Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

“Saa Bɛze Ninyɛne Ɛhye Mɔ Na Bɛyɛ A, Bɛ Nye Balie”

“Saa Bɛze Ninyɛne Ɛhye Mɔ Na Bɛyɛ A, Bɛ Nye Balie”

“Me aleɛ a le kɛ mebayɛ ahenle mɔɔ zoanle me la ɛhulolɛdeɛ na meawie ye gyima ne.”​—DWƆN 4:34.

EDWƐNE: 80, 35

1. Kɛzi ewiade ne angomedi subane ne bahola azɛkye yɛ mɛlɛbɛnwoaze ne ɛ?

KƐMƆTI a ɔyɛ se kɛ yɛbava mɔɔ yɛsukoa yɛfi Nyamenle Edwɛkɛ ne anu la yɛayɛ gyima ɛ? Debie ko a le kɛ ɔhyia mɛlɛbɛnwoaze na yɛahola yɛayɛ mɔɔ le kpalɛ la, eza ninyɛne bie mɔ maa ɔyɛ se kɛ yɛbabɛlɛ yɛ nwo aze. Wɔ “mekɛ mɔɔ li awieleɛ” ɛhye anu, yɛ nee menli mɔɔ bɛle “angomedi, ezukoa nwo anyebolo, anwomemaazo, adubɛnwo” nee “menli mɔɔ ɛngomo bɛ nwo zo” la a de a. (2 Tim. 3:1-3) Kɛ Nyamenle azonvolɛ la yɛze kɛ subane ɛhye mɔ ɛnle kpalɛ, noko ɔyɛ a yɛte nganeɛ kɛ ninyɛne ɛlɛkɔ boɛ amaa menli ɛhye mɔ yɛɛ bɛ nye die wɔ ɛbɛlabɔlɛ nu. (Edw. 37:1; 73:3) Bie a awie babiza kɛ: ‘Asoo nvasoɛ wɔ zo kɛ mebava awie mɔ ngyianlɛdeɛ mealimoa ɔ? Saa ‘meyɛ me nwo kɛ kakula’ a, menli babu me ɔ?’ (Luku 9:48) Saa yɛmaa ewiade ne angomedi subane ne nyia yɛ nwo zo tumi a, ɔbazɛkye agɔnwolɛvalɛ kpalɛ mɔɔ yɛlɛ ye wɔ asafo ne anu la nee yɛ Kilisiene nzonlɛyɛlɛ ne. Noko saa yɛsukoa neazo kpalɛ mɔɔ Baebolo nu menli yɛle la a, ɔbaboa yɛ.

2. Kɛzi Nyamenle nɔhalɛ azonvolɛ neazo ne mɔ bahola aboa yɛ ɛ?

2 Saa yɛkulo kɛ yɛdi nɔhavoma neazo ne anzi a, ɔwɔ kɛ yɛsukoa bɛ nyɛleɛ ne nee mɔɔ vi nu rale la. Kɛ ɔyɛle mɔɔ bɛyɛle Nyamenle agɔnwo mɔ, bɛnyianle ɔ nyunlu ɛlolɛ na bɛholale bɛyɛle ye ɛhulolɛdeɛ ɛ? Ninyɛne ɛhye mɔ mɔɔ yɛbazukoa la bamaa yɛ diedi nu amia.

SUNSUM NU ALEƐ​—ƆNLE EDWƐKƐ ALA

3, 4. (a) Nienwu a yɛnyia sunsum nu ngilehilelɛ yɛfi a? (b) Kɛmɔti a yɛkola yɛka kɛ sunsum nu aleɛ ɛnle ndelebɛbo mɔɔ yɛbanyia ye la ala ɛ?

3 Yɛnyia folɛdulɛ nee ndetelɛ kpalɛ yɛfi Baebolo ne, yɛ mbuluku ne mɔ, yɛ wɛbsaete ne, JW Broadcasting nee yɛ ayia ne mɔ anu. Noko, Gyisɛse edwɛkɛ mɔɔ wɔ Dwɔn 4:34 la maa yɛnwu kɛ sunsum nu aleɛ mɔɔ yɛnyia la ɛnle ndelebɛbo mɔɔ yɛbanyia ye la ala. Duzu bieko a anwo hyia a? Gyisɛse hanle kɛ: “Me aleɛ a le kɛ mebayɛ ahenle mɔɔ zoanle me la ɛhulolɛdeɛ na meawie ye gyima ne.”

4 Wɔ Gyisɛse afoa nu, ɛnee Nyamenle adehilelɛ mɔɔ ɔbali zo la boka sunsum nu aleɛ ne anwo. Kɛzi ɛhye le kɛ aleɛ ɛ? Kɛ mɔɔ yɛdi aleɛ kpalɛ a, ɔmaa yɛ sonlabaka ne nyi kɛnlɛma la, zɔhane ala a saa yɛyɛ Nyamenle ɛhulolɛdeɛ a, yɛ nye die na yɛnyia diedi kpole a. Kɛ neazo la, asoo ɛhɔle daselɛlilɛ ayia wɔ mekɛ mɔɔ wɔvɛ, noko ɛkakpɔne daselɛlilɛ la, ɛnee ɛ nye ɛlie na wɔ ahonle ɛdɔ wɔ azule nu ɔ?

5. Saa ɛyɛ nrɛlɛbɛvolɛ a, nvasoɛ boni a ɛbanyia a?

5 Saa yɛfa Baebolo nu folɛdulɛ yɛyɛ gyima a, ɔkile kɛ yɛze nrɛlɛbɛ. (Edw. 107:43) Nvasoɛ kpole wɔ zo kɛ yɛbanwu nrɛlɛbɛ. “Debie biala mɔɔ sonla nye die nwolɛ la nee ye ɛnzɛ. . . . Ɔle ngoane baka ɔmaa bɛdabɛ mɔɔ bɛsɔ nu boɛ la; bɛdabɛ mɔɔ bɛsɔ nu boɛ la di fɛlɛko.” (Mrɛ. 3:13-18) Gyisɛse hanle kɛ: “Saa bɛze ninyɛne ɛhye mɔ na bɛyɛ a, bɛ nye balie.” (Dwɔn 13:17) Ɛnee saa ɛdoavolɛ ne mɔ kɔ zo di Gyisɛse ngilehilelɛ zo a, bɛ nye balie dahuu. Tɛ kenle ko zɔhane ala a bɛlile ye ngilehilelɛ nee ye neazo ne anzi a. Ɔyɛle bɛ subane.

6. Duzu ati a ɔhyia kɛ yɛfa mɔɔ yɛsukoa la yɛyɛ gyima dahuu a?

6 Ɔwɔ kɛ yɛbɔ mɔdenle yɛfa mɔɔ yɛze kɛ ɔle nɔhalɛ la yɛyɛ gyima dahuu. Kɛ neazo la, fitanli lɛ adwinli mbulalɛ nee ninyɛne mɔɔ ɔfa ɔyɛ gyima yɛɛ akee ɔlɛ ye gyima ne anwo adwenle. Noko saa yeanva ninyɛne ɛhye mɔ yeanli gyima kpalɛ a, nvasoɛ ɛnrɛra zo. Saa yeva ɛvolɛ dɔɔnwo yeyɛ fita gyima ne a, ɔwɔ kɛ ɔtoa zo amaa yeanyia anwubielɛ dɔɔnwo na yeahola yeayɛ gyima ne kpalɛ. Zɔhane ala a bie a alimoa ne ɛ nye liele, ɔluakɛ ɛvale mɔɔ ɛgengale ye wɔ Baebolo ne anu la ɛyɛle gyima. Noko, saa yɛbɛlɛ yɛ nwo aze yɛdi Gyihova adehilelɛ zo dahuu a, yɛ nye balie dahuu.

7. Amaa yɛanwu nrɛlɛbɛ la, duzu a ɔwɔ kɛ yɛyɛ ye wɔ mɔɔ yɛsukoa yɛfi Baebolo ne anu la anwo a?

7 Bɛmaa yɛzuzu tɛnlabelɛ bie mɔ mɔɔ bahola azɔ yɛ mɛlɛbɛnwoaze anlea nee kɛzi nɔhavoma mɔɔ dɛnlanle aze tete ne la holale lile tɛnlabelɛ zɛhae mɔ anwo gyima kɛnlɛma la anwo. Amaa yɛ nwo ayɛ se wɔ sunsum nu la, saa yɛkenga edwɛkɛ bie yɛwie a, ɛnee yɛtɛwiele. Ɔti, ɔwɔ kɛ yɛdwenle edwɛkɛ ɛhye mɔ anwo na yɛfa yɛyɛ gyima wɔ yɛ ɛbɛlabɔlɛ nu.

BU MENLI KƆSƆƆTI KƐ BƐSƐ

8, 9. Duzu a edwɛkɛ mɔɔ wɔ Gyima ne 14:8-15 la maa yɛnwu ye wɔ ɛzoanvolɛ Pɔɔlo mɛlɛbɛnwoaze ne anwo ɛ? (Nea mɔlebɛbo nvoninli ne.)

8 Nyamenle kulo kɛ “ɔdie menli kɔsɔɔti na bɛnyia nɔhalɛ ne anwo nɔhalɛ ndelebɛbo.” (1 Tim. 2:4) Kɛzi ɛbu menli ngakyile mɔɔ bɔ zo mɔɔ bɛbanwu nɔhalɛ ne la ɛ? Ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hanle edwɛkɛ ne hilele menli mɔɔ ze Nyamenle anwo debie dɛba la wɔ nyianu azua ne mɔ anu, noko tɛ Dwuuma ala a ɔhɔle bɛ ɛkɛ a. Kɛzi menli mɔɔ sonle nyamenle gyɛne yɛle bɛ nyɛleɛ wɔ edwɛkɛ ne anwo la zɔle ye mɛlɛbɛnwoaze nleanle.

9 Kɛ neazo la, wɔ Pɔɔlo edwɛkpatɛlɛvolɛ gyima mɔɔ limoa la anu, Laekewoneama bule Pɔɔlo nee Baanabase kɛ bɛ adalɛ nyamenle Ziyɛse nee Hɛmɛse a bɛzia bɛwo bɛ la. Ɛhye maanle Pɔɔlo nee Baanabase nyianle ɛhulolɛ kɛ bɛbalie nganvolɛ ɔ? Asoo bɛdele nganeɛ kɛ ɛhye le tɛnlabelɛ kpalɛ fi dwazotia mɔɔ bɛyiale ye wɔ azua nwiɔ mɔɔ bɛlimoa bɛhɔle zo la anwo ɔ? Asoo bɛ adwenle yɛle bɛ kɛ duma mɔɔ bɛbalie la bamaa menli dɔɔnwo ade edwɛkpa ne ɔ? Kyɛkyɛ! Ɛkɛ ne ala bɛtetele bɛ adɛladeɛ mɔɔ bɛwula la anu, bɛhonle bɛtiale menli dɔɔnwo ne na bɛdeanle nu kɛ: “Kɛmɔti a bɛlɛyɛ ninyɛne ɛhye mɔ ɛ? Yɛdayɛ noko yɛle menli kɛ bɛdabɛ la.”​—Gyi. 14:8-15.

10. Mɔɔ Pɔɔlo nee Baanabase hanle kɛ Laekewoneama le kɛ bɛdabɛ la, ɛnee duzu a bɛkile a?

10 Mɔɔ Pɔɔlo nee Baanabase hanle kɛ Laekewoneama le kɛ bɛdabɛ la, ɛnee bɛngile kɛ bɛ ɛzonlenlɛ ne le kɛ zɔhane awozonle ɛzonlenlɛma ne ɛdeɛ ne la. Ɛnee bɛnle edwɛkpatɛvolɛma mɔɔ sunsum ne ɛkpa bɛ ɔ? (Gyi. 13:2) Asoo bɛtɛfale sunsum nwuanzanwuanza ne bɛtɛkpokpale bɛ yɛɛ bɛnlɛ anyelazo kɛnlɛma ɔ? Ɛhɛe, noko Pɔɔlo nee Baanabase nwunle kɛ saa Laekewoneama ne diele edwɛkpa ne a, anrɛɛ bɛdabɛ noko bɛbahola bɛanyia nyilalɛ zɔhane bie.

11. Kɛzi yɛbahola yɛazukoa Pɔɔlo mɛlɛbɛnwoaze ne wɔ daselɛlilɛ nu ɛ?

11 Kɛzi yɛbahola yɛazukoa Pɔɔlo mɛlɛbɛnwoaze ne ɛ? Mɔɔ limoa, ɔwɔ kɛ yɛkpo kɛ yɛbalie ninyɛne mɔɔ Gyihova moalɛ zo yɛhola yɛyɛ la anwo nganvolɛ. Ɔwɔ kɛ yɛ nuhua ko biala biza ɔ nwo kɛ: ‘Kɛzi mebu menli mɔɔ meka edwɛkɛ ne mekile bɛ la ɛ? Asoo mekulo menli bie mɔ edwɛkɛ metɛla bie mɔ kɛ mɔɔ ɔde wɔ me kpalɛ ne azo la ɔ?’ Ɔyɛ anyelielɛ kɛ Gyihova Alasevolɛ mɔɔ wɔ ewiade amuala ɛlɛbɔ mɔdenle anleɛnlea bɛ azɛlɛsinli ne anu kɛ saa bɛbanwu awie mɔɔ badie bɛ edwɛkpa ne a. Ɔdwu mekɛ ne bie a, ɔbahyia kɛ yɛsukoa bɛdabɛ mɔɔ menli ɛmbu bɛ la aneɛ nee bɛ amaamuo. Ɔnle kɛ Alasevolɛ mɔɔ bɛlɛbɔ mɔdenle baboa menli ɛhye mɔ la te nganeɛ kɛ bɛ nwo hyia tɛla bɛ. Emomu, ɔwɔ kɛ bɛbɔ mɔdenle kɛ bɛbanwu awie biala kpalɛ amaa Belemgbunlililɛ edwɛkɛ ne aha bɛ ahonle.

BƆ AWIE MƆ ALUMA WƆ WƆ ASƆNEYƐLƐ NU

12. Kɛzi Ɛpafelase hilele kɛ ɔdwenle awie mɔ anwo ɛ?

12 Adenle bieko mɔɔ yɛbalua zo yɛahile kɛ yɛlɛbɛlɛ yɛ nwo aze yɛali Baebolo nu folɛdulɛ zɔhane azo la a le kɛ yɛbayɛ asɔne yɛamaa bɛdabɛ mɔɔ “bɛnyia diedi mɔɔ sonle bolɛ kɛ yɛ ɛdeɛ ne la.” (2 Pita 1:1) Ɛpafelase yɛle zɔ. Baebolo ne bɔ ye duma fane nsa pɛ wɔ ngɛlata mɔɔ sunsum ne maanle Pɔɔlo hɛlɛle la anu. Mɔɔ bɛhyele Pɔɔlo wɔ Wulomu la, ɔhɛlɛle Kilisienema mɔɔ bɛde Kɔlɔsae la kɛ, ɛnee Ɛpafelase ‘dahuu yɛ asɔne ɛsesebɛ maa bɛ.’ (Kɔl. 4:12) Ɛnee Ɛpafelase ze mediema ne mɔ kpalɛ yɛɛ ɔdwenle bɛ nwo kpole. Pɔɔlo mɔɔ ɛnee ‘ɔ nee ye la efiade’ la ammaa yeambu ɔ nye yeangua awie mɔ sunsum nu ngyianlɛ zo. (Fae. 23) Ɔyɛle nwolɛ debie. Asoo ɛhye ɛngile kɛ ɔdwenle awie mɔ anwo ɔ? Saa yɛyɛ asɔne yɛmaa yɛ mediema mɔɔ yɛ nee bɛ sonle Gyihova la a ɔboa kpalɛ, titili saa yɛbɔ bɛ aluma wɔ yɛ asɔneyɛlɛ nu a.​—2 Kɔl. 1:11; Gye. 5:16.

13. Kɛzi ɛbahola wɔazukoa Ɛpafelase neazo ne wɔ wɔ asɔneyɛlɛ nu ɛ?

13 Suzu menli mɔɔ ɛbahola wɔabɔ bɛ aluma wɔ wɔ asɔneyɛlɛ nu la anwo. Mediema dɔɔnwo ɛlɛyɛ asɔne amaa bɛ asafo ne anu amra yɛɛ bɛ mbusuafoɔ mɔɔ ɛzonlelilɛ kpole la bɛ nwo zo anzɛɛ ɔwɔ kɛ bɛsi kpɔkɛ mɔɔ anwo hyia anzɛɛ bɛlɛyia sɔnea la, kɛ mɔɔ Ɛpafelase yɛle la. Mediema dɔɔnwo yɛ asɔne maa bɛdabɛ mɔɔ bɛ aluma wɔ jw.org edwɛkɛ mɔɔ se “Jehovah’s Witnesses Imprisoned for Their Faith” azo la. (Nea NEWSROOM > LEGAL DEVELOPMENTS abo.) Bieko, ɔwɔ kɛ yɛkakye bɛdabɛ mɔɔ bɛ alɔvolɛ ɛwu, bɛdabɛ mɔɔ bɛnyia bɛ ti wɔ esiane nee konle mɔɔ ɛzi kenle nsa ye anu yɛɛ bɛdabɛ mɔɔ bɛlɛyia ezukoa nwo ngyegyelɛ kenle nsa ye la wɔ yɛ asɔneyɛlɛ nu. Ɔda ali kɛ mediema dɔɔnwo wɔ ɛkɛ mɔɔ yɛ asɔneyɛlɛ baboa bɛ a. Saa yɛyɛ asɔne yɛmaa menli ɛhye mɔ a, ɛnee yɛlɛkile kɛ yɛndwenle yɛ ngome yɛ boɛyɛlɛ nwo na awie mɔ ɛdeɛ noko. (Fel. 2:4) Gyihova tie asɔneyɛlɛ zɛhae mɔ.

“YƐ YE NDƐ TIE EDWƐKƐ”

14. Kɛzi Gyihova yɛ neazo kpalɛ wɔ edwɛkɛ ɛdielɛ nu ɛ?

14 Adenle bieko mɔɔ yɛbalua zo yɛahile kɛ yɛbɛlɛ yɛ nwo aze la a le kɛ yɛbadie awie mɔ. Gyemise 1:19 ka kɛ, ɔwɔ kɛ ‘yɛyɛ ye ndɛ yɛtie edwɛkɛ.’ Gyihova mumua ne yɛ neazo kpalɛ wɔ ɛhye anu. (Mɔl. 18:32; Dwɔh. 10:14) Fa mɔɔ yɛbahola yɛazukoa yɛavi edwɛkɛ mɔɔ wɔ Adendulɛ 32:11-14 la kɛ neazo. (Kenga.) Ɛnee Gyihova ɛngyia Mosisi nzuzulɛ nwo, noko ɔmaanle ɔlale ye nganeɛdelɛ ali. Nwane a banyia mekɛ adie awie mɔɔ fo wɔ ye nzuzulɛ nu la folɛdulɛ na yeava yeayɛ gyima a? Noko Gyihova nyia abotane tie alesama mɔɔ fa diedi fɛlɛ ye la.

15. Kɛzi yɛbahola yɛazukoa Gyihova wɔ awie mɔ mɔɔ yɛbali bɛ eni la anu ɛ?

15 Ɔwɔ kɛ yɛ nuhua ko biala biza ɔ nwo kɛ: ‘Saa Gyihova kola bɛlɛ ɔ nwo aze tie menli le kɛ Ebileham, Relahyɛle, Mosisi, Dwɔhyua, Manowa, Yilaegya nee Hɛzikaya a, asoo ɔnrɛyɛ kpalɛ kɛ mebali me mediema kɔsɔɔti eni, meabu bɛ, meadie bɛ nzuzulɛ mgbalɛ ne mɔ na meava meayɛ gyima ɔ? Awie wɔ me asafo ne anzɛɛ abusua ne anu mɔɔ ɔwɔ kɛ menyia mekɛ metie ye ɔ? Duzu a ɔwɔ kɛ meyɛ ye wɔ nwo a? Duzu a mebayɛ ye wɔ nwo a?’​—Mɔl. 30:6; Man. 13:9; 1 Arl. 17:22; 2 Ek. 30:20.

‘BIE A GYIHOVA BANWU KƐZI MEYƐ ANWUNVƆNE LA’

Devidi hanle kɛ: “Bɛgyakyi ye!” Ɛdawɔ a, anrɛɛ duzu a ɛbayɛ a? (Nea ɛdendɛkpunli 16, 17)

16. Mɔɔ Hyemɛyae hanle Belemgbunli Devidi ɛya la, duzu a ɔyɛle a?

16 Mɛlɛbɛnwoaze eza boa maa yɛkomo yɛ nwo zo wɔ mekɛ mɔɔ bɛha yɛ ɛya la. (Ɛfɛ. 4:2) Ɛhye anwo neazo kɛnlɛma wɔ 2 Samoɛle 16:5-13. (Kenga.) Hyemɛyae mɔɔ le Belemgbunli Sɔɔlo busuanli la bɔle Devidi nee ye azonvolɛ ne mɔ aholoba, eza ɔkpale bɛ awolɛ. Devidi anyɛ nwolɛ ɛhwee ɔnva nwo kɛ ɛnee ɔlɛ tumi ɔyɛ zɔ la. Kɛ ɔyɛle mɔɔ Devidi holale ziele ɔ nwo dii ɛ? Edwɛndolɛ mɔɔ tɔ zo nsa mɔɔ yɛbazuzu nwo la bamaa yɛanwu mualɛ ne.

17. Duzu a maanle Devidi ziele ɔ nwo dii a, na kɛzi yɛbahola yɛazukoa ye ɛ?

17 Edwɛndolɛ 3 needwɛkɛtile maa yɛnwu ye kɛ mekɛ mɔɔ Devidi “[ɛlɛnriandi] ɔ ra Abesalɛm la” yɛɛ ɔhyehyɛle a. Mɔɔ Devidi kɛlɛ ngyɛnu 1 nee 2 la, ɛnee ye adwenle wɔ edwɛkɛ mɔɔ wɔ 2 Samoɛle tile 16 la azo. Akee wɔ Edwɛndolɛ 3:4, Devidi vale anwodozo hanle kɛ: “Metea kpole mefɛlɛ [Gyihova], na ɔdie me zo wɔ ye boka nwuanzanwuanza ne azo.” Saa yɛlɛyia ngyegyelɛ a, yɛdayɛ noko yɛbahola yɛayɛ asɔne. Gyihova babua yɛ asɔneyɛlɛ ne ɔlua ye sunsum nwuanzanwuanza ne mɔɔ ɔbaboa yɛ yeamaa yɛagyinla ɔ nloa la azo. Ɛkakye tɛnlabelɛ bie mɔɔ ɛnee ɔwɔ kɛ ɛkomo ɛ nwo zo anzɛɛ ɛda fakyɛ ali wɔ nu, ɔnva nwo kɛ ɛlɛ adenle ɛfa ɛya la ɔ? Asoo ɛlɛ anwodozo kɛ Gyihova nwu ngyegyelɛ mɔɔ ɛyia la na ɔbayila wɔ ɔ?

NRƐLƐBƐ A NWOLƐ HYIA KPALƐ A

18. Saa yɛfa Baebolo nu folɛdulɛ yɛyɛ gyima dahuu a, kɛzi ɔbaboa yɛ ɛ?

18 Saa yɛyɛ mɔɔ yɛze kɛ ɔle kpalɛ la a, ɔmaa yɛnyia nyilalɛ dɔɔnwo. Ɔnyɛ nwanwane kɛ Mrɛlɛbulɛ 4:7, NW ka kɛ, “nrɛlɛbɛ a nwolɛ hyia kpalɛ a”! Ɔnva nwo kɛ ndelebɛbo a maa yɛnwu nrɛlɛbɛ la, kpɔkɛ kpalɛ mɔɔ yɛbazi la a anwo hyia a, tɛ edwɛkɛ ne mɔɔ yɛbanwu ye la ala. Ngyigyilira bɔbɔ ze nrɛlɛbɛ. Bɛnze ninyɛne dɔɔnwo, noko bɛkpondɛ bɛ aleɛ wɔ wawaa nu. (Mrɛ. 30:24, 25) Kelaese mɔɔ le “Nyamenle nrɛlɛbɛ ne” la dahuu yɛ ninyɛne mɔɔ sɔ ɔ Ze ne anye la. (1 Kɔl. 1:24; Dwɔn 8:29) Nyamenle ze ngakyile mɔɔ wɔ kpɔkɛ kpalɛ mɔɔ yɛbazi nee nwolɛ gyima mɔɔ yɛbayɛ la anu. Na ɔyila bɛdabɛ mɔɔ bɛbɛlɛ bɛ nwo aze bɛyɛ mɔɔ bɛze kɛ ɔle kpalɛ dahuu la. (Kenga Mateyu 7:21-23.) Ɔti, bɔ mɔdenle kɛ ɛbamaa asafo ne ayɛ ɛleka mɔɔ awie biala kola fi mɛlɛbɛnwoaze nu sonle Gyihova la. Ɔhyia mekɛ nee abotane na yɛahola yɛava mɔɔ yɛze kɛ ɔle nɔhalɛ la yɛayɛ gyima, noko ɛhye kile kɛ yɛbɛlɛ yɛ nwo aze na ɔbamaa yɛ nye alie ɛnɛ nee dahuu.