Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

EDWƐKƐ 13

EDWƐNE 127 Sonla Holɛ Ko Mɔɔ Ɔwɔ Kɛ Meyɛ

Asoo Gyihova Anye Die Ɛ Nwo?

Asoo Gyihova Anye Die Ɛ Nwo?

“Melie wɔ medo nu.”LUKU 3:22.

BODANE

Kɛzi yɛbali yɛ adwenle nu mɔɔ yɛ yɛ kesee kɛ Gyihova anye ɛnlie yɛ nwo azo la.

1. Kɛzi ɔyɛ a Gyihova azonvolɛ nɔhavoma bie mɔ te nganeɛ ɛ?

 SAA yɛnwu kɛ Gyihova anye die yɛ nwo kɛ ekpunli a, nea kɛzi ɔmaa yɛ ahonle tɔ yɛ azule nu a! Baebolo ne ka kɛ: “Gyihova anye die ye menli ne anwo.” (Edw. 149:4) Noko ɔyɛ a bie mɔ asa anu to dedee bɛka kɛ, ‘Medame mumua ne, asoo Gyihova anye die me nwo ɔ?’ Ɛnee ɔyɛ se ɔmaa Gyihova azonvolɛ nɔhavoma mɔɔ dɛnlanle aze wɔ tete ne la anu dɔɔnwo kɛ bɛbalie bɛali kɛ Gyihova anye die bɛ nwo.—1 Sa. 1:​6-10; Dwobu 29:​2, 4; Edw. 51:11.

2. Nwane mɔ a Gyihova anye die bɛ nwo a?

2 Baebolo ne maa ɔda ali wienyi kɛ Gyihova anye bahola alie alesama mɔɔ bɛnli munli la anwo. Adenle boni azo? Ɔwɔ kɛ yɛnyia diedi wɔ Gyisɛse Kelaese anu na yɛmaa bɛsɔne yɛ. (Dwɔn 3:16) Yɛyɛ ɛhye yɛfa yɛda ye ali wɔ bagua nu kɛ yɛnlu yɛ nwo wɔ yɛ ɛtane nwo na yɛbɔ Gyihova ɛwɔkɛ kɛ yɛbayɛ ye ɛhulolɛdeɛ. (Gyi. 2:38; 3:19) Saa yɛyɛ ninyɛne ɛhye mɔ amaa yɛava Gyihova agɔnwolɛ a, ɔ nye die nwolɛ kpalɛ. Mekɛ ala mɔɔ yɛlɛkɔ zo yɛayɛ biala mɔɔ yɛbahola la yɛazonle Gyihova kɛ mɔɔ yɛbɔle ye ɛwɔkɛ la a, ɔ nye die yɛ nwo yɛɛ ɔbu yɛ kɛ yɛle ɔ gɔnwo mɔ.—Edw. 25:14.

3. Duzu a yɛbazuzu nwo kɛkala a?

3 Noko duzu ati a ɔyɛ a menli bie mɔ te nganeɛ kɛ Nyamenle anye ɛnlie bɛ nwo a? Kɛzi Gyihova maa yɛnwu kɛ ɔ nye die yɛ nwo ɛ? Yɛɛ kɛ ɔkɛyɛ na Kilisienenli bie anwu ye bɔkɔɔ kɛ Nyamenle anye die ɔ nwo ɛ?

DEƐMƆTI BIE MƆ TE NGANEƐ KƐ GYIHOVA ANYE ƐNLIE BƐ NWO LA

4-5. Saa yɛte nganeɛ kɛ nvasoɛ ɛnle yɛ nwo zo bɔbɔ a, anwodozo boni a yɛbahola yɛanyia a?

4 Yɛ nuhua dɔɔnwo wɔ ɛkɛ mɔɔ ɔvi yɛ ngakula nu, yɛte nganeɛ kɛ nvasoɛ ɛnle yɛ nwo zo. (Edw. 88:15) Adiema nrenyia bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Adrián la hanle kɛ: “Dahuu mete nganeɛ kɛ nvasoɛ ɛnle me nwo zo. Wɔ me ngakula nu, mekakye kɛ menyɛle asɔne kɛ me abusua ne bahɔ Paladaese, ɔnva nwo kɛ ɛnee mete nganeɛ kɛ menfɛta fee kɛ mebahɔ ɛkɛ ne bie la.” Tony mɔɔ bɛantete ye wɔ Kilisiene abusua nu la hanle kɛ: “Me awovolɛ anga angile me ɛlɛ kɛ bɛkulo me anzɛɛ bɛ nye sɔ mɔɔ meyɛ la. Ɛhye maanle mendele nganeɛ kɛ debie biala ɛnle ɛkɛ mɔɔ meyɛ a ɔbazɔ bɛ nye a.”

5 Saa ɔdwu mekɛ ne bie na yɛte nganeɛ kɛ yɛ nwo ɛngyia a, ɔwɔ kɛ yɛkakye kɛ Gyihova mumua ne a hwenle yɛ rale ɔ nwo a. (Dwɔn 6:44) Ɔnwu subane ngɛnlɛma mɔɔ wɔ yɛ nu mɔɔ yɛdayɛ mumua ne yɛnnwu ye la na ɔze mɔɔ wɔ yɛ ahonle nu la. (1 Sa. 16:7; 2 Ek. 6:30) Ɔti saa ɔka kɛ yɛsonle bolɛ a, ɔwɔ kɛ yɛdie ye yɛdi.—1 Dwɔn 3:​19, 20.

6. Kɛzi ɛzoanvolɛ Pɔɔlo dele nganeɛ wɔ ɛtane mɔɔ ɔyɛle ye dɛba la anwo ɛ?

6 Kolaa na yɛ nuhua bie mɔ azukoa nɔhalɛ ne la, yɛyɛle ninyɛne mɔɔ ɔtɛmaa yɛ adwenle tɛbua yɛ fɔlɛ la. (1 Pita 4:3) Kilisienema nɔhavoma bie mɔ bɔbɔ ɛlɛko atia bɛ sinlidɔlɛ bie mɔ. Na ɛdawɔ noko ɛ? Ɔyɛ a ɛte nganeɛ kɛ Gyihova ɛnrɛhola ɛnrɛva wɔ ɛtane ɛnrɛhyɛ wɔ ɔ? Saa zɔhane a ɔde a, ɛnee saa ɛnwu kɛ Gyihova azonvolɛ nɔhavoma bie mɔ noko dele nganeɛ zɔ a, ɔbakyekye ɛ rɛle. Kɛ neazo la, mɔɔ ɛzoanvolɛ Pɔɔlo dwenledwenlenle ye sinlidɔlɛ ne mɔ anwo la, ɔ rɛle bɔle kpalɛ. (Wlo. 7:24) Nɔhalɛ nu, ɛnee Pɔɔlo ɛnlu ɔ nwo na bɛzɔne ye. Noko ɔhanle kɛ ɔdaye a ɔle “ekyi kpalɛ wɔ ɛzoanvolɛma ne anu a” yɛɛ ɔle ɛtanevolɛ mɔɔ ‘limoa.’—1 Kɔl. 15:9; 1 Tim. 1:15.

7. Duzu a ɔwɔ kɛ yɛkakye wɔ ɛtane mɔɔ yɛyɛ ye dɛba la anwo a?

7 Yɛ anwuma Selɛ ne ɛbɔ yɛ ɛwɔkɛ kɛ saa yɛnu yɛ nwo a, ɔbava yeahyɛ yɛ. (Edw. 86:5) Ɔti saa yɛnu yɛ nwo nɔhalɛ nu wɔ yɛ ɛtane ne mɔ anwo a, yɛbahola yɛalie yɛali kɛ, mɔɔ Gyihova ɛha la le nɔhalɛ na yɛva yɛ ɛtane yehyɛ yɛ.—Kɔl. 2:13.

8-9. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛali nganeɛ mɔɔ yɛte kɛ yɛnrɛhola yɛnrɛyɛ mɔɔ sɔ Gyihova anye ɛlɛ la azo ɛ?

8 Yɛ muala yɛkulo kɛ yɛyɛ biala mɔɔ yɛbahola la wɔ Gyihova ɛzonlenlɛ nu. Noko bie mɔ te nganeɛ kɛ bɛnrɛhola bɛnrɛyɛ mɔɔ sɔ ɔ nye la ɛlɛ. Adiema raalɛ bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Amanda la hanle kɛ: “Ɛnee mesuzu kɛ saa meyɛ dɔɔnwo a, yemɔ a kile kɛ melɛyɛ biala mɔɔ mebahola la meamaa Gyihova a. Dahuu mekulo kɛ meyɛ dɔɔnwo metɛla mɔɔ mekola ye yɛ la. Saa meangola meanyɛ mɔɔ mesuzu kɛ ɔwɔ kɛ meyɛ la a, menyia adwenle kɛ memaa Gyihova arɛle ɛbɔ kɛ mɔɔ medame mumua ne me rɛle ɛbɔ la.”

9 Kɛ ɔkɛyɛ na yɛali nganeɛ mɔɔ yɛte kɛ yɛnrɛhola yɛnrɛyɛ mɔɔ sɔ Gyihova anye ɛlɛ la azo ɛ? Kakye kɛ Gyihova ɛnle kyengye. Ɔ nye ɛnla kɛ yɛbayɛ dɔɔnwo yɛadɛla mɔɔ yɛ anwosesebɛ bamaa yɛahola yɛayɛ la ɛlɛ. Ɔ nye sɔ biala mɔɔ yɛyɛ la wɔ mekɛ ala mɔɔ yɛlɛyɛ mɔɔ yɛbahola la. Eza dwenledwenle bɛdabɛ mɔɔ bɛvale bɛ ɛkɛla muala bɛzonlenle Gyihova la anwo neazo mɔɔ wɔ Baebolo ne anu la anwo. Dwenle Pɔɔlo neazo ne anwo. Ɔyɛle gyima ɛsesebɛ wɔ ɛvolɛ dɔɔnwo anu, ɔpɛle adenle mayɛlɛ apenle dɔɔnwo na ɔkyekyele asafo ngakyile. Noko mɔɔ ɛnee ye tɛnlabelɛ ne ɛmmaa ɔngola ɔnyɛ dɔɔnwo wɔ edwɛkɛhanlɛ gyima ne anu la, asoo Gyihova anye anlie ɔ nwo bieko? Kyɛkyɛ. Ɔhɔle zo ɔyɛle mɔɔ ɔbahola la, na Gyihova yilale ye. (Gyi. 28:​30, 31) Zɔhane ala a mɔɔ yɛkola yɛyɛ yɛmaa Gyihova la bahola ahakyi wɔ mekɛ bie mɔ anu a. Noko mɔɔ hyia ye kpalɛ la a le adwenle mɔɔ ɔti yɛyɛ zɔ la. Akee maa yɛzuzu ndenle mɔɔ Gyihova dua zo ka kile yɛ kɛ ɔ nye die yɛ nwo la bie mɔ anwo.

KƐZI GYIHOVA KA KILE YƐ KƐ Ɔ NYE DIE YƐ NWO Ɛ?

10. Kɛ ɔkɛyɛ na “yɛade” kɛ Gyihova ɛlɛka ahile yɛ kɛ ɔ nye die yɛ nwo ɛ? (Dwɔn 16:27)

10 Ɔdua Baebolo ne azo. Gyihova anye die nwo kɛ ɔbamaa menli mɔɔ ɔkulo bɛ la anwu kɛ ɔ nye die bɛ nwo. Ngɛlɛlera ne ka mekɛ ngakyile nwiɔ mɔɔ Gyihova hanle hilele Gyisɛse kɛ ɔle Ɔ Ra mɔɔ ɔkulo ye na yelie ye yedo nu la anwo edwɛkɛ. (Mat. 3:17; 17:5) Ɛkulo kɛ ɛte kɛ Gyihova ɛlɛka ahile wɔ kɛ ɔ nye die ɛ nwo ɔ? Gyihova ɛndendɛ ɛngile yɛ ɛnvi anwuma, noko ɔdua ye Edwɛkɛ ne azo ɔtendɛ ɔkile yɛ. Saa yɛkenga Gyisɛse edwɛkɛ mɔɔ wɔ Edwɛkpa ne anu la a, ɔle kɛ asɛɛ “yɛte” kɛ Gyihova ɛlɛka ahile yɛ kɛ ɔ nye die yɛ nwo. (Kenga Dwɔn 16:27.) Gyisɛse lale ɔ Ze subane ne mɔ bie ali pɛpɛɛpɛ. Yemɔti mekɛ biala mɔɔ yɛbagenga kɛ Gyisɛse hanle hilele ye ɛdoavolɛma mɔɔ bɛnli munli noko bɛdi nɔhalɛ la kɛ ɔ nye die bɛ nwo la, yɛbahola yɛapɛ ye nvoninli kɛ Gyihova ɛlɛka zɔhane edwɛkɛ ne ahile yɛ.—Dwɔn 15:​9, 15.

Gyihova dua ndenle dɔɔnwo azo ka kile yɛ kɛ ɔ nye die yɛ nwo (Nea ɛdendɛkpunli 10)


11. Duzu ati a yɛlɛyia ngyegyelɛ a ɔngile kɛ Gyihova anye ɛnlie yɛ nwo bieko a? (Gyemise 1:12)

11 Ɔdua mɔɔ ɔyɛ la azo. Gyihova lɛ ɛhulolɛ kɛ ɔboa yɛ, bie a le kɛ ɔbava nwonane afoa nu ninyɛne mɔɔ yɛhyia nwo la yeamaa yɛ. Ɔyɛ a Gyihova bamaa nwolɛ adenle yeamaa yɛayia ngyegyelɛ, kɛ mɔɔ ɔmaanle ɔdole tenlenenli Dwobu la. (Dwobu 1:​8-11) Saa yɛkɔ sɔnea ngakyile nu a, ɔngile kɛ Nyamenle anye ɛnlie yɛ nwo bieko. Emomu, ɔmaa yɛnyia nwolɛ adenle yɛkile kɛzi yɛkulo Nyamenle nee kɛzi yɛlɛ ye nu anwodozo la. (Kenga Gyemise 1:12.) Na mekɛ mɔɔ ɔlɛboa yɛ yeamaa yɛagyinla kpundii la, yɛbanwu kɛzi ɔkulo yɛ nee kɛzi ɔgyi yɛ nzi la.

12. Duzu a yɛsukoa yɛfi Dmitrii anwubielɛ ne anu a?

12 Suzu adiema bie mɔɔ wɔ Asia mɔɔ bɛfɛlɛ ye Dmitrii la anwubielɛ ne anwo. Ye gyima vile ɔ sa na ɔvale siane dɔɔnwo ɔkpondɛle bie noko yeannyia bie. Ɔti ɔzile kpɔkɛ kɛ ɔbayɛ dɔɔnwo wɔ ɛzonlenlɛ gyima ne anu, ɔvale ɔhilele kɛ ɔlɛ Gyihova anu anwodozo. Mekɛ ne hɔle bie kpalɛ noko yeannyia gyima bieko. Akee ɔ nwo dole ye kpole bie na bɔbɔ ɔhale ɛkpa zo. Nzinlii ɔnyianle adwenle kɛ yeyɛ kunli nee selɛ mgbane, na ɛnee ɔngola ɔnnwu ye saa Gyihova anye ɛnlie ɔ nwo bieko a. Na kenle ko nɔsolɛ bie, ɔ ra raalɛ ne hɛlɛle edwɛkɛ mɔɔ wɔ Ayezaya 30:15 la wɔ kɛlata zo, ɔse: “Saa bɛsie bɛ nwo dii na bɛnyia anwodozo a, bɛbanyia anwosesebɛ.” Akee ɔvale ɔhɔmaanle ye wɔ ye ɛkpa ne azo na ɔhanle kɛ, “Egya, saa ɛ rɛle bɔ a, ɛbahola wɔahakye ngɛlɛlera ɛhye.” Dmitrii nwunle kɛ, ɔlua Gyihova moalɛ zo, ye abusua ne lɛ aleɛ mɔɔ sa bɛ, adɛladeɛ nee ɛleka mɔɔ bɛbala la. Ɔhanle kɛ: “Mɔɔ ɛnee ɔhyia kɛ meyɛ la a le kɛ mebazie me nwo dii na meahɔ zo meava me nwo meado me Nyamenle ne anwo zo.” Saa ɛlɛyia sɔnea zɔhane ala bie a, ɛbahola wɔanyia anwodozo kɛ Gyihova dwenle ɛ nwo na ɔbaboa wɔ yeamaa wɔagyinla ɔ nloa.

Gyihova dua ndenle dɔɔnwo azo ka kile yɛ kɛ ɔ nye die yɛ nwo (Nea ɛdendɛkpunli 12) a


13. Nwane mɔ a Gyihova balua bɛ nwo zo aha ahile yɛ kɛ ɔ nye die yɛ nwo a, na wɔ adenle boni azo?

13 Ɔdua yɛ mediema diedima anwo zo. Gyihova dua yɛ mediema ne mɔ anwo zo ka kile yɛ kɛ ɔ nye die yɛ nwo. Kɛ neazo la, bie a ɔbaha awie mɔ yeamaa bɛaha arɛlekyekyelɛ edwɛkɛ bie bahile yɛ wɔ mekɛ kpalɛ nu. Adiema raalɛ bie mɔɔ wɔ Asia la nyianle ɛhye azo nvasoɛ wɔ mekɛ mɔɔ ɔwɔ ngyegyelɛ kpole bie anu la. Ye gyima vile ɔ sa yɛɛ ɔ nwo dole ye kpole bie. Akee ɔ hu yɛle ɛtane kpole bie na bɛliele ye kpanyinli ne. Ɔhanle kɛ: “Ɛnee mennwu deɛmɔti ɛhye ɛlɛsisi a. Ɛnee mesuzu kɛ bie a meyɛ ɛtane bie ɔti Gyihova anye ɛnlie me nwo bieko.” Yɛ diema raalɛ ne zɛlɛle Gyihova kɛ ɔmaa ɔnwu ye kɛ ɔ nye die ɔ nwo. Kɛzi Gyihova yɛle ye ɛ? Ɔhanle kɛ, “Asafo nu mgbanyima ne mɔ nee me dendɛle na bɛmaanle menwunle kɛ Gyihova kulo me.” Nzinlii, eza ɔzɛlɛle Gyihova kɛ ɔboa ye. Ɔhanle kɛ: “Kenle ko zɔhane ala, me sa hanle kɛlata bie mɔɔ mediema mrenyia nee mraalɛ bie mɔɔ wɔ asafo ne anu la bɔle nu hɛlɛle me la. Mekɛ mɔɔ melɛkenga bɛ arɛlekyekyelɛ edwɛkɛ ne la, mendele nganeɛ kɛ Gyihova ɛdie me asɔneyɛlɛ ne.” Amgba, Gyihova dua edwɛkɛ kɛnlɛma mɔɔ awie mɔ ka kile yɛ la azo da ye ali kɛ ɔ nye die yɛ nwo.—Edw. 10:17.

Gyihova dua ndenle dɔɔnwo azo ka kile yɛ kɛ ɔ nye die yɛ nwo (Nea ɛdendɛkpunli 13) b


14. Adenle bieko mɔɔ Gyihova dua zo ka kile yɛ kɛ ɔ nye die yɛ nwo la a le boni?

14 Eza ɔmaa yɛ mediema diedima tu yɛ folɛ wɔ mekɛ mɔɔ yɛhyia nwo la ɔfa ɔkile kɛ ɔ nye die yɛ nwo. Kɛ neazo la, wɔ ɛvoya mɔɔ limoa la anu, Gyihova maanle ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hɛlɛle ngɛlata 14 hɔmaanle mediema diedima. Wɔ ngɛlata zɔhane mɔ anu, Pɔɔlo zile pi dule bɛ folɛ noko ɔlale ɛlɔlɛ ali. Duzu ati a Gyihova maanle Pɔɔlo dule bɛ folɛ zɔhane a? Gyihova le Selɛ kpalɛ, na ɔtenrɛdenrɛ ɔ mra mɔɔ ‘ɔ nye die bɛ nwo la.’ (Mrɛ. 3:​11, 12) Ɔti saa bɛgyinla Baebolo ne azo bɛtu yɛ folɛ bie a, yɛbahola yɛanwu ye kɛ ɔle daselɛ mɔɔ kile kɛ Nyamenle anye die yɛ nwo a, ɔngile kɛ ɔ nye ɛnlie yɛ nwo bieko. (Hib. 12:6) Ninyɛne gyɛne boni mɔ a kile kɛ Gyihova anye die yɛ nwo a?

NINYƐNE GYƐNE MƆƆ KILE KƐ GYIHOVA ANYE DIE YƐ NWO LA

15. Nwane mɔ a Gyihova fa ye sunsum nwuanzanwuanza ne maa bɛ a, na duzu ati a ɛhye maa yɛnyia anwodozo a?

15 Gyihova fa ye sunsum nwuanzanwuanza ne maa bɛdabɛ mɔɔ ɔ nye die bɛ nwo la. (Mat. 12:18) Yɛbahola yɛabiza yɛ nwo kɛ, ‘Mehola mela Nyamenle sunsum ne ma ne foa bie ali wɔ me ɛbɛlabɔlɛ nu ɔ?’ Asoo wɔnwu kɛ ɛlɛ awie mɔ anwo abotane kpole kɛkala ɛtɛla mekɛ mɔɔ ɛnee ɛnze Gyihova la ɔ? Nɔhalɛ nu, mekɛ mɔɔ ɛlɛda Nyamenle sunsum ne ma ne ali kpole la, ɔbamaa wɔanwu ye wienyi kɛ Gyihova anye die ɛ nwo!—Nea ɛlɛka, “ Sunsum Ne Ma A Le . . . ”

Kɛ ɔkɛyɛ na wɔanwu daselɛ mɔɔ kile kɛ Gyihova anye die ɛ nwo la ɛ? (Nea ɛdendɛkpunli 15)


16. Nwane mɔ a Gyihova maa bɛbɔ edwɛkpa ne nolo a, na kɛzi yemɔ maa ɛte nganeɛ ɛ? (1 Tɛsalonaekama 2:4)

16 Gyihova anye die nwo kɛ ɔbava edwɛkpa ne yeawula bɛdabɛ mɔɔ ɔdie bɛ ɔto nu la asa anu. (Kenga 1 Tɛsalonaekama 2:4.) Yɛ kɛzi adiema raalɛ bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Jocelyn la nyianle edwɛkpa ne mɔɔ ɔhanle ɔhilele awie mɔ la azo nvasoɛ la nzonlɛ. Kenle ko bie mɔɔ Jocelyn dwazole vile ɛkpa zo la, ɛnee ɔ rɛle ɛbɔ. Ɔhanle kɛ: “Mendele nganeɛ kɛ menrɛhola menrɛyɛ ɛhwee wɔ alehyenlɛ ne anu. Noko ɛnee mele adekpakyelɛnli yɛɛ ɛnee ɔwɔ kɛ mekɔ daselɛlilɛ kenle zɔhane. Ɔti menyɛle asɔne na mengɔle daselɛlilɛ.” Nwonlomɔ zɔhane, Jocelyn yiale Mary, raalɛ atiakunlukɛnlɛma bie mɔɔ liele dole nu kɛ ɔ nee ye ɛzukoa Baebolo ne la. Siane ekyii guale nu la, Mary hanle kɛ, mekɛ mɔɔ Jocelyn rabɔle ye anlenkɛ ne anu la, ɛnee ɔlɛyɛ asɔne yeazɛlɛ Nyamenle kɛ ɔboa ye. Duzu a Jocelyn zukoale vile anwubielɛ ɛhye anu a? Ɔhanle kɛ, “Mendele nganeɛ kɛ asɛɛ Gyihova ɛlɛka ahile me kɛ, ‘Me nye die ɛ nwo.’” Nɔhalɛ nu, tɛ awie biala a badie edwɛkpa ne mɔɔ yɛbɔ ye nolo la. Noko yɛbahola yɛanyia anwodozo kɛ, saa yɛbɔ mɔdenle yɛyɛ biala mɔɔ yɛbahola la yɛka edwɛkpa ne yɛkile awie mɔ a, Gyihova anye die.

Kɛ ɔkɛyɛ na wɔanwu daselɛ mɔɔ kile kɛ Gyihova anye die ɛ nwo la ɛ? (Nea ɛdendɛkpunli 16) c


17. Duzu a ɛsukoa ɛfi mɔɔ Vicky hanle ye wɔ ɛkpɔnedeɛ ne anwo la anu a? (Edwɛne 5:12)

17 Gyihova boa menli mɔɔ ɔ nye die bɛ nwo la ɔmaa bɛnyia ɛkpɔnedeɛ ne azo nvasoɛ. (1 Tim. 2:​5, 6) Na saa yɛtɛte nganeɛ kɛ Gyihova anye ɛnlie yɛ nwo, wɔ mekɛ bɔbɔ mɔɔ yɛlɛ diedi wɔ ɛkpɔnedeɛ ne anu na bɛzɔne yɛ la noko ɛ? Kakye kɛ yɛnrɛhola yɛnrɛva yɛ adwenle yɛnrɛzɔ kɛzi yɛte nganeɛ la dahuu, noko yɛbahola yɛava yɛ nwo yɛado Gyihova anwo zo dahuu. Ɔbu bɛdabɛ mɔɔ bɛlɛ diedi wɔ ɛkpɔnedeɛ ne anu la kɛ bɛle tenlenema wɔ ɔ nye zo na yebɔ ɛwɔkɛ kɛ ɔbayila bɛ. (Kenga Edwɛne 5:12; Wlo. 3:26) Ɛkpɔnedeɛ ne mɔɔ Vicky dwenledwenlenle nwolɛ la boale ye. Kenle ko bie mɔɔ ɔdwenledwenlenle ɛkpɔnedeɛ ne anwo la ɔhanle kɛ: “Gyihova ɛzi me nwo abotane ɛhyɛ. . . . Noko ɛnee melɛka meahile ye kɛ: ‘Menlie menli kɛ ɛbahola wɔahulo me. Ɛ Ra ne afɔlebɔlɛ ne ɛnrɛhola ɛnrɛlie me.’” Mɔɔ ɔdwenledwenlenle ɛkpɔnedeɛ ahyɛlɛdeɛ ne anwo la, ɔnwunle kɛ Gyihova kulo ye. Saa yɛdayɛ noko yɛdwenledwenle ɛkpɔnedeɛ ne anwo a, yɛbanwu kɛ Gyihova kulo yɛ yɛɛ ɔdie yɛ ɔto nu.

Kɛ ɔkɛyɛ na wɔanwu daselɛ mɔɔ kile kɛ Gyihova anye die ɛ nwo la ɛ? (Nea ɛdendɛkpunli 17)


18. Saa yɛkɔ zo yɛkulo yɛ anwuma Selɛ ne a, anwodozo boni a yɛbanyia a?

18 Bie a yɛbabɔ mɔdenle ɛsesebɛ kɛ yɛbava ninyɛne mɔɔ yɛzuzu nwo la yɛali gyima, noko ɔyɛ a yɛ sa nu bado na yɛ adwenle nu ayɛ yɛ kesee kɛ saa Gyihova anye die yɛ nwo a. Saa ɔba ye zɔ a, kakye kɛ ɔdie “bɛdabɛ mɔɔ bɛkɔ zo bɛkulo Ye la” ɔto nu. (Gye. 1:12) Ɔti kɔ zo bikye Gyihova na yɛ ninyɛne mɔɔ kile kɛ ɔ nye die ɛ nwo la nzonlɛ. Kakye ye dahuu kɛ, Gyihova “nee yɛ nuhua ko biala avinli anwa.”—Gyi. 17:27.

KƐZI ƐBAYE Ɔ NLOA Ɛ?

  • Duzu ati a bie a menli bie mɔ bade nganeɛ kɛ Gyihova anye ɛnlie bɛ nwo a?

  • Ndenle mɔɔ Gyihova dua zo ka kile yɛ kɛ ɔ nye die yɛ nwo la bie mɔ a le boni?

  • Duzu ati a yɛbahola yɛanyia anwodozo kɛ Nyamenle anye die yɛ nwo a?

EDWƐNE 88 Kilehile Me Wɔ Ndenle Ne Mɔ

a NVONINLI NE ANWO NGILENU: Yɛkile

b NVONINLI NE ANWO NGILENU: Yɛkile

c NVONINLI NE ANWO NGILENU: Yɛkile