Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

EDWƐKƐ 36

EDWƐNE 89 Tie, Di Zo, Na Nyia Nyilalɛ

“Bɛli Edwɛkɛ Ne Azo”

“Bɛli Edwɛkɛ Ne Azo”

“Bɛli edwɛkɛ ne azo, bɛmmatie ala.”GYE. 1:22.

BODANE

Edwɛkɛ ɛhye baboa yɛ yeamaa yɛanyia ɛhulolɛ kpole kɛ yɛbagenga Nyamenle Edwɛkɛ ne kenle ko biala, yɛadwenledwenle nwo na yɛava mɔɔ yɛbazukoa la yɛabɔ yɛ ɛbɛla.

1-2. Duzu a maa Nyamenle azonvolɛ anye die a? (Gyemise 1:​22-25)

 GYIHOVA nee ye kulovolɛ Ralɛ ne kulo kɛ yɛ nye die. Edwɛne 119:2 kɛlɛvolɛ ne hanle kɛ: “Anyelielɛ a le bɛdabɛ mɔɔ bɛdi ye ngakyelɛ ne mɔ azo, na bɛfa bɛ ahonle muala bɛkpondɛ ye la.” Gyisɛse noko hanle kɛ: “Anyelielɛ a le bɛdabɛ mɔɔ bɛtie Nyamenle edwɛkɛ ne na bɛdi zo la!”—Luku 11:28.

2 Kɛ Gyihova azonvolɛ la, yɛ nye die. Duzu ati ɔ? Ninyɛne mɔɔ maa yɛ nye die la zonle, noko nuhua mɔɔ hyia kpalɛ la a le kɛ yɛta yɛkenga Nyamenle Edwɛkɛ ne yɛɛ yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛbava mɔɔ yɛsukoa la yɛabɔ yɛ ɛbɛla.Kenga Gyemise 1:​22-25.

3. Saa yɛfa mɔɔ yɛkenga wɔ Nyamenle Edwɛkɛ ne anu la yɛbɔ yɛ ɛbɛla a, kɛzi ɔboa yɛ ɛ?

3 Saa ‘yɛdi edwɛkɛ ne azo’ a, ɔboa yɛ wɔ ndenle dɔɔnwo azo. Yɛze kɛ ɛhye a le debie titili mɔɔ yɛyɛ a yɛbazɔ Gyihova anye a. Na saa yɛnwu kɛ yɛlɛyɛ mɔɔ sɔ ɔ nye la a ɔmaa yɛ nye die. (Nol. 12:13) Saa yɛfa mɔɔ yɛkenga wɔ Nyamenle Edwɛkɛ ne anu la yɛdi gyima dahuu a, ɔmaa yɛnyia abusua asetɛnla mɔɔ yɛ anyelielɛ na yɛ nee yɛ mediema diedima nyia agɔnwolɛvalɛ kpalɛ. Yɛdie yɛdi kɛ zɔhane a ɔde wɔ wɔ afoa nu a. Eza ɔmmaa yɛnyia ngyegyelɛ mɔɔ to bɛdabɛ mɔɔ bɛnli Gyihova mɛla zo la bie. Zɔhane a Belemgbunli Devidi hanle a. Mɔɔ ɔhanle Gyihova mɛla, ye adehilelɛ yɛɛ ye ndɛnebualɛ ne mɔ anwo edwɛkɛ wɔ edwɛne bie anu ɔwiele la, ɔdwulale ye kɛ: “Zolɛlilɛ maa bɛnyia ahatualɛ kpole.”—Edw. 19:​7-11.

4. Duzu ati a ɔnla aze kɛ yɛbali Nyamenle Edwɛkɛ ne azo a?

4 Tɛ dahuu a ɔla aze kɛ yɛbali Nyamenle Edwɛkɛ ne azo a. Yɛnlɛ alagye fee, noko ɔwɔ kɛ yɛfa yɛ mekɛ ne bie yɛsukoa Baebolo ne amaa yɛade mɔɔ Gyihova kpondɛ kɛ yɛyɛ la abo. Ɔti maa yɛnlea nzuzulɛ bie mɔ mɔɔ baboa yɛ yeamaa yɛagenga ye dahuu la. Eza yɛbazuzu mɔɔ baboa yɛ yeamaa yɛadwenle mɔɔ yɛkenga la anwo na yɛanwu ndenle mɔɔ yɛbalua zo yɛava mɔɔ yɛsukoa la yɛabɔ yɛ ɛbɛla la anwo.

YE MEKƐ SIE AHANE KENGA NYAMENLE EDWƐKƐ NE

5. Ninyɛne boni mɔ a die yɛ mekɛ ne dɔɔnwo a?

5 Gyihova azonvolɛ dɔɔnwo ɛnlɛ alagye fee. Yɛfa yɛ mekɛ ne dɔɔnwo yɛyɛ ninyɛne ngakyile mɔɔ Baebolo ka kɛ yɛyɛ la. Kɛ neazo la, yɛ nuhua dɔɔnwo yɛ gyima amaa yɛanyia ezukoa yɛanlea yɛ nwo nee yɛ abusua ne. (1 Tim. 5:8) Kilisienema dɔɔnwo nea bɛ mbusuafoɔ mɔɔ ɛnde kpɔkɛ anzɛɛ bɛyɛ mrelera la. Yɛɛ ɔwɔ kɛ yɛ muala yɛnea yɛ nwo kpalɛ amaa yɛanyia kpɔkɛdelɛ kpalɛ, na yemɔ noko die mekɛ. Saa ɛye ninyɛne ɛhye mɔ ɛsie ahane a, eza yɛlɛ gyimalilɛ ngakyile wɔ asafo ne anu. Gyimalilɛ titili ko a le kɛ yɛbabɔ yɛ nwo mɔdenle wɔ edwɛkɛhanlɛ gyima ne anu. Kɛmɔ gyima ɛhye mɔ kɔsɔɔti gua ɛ nwo zo la ati, kɛ ɔkɛyɛ na wɔanyia mekɛ wɔagenga Baebolo ne dahuu, wɔadwenledwenle nwolɛ na wɔava mɔɔ ɔka la wɔabɔ wɔ ɛbɛla ɛ?

6. Kɛ ɔkɛyɛ na wɔamaa Baebolo ɛgengalɛ ayɛ debie mɔɔ anwo hyia wɔ ɛ? (Eza nea nvoninli ne.)

6 Baebolo ɛgengalɛ le “ninyɛne mɔɔ hyia kpalɛ” maa yɛdayɛ Kilisienema la anu ko, ɔti ɔwɔ kɛ yɛnea kɛ yɛbayɛ. (Fel. 1:10) Edwɛne ne mɔɔ limoa la hanle sonla mɔɔ anye die la anwo edwɛkɛ kɛ: “Ɔ nye die Gyihova mɛla ne anwo, na ɔkenga Ye mɛla ne na ɔdwenledwenle nwolɛ alehyenlɛ nee aledwolɛ.” (Edw. 1:​1, 2) Ɛhye kile kɛ, ɔwɔ kɛ yɛye mekɛ yɛsie ahane amaa yɛahola yɛayɛ ye zɔ. Mekɛ boni a ɔle kpalɛ kɛ yɛbagenga Baebolo ne a? Asolo kɛzi yɛ nuhua biala baye ɔ nloa la. Noko yɛbaha a, yemɔ a le mekɛ mɔɔ awie kpa a ɔbaboa ye yeamaa yeahola yeagenga Baebolo ne dahuu la. Adiema nrenyia bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Victor la hanle kɛ: “Me nye die nwo kɛ mebagenga Baebolo ne nwonlomɔ. Mele awie mɔɔ mengulo kɛ mendwazo ndɛ nwonlomɔ bɔbɔ ɛdeɛ, noko menwu kɛ ɔdwu nwonlomɔ nu a ninyɛne dɔɔnwo ɛndwehwe me adwenle. Ninyɛne dɔɔnwo ɛnle me adwenle nu ɔti ɔmaa mekola mefa me adwenle mesie mɔɔ melɛkenga la azo.” Asoo zɔhane a ɛdawɔ noko ɛde ɔ? Biza ɛ nwo kɛ, ‘Mekɛ boni a ɔle kpalɛ ɔmaa me kɛ mebagenga Baebolo ne a?’

Mekɛ boni a ɔbaboa wɔ yeamaa wɔahola wɔagenga ye dahuu a? (Nea ɛdendɛkpunli 6)


DWENLE MƆƆ ƐKENGA LA ANWO

7-8. Duzu a ɔbamaa yeayɛ se kɛ yɛbanyia mɔɔ yɛkenga la azo nvasoɛ kpalɛ a? Yɛ nwolɛ ndonwo.

7 Nɔhalɛ ne a le kɛ, bie a yɛbayɛ ngyehyɛleɛ yɛagenga ninyɛne dɔɔnwo dahuu noko ɛhwee ɛnrɛha yɛ ti anu. Asoo yera ye ɛlɛ kɛ ɛgengale debie noko yeangyɛ biala ɛ rɛle vile mɔɔ ɛgengale la ɔ? Ɛhye bie ɛdo yɛ muala. Mɔɔ yɛ alɔbɔlɛ la a le kɛ ɛhye bie ala a bahola azi wɔ yɛ Baebolo ɛgengalɛ ne anu a. Bie a yɛva yɛyɛ yɛ bodane kɛ yɛbagenga adile dodo bie kenle ko biala. Ɔle debie kpalɛ bɔkɔɔ. Ɔwɔ kɛ yɛfa bodane yɛsiezie yɛ nye zo na yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛbadwu nwo. (1 Kɔl. 9:26) Noko akee amaa yɛanyia Baebolo ne azo nvasoɛ kpole la, tɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛyɛ la ala a le kɛ yɛbagenga. Baebolo ne ɛgengalɛ le ye mɔlebɛbo ala.

8 Maa yɛyɛ ndonwo bie: Mbaka hyia nzule amaa bɛayɛ kpalɛ. Noko saa ezule ne tɔ toɔdoa zo wɔ mekɛ ezinraa bie anu a, bie a azɛlɛ ne bazia. Saa ɔba ye zɔ a, azɛlɛ ne ɛnrɛnyia ezule ne mɔɔ ɛdɔ kpole zɔhane la azo nvasoɛ. Ɔhyia mekɛ na azɛlɛ ne ameme ezule ne mɔɔ ɛdɔ la na yeahola yeaboa mbaka yeamaa bɛayɛ boɛ. Zɔhane ala a saa yɛlɛkenga Baebolo ne a ɔnle kɛ yɛfa yɛnriandi a, kile kɛ ɔnle kɛ yɛkenga ye ndɛndɛ mɔɔ yɛngola yɛndwenle nwo na yɛahakye na yɛava yɛali gyima a.—Gye. 1:24.

Kɛ mɔɔ ɔdie mekɛ na azɛlɛ ne ahola ameme ezule mɔɔ ɛdɔ la na yeahola yeaboa mbaka la, yɛdayɛ noko yɛhyia mekɛ amaa yɛadwenledwenle mɔɔ yɛkenga wɔ Nyamenle Edwɛkɛ ne anu la anwo na yɛava yɛali gyima (Nea ɛdendɛkpunli 8)


9. Saa yeyɛ yɛ subane kɛ yɛfa yɛ Baebolo ɛgengalɛ ne yɛnriandi a, duzu a ɔwɔ kɛ yɛyɛ a?

9 Asoo wɔyɛ ye nzonlɛ kɛ ɔdwu mekɛ ne bie a ɛfa wɔ Baebolo ɛgengalɛ ne ɛnriandi ɔ? Duzu a ɔwɔ kɛ ɛyɛ a? To ɛ rɛle aze kenga. Bɔ mɔdenle kɛ ɛbadwenledwenle mɔɔ ɛlɛkenga anzɛɛ debie mɔɔ bɔ zo mɔɔ wɔgenga la anwo. Ɔnle kɛ ɛhye yɛ debie ɛsesebɛ biala. Ɛbahola wɔazi kpɔkɛ kɛ ɛbamaa mekɛ mɔɔ ɛfa ɛkenga Baebolo ne la awa ekyii amaa wɔahola wɔava mekɛ ne bie wɔadwenledwenle mɔɔ ɛlɛkenga la anwo. Anzɛɛ bie a ɛbakpa kɛ ɛbagenga ngyehyɛnu ekyi bie ala na wɔava mekɛ mɔɔ ɛha la wɔadwenledwenle mɔɔ ɛgengale la anwo. Victor mɔɔ yɛhanle ɔ nwo edwɛkɛ la hanle kɛ: “Mengenga ninyɛne dɔɔnwo, bie a mekenga tile ko ala. Na kɛmɔ mekenga ye nwonlomɔ nu la ati, ɔmaa mekola medwenledwenle mɔɔ megenga la anwo wɔ kenle ne anu amuala.” Ɔnva nwo dodo mɔɔ ɛbagenga la, mɔɔ hyia la a le kɛ ɛbado ɛ rɛle aze wɔagenga amaa wɔahola wɔadwenledwenle mɔɔ ɛlɛkenga la anwo na wɔanyia zolɛ nvasoɛ kpole.—Edw. 119:97; nea ɛlɛka, “ Kpuya Mɔɔ Ɔwɔ Kɛ Ɛsuzu Nwo La.”

10. Yɛ kɛzi ɛbahola wɔava mɔɔ ɛlɛsukoa la wɔali gyima la anwo neazo. (1 Tɛsalonaekama 5:​17, 18)

10 Ɔnva nwo mekɛ mɔɔ ɛkenga Baebolo ne nee mekɛ tendenle mɔɔ ɛfa ɛkenga la, nea kɛ ɛbakpondɛ ndenle wɔalua zo wɔava mɔɔ ɛkenga la wɔali gyima. Saa ɛlɛkenga Nyamenle Edwɛkɛ ne foa bie a, biza ɛ nwo kɛ, ‘Kɛzi mebahola meava edwɛkɛ ɛhye meali gyima ɛnɛ anzɛɛ kenle bie ɛ?’ Kɛ neazo la, fa ye kɛ wɔgenga 1 Tɛsalonaekama 5:​17, 18. (Kenga.) Akee ɛbahola wɔagyinla na wɔadwenle fane dodo mɔɔ ɛyɛ asɔne nee kɛzi ɛyɛ ye la anwo. Eza ɛbahola wɔadwenle ninyɛne mɔɔ ɛkulo kɛ ɛkile nwolɛ anyezɔlɛ la anwo. Bie a wɔzi kpɔkɛ kɛ ɛbayɛ Gyihova mo wɔ ninyɛne nsa fɔɔnwo bie anwo. Saa ɛfa mitini ekyii zɛhae bɔbɔ ɛdwenle mɔɔ wɔzukoa la anwo a, ɛbayɛ awie mɔɔ ɛtie Nyamenle Edwɛkɛ ne na ɛdi zo a. Saa ɛkenga Baebolo ne foa gyɛne kenle ko biala na ɛdwenledwenle nwo wɔ adenle zɛhae azo a, nea kɛzi ɛbanyia zolɛ nvasoɛ a! Ɛhɛe, ɛbanyia anyuhɔlɛ kɛ awie mɔɔ ɛdi Nyamenle Edwɛkɛ ne azo a. Na saa ɔzɔho kɛ ninyɛne mɔɔ ɔwɔ kɛ ɛyɛ nzenzaleɛ wɔ nu la zonle ɛ?

KPA BODANE MƆƆ ƐBAHOLA WƆADWU NWO LA

11. Duzu ati a bie a ɛbade nganeɛ kɛ nzenzaleɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ ɛyɛ la zonle somaa a? Maa neazo.

11 Saa ɛkenga Baebolo ne na ɛdwenle kɛzi ɛbava wɔali gyima la anwo a, bie a ɛbade nganeɛ kɛ nzenzaleɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ ɛyɛ la zonle somaa. Kɛ neazo la, fa ye kɛ ɛnɛ wɔ Baebolo ɛgengalɛ ne ɛlɛtu wɔ folɛ kɛ ɛmmanea sonla nyunlu. (Gye. 2:​1-8) Wɔnwu ye kɛ ɛbahola wɔanyia anyuhɔlɛ wɔ kɛzi ɛ nee awie mɔ di la anu, ɔti ɛzile kpɔkɛ kɛ ɛbayɛ nzenzaleɛ. Wɔyɛ deɛ kpalɛ! Akee aleɛ hyenle la ɛgengale edwɛkɛ bie mɔɔ ɔlɛmaa wɔanwu kɛ ɔwɔ kɛ ɛnea wɔ ɛdendɛlɛ boɛ la. (Gye. 3:​1-12) Ɛnwunle kɛ ɔyɛ a wɔ ɛdendɛlɛ ɛnyɛ fɛ. Ɔti ɛbɔle kpɔkɛ kɛ ɛbamaa wɔ ɛdendɛlɛ ayɛ fɛ na yeamaa anwosesebɛ. Ye kenle nsa ne azo ɛnee wɔ Baebolo ɛgengalɛ ne ɛlɛbɔ wɔ kɔkɔ kɛ ɛmmafa ewiade ne agɔnwolɛ. (Gye. 4:​4-12) Na ɛyɛle ye nzonlɛ kɛ ɔwɔ kɛ ɛnea boɛ wɔ ninyɛne mɔɔ ɛfa ɛdielie ɛ nye la anwo. Ɔkadwu kenle nna ne azo la, bie a akee ɛbade nganeɛ kɛ nzenzaleɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ ɛyɛ la zonle somaa.

12. Saa wɔ Baebolo ɛgengalɛ ne maa ɛnwu kɛ ɔwɔ kɛ ɛyɛ nzenzaleɛ a, duzu ati a ɔnle kɛ ɛmaa ɛ sa nu to a? (Eza nea ɔbodwɛkɛ ne.)

12 Saa ɔhyia kɛ ɛyɛ nzenzaleɛ dɔɔnwo anzɛɛ ɛnyia anyuhɔlɛ a, mmamaa ɛ sa nu to. Ɛhye le daselɛ mɔɔ kile kɛ ɛbɛlɛ ɛ nwo aze yɛɛ ɛlɛ adwenle kpalɛ a. Awie mɔɔ bɛlɛ ɔ nwo aze na ɔka nɔhalɛ la ɛlɛkenga Ngɛlɛlera ne a, ɔnea kɛ ɔbanwu ninyɛne mɔɔ ɔhyia kɛ ɔnyia anyuhɔlɛ wɔ nu la. a Eza kakye kɛ “subane fofolɛ ne” mɔɔ yɛbawula la ɛnle kenle ko debie. (Kɔl. 3:10; fa toto “is being made new” study note ne anwo.) Duzu a baboa wɔ yeamaa wɔahɔ zo wɔali Nyamenle Edwɛkɛ ne azo a?

13. Kɛ ɔkɛyɛ na wɔakpa bodane dodo mɔɔ ɛbahola wɔadwu nwo la ɛ? (Eza nea nvoninli ne.)

13 Kɛ anrɛɛ ɛbabɔ mɔdenle kɛ ɛbava debie biala mɔɔ wɔgenga la wɔali gyima ɛkɛ ne ala la, kpa bodane dodo mɔɔ ɛbahola wɔadwu nwo la. (Mrɛ. 11:2) Sɔ ɛhye nea: Kɛlɛ ninyɛne mɔɔ ɔwɔ kɛ ɛdi nwolɛ gyima la na akee kpa nuhua ko anzɛɛ nwiɔ dimoa di nwolɛ gyima; gyakyi mɔɔ ɛha la maa mekɛ fofolɛ. Nienwu a ɛbabɔ ɔ bo a?

Kɛ anrɛɛ ɛbabɔ mɔdenle kɛ ɛbava debie biala mɔɔ wɔgenga la wɔali gyima ɛkɛ ne ala la, duzu ati a ɛmkpa bodane dodo mɔɔ ɛbahola wɔadwu nwo la a? Bie a ɛbakpa ko anzɛɛ nwiɔ (Nea ɛdendɛkpunli 13-14)


14. Bodane boni mɔ a ɛbahola wɔava wɔabɔ ɔ bo a?

14 Ɛbahola wɔava bodane mɔɔ ɔnrɛyɛ se kɛ ɛbadwu nwo la wɔabɔ ɔ bo. Anzɛɛ ɛbahola wɔali debie mɔɔ ɔhyia kpalɛ kɛ ɛnyia anyuhɔlɛ wɔ nu la anwo gyima. Saa ɛsi mɔɔ ɛkulo kɛ ɛdi nwolɛ gyima la anwo kpɔkɛ ɛwie a, akee yɛ neɛnleanu wɔ yɛ mbuluku ne mɔ anu, bie a wɔ Watch Tower Publications Index anzɛɛ Gyihova Alasevolɛ Neɛnleanu Buluku ne anu. Yɛ wɔ bodane ne anwo asɔne, sɛlɛ Gyihova kɛ ɔmaa ‘ɛnyia ɛhulolɛ ne yɛɛ anwosesebɛ ne na ɛhola ɛyɛ.’ (Fel. 2:13) Akee kɔ zo fa mɔɔ wɔzukoa la bɔ wɔ ɛbɛla. Saa ɛdwu wɔ bodane mɔɔ limoa la anwo a, bie a ɔbamaa wɔanyia ɛhulolɛ kɛ ɛbali fofolɛ nwo gyima. Nɔhalɛ nu, saa ɛnwu kɛ wɔhola wɔyɛ nzenzaleɛ bie anzɛɛ wɔnyia anyuhɔlɛ wɔ Kilisiene subane bie anu a, bie a ɔnrɛyɛ se ɔnrɛmaa wɔ kɛ ɛbayɛ nzenzaleɛ wɔ ninyɛne gyɛne nu.

MAA NYAMENLE EDWƐKƐ NE ‘ƐYƐ GYIMA WƆ WƆ NU’

15. Kɛzi Gyihova azonvolɛ le ngakyile fi menli dɔɔnwo mɔɔ kenga Baebolo ne la anwo ɛ? (1 Tɛsalonaekama 2:13)

15 Menli bie mɔ se bɛgenga Baebolo ne fane dɔɔnwo. Noko asoo amgba bɛdie mɔɔ Baebolo ne ka la bɛdi? Asoo bɛva bɛli gyima anzɛɛ bɛmaa yehakyi bɛ ɛbɛlabɔlɛ? Kyɛkyɛ. Menli dɔɔnwo ɛnli mɔɔ Baebolo ne ka la azo. Noko Gyihova azonvolɛ le ngakyile! Yɛle kɛ alimoa Kilisienema la, yɛdie Baebolo ne kɛ ɔle “Nyamenle edwɛkɛ kɛ mɔɔ ɔde ye nɔhalɛ nu ala la.” Eza yɛbɔ mɔdenle yɛmaa ɔda ali kɛ ɔlɛyɛ gyima wɔ yɛ ɛbɛlabɔlɛ nu.—Kenga 1 Tɛsalonaekama 2:13.

16. Duzu a baboa yɛ yeamaa yɛali Edwɛkɛ ne azo a?

16 Tɛ dahuu a ɔla aze kɛ yɛbagenga Nyamenle Edwɛkɛ ne na yɛali zo a. Bie a ɔnla aze kɛ yɛbanyia mekɛ yɛagenga. Anzɛɛ yɛbagenga ye ndɛndɛ mɔɔ bie ɛnrɛha yɛ ti anu a. Anzɛɛ bie a yɛbade nganeɛ kɛ anyuhɔlɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛnyia la zonle somaa. Kɛzi wɔ ngyegyelɛ ne de biala la, ɔnyɛ ɛzulolɛ biala. Ɔlua Gyihova moalɛ zo, ɛbahola wɔali zolɛ konim. Maa yɛbɔ kpɔkɛ kɛ yɛbamaa yeaboa yɛ amaa yɛandie ye mgbane ala yɛammaa yɛ rɛle anvi, emomu yɛali Edwɛkɛ ne azo. Nɔhalɛ ne a le kɛ, saa yɛkenga Nyamenle Edwɛkɛ ne na yɛfa yɛbɔ yɛ ɛbɛla a, yɛ nye balie kpalɛ.—Gye. 1:25.

EDWƐNE 94 Yɛ Nye Sɔ Nyamenle Edwɛkɛ Ne