Gyihova dwenle ye azonvolɛ mɔɔ bɛ mbusuafoɔ nee bɛ gɔnwo mɔ ɛkpo bɛ la anwo ɛ?

4 Gyihova ze kɛ saa yɛkpa kɛ yɛbazonle ye a, ɔwɔ kɛ yɛ nuhua bie mɔ fa ninyɛne dɔɔnwo bɔ afɔle. Ninyɛne mɔɔ bavi yɛ sa la bie a le moalɛ mɔ yɛnyia yɛfi yɛ mbusuafoɔ nee yɛ gɔnwo mɔ mɔɔ bɛnle Alasevolɛ la ɛkɛ la. Bie a ɛnee ninyɛne bie mɔ gyegye ɛzoanvolɛ Pita ɔti ɔbizale Gyisɛse kɛ: “Yɛgyakyi debie biala yɛɛ yɛdoa wɔ a; ɛnee duzu a yɛbanyia a?” (Mat. 19:27) Gyisɛse maanle ye ɛdoavolɛma ne nyianle anwodozo bɔkɔɔ kɛ bɛbanyia sunsum nu abusua kpole bie. (Kenga Maake 10:29, 30.) Yɛɛ Gyihova mɔɔ ɔle yɛ sunsum nu abusua ne Ati la ɛbɔ ɛwɔkɛ kɛ ɔbaboa menli mɔɔ bɛkulo kɛ bɛsonle ye la. (Edw. 9:10) Suzu ninyɛne bie mɔ mɔɔ ɛbahola wɔayɛ amaa Gyihova aboa wɔ yeamaa wɔaho wɔatia anwokoonwuyɛlɛ la anwo.

SAA Ɛ NWO YƐ WƆ KOONWU A DUZU A ƐBAHOLA WƆAYƐ A?

5. Saa ɛfa wɔ adwenle ɛsie kɛzi Gyihova ɛlɛboa wɔ la azo a, kɛzi ɔbaboa wɔ ɛ?

5 Fa wɔ adwenle sie kɛzi Gyihova ɛlɛboa wɔ la azo. (Edw. 55:22) Ɛhye baboa wɔ yeamaa wɔanyia wɔ tɛnlabelɛ ne anwo adwenle kpalɛ. Adiema raalɛ bie mɔɔ ɔtɛgyale mɔɔ bɛfɛlɛ ye Carol * mɔɔ ye busuanli biala ɛnle nɔhalɛ ne anu la hanle kɛ: “Saa meto me nye me nzi na medwenledwenle kɛzi Gyihova ɛboa me ɛmaa megyinla sɔnea ngakyile nloa la anwo a, ɔmaa mete nganeɛ kɛ ɔtɛkale me ngome. Yɛɛ ɔmaa menyia anwodozo kɛ Gyihova baboa me dahuu.”

6. Kɛzi 1 Pita 5:9, 10 bahola amaa bɛdabɛ mɔɔ bɛ nwo yɛ bɛ koonwu la anwosesebɛ ɛ?

6 Dwenle kɛzi Gyihova ɛlɛboa mediema diedima mɔɔ bɛ nwo yɛ bɛ koonwu la anwo. (Kenga 1 Pita 5:9, 10.) Adiema nrenyia bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Hiroshi mɔɔ wɔ mekɛ tendenle anu ɔ ngomekye ala a ɔle dasevolɛ wɔ ye abusua ne anu la hanle kɛ: “Wɔ asafo ne anu, ɔnyɛ se kɛ ɛbanwu kɛ awie biala lɛ ngyegyelɛ. Saa yɛnwu kɛ yɛ muala yɛlɛyɛ biala mɔɔ yɛbahola la yɛazonle Gyihova a, ɔkola ɔmaa yɛdayɛ mɔɔ yɛ nwo sonla biala ɛnle nɔhalɛ ne anu la anwosesebɛ.”

7. Kɛzi asɔneyɛlɛ boa wɔ ɛ?

7 Yɛ asɔne dahuu, kenga Baebolo ne na kɔ debiezukoalɛ. Ɔwɔ kɛ ɛka kɛzi ɛte nganeɛ la anwo edwɛkɛ fɔɔnwo ɛkile Gyihova. (1 Pita 5:7) Massiel hanle kɛ: “Ninyɛne titili mɔɔ boale me ɔmaanle mengyinlanle me anwokoonwuyɛlɛ ne anloa la anu ko a le asɔne mɔɔ meyɛ ye dahuu la.” Mɔɔ adiema raalɛ ɛhye bɔle ɔ bo kɛ ɔsonle Gyihova la, ɔ nwo yɛle ye koonwu ɔluakɛ ye mbusuafoɔ ɛnzonle Gyihova. Ɔhanle kɛ, “Gyihova rayɛle me papa na menyɛle asɔne fane dɔɔnwo kenle ko biala memaanle ɔnwunle kɛzi mete nganeɛ la.”

Saa menli mɔɔ yeha bɛ ngomekye la bɔ Baebolo ne nee mbuluku gyɛne mɔɔ bɛhye la tie a, ɔbaboa bɛ amaa bɛ nwo anyɛ bɛ koonwu somaa (Nea ɛdendɛkpunli 8) *

8. Kɛzi Nyamenle Edwɛkɛ ne mɔɔ ɛkenga na ɛdwenledwenle nwolɛ la boa wɔ ɛ?

8 Kenga Nyamenle Edwɛkɛ ne dahuu na dwenledwenle edwɛkɛ fɔɔnwo bie mɔɔ maa ɛnwu kɛ Gyihova kulo wɔ la anwo. Adiema raalɛ bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Bianca, mɔɔ ɛnee ɔwɔ kɛ ɔgyinla edwɛkɛ mɔɔ to bɛ sa nu mɔɔ ye mbusuafoɔ ka kile ye anloa la hanle kɛ: “Baebolo ne nee Gyihova azonvolɛ mɔɔ gyinlanle me tɛnlabelɛ ne bie anloa la ɛbɛlabɔlɛ nu edwɛkɛ mɔɔ mekenga na medwenledwenle nwo la ɛboa me kpalɛ.” Kilisienema bie mɔ kye ngɛlɛlera mɔɔ kyekye bɛ rɛle, le kɛ Edwɛne 27:10 nee Ayezaya 41:10 la gua bɛ ti anu. Bie mɔ noko ɛnwu kɛ saa bɛlɛsiezie bɛ nwo bɛamaa debiezukoalɛ anzɛɛ bɛlɛkenga Baebolo ne na bɛbɔ mɔɔ bɛhye la bɛtie a, ɔmmaa bɛ nwo ɛnyɛ bɛ koonwu somaa.

9. Kɛzi ɛkɔ debiezukoalɛ a ɔboa wɔ ɛ?

9 Bɔ mɔdenle kɔ debiezukoalɛ dahuu. Ninyɛne mɔɔ bɛbazukoa ye wɔ ɛkɛ la bamaa wɔ anwosesebɛ, na eza ɛbanwu ɛ mediema mrenyia nee mraalɛ kpalɛ. (Hib. 10:24, 25) Massiel mɔɔ yɛlimoa yɛha ɔ nwo edwɛkɛ la hanle kɛ: “Ɛnee mese nyiane kpalɛ, noko membɔle kpɔkɛ kɛ mebahɔ debiezukoalɛ dahuu na mekɔ noko a mebamaa mualɛ. Ɛhye boale me maanle mendele nganeɛ kɛ meboka asafo ne anwo.”

10. Duzu ati a ɔle kpalɛ kɛ ɛbava mediema mɔɔ wɔ asafo ne anu la agɔnwolɛ a?

10 Fa mediema mɔɔ wɔ asafo ne anu la agɔnwolɛ. Kpondɛ agɔnwolɛma mɔɔ ɛbahola wɔazukoa debie wɔavi bɛ ɛkɛ la wɔ asafo ne anu, saa bɔbɔ bɛ ɛvolɛ ɛnle ko anzɛɛ ɛ nee bɛ ɛnvi ɛleka ko a. Baebolo ne kakye yɛ kɛ, “mgbanyima ɛkɛ a nrɛlɛbɛ wɔ a.” (Dwobu 12:12) Mgbanyima noko bahola azukoa debie avi ngakula mɔɔ di nɔhalɛ la ɛkɛ. Ɛnee tɛ Devidi atipɛne fee a le Dwɔnatan, noko ɛhye anzi bɛ adenle kɛ bɛbava bɛ nwo agɔnwolɛ. (1 Sa. 18:1) Ɔnva nwo ngyegyelɛ mgbole mɔɔ Devidi nee Dwɔnatan yiale la, awie biala boale ɔ gɔnwo ɔmaanle ɔzonlenle Gyihova. (1 Sa. 23:16-18) Adiema raalɛ Irina mɔɔ kɛkala ɔ ngomekye a ɔle Dasevolɛ wɔ ye abusua ne anu la hanle kɛ: “Mediema mɔɔ wɔ asafo ne anu la kola yɛ yɛ sunsum nu awovolɛ anzɛɛ yɛ sunsum nu mediema amgba. Gyihova bahola amaa bɛali yɛ ngyianlɛ nwo gyima bɛamaa yɛ kɛ yɛ mbusuafoɔ ala la.”

11. Duzu a ɔwɔ kɛ ɛyɛ na ɛ nee awie ava agɔnwolɛ kpalɛ a?

11 Bie a ɔbayɛ se kɛ ɛbava agɔnwolɛ fofolɛ, titili saa ɛse nyiane a. Adiema raalɛ Ratna mɔɔ se nyiane na ɔzukoale nɔhalɛ ne ɔnva nwo dwazotia mɔɔ ɔyiale la hanle kɛ: “Ɛnee ɔwɔ kɛ medie meto nu kɛ mehyia me sunsum nu abusua ne moalɛ.” Ɔnla aze kɛ ɛbaha kɛzi ɛte nganeɛ la anwo edwɛkɛ wɔahile awie gyɛne, noko saa ɛkola ɛyɛ ye zɔ a, ɔbamaa bɛava bɛ nwo agɔnwolɛ kpalɛ. Ɛ gɔnwo mɔ kulo kɛ bɛmaa wɔ anwosesebɛ na bɛboa wɔ, noko kyesɛ ɛka mɔɔ ɛkulo kɛ bɛyɛ bɛmaa wɔ la anwo edwɛkɛ ɛkile bɛ.

12. Kɛzi daselɛlilɛ gyima ne bahola aboa wɔ yeamaa wɔanyia agɔnwolɛma kpalɛ ɛ?

12 Adenle kpalɛ ko mɔɔ yɛdua zo yɛnyia agɔnwolɛma la a le kɛ yɛ nee mediema bahɔ daselɛlilɛ. Carol mɔɔ yɛlimoa yɛha ɔ nwo edwɛkɛ la hanle kɛ: “Mediema mraalɛ mɔɔ me nee bɛ kɔ daselɛlilɛ na yɛyɛ teokelase gyimalilɛ ngakyile la ɛmaa menyia agɔnwolɛma kpalɛ dɔɔnwo. Gyihova ɛlua agɔnwolɛma ɛhye mɔ anwo zo ɛboa me wɔ ɛvolɛ dɔɔnwo anu.” Dahuu ɔle kpalɛ kɛ yɛbava yɛ mediema nɔhavoma agɔnwolɛ. Saa ɛ sa nu to anzɛɛ ɛ nwo yɛ wɔ koonwu a, Gyihova bamaa agɔnwolɛma zɛhae mɔ aboa wɔ.​—Mrɛ. 17:17.

BOA AWIE MƆ MAA BƐDE NGANEƐ KƐ BƐBOKA YƐ ABUSUA NE ANWO

13. Ɛzonlelilɛ boni a la asafo ne anu amra amuala anwo zo a?

13 Ɔle awie biala mɔɔ wɔ asafo ne anu la ɛzonlelilɛ kɛ ɔbaboa yeamaa ɛlɔlɛ nee anzodwolɛ adɛnla asafo ne anu amaa awie biala ande nganeɛ kɛ ɔ nwo ɛyɛ ye koonwu. (Dwɔn 13:35) Mɔɔ yɛka nee mɔɔ yɛyɛ la bahola amaa awie mɔ anwosesebɛ kpalɛ! Adiema raalɛ ko hanle kɛ: “Mɔɔ membale nɔhalɛ ne anu la, asafo ne anu amra rayɛle me mbusuafoɔ. Saa bɛamboa me a, anrɛɛ meangola meanyɛ Gyihova Dasevolɛ.” Kɛ ɔkɛyɛ na wɔaboa menli mɔɔ bɛ busuanli biala ɛnle asafo ne anu la wɔamaa bɛade nganeɛ kɛ bɛboka asafo ne anwo ɛ?

14. Duzu a ɛbahola wɔayɛ amaa wɔava menli mɔɔ bɛle fofolɛ la agɔnwolɛ a?

14 Bɔ mɔdenle kɛ ɛbava menli mɔɔ bɛle fofolɛ la agɔnwolɛ. Yɛbahola yɛalie menli mɔɔ bɛle fofolɛ la kɛnlɛma wɔ debiezukoalɛ bo yɛava yɛabɔ ɔ bo. (Wlo. 15:7) Noko saa yɛbiza bɛ ahye kɛnlɛma a, ɛnee ɔtɛwiele. Mekɛ ɛlɛkɔ la, yɛkulo kɛ yɛfa bɛ agɔnwolɛ kpalɛ. Ɔti da atiakunlukɛnlɛma ali kile menli mɔɔ bɛle fofolɛ la fa kile kɛ ɛdwenle bɛ nwo. Mmafedevede bɛ edwɛkɛ nu, noko bɔ mɔdenle kɛ ɛbanwu ngyegyelɛ mɔɔ bɛlɛyia la. Bie a ɔyɛ se ɔmaa bie mɔ kɛ bɛbaha kɛzi bɛte nganeɛ la, ɔti nea boɛ na wɔantinlitinli bɛ nwo zo kɛ bɛdendɛ. Emomu, biza bɛ kpuya mɔɔ ɔnrɛmaa bɛ ti ɛnrɛzi aze la na nyia abotane tie bɛ kpalɛ. Kɛ neazo la, ɛbahola wɔabiza bɛ kɛzi ɔyɛle mɔɔ bɛnwunle nɔhalɛ ne la.

15. Kɛ ɔkɛyɛ na Kilisienema mɔɔ ɛnyi sunsum nu la aboa menli gyɛne mɔɔ bɛwɔ asafo ne anu la ɛ?

15 Saa Kilisienema mɔɔ ɛnyi sunsum nu, titili asafo nu mgbanyima kile mediema mɔɔ wɔ asafo ne anu la anwo anyelielɛ a, awie biala banyi sunsum nu. Melissa mɔɔ ye mame tetele ye wɔ nɔhalɛ ne anu la hanle kɛ: “Me nye sɔ mediema mrenyia mɔɔ bɛyɛle kɛ me papa mɔ la. Bɛhilele me nwo anyelielɛ na bɛnyianle mekɛ bɛmaanle me wɔ ɛvolɛ dɔɔnwo anu. Saa mekpondɛ awie meaha me edwɛkɛ meahile ye a, menyia awie tie me.” Mauricio, adiema kpavolɛ bie mɔɔ dele nganeɛ kɛ bɛkpo ye wɔ mekɛ mɔɔ ye Baebolo kilehilevolɛ ne vile nɔhalɛ ne anu la hanle kɛ: “Kɛzi mgbanyima ne mɔ hilele kɛ bɛdwenle me nwo la maanle me anwosesebɛ. Ɛnee bɛta bɛ nee me tendɛ. Bɛ nee me hɔle daselɛlilɛ, bɛhanle mɔɔ bɛzukoale ye wɔ Baebolo ne anu la bie bɛhilele me, yɛɛ yɛbɔle nu yɛliele yɛ nye bɔbɔ.” Melissa nee Mauricio hɔle zo zonlenle Gyihova na bɛlɛyɛ dahuu ɛzonlenlɛ gyima ne bie.

Awie wɔ wɔ asafo ne anu mɔɔ ɛda atiakunlukɛnlɛma ali ɛkile ye na ɛ nee ye yɛ ninyɛne bɔ nu a ɔ nye balie nwo kpalɛ ɔ? (Nea ɛdendɛkpunli 16-19) *

16-17. Duzu bieko a yɛbahola yɛayɛ yɛaboa awie mɔ a?

16 Yɛ ninyɛne boa awie mɔ. (Gal. 6:10) Leo mɔɔ ɛlɛsonle kɛ edwɛkpatɛlɛvolɛ wɔ ɛleka mɔɔ ye abusua ne ɛmbikye ye fee la hanle kɛ: “Fane dɔɔnwo ne ala, mɔɔ ɛhyia nwo la a le kɛ awie bala atiakunlukɛnlɛma ali ahile wɔ wɔ mekɛ kpalɛ nu. Mekakye kenle ko bie mɔɔ menyiale kale esiane la. Mekadwu sua nu la, ɛnee me adwenle ɛzɛkye bɔkɔɔ. Noko agyalɛma bie vɛlɛle me wɔ bɛ sua nu bɛmaanle yɛlile aleɛ ekyi. Mengakye aleɛ holɛ ko mɔɔ yɛlile la, noko mekakye kɛ bɛyɛle ɛnzolɛ bɛdiele me kpalɛ. Yɛkawie la, ɛnee akee me adwenle ɛgyinla!”

17 Yɛ muala yɛ nye die teokelase gyimalilɛ mɔɔ le kɛ maangyebakyi nee maanzinli nyianu la anwo, ɔluakɛ bɛmaa yɛnyia mekɛ yɛmaa awie mɔ na yɛbɔ gyimalilɛ ne anwo adawu. Noko Carol mɔɔ yɛlimoale yɛhanle ɔ nwo edwɛkɛ la hanle kɛ, “Saa mekɔ nyianu ne mɔ a, yɛɛ me nwo yɛ me koonwu kpalɛ a.” Duzu ati ɔ? Ɔdoale zo kɛ, “Ɔnva nwo kɛ mewɔ mediema dɔɔnwo kpalɛ avinli la, menwu kɛ awie biala nee ye mbusuafoɔ a de a. Saa menwu bɛ zɛhae a, ɛnee akee me nwo ɛyɛ me koonwu kpole.” Saa bie mɔ aye mɔ anzɛɛ bɛ hu mɔ wu a, ɔyɛ se kɛ bɛbahɔ nyianu ɛkɛ ne ala. Ɛze awie mɔɔ wɔ tɛnlabelɛ zɛhae mɔ bie anu la ɔ? Duzu ati a ɛnga ɛngile ye kɛ ɔraboka wɔ abusua ne anwo wɔ teokelase gyimalilɛ bieko abo a?

18. Saa yɛlɛdie awie ɛyɛvolɛ a, kɛ ɔkɛyɛ na yɛava 2 Kɔlentema 6:11-13 yɛali gyima ɛ?

18 Ɛ nee awie mɔ ɛbɔ nu ɛyɛ ninyɛne. Bɔ mɔdenle kɛ ɛ nee mediema ngakyile babɔ nu ayɛ ninyɛne, titili bɛdabɛ mɔɔ bie a bɛ nwo yɛ bɛ koonwu la. Yɛkulo kɛ ‘yɛbuke yɛ ahonle nu kpalɛ’ yɛmaa menli ɛhye mɔ titili. (Kenga 2 Kɔlentema 6:11-13.) Melissa mɔɔ yɛlimoa yɛha ɔ nwo edwɛkɛ la hanle kɛ: “Saa mediema to ɛsalɛ fɛlɛ yɛ wɔ bɛ azua nu anzɛɛ bɛ nee yɛ tu adenle kɔ ɛleka bie mɔ a, ɔmaa yɛ nye die kpole.” Awie bie wɔ wɔ asafo ne anu mɔɔ ɛbahola wɔazonle ye ɛyɛvolɛ ɔ?

19. Mekɛ boni a yɛ nee yɛ mediema Kilisienema bɔ nu yɛ ninyɛne a ɔbaboa kpalɛ a?

19 Saa yɛ nee yɛ mediema Kilisienema bɔ nu yɛ ninyɛne wɔ mekɛ bie mɔ anu a, bie a ɔbaboa kpalɛ. Ɔnla aze ɔmmaa bie mɔ kɛ bɛbadɛnla sua nu wɔ mekɛ mɔɔ bɛ mbusuafoɔ mɔɔ bɛnle diedima la ɛlɛdi ɛvoyia bie la. Bie mɔ noko, saa ɔdwu mekɛ bie wɔ ɛvolɛ ne anu, le kɛ kenle mɔɔ bɛ dɔvolɛ bie wule la a, bɛdi nyane kpole. Saa yɛ nee mediema mɔɔ ɛlɛyia ngyegyelɛ zɛhae bie mɔ la bɔ nu yɛ ninyɛne a, yɛmaa bɛnwu ye kɛ ‘yɛdwenle bɛ nwo’ kpalɛ.​—Fel. 2:20.

20. Saa yɛ nwo yɛ yɛ koonwu a, kɛzi Gyisɛse edwɛkɛ mɔɔ wɔ Mateyu 12:48-50 la baboa yɛ ɛ?

20 Ninyɛne dɔɔnwo wɔ ɛkɛ mɔɔ ɔti ɔyɛ a Kilisienenli bie anwo yɛ ye koonwu a. Noko ɔnle kɛ yɛmaa yɛ rɛle fi ye ɛlɛ kɛ Gyihova ze kɛzi yɛte nganeɛ la. Ɔta ɔdua yɛ mediema Kilisienema anwo zo ɔfa moalɛ mɔɔ yɛhyia la ɔmaa yɛ. (Kenga Mateyu 12:48-50.) Saa yɛdayɛ noko yɛyɛ mɔɔ yɛbahola biala la yɛboa yɛ mediema a, ɛnee yɛlɛmaa Gyihova anwu kɛ yɛ nye sɔ ngyehyɛleɛ mɔɔ ɔfi ɛlɔlɛ nu ɔyɛ ɔmaa yɛ la. Ɔnva nwo kɛzi ɔyɛ a yɛte nganeɛ la, ɔtɛkale yɛ ngomekye ɔluakɛ dahuu Gyihova nee yɛ lua!

EDWƐNE 46 Gyihova, Yɛyɛ Wɔ Mo

^ ɛden. 5 Ɔdwu mekɛ ne bie a ɛte nganeɛ kɛ ɛ nwo ɛyɛ wɔ koonwu ɔ? Saa zɔhane a ɔde a, nwu ye kɛ Gyihova ze kɛzi ɛte nganeɛ la na ɔkulo kɛ ɔboa wɔ. Wɔ edwɛkɛ ɛhye anu, yɛbazuzu debie mɔɔ ɛbahola wɔayɛ wɔagyinla anwokoonwuyɛlɛ nloa la anwo. Eza yɛbanwu kɛzi ɛbahola wɔamaa ɛ mediema diedima mɔɔ bɛ nwo yɛ bɛ koonwu la anwosesebɛ la.

^ ɛden. 5 Bɛhakyi aluma bie mɔ.

^ ɛden. 60 NVONINLI NWO EDWƐKƐ: Adiema nrenyia bie mɔɔ ɔ ye ɛwu la ɛlɛbɔ Baebolo nee mbuluku gyɛne mɔɔ bɛhye la adie.

^ ɛden. 62 NVONINLI NWO EDWƐKƐ: Adiema nrenyia bie nee ɔ ra raalɛ ɛhɔkpɔla adiema nrenyia kpanyinli bie mɔɔ wɔ asafo ne anu la na bɛlɛkyɛ ye debie.