Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

EDWƐKƐ 13

Dwenle Awie Mɔ Anwo Wɔ Daselɛlilɛ Nu

Dwenle Awie Mɔ Anwo Wɔ Daselɛlilɛ Nu

“Bɛ nwo yɛle ye alɔbɔlɛ, . . . Na ɔbɔle ɔ bo ɔhilehilele bɛ ninyɛne dɔɔnwo.”​—MAAKE 6:34.

EDWƐNE 70 Kpondɛ Menli Mɔɔ Fɛta La

MƆƆ YƐBAZUKOA *

1. Gyisɛse subane ne mɔ anu ko mɔɔ ka ahonle kpole la a le boni? Kilehile nu.

GYISƐSE subane ne mɔ anu ko mɔɔ ka ahonle kpole la a le kɛ ɔte yɛdayɛ mɔɔ yɛnli munli la ngyegyelɛ bo. Mɔɔ Gyisɛse wɔ azɛlɛ ye azo la, ‘ɔ nee menli mɔɔ ɛlɛdi fɛlɛko la lile fɛlɛko; yɛɛ ɔ nee menli mɔɔ ɛlɛsu la zunle.’ (Wlo. 12:15) Kɛ neazo la, mɔɔ Gyisɛse ɛdoavolɛma 70 ne mɔɔ bɛhɔhanle edwɛkɛ ne vale anyelielɛ ziale rale ye ɛkɛ la, “sunsum nwuanzanwuanza ne maanle Gyisɛse lile fɛlɛko.” (Luku 10:17-21) Noko, mɔɔ Gyisɛse nwunle kɛzi Lazalɛse ewule ne ɛha ye kulovolɛma la, “nyane kpole hanle ye na ɔgyegyele ye.”​—Dwɔn 11:33.

2. Duzu a boale Gyisɛse maanle ɔhilele kɛ ɔdwenle menli nwo a?

2 Duzu a maanle nrenyia ɛhye mɔɔ di munli la lile nyane maanle menli mɔɔ le ɛtanevolɛma la na ɔzele bɛ anwunvɔne a? Mɔɔ limoa, Gyisɛse hulole menli. Kɛ mɔɔ yɛnwunle ye wɔ edwɛkɛ mɔɔ limoa anu la, ɛnee ɔ “nye die menli nwo” kpalɛ. (Mrɛ. 8:31) Ɛlɔlɛ zɔhane mɔɔ ɔnyianle ɔmaanle menli la maanle ɔdele bɛ edwɛkɛ bo. Ɛzoanvolɛ Dwɔn hilele nu kɛ: “Ɛnee ɔze mɔɔ wɔ sonla ahonle nu la.” (Dwɔn 2:25) Ɛnee Gyisɛse dwenle menli nwo. Menli nwunle kɛzi ɛnee ɔdwenle bɛ nwo la, na ɔmaanle bɛdiele Belemgbunlililɛ edwɛkɛ ne. Saa yɛdwenle awie mɔ anwo wɔ adenle ko ne ala azo a, ɔbamaa yɛayɛ yɛ ɛzonlenlɛ gyima ne kpalɛ.​—2 Tim. 4:5.

3-4. (a) Saa yɛdwenle menli nwo a, kɛzi yɛbabu yɛ ɛzonlenlɛ gyima ne ɛ? (b) Duzu a yɛbazuzu nwo wɔ edwɛkɛ ɛhye anu a?

3 Ɛnee ɛzoanvolɛ Pɔɔlo ze kɛ ɔle ye gyima kɛ ɔbaha edwɛkɛ ne, zɔhane ala a yɛdayɛ noko yɛnwu ye a. (1 Kɔl. 9:16) Noko, saa yɛdwenle menli nwo wɔ daselɛlilɛ nu a, yɛnrɛbu yɛ ɛzonlenlɛ gyima ne kɛ gyima ala. Yɛbahile kɛ yɛdwenle menli nwo na yɛabɔ mɔdenle yɛaboa bɛ. Yɛze kɛ “anyelielɛ dɔɔnwo wɔ ɛmaanlɛ nu tɛla ɛlielɛ.” (Gyi. 20:35) Saa yɛnyia adwenle zɛhae wɔ yɛ ɛzonlenlɛ gyima ne anwo a, ɔbamaa yɛ nye alie nwolɛ kpalɛ.

4 Wɔ edwɛkɛ ɛhye anu, yɛbazuzu kɛzi yɛbahile kɛ yɛdwenle menli nwo wɔ daselɛlilɛ nu la anwo. Mɔɔ limoa, yɛbazuzu kɛzi Gyisɛse dele nganeɛ maanle menli la anwo. Akee yɛbazuzu ndenle nna mɔɔ yɛbahola yɛalua zo yɛazukoa ye neazo ne la.​—1 Pita 2:21.

ƐNEE GYISƐSE DWENLE AWIE MƆ ANWO WƆ ƐZONLENLƐ GYIMA NE ANU

Kɛmɔ ɛnee Gyisɛse dwenle menli nwo la ati, ɔhanle arɛlekyekyelɛ edwɛkɛ ne ɔhilele bɛ (Nea ɛdendɛkpunli 5-6)

5-6. (a) Nwane mɔ a Gyisɛse lile nyane maanle bɛ a? (b) Kɛ mɔɔ Ayezaya 61:1, 2 hanle la, duzu ati a menli mɔɔ Gyisɛse hanle edwɛkɛ ne hilele bɛ la anwo yɛle ye alɔbɔlɛ ɛ?

5 Suzu neazo bie mɔɔ maa yɛnwu kɛzi ɛnee Gyisɛse dwenle menli nwo la anwo. Kenle ko bie, Gyisɛse nee ye ɛdoavolɛma ne hɔbɔle edwɛkpa ne nolo na bɛvɛle kpalɛ. “Bɛannyia mekɛ bɛanlie bɛ menle na bɛali aleɛ bɔbɔ.” Ɔti Gyisɛse nee ye ɛdoavolɛma ne “[angome vole] ɛlɛne nu kɛ bɛkɔ ɛleka bie koonwu” na ‘bɛalie bɛ menle ekyii.’ Noko, menli dɔɔnwo ne limoale Gyisɛse nee ye ɛdoavolɛma ne anyunlu wɔ ɛleka mɔɔ bɛlɛkɔ la. Mɔɔ Gyisɛse dwule ɛkɛ na ɔnwunle menli ne la, kɛzi ɔyɛle ye nyɛleɛ ɛ? “Bɛ nwo yɛle ye alɔbɔlɛ, * ɔluakɛ ɛnee bɛle kɛ mboane mɔɔ ɛnlɛ neavolɛ la. Na ɔbɔle ɔ bo ɔhilehilele bɛ ninyɛne dɔɔnwo.”​—Maake 6:30-34.

6 Kɛmɔti a menli ɛhye mɔ anwo yɛle Gyisɛse alɔbɔlɛ anzɛɛ ɔlile nyane ɔmaanle bɛ ɛ? Ɔnwunle kɛ menli ne le kɛ “mboane mɔɔ ɛnlɛ neavolɛ la.” Bie a Gyisɛse nwunle kɛ bɛ nuhua bie mɔ le ehyiavolɛma na ɔwɔ kɛ bɛyɛ gyima mekɛ tendenle na bɛahola bɛanlea bɛ mbusua. Ɔbayɛ kɛ ɛnee bie mɔ alɔvolɛ ɛwu. Saa ɔle zɔ a, ɛnee Gyisɛse bade bɛ tɛnlabelɛ ne abo. Kɛ mɔɔ yɛhanle ye wɔ edwɛkɛ mɔɔ li ɛhye anyunlu anu la, bie a Gyisɛse mumua ne yiale ngyegyelɛ ɛhye mɔ bie. Kɛmɔ ɛnee Gyisɛse dwenle awie mɔ anwo la ati, debie hanle ye maanle ɔhanle arɛlekyekyelɛ edwɛkɛ ɔhilele bɛ.​—Kenga Ayezaya 61:1, 2.

7. Kɛzi yɛbahola yɛazukoa Gyisɛse neazo ne ɛ?

7 Duzu a yɛsukoa yɛfi Gyisɛse neazo ne anu a? Le kɛ Gyisɛse la, yɛde menli mɔɔ le kɛ “mboane mɔɔ ɛnlɛ neavolɛ la” avinli. Bɛlɛyia ngyegyelɛ dɔɔnwo. Yɛlɛ mɔɔ bɛhyia nwo la​—Belemgbunlililɛ edwɛkpa ne. (Yek. 14:6) Yemɔti, amaa yɛazukoa yɛ Menle ne la, yɛbɔ edwɛkpa ne nolo ɔluakɛ “[yɛnwu] mɔɔ ɛnlɛ anwosesebɛ nee mɔɔ ɛnlɛ bie la anwunvɔne.” (Edw. 72:13) Yɛdwenle menli nwo, na yɛkulo kɛ yɛyɛ debie yɛboa bɛ.

KƐZI YƐKILE KƐ YƐDI NYANE YƐMAA AWIE MƆ LA

Suzu awie ko biala ngyianlɛ nwo (Nea ɛdendɛkpunli 8-9)

8. Adenle titili ko mɔɔ yɛbalua zo yɛahile kɛ yɛdwenle menli nwo wɔ daselɛlilɛ nu la a le boni? Kilehile nu.

8 Kɛzi yɛbahile kɛ yɛdwenle menli mɔɔ yɛka edwɛkɛ ne yɛkile bɛ la anwo ɛ? Yɛkulo kɛ yɛfa yɛ nwo yɛwula bɛ tɛnlabelɛ ne anu na yɛ nee bɛ di kɛ mɔɔ anrɛɛ yɛbahulo kɛ bɛ nee yɛ bali la. * (Mat. 7:12) Bɛmaa yɛzuzu ndenle titili nna mɔɔ yɛbahola yɛalua zo yɛayɛ zɔ la anwo. Mɔɔ limoa, suzu awie ko biala ngyianlɛ nwo. Yɛ edwɛkɛhanlɛ gyima ne le kɛ dɔketama gyima ne la. Dɔketa kpalɛ biala suzu wuliravolɛ ko biala tɛnlabelɛ ne anwo. Ɔbiza ahenle mɔɔ ɛnde kpɔkɛ la kpuya na ɔtie ye kpalɛ wɔ mekɛ mɔɔ ɔlɛka mɔɔ gyegye ye la. Kɛ anrɛɛ dɔketa ne bahɛlɛ ayile mɔɔ ye adwenle balimoa ahɔ zo amaa ye ɛkɛ ne ala la, ɔmaa wuliravolɛ ne sia ba bieko amaa yeanwu mɔɔ gyegye ye kpalɛ nee ayile mɔɔ baboa ye la. Zɔhane ala a ɔnle kɛ yɛdua adenle ko ne ala azo yɛdi awie biala mɔɔ yɛbayia ye la daselɛ a. Emomu, ɔwɔ kɛ yɛdwenle tɛnlabelɛ mɔɔ bɛ nuhua ko biala wɔ nu nee adwenle ngakyile mɔɔ bɛlɛ la anwo.

9. Duzu adwenle a ɔnle kɛ yɛnyia a? Kilehile nu.

9 Saa ɛyia awie wɔ daselɛlilɛ nu a, mmanyia adwenle kɛ ɛze tɛnlabelɛ mɔɔ ɔwɔ nu anzɛɛ mɔɔ ɔdie ɔdi nee deɛmɔti ɔlɛ diedi zɔhane la. (Mrɛ. 18:13) Emomu, dua nrɛlɛbɛ adenle zo biza kpuya amaa wɔanwu ye adwenle. (Mrɛ. 20:5) Saa bɛ amaamuo ne maa adenle a, biza ye maa ɔha ye gyima, abusua, ɛleka mɔɔ ɔvi nee mɔɔ ɔdie ɔdi la anwo edwɛkɛ. Saa yɛmaa menli kile bɛ adwenle a, ɔmaa yɛnwu deɛmɔti bɛhyia edwɛkpa ne la. Saa yɛnwu ye zɔhane a, ɔbamaa yɛali bɛ ngyianlɛ titili bie mɔ anwo gyima kɛ mɔɔ Gyisɛse yɛle la.​—Fa toto 1 Kɔlentema 9:19-23 anwo.

Pɛ tɛnlabelɛ mɔɔ awie mɔɔ ɛkulo kɛ ɛdi ye daselɛ wɔ nu la anwo nvoninli (Nea ɛdendɛkpunli 10-11)

10-11. Kɛ mɔɔ 2 Kɔlentema 4:7, 8 ka la, adenle mɔɔ tɔ zo nwiɔ mɔɔ yɛbalua zo yɛahile kɛ yɛdwenle awie mɔ anwo la a le boni? Maa neazo.

10 Mɔɔ tɔ zo nwiɔ, bɔ mɔdenle kɛ ɛbadwenle kɛzi bɛ ɛbɛlabɔlɛ de la anwo. Yɛbahola yɛade tɛnlabelɛ mɔɔ bɛwɔ nu la abo. Ye biala anu, yɛdayɛ noko yɛyia ngyegyelɛ mɔɔ alesama mɔɔ ɛnli munli yia la bie. (1 Kɔl. 10:13) Yɛze kɛ ewiade ɛhye anu ɛbɛlabɔlɛ bahola ayɛ se kpalɛ. Gyihova ala a ɛlɛboa yɛ a. (2 Kɔlentema 4:7, 8.) Noko, dwenle bɛdabɛ mɔɔ bɛlɛbɔ mɔdenle kɛ bɛbali ewiade ɛhye anu ngyegyelɛ nwo gyima mɔɔ bɛ nee Gyihova ɛnlɛ agɔnwolɛvalɛ kpalɛ la anwo nea. Le kɛ Gyisɛse la, bɛ nwo yɛ yɛ alɔbɔlɛ, na ɛhye ka yɛ ɔmaa ‘yɛbɔ nrɛlaleɛ kɛnlɛma kpalɛ ne nolo’ yɛkile bɛ.​—Aye. 52:7.

11 Suzu adiema nrenyia bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Sergey la neazo ne anwo. Kolaa na Sergey azukoa nɔhalɛ ne la, ɛnee ɔse nyiane kpalɛ. Ɔngulo menli nu ɛdendɛlɛ. Nzinlii ɔmaanle bɛ nee ye zukoale Baebolo ne. Sergey ka kɛ, “Mɔɔ melɛsukoa Baebolo ne la, menwunle kɛ ɔle Kilisienema ɛzonlelilɛ kɛ bɛbaha bɛ diedi ne anwo edwɛkɛ bɛahile awie mɔ. Meanlie meanli kɛ mebahola meayɛ gyima ɛhye bie.” Noko ɔdwenledwenlenle menli mɔɔ ɛtɛbale nɔhalɛ ne anu la anwo nee kɛzi bɛ ɛbɛlabɔlɛ ne de wɔ mekɛ mɔɔ bɛtɛnwunle Gyihova la. Ɔka kɛ: “Ninyɛne fofolɛ mɔɔ ɛnee melɛsukoa la maanle menyianle anyelielɛ nee anzodwolɛ, meze kɛ ɔwɔ kɛ awie mɔ noko sukoa nɔhalɛ ɛhye mɔ.” Mekɛ mɔɔ ɛlɔlɛ mɔɔ Sergey lɛ maa awie mɔ ɛlɛyɛ kpole la, ɔmaanle ɔnyianle akɛnrasesebɛ kɛ ɔbahola yeaha edwɛkɛ ne bie. Sergey ka kɛ: “Ɔyɛle me azibɛnwo kpole kɛ, Baebolo ne anu edwɛkɛ mɔɔ ɛnee melɛka meahile awie mɔ la maanle me anwodozo ne yɛle kpole la. Ɔmaanle diedi fofolɛ ɛhye mɔ hanle me ahonle kpalɛ.” *

Ɔbalie mekɛ na bie mɔ anyi wɔ sunsum nu (Nea ɛdendɛkpunli 12-13)

12-13. Kɛmɔti a ɔwɔ kɛ yɛnyia bɛdabɛ mɔɔ yɛkilehile bɛ la anwo abotane ɛ? Maa neazo.

12 Mɔɔ tɔ zo nsa, nyia bɛdabɛ mɔɔ ɛkilehile bɛ la anwo abotane. Kakye kɛ, bie a bɛtɛdwenlenle Baebolo nu nɔhalɛ mɔɔ ɛze ye kpalɛ la anwo ɛlɛ. Diedi mɔɔ bie mɔ lɛ la la bɛ ahonle nwo kpalɛ. Bie a bɛsuzu kɛ, bɛ ɛzonlenlɛ ne mɔ a fa koyɛlɛ ba bɛ mbusua nee bɛ kpalɛzoamra avinli a. Kɛzi yɛbahola yɛaboa bɛ ɛ?

13 Dwenle neazo ɛhye anwo: Saa belegye dɛba bie ɛlɛsɛkye na ɔwɔ kɛ bɛsi fofolɛ a, duzu a bɛyɛ a? Fane dɔɔnwo ne ala bɛsi belegye fofolɛ ne wɔ mekɛ mɔɔ dɛba ne tɛbɔ ɛkɛ la. Saa bɛsi belegye fofolɛ ne bɛwie a, bɛkola bɛbubu dɛba ne. Zɔhane ala a, kolaa na yɛaha yɛahile menli kɛ bɛkpo bɛ diedi “dɛba” ne mɔ mɔɔ bɛ nye die nwo la, ɔwɔ kɛ yɛdimoa yɛboa bɛ yɛmaa bɛnwu nɔhalɛ “fofolɛ” ne mɔ na bɛ nye die nwo​—Baebolo nu ngilehilelɛ mɔɔ alimoa ne ɛnee bɛnze la. Yemɔ anzi bɛbahola bɛakpo bɛ diedi dɛba ne mɔ. Bie a ɔbalie mekɛ na yɛahola yɛaboa menli yɛamaa bɛayɛ nzenzaleɛ zɛhae mɔ.​—Wlo. 12:2.

14-15. Kɛzi yɛbahola yɛaboa menli mɔɔ ze paladaese ɛwɔkɛ ne anwo debie ekyi anzɛɛ bɛnze ye fee la ɛ? Maa neazo.

14 Saa yɛnyia menli nwo abotane wɔ daselɛlilɛ nu a, yɛnrɛmaa yɛ nye ɛnrɛla kɛ bɛbade Baebolo nu nɔhalɛ ne abo wɔ mekɛ mɔɔ limoa la anzɛɛ bɛbalie bɛado nu. Emomu, bɛ nwo mɔɔ yɛdwenle la baha yɛ amaa yɛaboa bɛ yɛamaa bɛade Ngɛlɛlera ne abo ngyikyi ngyikyi. Kɛ neazo la, suzu kɛzi yɛbahola yɛ nee awie azuzu dahuu ngoane wɔ paladaese azɛlɛ zo ɛwɔkɛ ne anwo la anwo. Menli dɔɔnwo ɛnze ngilehilelɛ ɛhye anwo ɛhwee. Bie a bɛdie bɛdi kɛ saa awie wu a ɛnee yewie. Anzɛɛ bɛdwenle kɛ saa menli mgbalɛ wu a, bɛkɔ anwuma. Kɛzi yɛbahola yɛaboa bɛ ɛ?

15 Adiema nrenyia bie hanle debie mɔɔ ɔyɛ mɔɔ yenwu kɛ ɔboa la. Mɔɔ limoa, ɔkenga Mɔlebɛbo 1:28. Akee ɔbiza suamenle ne ɛleka nee tɛnlabelɛ mɔɔ Nyamenle kulo kɛ alesama tɛnla nu la. Bɛ nuhua dɔɔnwo bua kɛ, “Wɔ azɛlɛ ye azo, wɔ tɛnlabelɛ kpalɛ nu.” Akee adiema ne kenga Ayezaya 55:11 na ɔbiza saa bodane mɔɔ Nyamenle lɛ la ɛhakyi a. Fane dɔɔnwo ne ala, suamenle ne bua kɛ kyɛkyɛ. Awieleɛ bɔkɔɔ ne, adiema ne kenga Edwɛndolɛ 37:10, 11 na ɔbiza kɛzi alesama kenle bie bayɛ la. Yelua adenle ɛhye azo yeva Ngɛlɛlera ne yeboa menli dɔɔnwo yemaa bɛde ɔ bo kɛ, Nyamenle kulo kɛ kpalɛma tɛnla Paladaese azɛlɛ ne azo dahuu.

Kɛlata mɔɔ maa anwosesebɛ mɔɔ ɛbahɛlɛ la bahola aboa kpalɛ (Nea ɛdendɛkpunli 16-17)

16-17. Kɛ mɔɔ Mrɛlɛbulɛ 3:27 ka la, ndenle kpalɛ boni mɔ a yɛbahola yɛalua zo yɛahile kɛ yɛdwenle awie mɔ anwo a? Maa neazo.

16 Mɔɔ tɔ zo nna, kpondɛ ndenle dua zo kile kɛ ɛdwenle awie mɔ anwo. Kɛ neazo la, mekɛ mɔɔ yɛhɔle suamenle ne ɛkɛ la ɛnle kpalɛ ɔ? Yɛbahola yɛakpa ye kyɛlɛ na yɛara mekɛ fofolɛ. Na saa suamenle ne hyia moalɛ ekyi ɛ? Anzɛɛ saa awie mɔɔ ɛngola finde ɔlua anwodolɛ anzɛɛ kpanyinliyɛlɛ ti la kulo kɛ awie kɔyɛ debie maa ye ɛ? Wɔ tɛnlabelɛ zɛhae anu, yɛbahola yɛaboa ahenle.​—Kenga Mrɛlɛbulɛ 3:27.

17 Debie kpalɛ bie vile atiakunlukɛnlɛma mɔɔ adiema raalɛ bie lale ye ali la anu rale. Kɛmɔ ɛnee ɔdwenle abusua bie mɔɔ bɛ ra ɛwu anwo la ati, ɔhɛlɛle bɛ kɛlata. Ngɛlɛlera bie mɔ mɔɔ kyekye bɛ rɛle la wɔ kɛlata ne anu. Kɛzi abusua ne yɛle bɛ nyɛleɛ ɛ? Ninli ne hɛlɛle kɛ: “Anoma ɛdeɛ, ɛnee ɔnle kpalɛ ɔmmaa me fee. Menlie menli kɛ ɛze kɛzi wɔ kɛlata ne boale yɛ la. Mo somaa, mennwu kɛzi menla wɔ ase a. Anoma, mengengale wɔ kɛlata ne fane kɛyɛ 20. Kɛzi nuhua edwɛkɛ ne yɛ fɛ na ɔmaa anwosesebɛ la si me nwo. Yɛfi yɛ ahonle nu yɛyɛ wɔ mo.” Ɔda ali kɛ, saa yɛfa yɛ nwo yɛwula menli mɔɔ ɛlɛnwu amaneɛ la tɛnlabelɛ nu na yɛyɛ debie yɛboa bɛ a, debie kpalɛ vi nu bara.

NYIA ADWENLE KPALƐ WƆ WƆ ƐZONLELILƐ NWO

18. Kɛ mɔɔ 1 Kɔlentema 3:6, 7 ka la, adwenle kpalɛ boni a yɛkulo kɛ yɛnyia a?

18 Nɔhalɛ nu, yɛkulo kɛ yɛnyia adwenle kpalɛ wɔ ɛzonlelilɛ mɔɔ yɛlɛ ye wɔ daselɛlilɛ nu la anwo. Yɛbahola yɛaboa awie mɔ yɛamaa bɛazukoa Nyamenle anwo debie, noko tɛ yɛdayɛ a yɛyɛ gyima kpole kpalɛ ne a. (Kenga 1 Kɔlentema 3:6, 7.) Gyihova a twe menli ne a. (Dwɔn 6:44) Awieleɛ bɔkɔɔ ne, kɛzi awie ahonle de la a bahile kɛ ɔbadie edwɛkpa ne a. (Mat. 13:4-8) Kakye kɛ, menli dɔɔnwo andie Gyisɛse edwɛkɛ ne​—noko ɛnee ɔle Kilehilevolɛ kpole mɔɔ ɛdɛnla aze ɛlɛ a. Yemɔti, saa yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛboa menli dɔɔnwo na bɛandie a, ɔnle kɛ yɛmaa yɛ sa nu to.

19. Saa yɛdwenle awie mɔ anwo wɔ daselɛlilɛ nu a, nvasoɛ boni mɔ a bavi nu ara a?

19 Yɛdwenle awie mɔ anwo wɔ daselɛlilɛ nu a, yɛbanyia nvasoɛ dɔɔnwo. Yɛ nye balie yɛ edwɛkɛhanlɛ gyima ne anwo kpalɛ. Yɛbanyia anyelielɛ kpole mɔɔ wɔ ɛmaanlɛ nu la. Eza yɛbamaa menli mɔɔ “bɛ subane kile kɛ bɛfɛta dahuu ngoane la” adie edwɛkpa ne. (Gyi. 13:48) Yemɔti, “mekɛ biala mɔɔ yɛkɛnyia nwolɛ adenle ne la, bɛmaa yɛyɛ kpalɛ yɛmaa menli kɔsɔɔti.” (Gal. 6:10) Yɛyɛ ɛhye a, yɛ nye balie kɛ yɛlɛwula yɛ anwuma Selɛ ne anyunlunyia la.​—Mat. 5:16.

EDWƐNE 64 Fa Anyelielɛ Te Bie

^ ɛden. 5 Saa yɛdwenle awie mɔ anwo a, ɔmaa yɛ nye die kpole, na fane dɔɔnwo ne ala ɔmaa yɛ ɛzonlenlɛ gyima ne so ma. Duzu ati ɔ? Wɔ edwɛkɛ ɛhye anu, yɛbanwu mɔɔ yɛbahola yɛazukoa yɛavi Gyisɛse neazo ne anu yɛɛ ndenle titili nna mɔɔ yɛbalua zo yɛahile kɛ yɛdwenle menli mɔɔ yɛyia bɛ wɔ daselɛlilɛ nu anwo la.

^ ɛden. 5 EDWƐKƐ MƆƆ BƐHILEHILE NU: Alɔbɔlɛ mɔɔ bɛva bɛli gyima wɔ edwɛkɛ ɛhye anu la kile ɛ kunlu mɔɔ yelɛyela wɔ amaa awie mɔɔ ɛlɛnwu amaneɛ anzɛɛ bɛ nee ye anli ye boɛ la. Subane zɛhae bahola aha awie yeamaa yeayɛ biala mɔɔ ɔbahola la yeaboa menli gyɛne.

^ ɛden. 8 Nea edwɛkɛ “Di Mɛla Kpalɛ Ne Azo Wɔ Daselɛlilɛ Nu” mɔɔ wɔ May 15, 2014, Ɛzinzalɛ Arane ne anu la.