Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Bɔ mɔdenle kɛ ɛbade nganeɛdelɛ nu moalɛ, anwosesebɛmaanlɛ nee moalɛ gyɛne mɔɔ fɛta mɔɔ yɛ mediema hyia la abo

Ɛbahola Wɔaboa Wɔ Asafo Nu Ɔ?

Ɛbahola Wɔaboa Wɔ Asafo Nu Ɔ?

KOLAA na Gyisɛse azia ahɔ anwuma la, ɔzele ye ɛdoavolɛma ne kɛ: ‘Bɛbali me nwo daselɛ bɛahɔdwu aleɛabo ɛleka biala.’ (Gyima ne 1:8) Kɛ ɔkɛyɛ na bɛahola bɛali ɔ nwo daselɛ wɔ ewiade amuala ɛ?

Martin Goodman, mɔɔ ɔle abɔlɔba wɔ Oxford University la ka kɛ, “Kilisienema gyima ne maanle bɛyɛle ngakyile bɛvile ɛzonlenlɛ mɔɔ ɛha, mɔɔ Dwuuma boka nwo la anwo wɔ tete Wulomu belemgbunlimaanle ne anu.” Gyisɛse hanle edwɛkɛ ne wɔ ɛleka ngakyile. Ɔwɔ kɛ nɔhalɛ Kilisienema sukoa ye neazo ne na bɛbɔ “Edwɛkpa ne mɔɔ fane Nyamenle Belemgbunlililɛ ne anwo la” nolo wɔ ɛleka biala. Ɔwɔ kɛ bɛkpondɛ menli mɔɔ bɛkulo kɛ bɛnwu nɔhalɛ ne la. (Luku 4:43) Yemɔti a wɔ alimoa Kilisienema mekɛ zo, ɛnee bɛlɛ “ɛzoanvolɛma,” edwɛkɛkpɔkɛ mɔɔ kile menli mɔɔ bɛzoa bɛ kɛ bɛhɔyɛ debie la. (Maake 3:14) Gyisɛse zele ye ɛdoavolɛma ne kɛ: “Bɛhɔ maanle ti nee maanle bo, bɛmaa menli ɛrayɛ me ɛdoavolɛma.”—Mateyu 28:18-20.

Gyisɛse ɛzoanvolɛma 12 ne ɛnle azɛlɛ ye azo bieko, noko Gyihova azonvolɛ sukoa bɛ neazo ne wɔ daselɛlilɛ nu. Saa bɛse bɛ kɛ bɛhɔha edwɛkɛ ne wɔ ɛleka mɔɔ bɛhyia moalɛ dɔɔnwo la a, bɛka kɛ: “Mewɔ ɛke! Soa me.” (Ayezaya 6:8) Menli mɔɔ bɛwie Geleade Sukulu ne la anu dɔɔnwo nee awie mɔ gyɛne ɛdu ɛhɔdɛnla maanle fofolɛ nu. Bie mɔ noko ɛdu ɛhɔdɛnla bɛ maanle ne anu ɛleka gyɛne. Bie mɔ noko ɛzukoa aneɛ gyɛne kɛ bɛfa bɛaboa asafo anzɛɛ ekpunli bie. Ɛhye ɛyɛlɛ ɛnla aze, noko kɛmɔ mediema ɛhye mɔ amuala kulo Gyihova nee menli la ati, bɛlɛ ɛhulolɛ kɛ bɛbava ninyɛne bɛabɔ afɔle. Yemɔti bɛyɛle ngyehyɛleɛ kpalɛ bɛvale bɛ mekɛ, bɛ anwosesebɛ nee bɛ ezukoa bɛhɔhanle edwɛkɛ ne wɔ ɛleka mɔɔ bɛhyia moalɛ dɔɔnwo la. (Luku 14:28-30) Mɔɔ mediema ɛhye mɔ ɛlɛyɛ la sonle bolɛ kpalɛ.

Tɛ yɛ muala a yɛbahola yɛahɔ ɛleka mɔɔ bɛhyia moalɛ dɔɔnwo la anzɛɛ yɛazukoa aneɛ fofolɛ a. Noko yɛ muala yɛbahola yɛazonle kɛ edwɛkpatɛlɛvolɛma wɔ asafo nu.

YƐ EDWƐKPATƐLƐVOLƐ WƆ ASAFO NU

Bɔ mɔdenle . . . 

Wɔ alimoa Kilisienema mekɛ zo, ɛnee Kilisienema ne amuala ɛnle edwɛkpatɛlɛvolɛma, noko bɛbɔle mɔdenle bɛhanle edwɛkɛ ne wɔ bɛ sua zo. Pɔɔlo zele Temɔte kɛ: “Kpɔsa bɔ Edwɛkpa ne nolo, na yɛ Nyamenle gyima ne kɛ ɛle sonvolɛ.” (2 Temɔte 4:5) Ɛnee edwɛkɛ ɛhye fale alimoa Kilisienema anwo, noko ɔfale yɛ nwo ɛnɛ. Ɔwɔ kɛ Kilisienema kɔsɔɔti di mɛla mɔɔ se yɛha Belemgbunlililɛ edwɛkɛ ne na yɛmaa menli ɛrayɛ ɛdoavolɛma la azo. Ndenle dɔɔnwo wɔ ɛkɛ mɔɔ yɛbahola yɛalua zo yɛazonle kɛ edwɛkpatɛlɛvolɛma wɔ yɛ asafo ne mɔ bɔbɔ anu a.

Kɛ neazo la, saa edwɛkpatɛlɛvolɛma kɔ maanle fofolɛ nu a, ɔluakɛ asolo ɛkɛ ne tɛnlabelɛ la ati, bɛfɛ kpalɛ na ɛkɛ ne nee bɛ nwo ali. Saa yɛnrɛhola yɛnrɛhɔ ɛleka mɔɔ bɛhyia moalɛ dɔɔnwo bɔbɔ a, asoo yɛbahola yɛalua ndenle fofolɛ zo yɛaha edwɛkɛ ne yɛahile awie mɔ? Kɛ neazo la, wɔ 1940 anu, bɛzele yɛ mediema ne mɔ kɛ dapɛne biala bɛbɔ mɔdenle bɛva kenle ko bɛli daselɛ wɔ awɔdenle zo. Wɔzɔ awɔdenle zo daselɛlilɛ ne wɔnlea ɔ? Wɔva ninyɛne mɔɔ bɛgua mbuluku zo bɛdi daselɛ la wɔli gyima ɛlɛ ɔ? Mɔɔ yɛkpondɛ yɛahile la ɛne, ɛkpondɛ kɛ ɛdua ndenle ngakyile zo ɛbɔ edwɛkpa ne nolo ɔ?

boa awie mɔ maa bɛbɔ “Edwɛkpa ne nolo”

Saa ɛnyia adwenle kpalɛ a, ɔbamaa wɔayɛ dɔɔnwo wɔ daselɛlilɛ gyima ne anu. Menli mɔɔ kɔ ɛleka mɔɔ bɛhyia moalɛ dɔɔnwo anzɛɛ sukoa aneɛ gyɛne la le nolobɔlɛma mɔɔ bɛbɔ mɔdenle na bɛkola bɛboa asafo ne kpalɛ la. Kɛ neazo la, bɛdi edwɛkɛhanlɛ gyima ne anyunlu. Edwɛkpatɛlɛvolɛma di asafo ne anyunlu kɔkpula kɛ mediema mɔɔ bɛvi ɛkɛ la bafɛta kɛ bɛkɛli asafo ne anyunlu. Saa ɛle adiema nrenyia mɔɔ bɛzɔne wɔ a, asoo ‘ɛ nye ɛlɛbolo,’ anzɛɛ asoo ɛkpondɛ kɛ ɛsonle kɛ asafo nu sonvolɛ anzɛɛ kpanyinli wɔ wɔ asafo ne anu ɛfa ɛboa ɛ mediema ɔ?—1 Temɔte 3:1.

‘BOA’ AWIE MƆ

fa moalɛ mɔɔ fɛta la maa awie mɔ

Yɛbahola yɛalua ndenle ngakyile zo yɛaboa yɛ asafo ne. Yɛ muala kɔsɔɔti, ngakula nee mgbanyinli, mrenyia nee mraalɛ, yɛbahola ‘yɛaboa’ yɛ mediema mɔɔ bɛhyia moalɛ la.—Kɔlɔsaema 4:11, ɔ bo ɛkɛ edwɛkɛ ne.

Saa yɛkulo kɛ yɛboa yɛ mediema a, ɔwɔ kɛ yɛnwu bɛ kpalɛ. Baebolo ne maa yɛ anwosesebɛ kɛ ‘yɛdwenle yɛ nwo ngoko ngoko,’ kile kɛ saa yɛ nee yɛ mediema yia a, yɛdwenle ninyɛne mɔɔ bɛhyia la anwo. (Hibuluma 10:24) Ɛhye ɛngile kɛ ɔwɔ kɛ yɛyɛ nvefenu wɔ awie mɔ edwɛkɛ nu. Ɔkile kɛ ɔwɔ kɛ yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛbade yɛ mediema edwɛkɛ bo na yɛanwu mɔɔ bɛhyia nwolɛ la. Bie a bɛhyia nganeɛdelɛ nu moalɛ, anwosesebɛmaanlɛ mɔɔ gyi Baebolo ne azo, anzɛɛ moalɛ gyɛne mɔɔ fɛta bɛ tɛnlabelɛ ne la. Nɔhalɛ nu, asafo nu mgbanyima nee azonvolɛ ala a bahola aboa bɛ wɔ tɛnlabelɛ bie mɔ anu a. (Galeehyeama 6:1) Noko yɛ muala yɛbahola yɛaboa mediema mɔɔ bɛyɛ mgbanyinli, anzɛɛ mbusua mɔɔ bɛlɛyia ngyegyelɛ la.

boa menli mɔɔ bɛlɛyia ngyegyelɛ la

Salvatore nyianle moalɛ zɛhae bie. Ɔlua ezukoa nwo ngyegyelɛ ti, ɛnee ɔwɔ kɛ ɔtɔne ye gyima, ye sua, nee ninyɛne dɔɔnwo mɔɔ ye abusua ne lɛ la. Ye abusua ne anwo adwenleadwenle dɔle ɔ nwo. Abusua bie mɔɔ wɔ asafo ne anu la nwunle kɛ Salvatore nee ye abusua ne hyia moalɛ. Ɔti bɛmaanle ye ezukoa ekyi na bɛboale Salvatore nee ɔ ye bɛmaanle bɛnyianle gyima. Eza bɛnyianle mekɛ bɛmaanle ye nee ye abusua ne nɔsolɛ nɔsolɛ nu; bɛdiele bɛ na bɛmaanle bɛ anwosesebɛ. Bɛrayɛle agɔnwolɛma kpalɛ. Kɛkala mbusua nwiɔ ne anye die kɛzi bɛbɔle nu bɛyɛle ninyɛne wɔ tɛnlabelɛ ɛsesebɛ zɔhane anu la anwo.

Nɔhalɛ Kilisienema ka bɛ diedi ne anwo edwɛkɛ kile awie mɔ. Ɔwɔ kɛ yɛsukoa Gyisɛse na yɛmaa awie biala te ɛwɔkɛ ngɛnlɛma mɔɔ Nyamenle ɛbɔ yɛ la. Tɛ awie biala a bahola ahɔboa wɔ ɛleka mɔɔ bɛhyia moalɛ dɔɔnwo la a. Noko yɛ muala yɛbahola yɛabɔ mɔdenle yɛaboa awie mɔ wɔ yɛ asafo ne anu. (Galeehyeama 6:10) Saa yɛboa awie mɔ a, yɛ nye balie na ‘nvasoɛ bara gyima kpalɛ biala mɔɔ yɛyɛ la azo.’—Kɔlɔsaema 1:10; Gyima ne 20:35.