Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

“Nyamenle Edwɛkɛ Ne . . . Tumi Wɔ Nu”

“Nyamenle Edwɛkɛ Ne . . . Tumi Wɔ Nu”

“Nyamenle edwɛkɛ ne de ngoane nu yɛɛ tumi wɔ nu.”—HIB. 4:12.

EDWƐNE: 96, 94

1. Duzu ati a yɛdie yɛdi kɛ tumi wɔ Nyamenle Edwɛkɛ ne anu ɛ? (Nea mɔlebɛbo nvoninli ne.)

GYIHOVA menli ze ye wienyi kɛ Nyamenle edwɛkɛ ne mɔɔ yeva yemaa alesama la “de ngoane nu yɛɛ tumi wɔ nu.” (Hib. 4:12) Yɛ nuhua dɔɔnwo ɛbɛlabɔlɛ di daselɛ kɛ tumi mɔɔ wɔ Baebolo ne anu la kola kakyi sonla. Yɛ mediema bie mɔ ɛnee le nwule, no nyiletane anzɛɛ bɔ nla nu ɛbɛlatane. Bie mɔ noko ɛnyia bɛ nwo wɔ ewiade ɛhye anu, noko bɛte nganeɛ kɛ bɛminli debie wɔ bɛ ɛbɛlabɔlɛ nu. (Nol. 2:3-11) Menli dɔɔnwo mɔɔ ɛnee bɛnlɛ anyelazo la ɛnyia adehilelɛ nee anyelazo ɛnɛ. Bie a wɔgenga na ɛ nye ɛlie anwubielɛ ɛhye mɔ mɔɔ ba Ɛzinzalɛ Arane edwɛkɛ ne mɔɔ se, “Baebolo Ne Kakyi Sonla” anu la anwo. Eza wɔnwu kɛ saa menli bayɛ Kilisienema bɔbɔ a, ɔlua Ngɛlɛlera ne moalɛ zo, bɛkɔ zo bɛnyia anyuhɔlɛ.

2. Kɛzi Nyamenle Edwɛkɛ ne yɛle gyima wɔ ɛvoya mɔɔ limoa la anu ɛ?

2 Asoo ɔwɔ kɛ ɔyɛ yɛ azibɛnwo kɛ menli dɔɔnwo ɛyɛ nzenzaleɛ mgbole ɛnɛ ɔlua Nyamenle Edwɛkɛ ne mɔɔ bɛlɛsukoa la azo ɔ? Kyɛkyɛ! Ɛhye maa yɛkakye yɛ mediema mɔɔ dɛnlanle aze wɔ ɛvoya mɔɔ limoa la anu mɔɔ ɛnee bɛlɛ anyelazo kɛ bɛbahɔ anwuma la. (Kenga 1 Kɔlentema 6:9-11.) Mɔɔ ɛzoanvolɛ Pɔɔlo diedianle menli mɔɔ ɛnrɛnyia Nyamenle Belemgbunlililɛ ne wiele la, ɔhanle kɛ: “Kɛ ɛnee bɛ nuhua bie mɔ de la ɛne.” Noko Ngɛlɛlera ne nee Nyamenle sunsum nwuanzanwuanza ne ati, bɛhakyile. Mɔɔ bɛ bie mɔ rayɛle Kilisienema bɔbɔ la, bɛyɛle nvonleɛ mgbole bie mɔ na ɔzɛkyele bɛ nee Gyihova agɔnwolɛvalɛ ne. Baebolo ne ka ɛvoya mɔɔ limoa Kilisienenli bie mɔɔ bɛkpokpa ye mɔɔ ɛnee ɔwɔ kɛ bɛtu ye, na nzinlii bɛliele ye la anwo edwɛkɛ. (1 Kɔl. 5:1-5; 2 Kɔl. 2:5-8) Saa yɛnea ngyegyelɛ ngakyile mɔɔ yɛ mediema diedima hɔle nu na ɔlua Nyamenle Edwɛkɛ ne moalɛ zo bɛvile nu la a, ɔnyɛ anyelielɛ ɔ?

3. Duzu a yɛbazuzu nwo wɔ edwɛkɛ ɛhye anu a?

3 Kɛmɔ tumi wɔ Nyamenle Edwɛkɛ ne mɔɔ yɛlɛ la anu la ati, yɛkulo kɛ yɛfa yɛdi gyima kpalɛ. (2 Tim. 2:15) Wɔ edwɛkɛ ɛhye anu, yɛbazuzu kɛzi yɛbamaa tumi mɔɔ wɔ Nyamenle Edwɛkɛ ne anu ayɛ gyima (1) wɔ yɛ ɛbɛlabɔlɛ nu, (2) wɔ daselɛlilɛ nu nee (3) mekɛ mɔɔ yɛlɛkilehile wɔ bamaa ne azo la anwo. Ngakyelɛ ɛhye mɔ baboa yɛ amaa yɛahulo yɛ anwuma Selɛ ne mɔɔ fi ɛlɔlɛ nu kilehile yɛ maa yɛyɛ kpalɛ la anwo anyezɔlɛ.—Aye. 48:17.

WƆ YƐ ƐBƐLABƆLƐ NU

4. (a) Amaa Nyamenle Edwɛkɛ ne ahakyi yɛ la, duzu a ɔwɔ kɛ yɛyɛ a? (b) Ngyehyɛleɛ boni a wɔyɛ mɔɔ ɛfa ɛkenga Baebolo ne a?

4 Amaa Nyamenle Edwɛkɛ ne ahakyi yɛ la, ɔwɔ kɛ yɛkenga ye dahuu. (Dwɔh. 1:8) Nɔhalɛ nu, yɛ nuhua dɔɔnwo ɛnlɛ alagye. Noko, ɔnle kɛ yɛmaa debie biala—bɔbɔ ɛzonlelilɛ mɔɔ la yɛ nwo zo la sɛkye yɛ Baebolo ɛgengalɛ ngyehyɛleɛ ne. (Kenga Ɛfɛsɛsema 5:15, 16.) Bie mɔ nyia adenle nwonlomɔ mangyee ne, ewiazo anzɛɛ nɔsolɛ nu kenga Baebolo ne. Bɛte nganeɛ kɛ edwɛndolɛnli ne mɔɔ ɔhɛlɛle kɛ: “O, mekulo wɔ mɛla ne somaa! Medwenledwenle nwolɛ alehyenlɛ biala.”—Edw. 119:97.

5, 6. (a) Duzu ati a, ninyɛne nwo ɛdwenledwenlenlɛ hyia ɛ? (b) Kɛzi yɛbahola yɛayɛ ye kpalɛ ɛ? (d) Kɛzi Nyamenle Edwɛkɛ ne mɔɔ ɛkenga na ɛdwenledwenle nwo la ɛboa wɔ ɛ?

5 Saa yɛkenga Baebolo ne yɛwie a, ɔwɔ kɛ yɛdwenledwenle nwo. (Edw. 1:1-3) Yemɔ bamaa yɛahola yɛava nrɛlɛbɛ edwɛkɛ mɔɔ wɔ nu la yɛali gyima wɔ yɛ ɛbɛlabɔlɛ nu. Saa yɛlɛkenga Nyamenle Edwɛkɛ ne mɔɔ bɛpenlete anzɛɛ wɔ ɛlɛtɔlɔneke milahyinli zo a, yɛ bodane a le kɛ yɛmaa nuhua edwɛkɛ ne aha yɛ ahonle.

6 Kɛ ɔkɛyɛ na yɛadwenledwenle nwo kpalɛ ɛ? Amaa yeaboa bie mɔ la, saa bɛkenga foa ekyii bɛwie a, bɛgyinla na bɛfa kpuya ɛhye mɔ bɛsuzu nwo: ‘Duzu a ɛhye maa menwu ye wɔ Gyihova anwo a? Kɛzi meva ngyinlazo mɔɔ wɔ tɛkese ɛhye anu la meli gyima ɛ? Kɛzi mebahola meanyia anyuhɔlɛ ɛ?’ Saa yɛdua asɔneyɛlɛ zo yɛdwenledwenle Nyamenle Edwɛkɛ ne anwo a, ɔbaha yɛ yeamaa yɛava nuhua folɛdulɛ ne yɛali gyima kpalɛ. Nɔhalɛ nu, yɛbamaa tumi mɔɔ wɔ nu la ayɛ gyima kpalɛ wɔ yɛ ɛbɛlabɔlɛ nu.—2 Kɔl. 10:4, 5.

WƆ DASELƐLILƐ NU

7. Kɛzi ɔwɔ kɛ yɛfa Nyamenle Edwɛkɛ ne yɛdi gyima kpalɛ wɔ daselɛlilɛ nu ɛ?

7 Duzu a baboa yɛ amaa yɛava Nyamenle Edwɛkɛ ne yɛali gyima kpalɛ wɔ daselɛlilɛ nu a? Ɔwɔ kɛ yɛfa yɛdi gyima dahuu wɔ edwɛkɛ ne ɛhanlɛ nee ye ɛhilehilelɛ nu. Adiema nrenyia ko hanle ye zɛhae, “Saa ɛ nee Gyihova ɛlɛyɛ azua nu daselɛlilɛ a, ɛ ngomekye a ɛbadendɛ a, anzɛɛ ɛbamaa ɔdaye noko yeadendɛ bie?” Mɔɔ ɔkpondɛ yeahile la ɛne: Saa yɛkenga tɛkese bie yɛfi Baebolo ne anu wɔ daselɛlilɛ nu a, ɛnee yɛlɛmaa Gyihova adendɛ ahile suamenle ne. Ngɛlɛlera mɔɔ fɛta mɔɔ yɛbakpa la bayɛ gyima kpalɛ adɛla edwɛkɛ biala mɔɔ yɛbaha la. (1 Tɛs. 2:13) Biza ɛ nwo kɛ, ‘Saa melɛbɔ edwɛkpa ne nolo a, asoo mekpondɛ adenle medua zo meka Baebolo ne anu edwɛkɛ mekile awie mɔ ɔ?’

8. Kɛmɔti a saa yɛlua daselɛlilɛ nu na yɛkenga ngɛlɛlera bie yɛkile awie a ɛnee yɛtɛwiele ɛ?

8 Nɔhalɛ nu, saa yɛkenga Baebolo tɛkese bie yɛkile awie mɔɔ yɛ nee ye ɛlɛbɔ adawu la a, ɛnee yɛtɛwiele. Duzu ati ɔ? Ɔluakɛ menli dɔɔnwo ɛnde Baebolo ne abo. Kɛmɔ ɛnee ɔde ye wɔ ɛvoya mɔɔ limoa la anu la, zɔhane ala a ɛnɛ noko ɔde a. (Wlo. 10:2) Ɔnle kɛ yɛnyia adwenle kɛ saa yɛkenga ngyɛnu bie yɛkile awie a, ɔbade ɔ bo. Ɔwɔ kɛ yɛmaa edwɛkɛ titili mɔɔ wɔ nu la da ali na yɛkilehile nu yɛkile ahenle. Ɛhye mɔɔ yɛbayɛ la bamaa Nyamenle Edwɛkɛ ne aha yɛ tievolɛma ne adwenle nee bɛ ahonle nu.—Kenga Luku 24:32.

9. Kɛzi yɛbahola yɛabuke ngɛlɛlera ne anye wɔ adenle mɔɔ bamaa bɛabu Baebolo ne la azo ɛ? Maa neazo.

9 Eza ɔwɔ kɛ yɛmaa bɛbu Nyamenle Edwɛkɛ ne kpalɛ ɔlua kɛzi yɛbabuke ɔ nye la azo. Kɛ neazo la, bie a yɛbaha kɛ, “Maa yɛnlea mɔɔ yɛ Bɔvolɛ ne ka ye wɔ edwɛkɛ ɛhye anwo la.” Saa yɛ nee awie mɔɔ ɛnle Kilisienenli la ɛlɛtendɛ a, yɛbahola yɛaha kɛ, “Yɛ mɔɔ Ngɛlɛlera Nwuanzanwuanza ne ka la nzonlɛ.” Anzɛɛ saa yɛlɛka edwɛkɛ ne yɛahile awie mɔɔ ɛngɔ asɔne a, yɛbahola yɛabiza kɛ, “Asoo wɔde tete ɛrɛlɛ ɛhye ɛlɛ ɔ?” Ɔwɔ kɛ yɛsuzu awie ko biala anwo, na yɛka edwɛkɛ mɔɔ ɔ nye balie nwo la.—1 Kɔl. 9:22, 23.

10. (a) Ka anwubielɛ bie mɔɔ adiema nrenyia ko nyianle la. (b) Kɛzi wɔnwu kɛ tumi wɔ Nyamenle Edwɛkɛ ne anu wɔ daselɛ nu ɛ?

10 Menli dɔɔnwo ɛnwu kɛ saa bɛfa Nyamenle Edwɛkɛ ne bɛdi gyima wɔ daselɛlilɛ nu a, ɔkola ɔnyia menli mɔɔ bɛdi bɛ daselɛ la anwo zo tumi kpalɛ. Suzu neazo ɛhye anwo. Adiema nrenyia bie hɔyɛle sia kɔkpɔla wɔ nrenyia kpanyinli bie mɔɔ ɛva ɛvolɛ dɔɔnwo ɛgenga yɛ magazine ne bie la ɛkɛ. Kɛ anrɛɛ ɔbava Ɛzinzalɛ Arane mɔɔ ɛra fofolɛ yeamaa ye ala la, ɔkpale kɛ ɔbagenga ngɛlɛlera bie mɔɔ wɔ nu la. Ɔgengale 2 Kɔlentema 1:3, 4 mɔɔ ka kɛ: “Anwunvɔnezelɛ Selɛ nee arɛlekyekyelɛ muala Nyamenle ne, . . . kyekye yɛ rɛle wɔ yɛ sɔnea kɔsɔɔti anu.” Nuhua edwɛkɛ ne hanle suamenle ne ahonle kpalɛ, ɔti ɔzele yɛ diema ne kɛ ɔgenga ye bieko. Nrenyia ne hanle kɛ ɔ nee ɔ ye hyia arɛlekyekyelɛ nwo kpalɛ, ɔti kɛkala yemaa ɔ nye ɛralie Baebolo ne anu edwɛkɛ ne anwo. Ɛnlie ɛndo nu kɛ Nyamenle Edwɛkɛ ne kola yɛ gyima kpalɛ wɔ daselɛlilɛ nu ɔ?—Gyi. 19:20.

MEKƐ MƆƆ ƐLƐKILEHILE WƆ BAMAA NE AZO LA

11. Ɛzonlelilɛ boni a mediema mɔɔ kilehile wɔ bamaa ne azo la lɛ a?

11 Yɛ muala yɛ nye die kɛ yɛbahɔ yɛ Kilisiene ayia nee yɛ nyianu ne mɔ. Yɛkɔ kɛ yɛkazonle Gyihova. Eza yɛnyia sunsum nu ngilehilelɛ mɔɔ kɔ zo la azo nvasoɛ kpalɛ. Mediema mrenyia mɔɔ nyia gyimalilɛ wɔ bama ne azo wɔ mekɛ ɛhye mɔ la nyia nwolɛ adenle kpole. Noko, ɔwɔ kɛ bɛnwu ye kɛ ɔle ɛzonlelilɛ kpole. (Gye. 3:1) Ɔwɔ kɛ bɛnea kɛ bɛbamaa bɛ ngilehilelɛ ne agyinla Nyamenle Edwɛkɛ ne azo. Saa ɛnyia gyimalilɛ wɔ bama ne azo a, kɛ ɔkɛyɛ na wɔava Baebolo ne wɔali gyima kpalɛ wɔ wɔ edwɛkɛ nu ɛ?

12. Kɛ ɔkɛyɛ na tendɛvolɛ bie amaa ye ɛdendɛlɛ agyinla Ngɛlɛlera ne azo ɛ?

12 Maa wɔ ɛdendɛlɛ ne ɛgyinla Ngɛlɛlera ne azo. (Dwɔn 7:16) Kɛzi ɛbayɛ ɛhye ɛ? Bɔ mɔdenle kɛ ɛnrɛmaa anwubielɛ, ndonwo anzɛɛ kɛzi ɛtendɛ la ɛnrɛhwe adwenle ɛnrɛvi Baebolo ne azo. Eza kakye kɛ, saa ɛkenga ngɛlɛlera dɔɔnwo a, yemɔ ala ɛngile kɛ wɔ ngilehilelɛ ne gyi Baebolo ne azo. Nɔhalɛ nu, saa ɛkenga ngɛlɛlera dɔɔnwo a, ko bɔbɔ ɛnrɛha wɔ tievolɛma adwenle nu. Ɔti, kpa ngɛlɛlera titili ne mɔ, nyia abotane kenga, kilehile nu, yɛ ndonwo na kile kɛzi bɛbava bɛayɛ gyima la. (Nih. 8:8) Saa ɛlɛgyinla ɛdendɛlɛ kɛlata mɔɔ ahyehyɛdeɛ ne ɛyɛ la azo wɔamaa ɛdendɛlɛ a, sukoa nuhua edwɛkɛ ne nee ngɛlɛlera mɔɔ wɔ nu la kpalɛ. Bɔ mɔdenle kɛ ɛbade kɛzi edwɛkɛ mɔɔ wɔ ɛdendɛlɛ kɛlata ne azo la fale ngɛlɛlera mɔɔ wɔ nu anwo la. Akee gyinla ngɛlɛlera bie mɔ azo kilehile edwɛkɛ mɔɔ wɔ ɛdendɛlɛ kɛlata ne anu la anu. (Ɛbanyia nzuzulɛ mɔɔ baboa la wɔ Nyia Teokelase Ɛzonlenlɛ Sukulu Ndetelɛ Zo Nvasoɛ ɛzukoalɛdeɛ 21 kɔdwu 23.) Mɔɔ hyia kpalɛ la, sɛlɛ Gyihova kɛ ɔboa wɔ ɔmaa ɛla nzuzulɛ mɔɔ wɔ ye Edwɛkɛ ne anu la ali.—Kenga Ɛzela 7:10; Mrɛlɛbulɛ 3:13, 14.

13. (a) Kɛzi Ngɛlɛlera ne mɔɔ bɛfa bɛdi gyima wɔ debiezukoalɛ bo la hanle adiema raalɛ bie ɛ? (b) Kɛzi Ngɛlɛlera ne mɔɔ bɛfa bɛdi gyima wɔ yɛ debiezukoalɛ ne mɔ abo la ɛboa wɔ ɛ?

13 Ngɛlɛlera ne mɔɔ bɛfa bɛdi gyima wɔ debiezukoalɛ bo la hanle adiema raalɛ bie mɔɔ vi Australia la kpalɛ. Yeannyia ndetelɛ kpalɛ wɔ ye ngakula nu ɛdeɛ, noko Baebolo nu edwɛkɛ ne hanle ye maanle ɔyilale ɔ nwo zo ɔmaanle Gyihova. Noko, ɛnee ɔyɛ se kɛ ɔbalie yeali kɛ Gyihova kulo ye. Nzinlii, ɔliele ɔlile kɛ Nyamenle kulo ye. Duzu a boale ye a? Ɔhakyile ye adwenle wɔ mekɛ mɔɔ ɔdwenledwenlenle ngɛlɛlera bie mɔɔ bɛgengale ye wɔ debiezukoalɛ bo la anwo, na neɛnleanu mɔɔ ɔyɛle la maanle ɔgengale Baebolo tɛkese gyɛne. Ɛhye maanle ɔnwunle kɛ amgba Gyihova kulo ye. * Asoo Nyamenle Edwɛkɛ ne mɔɔ bɛfa bɛdi gyima wɔ debiezukoalɛ, nyianu nee maanzinli nyianu bo la ɛnyia ɛdawɔ noko ɛ nwo zo tumi ɔ?—Nih. 8:12.

14. Kɛzi yɛbahola yɛahile Gyihova Edwɛkɛ ne anwo anyezɔlɛ ɛ?

14 Asoo yɛ nye ɛnlie kɛ Gyihova ɛva ye Edwɛkɛ Baebolo ne ɛmaa yɛ ɔ? Ɔbɔle ɛwɔkɛ kɛ Ye Edwɛkɛ ne bagyinla, na ɔlile zo. (1 Pita 1:24, 25) Nɔhalɛ nu, ɔwɔ kɛ yɛbɔ mɔdenle yɛkenga Nyamenle Edwɛkɛ ne dahuu, yɛfa yɛbɔ yɛ ɛbɛla na yɛfa yɛboa awie mɔ. Saa yɛyɛ ɛhye a, ɛnee yɛlɛkile kɛ yɛ nye sɔ agudeɛ ɛhye yɛɛ eza yɛkulo ye Kɛlɛvolɛ, Gyihova Nyamenle ne.