Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Sukoa Ahenle Mɔɔ Bɔ Dahuu Ngoane Nwo Ɛwɔkɛ La

Sukoa Ahenle Mɔɔ Bɔ Dahuu Ngoane Nwo Ɛwɔkɛ La

“Bɛle Nyamenle amra mɔɔ ɔkulo bɛ a, yemɔti bɛbɔ mɔdenle kɛ bɛkɛyɛ kɛ ɔdaye ala la.”ƐFƐSƐSEMA 5:1.

1. Ahyɛlɛdeɛ boni a bahola aboa yɛ yeamaa yɛazukoa Gyihova a?

GYIHOVA bɔle yɛ wɔ adenle mɔɔ ɔmaa yɛkola yɛte kɛzi menli te nganeɛ la abo, saa bɔbɔ bɛ tɛnlabelɛ ne bie ɛtɛtole yɛ ɛlɛ a. (Kenga Ɛfɛsɛsema 5:1, 2.) Kɛzi subane ɛhye bahola amaa yɛazukoa Gyihova ɛ? Duzu ati a ɔwɔ kɛ yɛnea kɛzi yɛfa ahyɛlɛdeɛ ɛhye yɛdi gyima la boɛ ɛ?

2. Saa yɛlɛnwu amaneɛ a, kɛzi Gyihova te nganeɛ ɛ?

2 Gyihova ɛva kenle bie mɔɔ yɛ anyelielɛ mɔɔ amaneɛnwunlɛ ɛnle nu la ɛbɔ yɛ ɛwɔkɛ. Menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ nee ‘mboane gyɛne’ ne anye la kɛ bɛbanyia dahuu ngoane wɔ anwuma anzɛɛ azɛlɛ ye azo. (Dwɔn 10:16; 17:3; 1 Kɔlentema 15:53) Noko saa esiane bie to yɛ maa yɛnwu amaneɛ a, Gyihova te ɔ bo. Wɔ tete ne, mekɛ mɔɔ ɛnee Gyihova menli ɛlɛnwu amaneɛ wɔ Yigyibiti la, ɔyɛle ye nyane kpole. “Bɛ nyanelilɛ kɔsɔɔti yɛle ye nyanelilɛ.” (Ayezaya 63:9) Nzinlii mɔɔ ɛnee bɛlɛsi ɛzonlenlɛ sua ne bieko na bɛ agbɔvolɛ maanle bɛ ahonle dule la, ɛnee Gyihova te kɛzi bɛte nganeɛ la abo. Ɔzele bɛ kɛ: “Awie mɔɔ kɛva ɔ sa kɛha bɛ la ɛva [me] nye kuduarizi ne ɛwɔ baka zo.” (Zɛkalaya 2:8) Kɛmɔ ɛrɛladane kulo ɔ ra adɔma la, zɔhane ala a Gyihova kulo ye azonvolɛ na ɔkulo kɛ ɔboa bɛ a. (Ayezaya 49:15) Saa yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛbade awie mɔ nganeɛdelɛ bo na yɛfa ye kɛ yɛwɔ bɛ tɛnlabelɛ ne anu bie a, ɛnee yɛlɛsukoa Gyihova ɛlɔlɛ ne.Edwɛndolɛ 103:13, 14.

GYISƐSE ZUKOALE GYIHOVA ƐLƆLƐ NE

3. Kɛzi Gyisɛse dele nganeɛ maanle menli ɛ?

3 Gyisɛse dele menli nganeɛdelɛ bo, ɔnva nwo kɛ yeangɔ bɛ tɛnlabelɛ ne anu bie ɛlɛ la. Kɛ neazo la, ɛnee ɔze kɛ ɛbɛlabɔlɛ ne yɛ se maa menli dɔɔnwo. Ɛzonlenlɛ nu mgbanyima ne bɔle adalɛ hilele bɛ, na bɛhyehyɛle mɛla dɔɔnwo mɔɔ ɔnvi Nyamenle ɛkɛ la bɛmaanle bɛ. Ɛnee menli sulo mgbanyima ɛhye mɔ. (Mateyu 23:4; Maake 7:1-5; Dwɔn 7:13) Ɔwɔ nuhua kɛ ɛnee Gyisɛse ɛnzulo bɛ yɛɛ yeanlie bɛ adalɛbɔlɛ ne yeanli ɛdeɛ, noko ɛnee ɔte kɛzi menli ne te nganeɛ la abo. Kɛmɔ ɛnee bɛnnea bɛ boɛ la ati, ɔyɛle Gyisɛse nyane kpalɛ. Bɛgyakyile bɛ zɔhane ala, “kɛ mboane mɔɔ ɛnlɛ neavolɛ la.” (Mateyu 9:36) Gyisɛse zukoale vile ɔ Ze ɛkɛ kɛ ɔwɔ kɛ ɔkulo menli na ɔyɛ “dovolɛ nee anwunvɔnezelɛnli.”Edwɛndolɛ 103:8.

4. Mɔɔ Gyisɛse nwunle kɛ menli ɛlɛnwu amaneɛ la, nzɔne a ɔyɛle a?

4 Mekɛ mɔɔ Gyisɛse nwunle kɛ menli ɛlɛnwu amaneɛ la, bɛ nwo ɛlɔlɛ ti ɔboale bɛ. Ɛnee ɔle kɛ ɔ Ze ala la. Kɛ neazo la, kenle ko bie Gyisɛse ɛzoanvolɛma ne dule adenle hɔhanle edwɛkɛ ne wɔ ɛleka bie, na ɛvɛlɛ ti ɛnee ɔwɔ kɛ bɛnyia ɛleka mɔɔ ɔle koonwu la bɛkɔdie bɛ ɛnwomenle. Noko Gyisɛse nwunle kɛ menli dɔɔnwo bie ɛlɛkendɛ ye. Ɔnwunle kɛ bɛhyia ye moalɛ, yemɔti “ɔbɔle ɔ bo ɔhilehilele bɛ ninyɛne dɔɔnwo.”Maake 6:30, 31, 34.

KULO MENLI KƐ GYIHOVA LA

5, 6. Saa yɛkpondɛ kɛ yɛkulo menli kɛ Gyihova la a, nzɔne a ɔwɔ kɛ yɛyɛ a? Maa neazo. (Nea mɔlebɛbo nvoninli ne.)

5 Saa yɛkpondɛ kɛ yɛkulo menli kɛ Gyihova la a, duzu a ɔwɔ kɛ yɛyɛ a? Suzu adiema kpavolɛ bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Alan la edwɛkɛ ne anwo nea. Ɔlɛdwenle adiema nrenyia kpanyinli bie mɔɔ ɔngola tia kpalɛ yɛɛ eza ɔnnwu debie kpalɛ la anwo. Alan dwenlenle Gyisɛse edwɛkɛ ɛhye anwo: “Mɔɔ ɛkpondɛ kɛ awie mɔ yɛ maa wɔ la, yɛ zɔhane ala maa bɛdabɛ noko.” (Luku 6:31) Yemɔti ɔbizale ɔ nwo kɛ, ‘Nzɔne a mekpondɛ kɛ awie mɔ yɛ maa me a?’ Akee ɔbuale kɛ, ‘Mekpondɛ kɛ bɛ nee me bɔ bɔlo!’ Noko adiema kpanyinli ne ɛnrɛhola nriandi na yeabɔ bɔlo. Yemɔti ɔwɔ kɛ Alan biza ɔ nwo kɛ, ‘Saa medame a mele adiema kpanyinli ɛhye a, anrɛɛ nzɔne a mebahulo kɛ awie mɔ bayɛ amaa me a?’

6 Ɔnva nwo kɛ ɛnee Alan tɛde kpavolɛ la, ɔbɔle mɔdenle ɔdwenlenle kɛzi ɔle kpanyinli a anrɛɛ ɔbade nganeɛ la anwo. Ɔnyia mekɛ ɔmaa adiema kpanyinli ne na ɔtie edwɛkɛ biala mɔɔ ɔbaha la boɛ. Akee ɔranwunle kɛ ɔyɛ se ɔmaa adiema ne kɛ ɔbagenga Baebolo ne yɛɛ ɔngola tia kɔyɛ azua nu daselɛlilɛ. Alan nwunle kɛzi ɔbahola yeaboa adiema ne la na ɛnee ɔkulo kɛ ɔyɛ biala mɔɔ ɔbahola la ɔboa ye. Saa yɛte awie mɔ nganeɛdelɛ bo na yɛkile bɛ nwo ɛlɔlɛ a, yɛbayɛ kɛ Gyihova la.1 Kɔlentema 12:26.

Sukoa Gyihova atiakunlukɛnlɛma ne (Nea ɛdendɛkpunli 7)

7. Kɛzi yɛbahola yɛade yɛ mediema ngyegyelɛ bo ɛ?

7 Tɛ mekɛ ne amuala a ɔla aze kɛ yɛbade awie mɔ nganeɛdelɛ bo a, titili saa yɛtɛkɔle bɛ tɛnlabelɛ ne bie anu ɛlɛ a. Kɛ neazo la, bie a yɛ mediema dɔɔnwo ɛboda anzɛɛ bɛlɛnwu amaneɛ ɔlua anwodolɛ nee kpanyinliyɛlɛ ti. Bie mɔ noko ɛlɛnwu amaneɛ ɔlua adwenle nu ngyegyelɛ, adwenleadwenle anzɛɛ nyane mɔɔ bie a bɛhilele bɛ wɔ mekɛ bie anu la ati. Bie mɔ angomekye a ɛlɛtete bɛ mra a anzɛɛ bɛ abusua ne anu amra ɛnzonle Gyihova. Awie biala lɛ ngyegyelɛ, yɛɛ ngyegyelɛ ɛhye mɔ le ngakyile fi yɛ ɛdeɛ ne anwo. Noko yɛkpondɛ kɛ yɛkulo awie mɔ na yɛboa bɛ. Yemɔti nzɔne a yɛbahola yɛayɛ a? Bie a asolo moalɛ mɔɔ sonla ko biala hyia nwo a. Yemɔti saa yɛtie ahenle kpalɛ na yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛbade kɛzi ɔte nganeɛ la abo a, yɛbanwu adenle kpalɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛfa zo yɛboa ye a. Bie a yɛbahakye ye kɛzi Gyihova te nganeɛ wɔ ye ngyegyelɛ ne anwo la. Anzɛɛ bie a yɛbahola yɛaboa wɔ ndenle bie azo. Saa yɛyɛ ɛhye a, ɛnee yɛlɛsukoa Gyihova.Kenga Wulomuma 12:15; 1 Pita 3:8.

SUKOA GYIHOVA ATIAKUNLUKƐNLƐMA NE

8. Nzɔne a boale Gyisɛse ɔmaanle ɔyɛle atiakunlukɛnlɛma a?

8 Gyihova yɛ nyele maa awie biala. (Luku 6:35) Gyisɛse noko le kɛ ɔ Ze ala la. Nzɔne a boale Gyisɛse ɔmaanle ɔyɛle atiakunlukɛnlɛma ɔmaanle menli wɔ mekɛ mɔɔ ɔwɔ azɛlɛ ye azo la ɛ? Ɔdwenlenle kɛzi bɛbade nganeɛ wɔ mɔɔ ɔbaha nee mɔɔ ɔbayɛ anwo la anwo. Kɛ neazo la, raalɛ bie mɔɔ ɛyɛ ɛtane kpole la rale Gyisɛse anwo ɛkɛ. Ɔzunle kpole ɔmaanle ɔ nye monle guale Gyisɛse agyakɛ anwo. Gyisɛse nwunle kɛ yenlu ɔ nwo bɔkɔɔ wɔ ye ɛtane ne anwo. Ɔranwunle kɛ saa yeanla atiakunlukɛnlɛma ali yeangile ye a, akee ɔbagyegye ye kpole. Yemɔti ɔhanvole ye wɔ deɛ kpalɛ ɛhye mɔɔ ɔyɛle la anwo na ɔvale ye ɛtane ɔhyɛle ye. Eza Gyisɛse dendɛle kɛnlɛma hilele Falasiinli bie mɔɔ ɛnee ɔnlie mɔɔ Gyisɛse yɛle maanle raalɛ ɛhye ɔndo nu la.Luku 7:36-48.

Kolaa na yɛazi kpɔkɛ bie la, ɔwɔ kɛ yɛdwenle kɛzi ɔbaha yɛ anzɛɛ awie mɔ la anwo

9. Nzɔne a baboa yɛ yeamaa yɛayɛ atiakunlukɛnlɛma kɛ Gyihova la a? Maa neazo.

9 Kɛzi yɛbahola yɛazukoa Gyihova atiakunlukɛnlɛma ne ɛ? Ɔwɔ kɛ yɛdwenle kolaa na yɛaha edwɛkɛ bie anzɛɛ yɛayɛ nyɛleɛ bie amaa yɛamboda awie mɔ. Pɔɔlo hɛlɛle kɛ “ɔnle kɛ Awulae sonvolɛ biala di butule. Ɔwɔ kɛ ɔyɛ atiakunlukɛnlɛma ɔmaa awie biala.” (2 Temɔte 2:24) Kɛ neazo la, suzu kɛzi ɛbala atiakunlukɛnlɛma ali wɔ tɛnlabelɛ ɛhye mɔ anu la anwo: Saa wɔ gyimamenle ɛnyɛ ye gyima ne boɛ a, duzu a ɛbayɛ a? Saa adiema bie mɔɔ ɔrale debiezukoalɛ la ɛhyɛ la ba debiezukoalɛ a, nzɔne edwɛkɛ a ɛbaha a? Saa ɛlɛdi daselɛ na awie ka kɛ ɔnlɛ alagye fee a, kɛzi ɛbayɛ wɔ nyɛleɛ ɛ? Saa ɛ ye biza wɔ deɛmɔti wɔanga ngyehyɛleɛ bie mɔɔ ɛyɛle la anwo edwɛkɛ wɔangile ye la a, kɛzi ɛbadendɛ wɔahile ye ɛ? Ɔwɔ kɛ yɛdwenle kɛzi awie mɔ te nganeɛ nee kɛzi yɛ edwɛkɛ bahola aha bɛ la anwo. Yemɔ bamaa yɛanwu mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛka nee mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛyɛ amaa yɛayɛ atiakunlukɛnlɛma kɛ Gyihova la.Kenga Mrɛlɛbulɛ 15:28.

SUKOA GYIHOVA NRƐLƐBƐ NE

10, 11. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛazukoa Gyihova na yeanwu nrɛlɛbɛ ɛ? Maa neazo.

10 Gyihova ze nrɛlɛbɛ kpole kpalɛ, na ɔkola ɔnwu mɔɔ ɔbazi kenle bie la. Ɔnva nwo kɛ yɛngola yɛnnwu mɔɔ bazi kenle bie la, yɛdayɛ noko yɛbahola yɛanwu nrɛlɛbɛ. Adenle boni azo? Kolaa na yɛazi kpɔkɛ bie la, ɔwɔ kɛ yɛdwenle kɛzi ɔbaha yɛ anzɛɛ awie mɔ la anwo. Ɔnle kɛ yɛyɛ kɛ Yizilayɛma la. Bɛandwenle mɔɔ saa bɛyɛ Gyihova anwo anzosesebɛ a ɔbado bɛ la anwo. Yɛɛ bɛandwenle agɔnwolɛvalɛ mɔɔ bɛ nee ye lɛ nee ninyɛne mɔɔ yeyɛ yemaa bɛ la anwo. Kɛmɔ Mosisi nwunle ɛhye la ati, ɛnee ɔze kɛ Yizilayɛma bayɛ debie mɔɔ ɛnle kpalɛ la. Ɔhanle kɛ: “Yizilayɛma le menli mɔɔ ɛnde folɛ, bɛle menli mɔɔ ɛnlɛ ndelebɛbo fee. Saa bɛze nrɛlɛbɛ a anrɛɛ bɛkɛde ɛhye abo, anrɛɛ bɛbanwu mɔɔ nzinlii bazi bɛ nwo zo la.”Mɛla ne 31:29, 30; 32:28, 29.

11 Kɛ neazo la, saa ɛ nee awie mɔɔ asolo ye awodeɛ la ɛlɛtu kɛ ɛgya ye a, kakye kɛ saa ɛnyia awie anwo ɛhulolɛ a, ɔyɛ se kɛ ɛbahomo wɔ nganeɛdelɛ nee nla nwo atiakunluwɔzo zo. Yemɔti mmayɛ debie biala mɔɔ bazɛkye agɔnwolɛvalɛ kɛnlɛma mɔɔ ɛ nee Gyihova lɛ la! Emomu, nwu nrɛlɛbɛ na koati esiane. Tie Gyihova folɛdulɛ ɛhye mɔɔ nrɛlɛbɛ wɔ nu la: “Sonla mɔɔ anye gyi ɔ ti anwo la nwu munzule na ɔtwe ɔ nwo ɔfea, na mɔɔ ɛnlɛ adwenle la kɔtɔ nu na ɔnwu amaneɛ.”Mrɛlɛbulɛ 22:3.

NEA MƆƆ ƐDWENLE NWOLƐ LA BOƐ

12. Kɛzi ninyɛne mɔɔ yɛdwenle nwo la kola boda yɛ ɛ?

12 Nrɛlɛbɛvolɛ nea mɔɔ ɔdwenle nwolɛ la boɛ. Yɛ nzuzulɛ kola boa yɛ anzɛɛ boda yɛ kɛmɔ senle kola boa yɛ anzɛɛ boda yɛ la. Saa yɛnea senle boɛ a, yɛbahola yɛava yɛado aleɛ. Noko saa yɛannea ye boɛ a, ɔkola ɔyela yɛ sua na ɔku yɛ bɔbɔ. Zɔhane ala a ninyɛne mɔɔ yɛdwenle nwo la de a. Saa yɛdwenle ninyɛne mɔɔ yɛsukoa yɛfi Gyihova ɛkɛ la anwo a, ɔbaboa yɛ. Noko saa yɛkɔ zo yɛdwenledwenle nla nu ɛbɛlatane nee ninyɛndane nwo a, yɛ ti akunlu bara ninyɛne ɛhye mɔ azo kpalɛ na yeamaa yɛayɛ bie. Yemɔ bazɛkye yɛ nee Gyihova agɔnwolɛvalɛ ne.Kenga Gyemise 1:14, 15.

13. Nzɔne a Yive dwenlenle nwo a?

13 Yɛbahola yɛazukoa debie yɛavi raalɛ mɔɔ limoa, Yive, neazo ne anu. Gyihova hanle hilele Adam nee Yive kɛ bɛmmadi “kpalɛ nee ɛtane ɛnwunlɛ baka ne” bie. (Mɔlebɛbo 2:16, 17) Noko Seetan zele Yive kɛ: “Bɛnrɛwu. Nyamenle ze kɛ saa bɛdi baka ne ma ne bie a bɛ nye babuke na bɛayɛ kɛ ɔdaye Nyamenle la, na bɛanwu mɔɔ le kpalɛ, bɛanwu mɔɔ le ɛtane la.” Yive dwenlenle anyelielɛ mɔɔ saa ɔkola ɔsi ɔ ti anwo kpɔkɛ wɔ mɔɔ le kpalɛ nee mɔɔ le ɛtane la anwo a ɔbanyia ye la anwo. Ɔhɔle zo ɔdwenledwenlenle nwolɛ too na ɔnwunle “kɛ baka ne ma ne le kɛnlɛma, na bɛdi a ɔle kpalɛ.” Nzɔne a zile a? “Ɔdele bie ɔlile, na ɔdele bie ɔhɔmanle ɔ hu lile.” (Mɔlebɛbo 3:1-6) Ɛhye ati ‘ɛtane vale ewule rale, yɛɛ ewule dele kpondenle aleɛabo amra anwo zo.’ (Wulomuma 5:12) Ɛnee ɔnle kɛ Yive kɔ zo dwenle ɛtane nwo!

14. Nla nu ɛbɛlatane nwo kɔkɔ boni a Baebolo ne bɔ yɛ a?

14 Nɔhalɛ, Yive anva ɔ nwo anwula nla nu ɛbɛlatane nu. Noko Baebolo ne bɔ yɛ kɔkɔ kɛ ɔnle kɛ yɛdwenledwenle nla nu ɛbɛlatane nwo. Gyisɛse hanle kɛ: “Saa nrenya nea raalɛ maa ɔ nwo dɔ ye a ɛnee yeva ye wɔ ye ahonle nu.” (Mateyu 5:28) Eza Pɔɔlo bɔle yɛ kɔkɔ kɛ: “Bɛzi nwonane nu adwenle ɛvalɛ nee ye atiakunluwɔzo aze.”Wulomuma 13:14.

15. Anwonyia boni a ɔwɔ kɛ yɛfa yɛ adwenle yɛsie zo a, na duzu ati ɔ?

15 Eza Baebolo ne ka kɛ ɔwɔ kɛ yɛfa yɛ adwenle yɛsie kɛzi yɛbazɔ Gyihova anye la azo na ɔnle kɛ yɛfa yɛsie anwonyia ɛkpondɛlɛ zo. Saa awie le sukoavolɛ bɔbɔ a, ye ezukoa ne ɛnrɛhola ɛnrɛbɔ ɔ nwo bane bɔkɔɔ. (Mrɛlɛbulɛ 18:11) Gyisɛse hanle kɛ awie mɔɔ kuohua anwonyia maa ɔ nwo na ɔnva Gyihova ɔnlimoa ye ɛbɛlabɔlɛ nu la le koasea. ‘Ɔnle sukoavolɛ wɔ Nyamenle anyunlu.’ (Luku 12:16-21) Saa yɛkpondɛ yɛ ‘anwonyia yɛsie anwuma’ ɔlua ninyɛne mɔɔ Gyihova kulo mɔɔ yɛbayɛ la azo a, ɔ nye balie yɛɛ yɛdayɛ noko yɛ nye balie. (Mateyu 6:20; Mrɛlɛbulɛ 27:11) Gyihova mɔɔ yɛ nee ye banyia agɔnwolɛvalɛ kpalɛ la sonle bolɛ tɛla debie biala.

MMADWENLEDWENLE

16. Saa adwenleadwenle tɔ yɛ nwo a, nzɔne a baboa yɛ a?

16 Saa yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛnyia yɛ nwo wɔ ewiade ɛhye anu a, adwenleadwenle badɔ yɛ nwo. (Mateyu 6:19) Gyisɛse hanle kɛ ɔbayɛ se yeamaa menli mɔɔ dahuu dwenledwenle ezukoa nwo la kɛ bɛbava Nyamenle Belemgbunlililɛ ne bɛalimoa bɛ ɛbɛlabɔlɛ nu. (Mateyu 13:18, 19, 22) Menli bie mɔ noko dwenledwenle esiane mɔɔ bie a ɔbado bɛ la anwo dahuu. Noko saa yɛkɔ zo yɛdwenledwenle a, yɛ nwo bado yɛ anzɛɛ diedi mɔɔ yɛlɛ wɔ Gyihova anu la baha aze. Ɔwɔ kɛ yɛnyia anwodozo kɛ Gyihova baboa yɛ. Baebolo ne ka kɛ “adwenleadwenle maa sonla yɛ basaa, na edwɛkɛ kpalɛ maa sonla di fɛlɛko.” (Mrɛlɛbulɛ 12:25) Yemɔti saa adwenleadwenle tɔ ɛ nwo a, ka kile awie mɔɔ sonle Gyihova na ɔze wɔ kpalɛ la. Wɔ awovolɛ, ɛ hu, ɛ ye anzɛɛ ɛ gɔnwo kpalɛ bie bamaa wɔ anwosesebɛ yeamaa wɔanyia Gyihova anu anwodozo na yeaboa wɔ.

Saa adwenleadwenle tɔ ɛ nwo a, sɛlɛ Gyihova na dwenle moalɛ mɔɔ ɔfa ɔmaa wɔ la anwo

17. Kɛzi Gyihova bahola aboa yɛ yeamaa yɛagyinla adwenleadwenle nloa ɛ?

17 Gyihova te yɛ nganeɛdelɛ bo kpalɛ tɛla awie biala na ɔbaboa yɛ yeamaa yɛagyinla adwenleadwenle nloa. Pɔɔlo hɛlɛle kɛ: “Bɛmmadwenle debie biala anwo. Wɔ debie biala anu bɛyɛ moyɛlɛ nzɛlɛlɛ na bɛva mɔɔ bɛhyia nwolɛ la bɛdo Nyamenle anyunlu. Na Nyamenle anzonudwolɛ ne mɔɔ bo sonla ndelebɛbo muala azo la bazie bɛ ahonle nee bɛ adwenle gyɛlɛɛnye wɔ Kelaese ati.” (Felepaema 4:6, 7) Yemɔti saa adwenleadwenle tɔ ɛ nwo a, dwenle moalɛ mɔɔ Gyihova ɛlɛdua ɛ mediema diedima, asafo nu mgbanyima, akɛlɛ nɔhavo ne, anwumabɔvolɛma nee Gyisɛse anwo zo ava amaa wɔ amaa ɛ nee ye agɔnwolɛvalɛ ne anu amia la anwo.

18. Kɛzi ninyɛne mɔɔ yɛkola yɛdwenledwenle nwolɛ la boa yɛ ɛ?

18 Kɛmɔ yɛnwu ye la, saa yɛbɔ mɔdenle yɛte awie mɔ nganeɛdelɛ bo a, ɛnee yɛlɛsukoa Gyihova. (1 Temɔte 1:11; 1 Dwɔn 4:8) Saa yɛda ɛlɔlɛ nee atiakunlukɛnlɛma ali yɛkile awie mɔ, yɛdwenle mɔɔ bavi yɛ nyɛleɛ nu ara la anwo na yɛkoati kɛ yɛbadwenledwenle dahuu a, yɛ nye balie. Bɛmaa yɛdwenledwenle kɛzi asetɛnla bayɛ wɔ Belemgbunlililɛ ne tumililɛ bo la anwo na yɛyɛ mɔɔ yɛbahola biala la yɛzukoa Gyihova.Wulomuma 12:12.