Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Bɛmmamaa Bɛsɛkye “Bɛ Adwenle” Ndɛndɛ!

Bɛmmamaa Bɛsɛkye “Bɛ Adwenle” Ndɛndɛ!

‘Mediema, mesɛlɛ bɛ, bɛmmamaa bɛsɛkye bɛ adwenle ndɛndɛ.’ —2 TƐS. 2:1, 2.

1, 2. Duzu ati a mɛlɛbɛla ɛbu zɛhae ɛ, na ndenle boni a bɛdua zo a? (Nea mɔlebɛbo nvoninli ne.)

MƐLƐBƐLA, ndunlumi nee adalɛ ɛbu ewiade. Ɔnle kɛ ɛhye si yɛ nwo. Baebolo ne ka ye wienyi kɛ Seetan Abɔnsam ɛbe kpalɛ wɔ adalɛbɔlɛ nu, na ɔdaye a ɔsie ewiade ye a. (1 Tem. 2:14; 1 Dwɔn 5:19) Yɛlɛbikye ɛtane ewiade ɛhye awieleɛ yemɔti Seetan ɛva ɛya kpole ɔboalekɛ ɔze kɛ “ye mekɛ ɛha ekyi bie ala.” (Yek. 12:12) Ɛhye ati, ɔwɔ kɛ yɛnwu kɛ Abɔnsam bamaa babɛlɛbɛla menli dɔɔnwo, titile menli mɔɔ di boa nɔhalɛ ɛzonlenlɛ la.

2 Ɔdwu mekɛ ne bie a, adwelie kɛlɛvoma ka Gyihova azonvolɛ anwo edwɛkɛ mɔɔ ɔnle nɔhalɛ. Bɛdua adwelie ngɛlata, tɛlevihyɛne nee Intanɛte zo bɛtɛlɛ adalɛ edwɛkɛ mɔɔ bɛka la anu. Ɛhye ɛmaa bie mɔ ɛyɛ koasea ɛlie edwɛkɛ ɛhye mɔ ɛli.

3. Duzu a bahola aboa yɛ yeamaa yɛabɔ adalɛ edwɛkɛ yɛagua a?

3 Yɛ ti ɛyɛ boɛ kɛ yɛlɛ Nyamenle Edwɛkɛ ne mɔɔ “ɔle kpalɛ ɔmaa . . . folɛdulɛ” la, amaa yɛahola yɛabɔ adalɛ edwɛkɛ ɛhye mɔ mɔɔ ɔvi yɛ kpɔvolɛ ne la yɛagua. (2 Tem. 3:16) Nvasoɛ kpole wɔ zo kɛ bɛmaa yɛnwu ye wɔ Pɔɔlo ngɛlata ne mɔ anu kɛ bɛbɛlɛbɛlale ɛvoya ne mɔɔ lumua la anu Keleseɛnema mɔɔ ɛnee wɔ Tɛsalonaeka la bie mɔ bɛmanle bɛliele adalɛ edwɛkɛ bɛlile la. Ɔdule bɛ folɛ kɛ ‘bɛmmamaa bɛsɛkye bɛ adwenle ndɛndɛ.’ (2 Tɛs. 2:1, 2) Duzu a yɛkola yɛsukoa yɛfi Pɔɔlo ɛlɔlɛ folɛdulɛ ne anu a, na kɛzi ɔfane yɛ nwo ɛ?

KƆKƆBƆLƐ MƆƆ ƆLE YE MEKƐ NU ƐDEƐ

4. Kɛzi bɛbɔle Keleseɛnema mɔɔ ɛnee wɔ Tɛsalonaeka la kɔkɔ wɔ ‘Gyihova kenle’ ne mɔɔ ɛlɛba la anwo ɛ, na kɛzi bɛbɔ yɛ kɔkɔ ɛ?

4 Pɔɔlo hanle ‘Gyihova kenle’ ne mɔɔ ɛlɛba la anwo edwɛkɛ wɔ ye kɛlata ne mɔɔ ɔlumuale ɔhɛlɛle Tɛsalonaekama asafo ne la anu. Ɛnee ɔngulo kɛ ɔ mediema ne mɔ ka awozinli nu mɔɔ bɛtɛsieziele bɛ nwo a. Emomu, ɔdule bɛ folɛ kɛ bɛle “wienyi nu menli,” yemɔti ‘bɛmaa bɛ nye ɛgyinla zolɛ na bɛyɛ bɛ  nye gyɛlɛmgbɛɛnye.’ (Bɛgenga 1 Tɛsalonaekama 5:1-6.) Ɛnɛ, yɛlɛkendɛ Babelɔn Kpole ne, adalɛ ɛzonlenlɛ maanle ne ɛzɛkyelɛ. Ɛhye a bayɛ Gyihova kenle kpole ne mɔlebɛbo a. Yɛ nye sɔ ye kpalɛ kɛ yɛde kɛzi Gyihova ɛlɛdi ye bodane nwo gyima abo kpalɛ la. Bieko, ɔlua asafo ne azo, yɛ sa ka ngakyelɛ mɔɔ bamaa yɛayɛ yɛ nye gyɛlɛmgbɛɛnye wɔ ye mekɛ nloa dahuu. Saa yɛtie kɔkɔbɔlɛ ɛhye mɔ boɛ a, ɔbamaa kpɔkɛ mɔɔ yɛzi kɛ ‘yɛfa yɛ adwenle yɛayɛ gyima yɛava sunsum nu ɛzonlenlɛ kpalɛ’ yɛamaa Nyamenle la anu amia.—Wulo. 12:1.

Pɔɔlo hɛlɛle ngɛlata mɔɔ vale kɔkɔbɔlɛ mɔɔ ɔle ye mekɛ nu ɛdeɛ manle Keleseɛnema la (Nea ɛdendɛkpunli 4, 5)

5, 6. (a) Duzu a Pɔɔlo hanle nwolɛ edwɛkɛ wɔ ye kɛlata ne mɔɔ ɔtɔ zo nwiɔ mɔɔ ɔhɛlɛle Tɛsalonaekama la anu a? (b) Duzu a Nyamenle balua Gyisɛse anwo zo yeayɛ ye kenlensa ye ala a, na edwɛkɛ boni mɔ a ɔwɔ kɛ yɛbiza yɛ nwo a?

5 Mekɛ mɔɔ Pɔɔlo vale ye kɛlata ne mɔɔ ɔlumua la ɔhɔmanle Keleseɛnema mɔɔ ɛnee wɔ Tɛsalonaeka la, yeangyɛ yɛɛ ɔvale mɔɔ ɔtɔ zo nwiɔ la ɔhɔmanle bɛ a. Ɔhanle ndɛnebualɛ ne mɔɔ Awulae Gyisɛse bava ara “bɛdabɛ mɔɔ bɛnze Nyamenle, nee bɛdabɛ mɔɔ bɛnli Edwɛkpa ne” azo la anwo edwɛkɛ wɔ ye kɛlata ɛhye anu. (2 Tɛs. 1:6-8) Yɛnwu ye wɔ kɛlata zɔhane ati 2 kɛ menli mɔɔ ɛnee wɔ zɔhane asafo ne anu la bie mɔ lile “nyane” anzɛɛ ahonle dule wɔ Gyihova kenle ne anwo na bɛzuzule kɛ ye ɛralɛ ne ɛdwu. (Bɛgenga 2 Tɛsalonaekama 2:1, 2.) Ɛnee ndelebɛbo ekyi bie ala a alumua Keleseɛnema lɛ ye wɔ Gyihova bodane ne mɔ anwo gyimalilɛ nu a. Nzinlii Pɔɔlo bɔbɔ hanle ye wɔ ngapezo nwo kɛ: “Yɛ nwoma mɔɔ yɛze nee yɛ Nyamenle anloa azo ɛdendɛlɛ le afoa afoa. Na saa nuhua ne mɔɔ di munli la ba a, ɔbaminliminli ninyɛne mɔɔ le afoa afoa la abo zo.” (1 Kɔl. 13:9, 10) Noko ɛnee kɔkɔbɔlɛ mɔɔ sunsum ne manle Pɔɔlo, ɛzoanvolɛ Pita, nee mediema nɔhavoma gyɛne mɔɔ bɛkpokpa bɛ vale manle wɔ zɔhane mekɛ ne la baboa bɛ na bɛamkpo aze wɔ diedi ne anu.

6 Amaa bɛadenrɛ bɛ nzuzulɛ la, sunsum ne manle Pɔɔlo hilehilele nu kɛ “amumuyɛnli” ne bara kolaa na Gyihova kenle ne ara. * Yemɔ anzi, wɔ mekɛ kpalɛ nu, Awulae Gyisɛse bazɛkye bɛdabɛ  mɔɔ bɛbɛlɛbɛla bɛ la amuala “bɔkɔɔ.” Ɛzoanvolɛ ne hilele deɛmɔti ndɛnebualɛ ɛhye bara bɛ nwo zo la anu kɛ: “Bɛangulo nɔhalɛ ne.” (2 Tɛs. 2:3, 8-10) Ɔwɔ kɛ yɛbiza yɛ nwo kɛ: ‘Kɛzi mekulo nɔhalɛ ne ɛ? Asoo me ndelebɛbo wɔ nɔhalɛ ne anwo le ye mekɛ nu ɛdeɛ kɛmɔ bɛhilehile nu wɔ magazine ɛhye nee Baebolo nwo mbuluku nu bɛhile Nyamenle menli mɔɔ bɛwɔ asafo ne mɔ anu wɔ ewiade amuala la ɔ?’

FA AGƆNWOLƐ NRƐLƐBƐ NU

7, 8. (a) Esiane mɔɔ ɛnee wɔ ɛkɛ maa alumua Keleseɛnema la bie a le boni? (b) Duzu a le esiane titile maa Keleseɛnema ɛnɛ a?

7 Tɛ kpɔkyevolɛma nee bɛ ngilehilelɛ ne angome a le esiane maa Keleseɛnema a. Pɔɔlo hɛlɛle Temɔte kɛ: “Ezukoa nwo anyebolo le munzule muala abo ndinli.” Ɛzoanvolɛ ne hanle kɛ: “Bie mɔ anye ɛbolo ye ɛkpondɛlɛ somaa yemaa bɛvi diedi ne anwo mɔɔ akee nyane ala a bɛdi a.” (1 Tem. 6:10) “Sonla su ne gyima mɔɔ di la” noko le esiane.—Gal. 5:19-21.

8 Pɔɔlo bɔle Tɛsalonaekama kɔkɔ ɛsesebɛ wɔ bɛdabɛ mɔɔ ɔvɛlɛle bɛ “ɛzoanvolɛma alane” la anwo. Ɔhanle kɛ menli ɛhye mɔ bie baha “edwɛkɛ adalɛ ahwe diedima ne bie mɔ ahɔli bɛ nzi.” (2 Kɔl. 11:4, 13; Gyi. 20:30) Nzinlii Gyisɛse hanvole Ɛfɛsɛse asafo ne ɔluakɛ bɛanlie “amumuyɛma.” Ɛfɛsɛsema ‘zɔle bɛdabɛ mɔɔ bɛse bɛle ɛzoanvolɛma la bie mɔ nleanle’ na bɛnwunle kɛ bɛle alane. (Yek. 2:2) Pɔɔlo dule Tɛsalonaekama folɛ wɔ ye kɛlata ne mɔɔ ɔtɔ zo nwiɔ la anu kɛ: “Mediema, yɛlua Awulae Gyisɛse Kelaese duma nu, yɛka yɛahile bɛ kɛ bɛhwe bɛ nwo bɛvi mediema mɔɔ [luolua nu basabasa] na bɛngulo kɛ bɛdi folɛ mɔɔ yɛdule bɛ la azo la anwo.” Akee ɔhanle Keleseɛnema mɔɔ “ɛngulo kɛ [bɛyɛ] gyima la” anwo edwɛkɛ. (2 Tɛs. 3:6, 10) Yemɔti, saa ɛnee ɔwɔ kɛ bɛtwe bɛ nwo bɛfi mediema mɔɔ luolua nu basabasa la anwo a, ɛnee kɛzi ɔwɔ kɛ bɛyɛ bɛdabɛ mɔɔ bɛlɛkpɔkye la ɛ! Nɔhalɛ nu, ɛnee ɔwɔ kɛ bɛtwe bɛ nwo bɛfi menli zɛhae mɔ anwo wɔ tete ne na zɔhane ala a ɔde ye ɛnɛ noko a.—Mrɛ. 13:20.

9. Saa awie bɔ ɔ ti anu ka edwɛkɛ anzɛɛ ɔsu kpolera kyengye a, duzu ati a ɔwɔ kɛ yɛnea boɛ wɔ ɔ nwo ɛ?

9 Yɛlɛbikye amaneɛnwunlɛ kpole ne nee ɛtane ewiade ɛhye awieleɛ yemɔti kɔkɔbɔlɛ zɔhane mɔɔ sunsum ne manle bɛvale bɛmanle wɔ ɛvoya ne mɔɔ lumua anu la anwo hyia kpalɛ ɛnɛ. Yɛngulo kɛ Gyihova ɛlolɛ ne mɔɔ yɛ sa ɛha ye la “yɛ mgbane” na dahuu ngoane nwo ɛwɔkɛ mɔɔ yɛbanyia ye wɔ anwuma anzɛɛ azɛlɛ ye azo la bɔ yɛ. (2 Kɔl. 6:1) Saa awie mɔɔ ba debiezukoalɛ la bɔ ɔ ti anu ka edwɛkɛ anzɛɛ ɔsu kpolera kyengye a, ɔwɔ kɛ yɛnea yɛ nwo boɛ wɔ ɔ nwo.—2 Tɛs. 3:13-15.

‘BƐZƆ NGILEHILELƐ NE ANU ƐSESEBƐ’

10. Ngilehilelɛ boni a bɛdule Tɛsalonaekama folɛ kɛ bɛzɔ nu ɛsesebɛ a?

10 Pɔɔlo dule ɔ mediema mɔɔ bɛwɔ Tɛsalonaeka la folɛ kɛ “bɛgyinla kpundii” na bɛzɔ mɔɔ bɛzukoa la anu ɛsesebɛ. (Bɛgenga 2 Tɛsalonaekama 2:15.) Duzu a le “nɔhalɛ” anzɛɛ ngilehilelɛ ne mɔɔ bɛzukoale la? Ɔda ali kɛ tɛ yemɔ a le adalɛ ɛzonlenlɛ nu ngilehilelɛ ne mɔɔ ɛnee bɛbu ye kɛ ɔsonle bolɛ kɛ Ngɛlɛlera ne anu edwɛkɛ ne la. Emomu, ɛnee Pɔɔlo ɛlɛka ngilehilelɛ ne mɔɔ ɔdaye nee awie mɔ nyianle ye vile Gyisɛse ɛkɛ nee mɔɔ Nyamenle manle ɛzoanvolɛma ne hɛlɛle mɔɔ ɔwɔ Ngɛlɛlera ne anu la anwo edwɛkɛ. Pɔɔlo hanvole ɔ mediema mɔɔ ɛnee wɔ Kɔlente asafo ne anu la, ɔluakɛ ɔhɛlɛle kɛ: “Mekanvo bɛ, ɔluakɛ dahuu bɛkakye me na bɛdi me ngilehilelɛ zo.” (1 Kɔl. 11:2) Ngilehilelɛ zɔhane  vi ɛleka kpalɛ na bɛkola bɛfa bɛ nwo bɛto zo.

11. Ndenle boni mɔ azo a bɛkola bɛdua bɛbɛlɛbɛla bie mɔ a?

11 Mekɛ mɔɔ Pɔɔlo kɛlɛ Hibuluma ne la, ɔhanle ndenle nwiɔ mɔɔ saa Keleseɛnenli dua zo a ɔbaminli ye diedi na ɔnrɛhola nɔhalɛ di la anwo edwɛkɛ. (Bɛgenga Hibuluma 2:1; 3:12.) Ɔhanle kɛzi yɛbahola ‘yɛaminli’ anzɛɛ ‘yɛade yɛ nwo’ la anwo edwɛkɛ. Saa ɛlɛne bavi azule nloa a, ɔdwu mekɛ ne bie a bɛnnwu nu. Ɔfi azule ne anloa ngyikyi ngyikyi na ɔkɔ moa. Noko, saa awie kulo kɛ ɔtu ye ɛlɛne a, ɔdaye mumua ne ɔpia ye ɔfi azule ne anloa. Ndenle nwiɔ ɛhye mɔ anu biala kilehile kɛzi bie mɔ maa bɛbɛlɛbɛla bɛ na bɛ diedi mɔɔ bɛlɛ ye wɔ nɔhalɛ ne anu anloa ka aze la anu.

12. Ninyɛne mɔɔ bɛyɛ ye ɛnɛ la boni a saa yɛdi bɛ nzi a bɛbahola bɛazɛkye yɛ sunsum nu gyinlabelɛ a?

12 Ɔbayɛ kɛ ɛhye bie a dole Tɛsalonaekama la. Na ɛnɛ noko ɛ? Ninyɛne mɔɔ sɛkye mekɛ la ɛbu. Nea dɔnehwele dodo mɔɔ menli fa tɛnla Intanɛte nwo, bɛfa bɛkenga nrɛlaleɛ na bɛbua, bɛfa bɛdi nwɔhoa anzɛɛ bɛtie nwolɛ edwɛkɛ la. Nyɛleɛ ɛhye mɔ anu biala bahola ahwehwe Keleseɛnenli adwenle yeamaa ye mɔdenlebɔlɛ aha aze. Duzu a kola fi nu ba a? Ɔkola ɔka ye asɔneyɛlɛ, Nyamenle Edwɛkɛ ne ɛzukoalɛ, debiezukoalɛ nee daselɛlilɛ ɛhɔlɛ. Kɛ ɔkɛyɛ na bɛanzɛkye yɛ adwenle ndɛndɛ ɛ?

BƆ Ɛ NWO BANE NA BƐANZƐKYE WƆ ADWENLE

13. Kɛmɔ bɛhanle bɛdole ɛkɛ la, nyɛleɛ boni a menli dɔɔnwo bala ye ali a, na kɛ ɔkɛyɛ na yɛ diedi ne anwo amba edwɛkɛ ɛ?

13 Debie ko mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛyɛ la a le kɛ yɛbahakye mekɛ mɔɔ yɛwɔ nu la nee kɛzi menli mɔɔ ɛnlie ɛnli kɛ yɛwɔ “mekɛ mɔɔ li awieleɛ” anu mɔɔ yɛ nee bɛ bɛadu bɛagyegye yɛ la. Ɛzoanvolɛ Pita hɛlɛle mekɛ ɛhye anwo edwɛkɛ kɛ: “Amgbuzilɛma bie mɔɔ di bɛ atiakunluwɔzo nzi la badwazo na bɛarazi bɛ amgbu. Bɛbagolo bɛ nwo, na bɛabiza kɛ, ‘Se ɔbɔle ɛwɔkɛ kɛ ɔbara, na ɔwɔ nienwu? Sumunli mɔmoane mɔɔ yɛ nlenya mɔ wule la, kɛ debie biala de, ɔvi aloamɔleɛ la yɛɛ ɔde a.’” (2 Pita 3:3, 4) Nyamenle Edwɛkɛ ne mɔɔ yɛbagenga na yɛazukoa ye dahuu la baboa yɛ yeamaa yɛava yɛ adwenle yɛazie mekɛ mɔɔ yɛwɔ nu la azo na yɛahakye ye dahuu kɛ yɛwɔ “mekɛ mɔɔ li awieleɛ la” anu. Menli mɔɔ bɛkpɔkye la rale la yehyɛ yɛɛ bɛtɛbɔ ɛkɛ. “Amumuyɛnli” ne tɛbɔ ɛkɛ yɛɛ ɔkɔ zo ɔdwazo ɔtia Nyamenle menli. Yemɔti, ɔwɔ kɛ yɛyɛ yɛ nye gyɛlɛmgbɛɛnye kpalɛ wɔ Gyihova kenle ne mɔɔ ɛbikye la anwo.—Zɛf. 1:7.

Anwoziezielɛ kpalɛ nee ɛzonlenlɛ gyima ne ɛmmaa bɛnzɛkye yɛ adwenle ndɛndɛ (Nea ɛdendɛkpunli 14, 15)

14. Kɛzi Nyamenle gyima ne mɔɔ yɛ nye bolo yɛyɛ la bɔ yɛ nwo bane ɛ?

14 Anwubielɛ ɛmaa yela ali kɛ saa yɛ nye bahola ala ɛkɛ na awie angola anzɛkye yɛ adwenle a, ɔwɔ kɛ yɛfa yɛ nwo yɛwula Belemgbunlililɛ edwɛkpa ne nolobɔlɛ ne anu dahuu. Zɔhane ati, mekɛ mɔɔ Kelaese Gyisɛse mɔɔ le asafo ne Ati zele menli mɔɔ li ɔ nzi la kɛ bɛmaa menli ɛrayɛ ye ɛdoavolɛma, na bɛhilehile bɛ bɛmaa bɛli ye ngilehilelɛ ne azo la, ɛnee ɔlɛtu bɛ folɛ mɔɔ ɔbabɔ bɛ nwo bane. (Mat. 28:19, 20) Saa yɛdi ye adehilelɛ zo a, ɔbamaa yɛayɛ wuluwulu wɔ edwɛkɛhanlɛ gyima ne anu. Asoo ɛkola ɛnwu ye kɛ yɛ mediema mɔɔ ɛnee wɔ Tɛsalonaeka la hanle edwɛkɛ ne na bɛhilehilele ɔluakɛ ɛnee ɔwɔ kɛ bɛyɛ la ati ɔ? Kakye edwɛkɛ mɔɔ Pɔɔlo hanle hilele bɛ la: “Bɛmmanua Sunsum Nwuanzanwuanza ne, bɛmmakpo Nyamenle nrɛlaleɛ kpalɛ biala.” (1 Tɛs. 5:19, 20) Ngapezo ne mɔ mɔɔ yɛsukoa na yɛka nwolɛ edwɛkɛ yɛkile awie mɔ la maa yɛ nye die kpalɛ!

15. Ninyɛne mɔɔ baboa yɛ la boni a yɛbahola yɛazuzu nwo wɔ yɛ abusua ɛzonlenlɛ bo a?

 15 Yemɔti, yɛkulo kɛ yɛboa yɛ mbusua yɛmaa bɛyɛ dɔɔnwo wɔ daselɛlilɛ gyima ne anu. Mediema dɔɔnwo ɛnwu kɛ adenle ko mɔɔ bɛbalua zo bɛayɛ ɛhye la a le kɛ bɛbaha ɛzonlenlɛ gyima ne anwo edwɛkɛ wɔ bɛ abusua ɛzonlenlɛ bo. Saa bɛsuzu kɛzi abusua ne anu amra bɛazia ahɔ anyelielɛma ɛkɛ la anwo a, ɔbaboa bɛ. Duzu a bɛbaha wɔ mekɛ mɔɔ bɛlɛyɛ sia kɔkpɔla la ɛ? Edwɛkɛ boni mɔ a menli mɔɔ yɛsia yɛkɔkpɔla bɛ la anye balie nwo a? Mekɛ boni a le kpalɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛsia yɛkɔ a? Menli dɔɔnwo noko fa mekɛ mɔɔ bɛfa bɛyɛ bɛ abusua ɛzonlenlɛ ne la bie suzu ninyɛne mɔɔ yɛsukoa ye wɔ asafo debiezukoalɛ bo la anwo amaa bɛanwu ninyɛne mɔɔ yɛbazukoa ye wɔ ɛkɛ la. Asoo wɔ abusua ne bahola ayɛ ninyɛne ɛhye mɔ? Mualɛ mɔɔ ɛbamaa la bamaa wɔ diedi ne anu amia na bɛanzɛkye wɔ adwenle. (Edw. 35:18) Nɔhalɛ nu, abusua ɛzonlenlɛ bahola abɔ ɛ nwo bane avi edwɛkɛ mɔɔ bɛbɔ bɛ ti anu bɛka nee adwenle nu keseeyɛlɛ nwo.

16. Anyelazo boni a boa Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la amaa bɛanzɛkye bɛ adwenle ɛ?

16 Saa yɛdwenle kɛzi Gyihova ɛyila ye menli wɔ ɛvolɛ dɔɔnwo anu yemaa bɛnyia Baebolo ngapezo nwo ndelebɛbo dɔɔnwo a, ɔmaa yɛnyia anwodozo kɛ yɛbanyia ahatualɛ mɔɔ yɛ anyelielɛ la kenlebie. Menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la anye la kɛ bɛ nee Kelaese bali tumi wɔ anwuma. Nea kɛzi anyelazo ɛhye baboa bɛ na bɛanzɛkye bɛ adwenle a! Yɛbahola yɛaha kɛ Pɔɔlo edwɛkɛ ɛhye mɔɔ ɔhɛlɛle Tɛsalonaekama la fane bɛ nwo: ‘Nyamenle kulo bɛ, yemɔti mediema, ɔwɔ kɛ dahuu yɛyɛ Nyamenle mo wɔ bɛ ti. Ɔluakɛ Nyamenle kpale nu yele bɛ wɔ bɛ diedi mɔɔ wɔ nɔhalɛ ne anu nee Sunsum ne tumi ne mɔɔ ɛyɛ bɛ Nyamenle menli mɔɔ anwo te la ati.’—2 Tɛs. 2:13.

17. Anwosesebɛmanlɛ boni a wɔ 2 Tɛsalonaekama 3:1-5 ne anu a?

17 Ɔwɔ kɛ bɛdabɛ mɔɔ bɛkpondɛ kɛ bɛnyia dahuu ngoane wɔ azɛlɛ ye azo la noko bɔ mɔdenle amaa bɛanzɛkye bɛ adwenle ndɛndɛ. Saa ɛlɛ anyelazo kɛ ɛbadɛnla azɛlɛ ye azo a, ɛnee maa anwosesebɛmanlɛ ne mɔɔ Pɔɔlo vile ɛlɔlɛ nu vale manle ɔ mediema mɔɔ bɛkpokpa bɛ wɔ Tɛsalonaeka la ɛdɛnla wɔ adwenle nu kpalɛ. (Bɛgenga 2 Tɛsalonaekama 3:1-5.) Ɔwɔ kɛ yɛ nuhua ko biala maa ɔ nye die zɔhane edwɛkɛ ne anwo kpalɛ. Ɛhɛe, ngɛlata ne mɔɔ bɛhɛlɛle Tɛsalonaekama la bɔ kɔkɔ ɛsesebɛ wɔ edwɛkɛ mɔɔ bɛbɔ bɛ ti anu bɛka la anwo. Kɛkala mɔɔ awieleɛ ne ɛbikye la, Keleseɛnema mɔɔ bɛwɔ ɛkɛ ɛnɛ la maa kɔkɔbɔlɛ ɛhye mɔ anwo kyia bɛ kpalɛ.

^ ɛden. 6 Saa yɛlɛkenga Gyima ne 20:29, 30 ne a, yɛbanwu kɛ Pɔɔlo hanle kɛ: “Menli vi bɛ avinli [Keleseɛnema asafo ne mɔ anu] badwazo araha edwɛkɛ adalɛ ahwe diedima ne bie mɔ ahɔli bɛ nzi.” Tetedwɛkɛ kile kɛ mekɛ bie dwule la ngakyile rale ɛsɔfoma ne nee asɔnema ne avinli. Ɔkadwu ɛvoya nsa Y.M. la, ɛnee “amumuyɛnli” ne ɛra, yemɔ a le ɛsɔfoma ekpunli ne mɔɔ wɔ Keleseɛnemaanle ne anu la.—Nea The Watchtower, February 1, 1990, mukelɛ 10-14.