Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Kɔ Zo Pele Kpondɛ Gyihova Nyilalɛ

Kɔ Zo Pele Kpondɛ Gyihova Nyilalɛ

“Ɛ nee Nyamenle nee menli ɛpele, na wɔli konim.”​—MƆL. 32:28.

EDWƐNE: 60, 38

1, 2. Ninyɛne boni mɔ a ɔwɔ kɛ Gyihova azonvolɛ ko tia a?

NƆHALƐ azonvolɛ ɛpele kpalɛ wɔ bɛ diedi ne anwo ɔvi nɔhavonli Ebɛle mekɛ zo badwu ɛnɛ. Ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hɛlɛle Hibulu Kilisienema kɛ “bɛnwunle amaneɛ dɔɔnwo, noko abodelɛ ne ambo bɛ nwo zo,” ɔluakɛ ɛnee bɛkpondɛ kɛ bɛsɔ Gyihova anye amaa yeayila bɛ. (Hib. 10:32-34) Pɔɔlo vale amaneɛ mɔɔ Kilisienema ɛlɛnwu ye la totole Giliki nwɔhoalilɛma mɔɔ le kɛ menli mɔɔ bɛsu ɛnriandilɛ, bɛfutu (wrestling) nee menli mɔɔ bɛbobɔ kutuku (boxing) la anwo. (Hib. 12:1, 4) Yɛlɛsu ngoane nwo ɛnriandilɛ ne ɛnɛ yɛɛ yɛyia dwazotiama mɔɔ bɛkulo kɛ bɛtwehwe yɛ adwenle, bɛtenda yɛ gyakɛ anu, bɛmaa yɛ sa nu to amaa yɛ nye anlie na kenle bie ahatualɛ ne noko abɔ yɛ la.

2 Mɔɔ limoa, ɔwɔ kɛ yɛ nee Seetan nee ye ɛtane ewiade ne ko kpalɛ. (Ɛfɛ. 6:12) Ɔnle kɛ yɛmaa ewiade ne anu “ninyɛne mɔɔ ɛsosɔ ndinli” mɔɔ bie a le bɛ ngilehilelɛ, bɛ adalɛ nrɛlɛbɛ, nee nyɛleɛ mɔɔ boda mɔɔ le kɛ ɛbɛlatane ɛbɔlɛ, tɛba ɛnlonlɛ, nzabolɛ nee nyile mɔɔ bɛfa bɛdi gyima wɔ adenle ɛtane zo la di yɛ nwo zo konim. Eza ɔwɔ kɛ dahuu yɛko yɛtia yɛ sinlidɔlɛ nee bɛsanudolɛ.​—2 Kɔl. 10:3-6, NW; Kɔl. 3:5-9.

3. Kɛzi Nyamenle ɛlɛtete yɛ yeamaa yɛali yɛ agbɔvolɛ anwo zo konim ɛ?

3 Asoo yɛbahola yɛali agbɔvolɛ ɛhye mɔ anwo zo konim? Ɛhɛe, noko kyesɛ yɛbɔ mɔdenle. Pɔɔlo vale ɔ nwo totole awie mɔɔ ko la anwo na ɔhanle kɛ: “Mentoto me abotokuma ne mɔ mgbane mgbane.” (1 Kɔl. 9:26) Kɛ mɔɔ awie mɔ nee bɛ agbɔvolɛ ko la, ɔwɔ kɛ yɛdayɛ noko yɛ nee yɛ agbɔvolɛ ko. Gyihova tete yɛ wɔ konle ne anu yɛɛ ɔboa yɛ. Yemaa yɛ adehilelɛ mɔɔ bahola alie yɛ ngoane la wɔ ye Edwɛkɛ ne anu. Eza ɔdua yɛ mbuluku ne mɔ, debiezukoalɛ nee nyianu ɛhɔlɛ zo ɔboa yɛ. Asoo ɛlɛfa mɔɔ ɛlɛsukoa la wɔabɔ wɔ ɛbɛla? Saa wɔanyɛ zɔ a, ɔbayɛ kɛ ɛlɛtoto wɔ “abotokuma ne mɔ mgbane mgbane” la, na ɛnrɛhola wɔ kpɔvolɛ ne anwo zo konim di.

4. Kɛ ɔkɛyɛ na ɛtane anli yɛ nwo zo konim ɛ?

4 Yɛ agbɔvolɛ bahola ara yɛ nwo zo wɔ mekɛ mɔɔ yɛ nye ɛnla la na bɛabɔ yɛ wɔ mekɛ mɔɔ yɛyɛ bɛtɛɛ la, yemɔti ɔwɔ kɛ yɛsinza dahuu. Baebolo ne bɔ yɛ kɔkɔ kɛ: “Bɛmmamaa ɛtane fo bɛ nwo zo; bɛva kpalɛyɛlɛ bɛli ɛtane nwo zo konim.” (Wlo. 12:21) Edwɛkɛ “bɛmmamaa ɛtane fo bɛ nwo zo” kile kɛ yɛbahola yɛali ɛtane nwo zo konim. Saa yɛkɔ zo yɛko yɛtia ye a, yɛbahola. Noko saa yɛto yɛ adwenle nu a, Seetan, ye ɛtane ewiade ne yɛɛ yɛ sinlidɔlɛ bali yɛ nwo zo konim. Mmaamaa Seetan nwunlonwunla wɔ na ɔmaa ɛ sa nu to!​—1 Pita 5:9.

5. (a) Duzu a baboa yɛ amaa yɛahɔ zo yɛapele yɛakpondɛ Nyamenle nyilalɛ a? (b) Baebolo nu menli boni mɔ a yɛbazukoa bɛ nwo debie a?

5 Saa menli mɔɔ bɛlɛko la bahola ali konim a, ɔnle kɛ bɛmaa bɛ rɛle fi deɛmɔti bɛlɛko la. Saa Nyamenle anye balie bɛ nwo na yeayila bɛ a, ɔwɔ kɛ bɛkakye edwɛkɛ mɔɔ wɔ Hibuluma 11:6 la: “Ɔwɔ kɛ awie mɔɔ ba Nyamenle ɛkɛ ne la die di kɛ Nyamenle wɔ ɛkɛ na ɔyila bɛdabɛ mɔɔ bɛkpondɛ ɔ bo zo la.” Giliki yɛkpɔkɛ mɔɔ bɛhile ɔ bo “bɛkpondɛ ɔ bo zo” la kile mɔdenlebɔlɛ mɔɔ bɛfa bɛyɛ debie. Yɛlɛ mrenyia nee mraalɛ mɔɔ bɛbɔle mɔdenle bɛkpondɛle Gyihova nyilalɛ la anwo neazo ngɛnlɛma wɔ Ngɛlɛlera ne anu. Gyekɔbo, Relahyɛle, Dwosefi nee Pɔɔlo hɔle tɛnlabelɛ mɔɔ ɔmaanle bɛdele ɛvɛlɛ nganeɛ wɔ nganeɛdelɛ nee nwonane nu la, noko bɛlale ye ali kɛ mɔdenlebɔlɛ maa bɛnyia nyilalɛ. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛazukoa menli nna ɛhye mɔɔ bɛpelele wɔ bɛ diedi ne anwo la ɛ?

MƆDENLEBƆLƐ MAA BƐNYIA NYILALƐ

6. Duzu a boale Gyekɔbo ɔmaanle ɔ nee anwumabɔvolɛ bie pelele a, na kɛzi bɛyilale ye ɛ? (Nea mɔlebɛbo nvoninli ne.)

6 Tete selɛ Gyekɔbo bɔle mɔdenle pelele ɔluakɛ ɛnee ɔkulo Gyihova, ɔ nye sɔ sunsum nu ninyɛne yɛɛ ɔnyianle diedi wɔ ɛwɔkɛ mɔɔ Gyihova ɛbɔ kɛ ɔbayila ɔbo zo amra la anu. (Mɔl. 28:3, 4) Ɛhye maa yɛnwu deɛmɔti mɔɔ Gyekɔbo nyianle asɛɛ ɛvolɛ 100 la, ɔbɔle mɔdenle kɛ ɔbamaa Nyamenle ayila ye na ɔ nee anwumabɔvolɛ bie pelele la. (Kenga Mɔlebɛbo 32:24-28.) Asoo Gyekɔbo mumua ne anwosesebɛ a maanle ɔholale ɔ nee anwumabɔvolɛ ɛhye mɔɔ ɔlɛ tumi la pelele ɔ? Kyɛkyɛ! Noko ɔbɔle mɔdenle kɛ ɔ nee anwumabɔvolɛ ne pele, na ɔhilele kɛ ɔnrɛgyakyi ye ɔnrɛmaa ɔnrɛhɔ! Na amgba noko bɛyilale ye wɔ ye mɔdenlebɔlɛ ne anwo. Bɛravɛlɛle ye Yizilayɛ, (mɔɔ kile “Ɔ Nee Nyamenle Pelele”). Gyihova anye liele Gyekɔbo anwo na ɔyilale ye, na ɛhye bie a yɛdayɛ noko yɛlɛkpondɛ a.

7. (a) Tɛnlabelɛ ɛsesebɛ boni a Relahyɛle hɔle nu a? (b) Kɛzi ɔhɔle zo ɔpelele mɔɔ amozii bɛyilale ye ɛ?

7 Ɛnee Gyekɔbo aye Relahyɛle noko anye la ye ɛsesebɛ kɛ ɔbanwu ɛwɔkɛ mɔɔ Gyihova ɛbɔ ɔ hu la. Noko ɛnee edwɛkɛ bie mɔɔ ɛbaha kɛ ɔle ngyegyelɛ kpole la wɔ ɛkɛ. Ɛnee ɔtɛwole. Wɔ ye mekɛ zo ɛnee bɛbu tɛnlabelɛ ɛhye kɛ ɔle amaneɛnwunlɛ kpole. Kɛ ɔyɛle mɔɔ Relahyɛle nyianle anwosesebɛ gyinlanle tɛnlabelɛ ɛhye mɔɔ to bɛ sa nu na ɔbo ɔ nwo zo la anloa ɛ? Yeammaa ɔ sa nu ando. Emomu, ɔbɔle mɔdenle ɔyɛle asɔne ɛsesebɛ. Gyihova buale Relahyɛle modolɛ nzɛlɛlɛ ne, na ɔmaanle ɔwole mralɛ. Yemɔti ndelebɛbo wɔ nu kɛ Relahyɛle deanle nuhua kɛ: Mepele “kpole kpalɛ, na meli konim” la!​—Mɔl. 30:8, 20-24.

8. Tɛnlabelɛ ɛsesebɛ boni a Dwosefi hɔle nu a, na kɛzi mɔɔ ɔyɛle la le neazo kpalɛ maa yɛ ɛ?

8 Neazo kpalɛ mɔɔ Gyekɔbo nee Relahyɛle yɛle la nyianle bɛ ra Dwosefi anwo zo tumi kpalɛ, na ɔmaanle ɔgyinlanle ye diedi nwo sɔnea mɔɔ ɔyiale la anloa. Mɔɔ Dwosefi nyianle ɛvolɛ 17 la, ye ɛbɛlabɔlɛ hakyile bɔkɔɔ. Ɔluakɛ ɛnee ɔ mediema ne mɔ kpɔ ye la ati, bɛdɔnenle ye bɛmaanle ɔhɔyɛle akɛlɛ. Eza kɛmɔ nzinlii bɛdole ye ɛzonle la ati, bɛdole ye efiade ɛvolɛ dɔɔnwo wɔ Yigyibiti. (Mɔl. 37:23-28; 39:7-9, 20, 21) Dwosefi ammaa ɔ sa nu ando; yɛɛ yeambɔ mɔdenle kɛ ɔbali nzenralɛ. Emomu, ɔvale ye adwenle nee ye ahonle ɔziele agɔnwolɛvalɛ kpalɛ mɔɔ ɔ nee Gyihova lɛ la azo. (Sɛl. 19:18; Wlo. 12:17-21) Ɔwɔ kɛ yɛmaa Dwosefi neazo ne boa yɛ. Kɛ neazo la, saa ninyɛne angɔ boɛ wɔ yɛ ngakula nu anzɛɛ saa tɛnlabelɛ mɔɔ yɛwɔ nu kɛkala la ɛnle kpalɛ bɔbɔ a, ɔwɔ kɛ yɛkɔ zo yɛbɔ mɔdenle. Yɛbahola yɛanyia anwodozo kɛ saa yɛyɛ ye zɔ a, Gyihova bayila yɛ.​—Kenga Mɔlebɛbo 39:21-23.

9. Saa yɛkpondɛ kɛ yɛsukoa Gyekɔbo, Relahyɛle nee Dwosefi a, duzu a ɔwɔ kɛ yɛyɛ na Gyihova ayila yɛ a?

9 Dwenle tɛnlabelɛ bie mɔɔ ɛwɔ nu na ɔle sɔnea ɔmaa wɔ la anwo nea. Bie a bɛlɛsisi wɔ, bɛnlɛ ɛ nwo adwenle kpalɛ anzɛɛ bɛgolo ɛ nwo. Anzɛɛ bie a kɛmɔ awie kpɔ wɔ la ati, ɔbado wɔ ɛzonle. Kɛ anrɛɛ ɛbava ɛ sa wɔagua ɛ ti zo kɛ ɛnlɛ moalɛ biala la, kakye debie mɔɔ boale Gyekɔbo, Relahyɛle nee Dwosefi ɔmaanle bɛhɔle zo bɛvale anyelielɛ bɛzonlenle Gyihova la. Nyamenle boale bɛ na ɔyilale bɛ, ɔluakɛ bɛhilele sunsum nu ninyɛne nwo anyezɔlɛ kpalɛ. Bɛbɔle bɛ nwo mɔdenle na eza bɛyɛle bɛ nzɛlɛlɛ ne anwo gyima. Yɛde ɛtane ewiade ɛhye awieleɛ ne anu; ɛhye ati ɔwɔ kɛ yɛfa yɛ nye yɛsie anyelazo mɔɔ yɛlɛ la azo kpalɛ! Asoo ɛkpondɛ kɛ ɛbɔ mɔdenle ɛpele kpalɛ amaa Gyihova anye alie ɛ nwo na yeayila wɔ ɔ?

NYIA ƐHULOLƐ KƐ ƐBAPELE WƆAKPONDƐ NYILALƐ

10, 11. (a) Kɛzi ɔwɔ kɛ yɛko yɛkpondɛ Nyamenle nyilalɛ ɛ? (b) Duzu a bamaa yɛazi kpɔkɛ kpalɛ na yɛali konim wɔ bɛsanudolɛ nee ninyɛne mɔɔ twehwe adwenle la anwo konle ne anu a?

10 Tɛnlabelɛ boni mɔ anu a ɔbahyia kɛ yɛpele yɛkpondɛ Nyamenle nyilalɛ a? Debie ko mɔɔ menli dɔɔnwo ɛlɛbɔ mɔdenle kɛ bɛbali zo la a le bɛ sinlidɔlɛ. Bie mɔ ɛdeɛ, ɔwɔ kɛ bɛbɔ mɔdenle kɛ bɛbanyia adwenle kpalɛ wɔ ɛzonlenlɛ gyima ne anwo. Anzɛɛ bie a wɔ wɔ afoa nu, ɔwɔ kɛ ɛkɔ zo ɛgyinla anwodolɛ anzɛɛ ɛ nwo mɔɔ yɛ wɔ koonwu la anloa. Eza ɔnle kɛ yɛbu yɛ nye yɛgua mɔdenle mɔɔ awie mɔ ɛlɛbɔ kɛ bɛbava awie mɔɔ ɛvo bɛ la ɛtane bɛahyɛ ye la azo. Ɔnva nwo mekɛ tendenle mɔɔ yɛva yɛzonle Gyihova la, ɔwɔ kɛ yɛko yɛtia debie biala mɔɔ bahola adenda yɛ gyakɛ anu wɔ Nyamenle ne mɔɔ yila nɔhavoma la ɛzonlenlɛ nu la.

Ɛlɛpele wɔakpondɛ Nyamenle nyilalɛ ɔ? (Nea ɛdendɛkpunli 10, 11)

11 Nɔhalɛ, ɔnla aze kɛ yɛbahola yɛazi kpɔkɛ kpalɛ na yɛayɛ yɛ ninyɛne kɛ Kilisienema. Ɛhye le zɔ bɔkɔɔ, saa yɛ ahonle ne mɔɔ le mɛlɛbɛla la twe yɛ kɔ ɛtane nu a. (Gyɛ. 17:9) Saa ɛnwu kɛ ahonle ne ɛmaa wɔyɛ ninyɛne bie mɔ mɔɔ ɛnle kpalɛ la a, sɛlɛ sunsum nwuanzanwuanza ne moalɛ. Yɛ asɔne na sunsum nwuanzanwuanza ne bamaa wɔ anwosesebɛ yeamaa wɔayɛ debie mɔɔ le kpalɛ mɔɔ Gyihova bahola ayila zo la. Yɛ wɔ asɔneyɛlɛ ne anwo gyima. Bɔ mɔdenle kenga Baebolo ne foa bie dahuu, sukoa debie na eza yɛ Abusua Ɛzonlenlɛ dahuu.​—Kenga Edwɛndolɛ 119:33.

12, 13. Kɛ ɔyɛle mɔɔ Kilisienema nwiɔ bie holale lile atiakunluwɔzo ɛtane zo ɛ?

12 Yɛlɛ neazo dɔɔnwo mɔɔ kile kɛ Nyamenle Edwɛkɛ ne, ye sunsum ne nee yɛ mbuluku ne mɔ ɛboa Kilisienema yemaa bɛli atiakunluwɔzo ɛtane zo la. Kakula ko gengale edwɛkɛ “How Can You Resist Wrong Desires?” mɔɔ wɔ December 8, 2003 Awake! ne anu la. Duzu a ɔyɛle a? “Melɛbɔ mɔdenle meali adwenle ɛtane zo. Mɔɔ mengengale ye wɔ edwɛkɛ ne anu kɛ ‘ɔyɛ se kɛ menli dɔɔnwo bali adwenle ɛtane mɔɔ bɛlɛ azo la,’ ɔmaanle mendele nganeɛ kɛ meboka ewiade amuala mediema ne mɔ anwo. Mendele nganeɛ kɛ ɔtɛkale me ngome.” Eza edwɛkɛ “Alternative Life-Styles​—Does God Approve?” mɔɔ rale October 8, 2003 Awake! ne anu la boale kakula ɛhye. Ɔnwunle ye wɔ Awake! ne anu kɛ wɔ bie mɔ afoa nu, sinlidɔlɛ ɛhye mɔɔ bɛdi zo la le kɛ ‘bɛwula debie wɔ bɛ nwonane’ ne anu la. (2 Kɔl. 12:7) Mekɛ mɔɔ bɛlɛbɔ mɔdenle kɛ bɛbamaa bɛ ɛbɛlabɔlɛ nwo ade la, bɛbahola bɛava anyelazo bɛanlea kenle bie ade. Ɔhanle kɛ, “ɛhye ati, ɔyɛ me kɛ alehyenlɛ biala, mebahola meali nɔhalɛ. Meda Gyihova ase kɛ ɔlɛdua ye ahyehyɛdeɛ ne azo yeaboa yɛ yeamaa yɛali nɔhalɛ alehyenlɛ biala wɔ ɛtane ewiade ɛhye anu la.”

13 Suzu adiema raalɛ bie mɔɔ ɔde United States la noko anwubielɛ ne anwo nea. Ɔhɛlɛle kɛ: “Meda bɛ ase kɛ bɛmaa yɛ aleɛ dahuu wɔ mekɛ ne anloa la. Meta mete nganeɛ kɛ medame a bɛkɛlɛ edwɛkɛ ɛhye mɔ bɛmaa me a. Ɛvolɛ dɔɔnwo mɔɔ ɛpɛ nu la, ɛnee melɛbɔ mɔdenle kɛ mebagyakyi debie bie mɔɔ Gyihova kyi la. Ɔyɛ a mekpondɛ kɛ meto me adwenle nu na metɛnla me ɛleka bie. Meze kɛ Gyihova se anwunvɔne yɛɛ ɔfa ɛtane ɔkyɛ, noko kɛmɔ melɛ atiakunluwɔzo mɔɔ ɛnle kpalɛ na me ahonle nu me nye die nwo la ati, mete nganeɛ kɛ menfɛta kɛ ɔboa me. Deɛ ɛhye mɔɔ melɛbɔ mɔdenle meagyakyi la ɛnla aze fee ɛmmaa me. . . . Mɔɔ mengengale edwɛkɛ, Ɛlɛ ‘Ahonle Mɔɔ Ɔbamaa Wɔanwu’ Gyihova Ɔ? mɔɔ wɔ March 15, 2013 Ɛzinzalɛ Arane ne anu la, mendele nganeɛ kɛ amgba Gyihova kpondɛ kɛ ɔboa me.”

14. (a) Kɛzi Pɔɔlo dele nganeɛ wɔ mɔdenle mɔɔ ɔbɔle la anwo ɛ? (b) Kɛ ɔkɛyɛ na yɛahola yɛali yɛ sinlidɔlɛ zo ɛ?

14 Kenga Wulomuma 7:21-25. Ɛnee Pɔɔlo ze kɛ kɛmɔ yɛnli munli la ati ɔyɛ se kɛ awie bahola ali atiakunluwɔzo bie mɔ nee ye sinlidɔlɛ zo. Noko ɛnee ɔlɛ anwodozo kɛ saa ɔfa ɔ nwo ɔto Gyihova anwo zo na ɔnyia diedi wɔ Gyisɛse ɛkpɔnelɛ afɔlebɔlɛ ne anu a ɔbahola. Na yɛdayɛ noko ɛ? Saa yɛmia yɛ nwo a, yɛbahola yɛali yɛ sinlidɔlɛ bie mɔɔ yɛlɛbɔ mɔdenle kɛ yɛbali zo la azo. Wɔ adenle boni azo? Ɔwɔ kɛ yɛsukoa Pɔɔlo, yɛfa yɛ nwo yɛto Gyihova anwo zo na tɛ yɛ anwosesebɛ zo, na eza yɛnyia diedi wɔ ɛkpɔnedeɛ ne anu.

15. Kɛmɔti a asɔneyɛlɛ bahola aboa yɛ yeamaa yɛali nɔhalɛ na eza yɛagyinla sɔnea nloa ɛ?

15 Ɔdwu mekɛ ne bie a Nyamenle bamaa adenle yeamaa yɛahile kɛzi yɛte nganeɛ wɔ edwɛkɛ bie anwo la. Kɛ neazo la, saa yɛdayɛ (anzɛɛ busuanli bie) anwo to ye kpole anzɛɛ saa bɛsisi yɛ a, duzu a yɛbayɛ a? Saa yɛsɛlɛ Gyihova kɛ ɔboa yɛ ɔmaa yɛli nɔhalɛ, yɛ nye ɛlie na eza yɛyɛ yɛ sunsum nu ninyɛne a, ɔbahile kɛ yɛlɛ ye nu anwodozo bɔkɔɔ. (Fel. 4:13) Pɔɔlo mekɛ zo nee yɛ mekɛ ye azo anwubielɛ dɔɔnwo maa yɛnwu kɛ asɔneyɛlɛ bahola aboa yɛ yeamaa yɛahɔ zo yɛagyinla kpundii.

KƆ ZO PELE KPONDƐ GYIHOVA NYILALƐ

16, 17. Kɛ kovolɛ la, duzu a wɔbɔ kpɔkɛ kɛ ɛbayɛ a?

16 Abɔnsam kpondɛ kɛ ɔmaa ɛ sa nu to bɔkɔɔ. Noko bɔ kpɔkɛ kɛ ɛbazɔ “mɔɔ le kpalɛ la” anu kpundii. (1 Tɛs. 5:21) Nyia anwodozo kɛ ɛbahola wɔali Seetan, ye ɛtane ewiade ne nee sinlidɔlɛ biala azo. Saa ɛfa ɛ nwo ɛto Nyamenle anwo zo bɔkɔɔ kɛ ɔbaboa wɔ a, ɛbahola.​—2 Kɔl. 4:7-9; Gal. 6:9.

17 Yemɔti, mmagyakyi konle ne. Kɔ zo pele. Bɔ mɔdenle. Nyia anwodozo kɛ Gyihova bamaa wɔanyia “nyilalɛ dɔɔnwo.”​—Mal. 3:10.