Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Kpuya Mɔɔ Vi Kengavolɛma Ɛkɛ

Kpuya Mɔɔ Vi Kengavolɛma Ɛkɛ

Duzu ati a nrenyia ne mɔɔ bɛfɛlɛ ye “Asomasi” la hanle kɛ saa ɔgya Wulutu a ‘ɔbazɛkye’ ye agyapadeɛ ɛdeɛ ne a? (Wut. 4:1, 6)

Wɔ tete ne, saa nrenyia mɔɔ ɛgya la anwo na ɔwu a, ɔmaa bɛbiza kpuya ɛhye mɔ: Nwane a bava azɛlɛ mɔɔ ɔlɛ la a? Ye abusua ne duma badɛnla ɛkɛ ne dahuu ɔ? Mosisi Mɛla ne bua kpuya ɛhye mɔ.

Saa nrenyia bie wu anzɛɛ ɔlɛdi ehyia la ati ɔtɔne ye azɛlɛ a, kɛzi bɛyɛ ye azɛlɛ ne ɛ? Ɔ diema nrenyia anzɛɛ busuanli mɔɔ bikye ye kpalɛ la bahola alie anzɛɛ azia adɔ zɔhane azɛlɛ ne. Ɛhye bamaa azɛlɛ ne ahɔ zo ayɛ abusua ne ɛdeɛ.​—Lɛv. 25:23-28; Nɔm. 27:8-11.

Kɛzi ɛhye ɛmmaa ahenle mɔɔ ɛwu la abusua ne duma ɛmminli ɛ? Ahenle mɔɔ ɛwu la adiema nrenyia gya ɔ ye ne kɛ mɔɔ ɔzile wɔ Wulutu edwɛkɛ ne anu la. Ɔ diema nrenyia ne bagya kunlavolɛ ne na ɔ nee ye awo kakula mɔɔ bɛbava ahenle mɔɔ ɛwu la duma bɛado ye na yeali ye agya yeava ye agyapadeɛ ne la. Ɛnee eza ngyehyɛleɛ kɛnlɛma ɛhye maa bɛnea kunlavolɛ ne.​—Dit. 25:5-7; Mat. 22:23-28.

Maa yɛva Nawome edwɛkɛ ne kɛ neazo. Nrenyia bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Yilemɛlɛke la gyale ye. Mɔɔ Yilemɛlɛke nee ɔ mra mrenyia nwiɔ ne wule la, ɛnee awie biala ɛnle ɛkɛ ne mɔɔ banlea Nawome a. (Wut. 1:1-5) Mɔɔ bɛziale bɛhɔle Dwuda la, Nawome hanle hilele ye ase Wulutu kɛ ɔha ɔhile Bowaze kɛ ɔzia ɔdɔ bɛ azɛlɛ ne. Bowaze le Yilemɛlɛke busuanli mɔɔ bikye ye a. (Wut. 2:1, 19, 20; 3:1-4) Noko ɛnee Bowaze ze kɛ busuanli bie mɔɔ Baebolo ne fɛlɛ ye “Asomasi” la bikye Yilemɛlɛke kpalɛ tɛla ye. Ɛnee ɔdaye a ɔwɔ kɛ ɔdimoa ɔsi kpɔkɛ kɛ ɔbazia yeadɔ azɛlɛ ne anzɛɛ ɔnrɛdɔ a.​—Wut. 3:9, 12, 13.

Mɔlebɛbo ne, ɛnee “Asomasi” kulo kɛ ɔboa. (Wut. 4:1-4) Ɛnee ɔze kɛ azɛlɛ ne bolɛ bayɛ se ɛdeɛ, noko ɔnwunle kɛ ɛnee Nawome ɛnrɛhola ɛnrɛwo kakula mɔɔ bali Yilemɛlɛke agya na yeava ye azɛlɛ ne a. Anrɛɛ bɛbava zɔhane azɛlɛ ne bɛaboka Asomasi agyapadeɛ ɛdeɛ ne anwo, ɔti ɛhye ɛnrɛmaa ɔnrɛbɔ kakɛ.

Noko mɔɔ Asomasi ranwunle kɛ ɔwɔ kɛ ɔgya Wulutu la, ɔhakyile ye adwenle. Ɔhanle kɛ: “Menrɛhola menrɛdɔ, ɔluakɛ bie a mebazɛkye me agyapadeɛ ɛdeɛ ne.” (Wut. 4:5, 6) Duzu ati a ɔhakyile ye adwenle a?

Saa Asomasi anzɛɛ awie gyɛne gya Wulutu na ɔ nee ye wo ralɛ nrenyia a, Yilemɛlɛke azɛlɛ ne bayɛ kakula zɔhane ɛdeɛ. Kɛzi ɛhye ‘bazɛkye’ Asomasi “agyapadeɛ ɛdeɛ ne” ɛ? Baebolo ne ɛnga, noko ɔbahola yeara ye kɛ ninyɛne ɛhye mɔ bie ati ɔ.

  • Mɔɔ limoa, ɛnee ɔzɔho kɛ ɔbabɔ kakɛ mgbane ɔluakɛ Yilemɛlɛke azɛlɛ ne ɛnrɛyɛ ye ɛdeɛ. Ɔbayɛ Wulutu ara ne ɛdeɛ.

  • Mɔɔ tɔ zo nwiɔ, ɔbayɛ ye ɛzonlelilɛ kɛ ɔbanlea Nawome nee Wulutu.

  • Mɔɔ tɔ zo nsa, saa Asomasi nee Wulutu wo ngakula bieko a, ɔwɔ kɛ bɛ nee ɔ mra gyɛne kyɛ ye agyapadeɛ ne.

  • Mɔɔ tɔ zo nna, saa Asomasi ɛnlɛ ɔ mra gyɛne a, kakula ne mɔɔ ɔ nee Wulutu bawo ye la a bava Yilemɛlɛke nee Asomasi azɛlɛ ne amuala a. Kakula ne mɔɔ Yilemɛlɛke duma la ɔ nwo zo, na tɛ ɔdaye Asomasi duma a la ɔ nwo zo la a bava ye azɛlɛ ne a. Ɛnee Asomasi ɛngulo kɛ kɛmɔ ɔkulo kɛ ɔboa Nawome la ati ye agyapadeɛ bavi ɔ sa. Ɔhulole kɛ ɔbava nwolɛ adenle zɔhane yeamaa Bowaze mɔɔ ɔdaye noko ɔle koliagya la. Bowaze yɛle ye zɔ ɔluakɛ ɛnee ɔngulo kɛ ‘nrenyia ne mɔɔ ɛwu la duma minli fi ye agyapadeɛ ne anwo.’​—Wut. 4:10.

Ɛnee ɔzɔho kɛ Asomasi kulo kɛ ɔbɔ ɔdaye mumua ne ye duma nee ye agyapadeɛ nwo bane. Ɛnee ɔle angomedi. Ɛnee Asomsi kulo kɛ ɔbɔ ye duma ne anwo bane ɛdeɛ, noko akee ye duma minlinle bɔkɔɔ. Eza yeannyia nwolɛ adenle titili mɔɔ Bowaze nyianle rayɛle Mɛzaya ne, Gyisɛse Kelaese nenyia la. Yeanwie Asomasi mɔɔ angomedi ti yeannyia ɛhulolɛ kɛ ɔbaboa awie mɔɔ wɔ ngyianlɛ nu la boɛ!​—Mat. 1:5; Luku 3:23, 32.