Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Ɛbali Gyihova Adehilelɛ Mɔɔ Ɛlɔlɛ Wɔ Nu La Azo Ɔ?

Ɛbali Gyihova Adehilelɛ Mɔɔ Ɛlɔlɛ Wɔ Nu La Azo Ɔ?

Ɛbali Gyihova Adehilelɛ Mɔɔ Ɛlɔlɛ Wɔ Nu La Azo Ɔ?

“Mekyi adalɛ adenle biala.”—EDW. 119:128.

1, 2. (a) Saa ɛbiza ɛ gɔnwo bie adehilelɛ a, kɔkɔbɔlɛ boni a ɛ nye die nwo kɛ ɔbava yeamaa wɔ a, na duzu ati ɔ? (b) Duzu debie a Gyihova bɔ yɛ kɔkɔ wɔ nwo a, na kɛmɔti ɛ?

FA YE kɛ ɛkulo kɛ ɛtu adenle, noko ɛhyia moalɛ ɔluakɛ ɛnze adenle ne kpalɛ. Ɛ gɔnwo bie ze adenle ne. Ɛdie ye ɛdi, yemɔti ɛbiza ye moalɛ. Ɔmaa wɔ adehilelɛ mɔɔ ɛbahyia nwo la, na eza ɔtu wɔ folɛ mɔɔ ɔbaboa wɔ yeamaa wɔahoati esiane mɔɔ wɔ adenle ne azo la. Kɛ neazo la, ɔbɔ wɔ kɔkɔ kɛ, sɛkɛlɛneɛ bie mɔɔ bɛnnwu ye kpalɛ la gyi adenle ne azo. Menli dɔɔnwo ɛli ɔ nzi na bɛminli. Ɛ nye balie kɛ ɛbadie kɔkɔbɔlɛ ne na wɔanlea boɛ ɔ? Wɔ adenle bie azo, yɛlɛtu adenle. Yɛlɛtu adenle yɛahɔ dahuu ngoane nu. Gyihova le yɛ gɔnwo, ɔmaa yɛ adehilelɛ mɔɔ yɛhyia nwo amaa yɛadɛnla aze dahuu la. Eza ɔbɔ yɛ kɔkɔ wɔ esiane mɔɔ bahola amaa yɛayɛ ɔ nwo anzosesebɛ la anwo.—Mɛla 5:32; Aye. 30:21.

2 Yɛbaha esiane ɛhye mɔ bie anwo edwɛkɛ wɔ edwɛkɛ ɛhye nee mɔɔ doa zo la anu. Kakye kɛ Gyihova Nyamenle le yɛ gɔnwo, ɔbɔ yɛ kɔkɔ wɔ ɛhye mɔ anwo ɔboalekɛ ɔkulo yɛ. Ɔkpondɛ kɛ yɛtɛnla aze dahuu. Saa menli si kpɔkɛ ɛtane na bɛgyakyi ye ɛzonlenlɛ a, ɔdi nyane. (Yiz. 33:11) Yɛbaha esiane nsa anwo edwɛkɛ wɔ edwɛkɛ ɛhye anu. Mɔɔ lumua la vi awie mɔ. Mɔɔ tɔ zo nwiɔ la vi yɛdayɛ mumua ne. Mɔɔ tɔ zo nsa la le ninyɛne mɔɔ ɛngola ɛnlie yɛ. Ɔwɔ kɛ yɛnwu esiane ɛhye mɔ nee kɛzi Gyihova boa yɛ maa yɛkoati la. Ɛnee Baebolo kɛlɛvolɛ bie ze esiane ɛhye mɔ yemɔti ɔhanle kɛ: “Mekyi adalɛ adenle biala.” (Edw. 119:128) Ɔhyile debie biala mɔɔ ɔbahola yeamaa yeayɛ Gyihova anwo anzosesebɛ la. Asoo kɛ ɛdawɔ noko ɛte nganeɛ la ɛne? Maa yɛnlea kɛzi yɛbahola yɛakpo “adalɛ adenle” biala la.

Bɛmmadi “Menli Dɔɔnwo Anzi”

3. (a) Saa yɛlɛtu adenle na yɛnze adenle ne a, duzu ati a ɔbayɛ esiane kɛ yɛbali awie mɔ anzi ɛ? (b) Ngyinlazo mɔɔ anwo hyia la boni a yɛnwu ye wɔ Adendulɛ 23:2 ne a?

3 Fa ye kɛ ɛlua adenle ne azo ɛlɛkɔ. Arɛlevilɛ nu ala, akee ɛnnwu adenle mɔɔ ɔwɔ kɛ ɛfa zo la. Wɔnwu kɛ menli dɔɔnwo ɛva adenle bie azo. Wɔannea a ɛdawɔ noko ɛbadoa bɛ. Noko, ɔle esiane kɛ ɛbava adenle bie azo ɔluakɛ menli dɔɔnwo lua zo la ati. Bie a ɛnee tɛ ɛleka mɔɔ ɛlɛkɔ la a bɛlɛkɔ a. Anzɛɛ bie a ɛnee bɛminli kɛ ɛdawɔ la. Neazo ɛhye boa yɛ maa yɛte ngyinlazo anzɛɛ ɛzukoalɛdeɛ mɔɔ ɛnee Gyihova kpondɛ kɛ ɔkile Yizilayɛma wɔ ye mɛla ne ko anu la abo. Gyihova vale manle ndɛnebuavolɛma nee menli mɔɔ di daselɛ wɔ edwɛkɛ ɛlilɛ nu la. Ɔbɔle bɛ kɔkɔ kɛ esiane wɔ nu kɛ bɛbali menli dɔɔnwo anzi bɛazi kpɔkɛ kɛ bɛfa bɛazɔ menli nye. (Bɛgenga Adendulɛ 23:2.) Ɔnyɛ se kɛ menli mɔɔ ɛnli munli la bayɛ ɛhye. Noko ngyinlazo mɔɔ se “bɛmmadi menli dɔɔnwo anzi” la ɛnle ɛkɛ ɛmmaa ndɛnebuavolɛma nee menli mɔɔ di daselɛ wɔ edwɛkɛ ɛlilɛ nu la angome.

4, 5. Kɛzi Dwɔhyua nee Kalɛbe yiale menli dɔɔnwo mɔɔ bɛdi bɛ nzi la anwo sɔnea ɛ? Duzu a manle bɛnyianle akɛnrasesebɛ a?

4 Saa yɛdi menli dɔɔnwo anzi wɔ asetɛnla nu tɛnlabelɛ biala anwo a, yɛbahola yɛadɔ esiane nu. Tɛnlabelɛ ɛhye mɔ ba arɛlevilɛ nu, na ɔnyɛ se kɛ yɛbayɛ mɔɔ awie mɔ yɛ la bie. Kɛ neazo la, dwenle mɔɔ dole Dwɔhyua nee Kalɛbe la anwo nea. Zɛhae Yizilayɛma nwiɔ ne nee mrenya bulu hɔle kɛ bɛkali busia wɔ Ɛwɔkɛ Azɛlɛ ne azo. Mekɛ mɔɔ bɛziale bɛrale la, edwɛkɛ mɔɔ mrenya bulu ne hanle vanenle Ɛwɔkɛ Azɛlɛ ne anwo la manle Yizilayɛma mɔɔ ɛha la ahonle dule. Kɛ neazo la, bɛhanle kɛ menli mɔɔ de azɛlɛ ne azo la le kakanyinlima na bɛvi Nɛfelema abusua ne anu. (Mɔl. 6:4) Ɛhye ɛnle nɔhalɛ ɔboalekɛ ɛnee Nɛfelem ne mɔ kɔsɔɔti ɛwu wɔ Nowa Azuyilɛ ne anu, wɔ ɛvolɛ dɔɔnwo mɔɔ ɛze ɛhɔ la anu, yɛɛ bɛanwo mralɛ biala. Noko, Yizilayɛma liele mɔɔ mrenya bulu ne hanle la lile ɔboalekɛ ɛnee bɛ diedi ɛyɛ bɛtɛɛ. Saa awie diedi yɛ bɛtɛɛ a, ɔnva ɔ rɛle ɔnwula Nyamenle anu na ɔdie adalɛ mɔɔ menli bɔ la ɔdi. Yeangyɛ, Yizilayɛma dɔɔnwo anli Gyihova adehilelɛ zo na bɛzile kpɔkɛ kɛ bɛnrɛhɔ Ɛwɔkɛ Azɛlɛ ne azo. Duzu a Dwɔhyua nee Kalɛbe yɛle wɔ tɛnlabelɛ ɛhye mɔɔ anu yɛ se la anu a?—Ɛdi. 13:25-33.

5 Dwɔhyua nee Kalɛbe anli menli dɔɔnwo ne anzi. Mrenya nwiɔ ɛhye anzulo kɛ bɛbaha nɔhalɛ ne, ɔnva nwo kɛ ɛnee Yizilayɛma ɛmkpondɛ kɛ bɛbade la. Mekɛ mɔɔ Yizilayɛma kpondɛ kɛ bɛku bɛ bɔbɔ la, bɛyɛle mɔɔ tenrɛ la! Duzu a manle bɛnyianle akɛnrasesebɛ ɛhye a? Ɛnee bɛlɛ diedi wɔ Gyihova anu. Saa awie nyia diedi kpole wɔ Gyihova anu a, ɔdie mɔɔ Gyihova Nyamenle ka la ɔdi, na tɛ adalɛ edwɛkɛ mɔɔ menli ka la ɔ. Nzinlii mɔɔ Dwɔhyua nee Kalɛbe ka bɛ diedi mɔɔ bɛlɛ ye wɔ Gyihova anu anwo edwɛkɛ la, bɛhanle kɛ ɔyɛ mɔɔ ɔka la dahuu. (Bɛgenga Dwɔhyua 14:6, 8; 23:2, 14.) Dwɔhyua nee Kalɛbe hulole bɛ Nyamenle ne na bɛvale bɛ nwo bɛdole ɔ nwo zo. Ɛnee bɛngulo kɛ bɛyɛ debie biala mɔɔ bamaa Gyihova ali nyane la kɛ bɛfa bɛazɔ menli nye. Bɛanli menli dɔɔnwo ne anzi, bɛle neazo kpalɛ bɛmaa yɛ ɛnɛ.—Ɛdi. 14:1-10.

6. Ninyɛne boni mɔ anu a saa yɛdi menli dɔɔnwo ne anzi a ɔbayɛ esiane yeamaa yɛ a?

6 Asoo ɔdwu mekɛ ne bie a ɔyɛ wɔ kɛ ɛli menli dɔɔnwo ne anzi ɔ? Menli dɔɔnwo ɛmbu Gyihova. Bɛdwenle kɛ mɔɔ ɔka ye wɔ kpalɛ nee ɛtane nwo la le ngoaseasɛm. Bɛlɛ mɔɔ bɛbu ye kɛ ɔle kpalɛ nee ɛtane la, na bɛkpondɛ kɛ yɛdie bɛ adalɛ nzuzulɛ ɛhye mɔ yɛdi. Kɛ neazo la, bɛka kɛ nvonleɛ biala ɛnle tɛlevihyɛne zo gyimalilɛ, sini, nee kɔmputa zo nwɔhoa mɔɔ fane nla nu ɛbɛla ɛtane, basabasayɛlɛ nee sunsum ɛtane nyɛleɛ nwo la anwo. (2 Tem. 3:1-5) Duzu a ɛ nee wɔ abusua ne bahola ava alielie bɛ nye a? Asoo mɔɔ menli ka na bɛyɛ la azo a ɛgyinla ɛsi mɔɔ le kpalɛ anzɛɛ ɛtane la anwo kpɔkɛ a? Saa adenle ɛhye a ɛdua zo ɛsi kpɔkɛ a, ɛnee ɛlɛdi menli dɔɔnwo ne anzi.

7, 8. (a) Kɛzi yɛtete yɛ “adwenle tumi” ne ɛ, na kɛmɔti a ɔle kpalɛ kɛ yɛbatete ye tɛla kɛ yɛbali mɛla bie mɔ anzi ɛ? (b) Duzu ati a ɛ nye die neazo kpalɛ mɔɔ Keleseɛne ngakula dɔɔnwo yɛ la anwo a?

7 Gyihova ɛmaa yɛ ahyɛlɛdeɛ titile bie mɔɔ boa yɛ maa yɛsi kpɔkɛ a. Yemɔ a le tumi ne mɔɔ maa yɛkola yɛdwenle ninyɛne nwo kpalɛ na yɛkpa mɔɔ le kpalɛ la yɛfi mɔɔ le ɛtane la anu. Baebolo ne fɛlɛ ahyɛlɛdeɛ ɛhye yɛ “adwenle tumi” na ɔka kɛ yɛva yɛli “gyima” yɛtete ye. (Hib. 5:14, NW) Saa mɔɔ awie mɔ yɛ la ala bie yɛɛ yɛbayɛ anzɛɛ yɛbamaa awie mɔ a ahile yɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛyɛ la a, yɛnrɛhola yɛnrɛtete yɛ adwenle tumi ne. Ɔwɔ kɛ yɛfa yɛ adwenle yɛdi gyima na yɛsi yɛ kpɔkɛ wɔ ninyɛne dɔɔnwo anwo. Kɛ neazo la, ɔnle kɛ Gyihova menli maa awie si kpɔkɛ maa bɛ wɔ sini mɔɔ ɔwɔ kɛ bɛnea, mbuluku mɔɔ ɔwɔ kɛ bɛkenga nee Intanɛte ɛleka mɔɔ ɔwɔ kɛ bɛkoati la anwo. Saa yɛkpondɛ kɛ awie a kile yɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛyɛ wɔ ninyɛne ɛhye mɔ anwo a, mekɛ biala yɛbahyia moalɛ. (1 Kɔl. 7:31) Noko, deɛmɔti ɔhyia kpalɛ kɛ ɔnle kɛ yɛmaa awie mɔ si kpɔkɛ maa yɛ la a le kɛ, yɛkpondɛ kɛ yɛfa tumi ne mɔɔ Gyihova ɛva ɛmaa yɛ la yɛsi kpɔkɛ. Gyihova kpondɛ kɛ yɛdwenle mɔɔ Baebolo ne ka la anwo kpalɛ, yɛsɛlɛ adehilelɛ yɛfi ye ɛkɛ, na yɛsi kpɔkɛ mɔɔ sɔ ɔ nye la.—Ɛfɛ. 5:10.

8 Saa yɛsi kpɔkɛ mɔɔ gyi Baebolo ne azo a, menli bie mɔ anye ɛnrɛlie nwo. Kɛ neazo la, yɛ ngakula mɔɔ kɔ sukulu la yia ngyegyelɛ ɔluakɛ bɛ gɔnwo mɔ bɔ mɔdenle kɛ bɛbamaa bɛayɛ mɔɔ awie biala yɛ la bie. (1 Pita 4:4) Noko, yɛ ngakula ne mɔ anu dɔɔnwo ɛnli menli dɔɔnwo ne anzi. Ɔyɛ anyelielɛ kɛ yɛnwu kɛ Keleseɛne ngakula nee mgbanyinli da diedi mɔɔ ɛnee Dwɔhyua nee Kalɛbe lɛ la bie ali a.

Bɛmmatoa “Bɛ Ahonle Nee Bɛ Nye”

9. (a) Duzu ati a saa ɛlɛtu adenle na ɛkpa adenle mɔɔ ɛ nye die nwo la ala a ɔbahola yeayɛ esiane ɛ? (b) Kɛmɔti a ɛnee mɛla mɔɔ wɔ Ɛdianlɛ 15:37-39 la anwo hyia maa Nyamenle menli mɔɔ wɔ Yizilayɛ la ɛ?

9 Esiane mɔɔ tɔ zo nwiɔ mɔɔ yɛbaha nwolɛ edwɛkɛ la vi yɛdayɛ mumua ne. Fa ye kɛ ɛlɛtu adenle wɔahɔ ɛleka bie, ɛlɛ azɛkɛlata mɔɔ ɔbamaa wɔanwu ɛleka mɔɔ ɛlɛkɔ la. Saa wɔanva azɛkɛlata ne wɔanli gyima na ɛfa adenle biala mɔɔ ɛte nganeɛ kɛ zolɛ yɛ ahomeka la azo a, duzu a bazi a? Ɛnrɛdwu ɛleka mɔɔ ɛkpondɛ kɛ ɛkɔ la. Neazo ɛhye boa yɛ maa yɛte ngyinlazo fofolɛ mɔɔ ɛnee Gyihova kpondɛ kɛ ɔkile Yizilayɛma la abo. Ɔwɔ mɛla bieko mɔɔ ɔvale ɔmanle bɛ la anu. Yɛbahola yɛagenga nwolɛ edwɛkɛ wɔ Ɛdianlɛ 15:37-39 la. (Bɛgenga.) Ɛnɛ, menli dɔɔnwo ɛnde nyɛma fufutuu ne nee nyɛma buluwu ne anwo mɛla ne abo. Asoo ɛze deɛmɔti mɔɔ ɛnee mɛla ɛhye anwo hyia la? Ɔmanle Nyamenle menli yɛle ngakyile vile maanle maanle mɔɔ ɛnee ɛbɔ bɛ ɛyia la anwo. Ɛnee ɔwɔ kɛ bɛyɛ ngakyile bɛfi maanle mɔɔ ɛha la anwo amaa bɛazɔ Gyihova anye. (Sɛlɛ. 18:24, 25) Noko, ɛnee mɛla ɛhye di bodane gyɛne nwo gyima. Bɛmaa yɛzuzu ndelebɛbo ɛhye anwo na yɛzukoa esiane mɔɔ tɔ zo nwiɔ mɔɔ ɔbahola yeamaa yɛayɛ Gyihova anwo anzosesebɛ la anwo ninyɛne dɔɔnwo.

10. Kɛzi Gyihova hilele kɛ ɔze sonla kpalɛ ɛ?

10 Mekɛ mɔɔ Gyihova vale mɛla zɔhane manle ye menli ne la, ɔhanle kɛ: “Na bɛangakyi bɛ nzi bɛanzi me [‘na bɛandoa bɛ ahonle nee bɛ nye,’ NW].” Gyihova hanle ɛhye ɔluakɛ ɔze kɛzi sonla de la. Ɔze kɛ yɛ ahonle ta di ninyɛne mɔɔ yɛ nye nwu bɛ la anzi. Kɛmɔ Gyihova ze kɛ yɛ ahonle ne anwo yɛ ɛvɛlɛ na ɔkola ɔmaa yɛyɛ ninyɛndane la ati, ɔbɔ yɛ kɔkɔ kɛ: “Ahonle le mɛlɛbɛla tɛla debie biala, yezɛkye yebo zolɛ; nwane a kɛhola kɛde ɔ bo a?” (Gyɛ. 17:9) Ɛhye ati a Gyihova zele Yizilayɛma kɛ bɛmmatoa bɛ ahonle nee bɛ nye la. Ɛnee Gyihova ze kɛ saa Yizilayɛma nwu maanle maanle mɔɔ ɛnzonle ye la a, bɛbahulo kɛ bɛyɛ kɛ bɛdabɛ la. Bie a bɛbazukoa bɛ, bɛanyia bɛ adwenle ne bie na bɛayɛ mɔɔ bɛyɛ la bie.—Mrɛ. 13:20.

11. Adenle boni azo a saa yɛtoa yɛ ahonle nee yɛ nye a edwɛkɛ bahola ado yɛ a?

11 Ɛnɛ, ɔnyɛ se fee kɛ yɛ ahonle ne mɔɔ ɔle mɛlɛbɛla la bahulo ninyɛne mɔɔ yɛnwu bɛ la. Yɛde ewiade mɔɔ maa yɛdi atiakunluwɔzo ɛtane nzi la anu. Yemɔti tɛnlabelɛ boni anu a ngyinlazo mɔɔ wɔ Ɛdianlɛ 15:39 la bahola aboa yɛ a? Saa yɛtoa yɛ ahonle nee yɛ nye wɔ kɛzi yɛsiezie yɛ nwo la anu a, edwɛkɛ bahola ado yɛ. Menli mɔɔ ɛbɔ yɛ ɛyia la siezie bɛ nwo wɔ adenle mɔɔ kile kɛ bɛkpondɛ kɛ menli nyia nla nwo atiakunluwɔzo ɛtane la azo. Yɛnwu kɛ menli siezie bɛ nwo wɔ adenle ɛhye azo wɔ sukulu nu, gyima nu, nee ɛleka mɔɔ yɛwɔ la. Ɔluakɛ yɛnwu ɛhye dahuu la ati, yɛbahola yɛanyia ɛhulolɛ kpole kɛ yɛkɛyɛ kɛ bɛdabɛ la. Akee, yɛbabɔ ɔ bo yɛaziezie yɛ nwo kɛ bɛdabɛ la, yɛnrɛzɔho Keleseɛnema kpalɛ.—Wulo. 12:1, 2.

12, 13. (a) Saa ɔdwu mekɛ ne bie na yɛkpondɛ kɛ yɛnea ninyɛndane a, duzu a ɔwɔ kɛ yɛyɛ a? (b) Kɛmɔti a ɔnle kɛ yɛyɛ ninyɛne mɔɔ bamaa awie mɔ anyia atiakunluwɔzo ɛtane la ɛ?

12 Nwolɛ hyia kpalɛ kɛ yɛbahomo yɛ atiakunluwɔzo zo. Ɔnle kɛ yɛfa yɛ nye yɛnea ninyɛndane. Diedinli Dwobu neazo ne bahola aboa yɛ. Ɔhanle kɛ ɔ nee ɔ nye yɛle ngyekyeleɛ. Ɛnee yesika ɔ bo kɛ ɔnrɛnlea raalɛ mɔɔ tɛ ɔ ye la ɔnrɛhulo ye. (Dwo. 31:1) Belemgbunli Devidi noko zile kpɔkɛ ko ne ala bie. Ɔhanle kɛ: “Menrɛva ɛtaneyɛlɛ [‘debie mgbane,’ NW] biala menrɛzie me nyunlu.” (Edw. 101:3) Kɛmɔ Devidi yɛle la, ɔnle kɛ yɛnea “debie mgbane” biala. Debie biala mɔɔ kola sɛkye agɔnwolɛvalɛ mɔɔ yɛ nee Gyihova lɛ la le “debie mgbane.” Debie biala mɔɔ yɛnea a ɔkola ɔmaa yɛnyia atiakunluwɔzo ɛtane wɔ yɛ ahonle nu na yɛyɛ ɛtane la boka nwo.

13 Saa yɛyɛ ninyɛne mɔɔ maa awie mɔ nyia atiakunluwɔzo ɛtane la a, ɔkola ɔmaa yɛyɛ “debie mgbane” yɛmaa bɛ. Yɛbahola yɛayɛ ɛhye wɔ kɛzi yɛsiezie yɛ nwo la anu. Ɛhye ati, ɔwɔ kɛ yɛtie mɔɔ Baebolo ne ka la. Ɔse, ɔwɔ kɛ Keleseɛnema “siezie bɛ nwo kɛnlɛma” fa kile kɛ “nyiane wɔ bɛ nye zo.” (1 Tem. 2:9) Saa yɛbaziezie yɛ nwo wɔ adenle mɔɔ kile kɛ “nyiane wɔ [yɛ] nye” zo la azo a, ɛnee ɔnle kɛ yɛdwenle mɔɔ yɛdayɛ mumua ne yɛkulo la angome anwo. Ɔwɔ kɛ yɛdwenle awie mɔ noko anwo. Mɔɔ ɔbaboa awie mɔ la anwo hyia yɛ tɛla mɔɔ ɔbaboa yɛdayɛ mumua ne la. (Wulo. 15:1, 2) Ngakula dɔɔnwo mɔɔ bɛwɔ Keleseɛnema asafo ne anu la yɛ neazo kɛnlɛma wɔ bɛ anwoziezielɛ nu. Saa yɛnwu kɛ bɛndoa bɛ ahonle nee bɛ nye a ɔmaa yɛ nye die. Bɛkulo kɛ bɛsɔ Gyihova anye wɔ debie biala mɔɔ bɛyɛ la anu.

Bɛmmadi “Ninyɛne Mgbane” Nzi

14. “Ninyɛne mgbane” nwo kɔkɔ boni a Samoɛle bɔle a?

14 Akee fa ye kɛ wɔ wɔ adendulɛ ne anu, wɔhɔdwu ɛsɛlɛ kpole bie azo. Ɔyɛ wɔ kɛ wɔnwu nzule wɔ ɛleka bie. Noko tɛ nzule ɔ. Debie biala ɛnle ɛkɛ! Saa ɛfi adenle ne azo kɛ ɛkakpondɛ deɛ ne mɔɔ ɛsuzu kɛ ɔle nzule la a, duzu a bado wɔ a? Ɛbahola wɔaminli na wɔawu wɔ ɛsɛlɛ ne azo. Zɔhane ala a Gyihova ze kɛzi esiane wɔ nu kɛ yɛbava yɛ nwo yɛado debie mɔɔ ɛnrɛhola ɛnrɛlie yɛ la azo a. Mekɛ bie, ɛnee ɔwɔ kɛ ɔbɔ Yizilayɛma kɔkɔ wɔ esiane ɛhye anwo. Ɛnee menli a le arelemgbunli wɔ maanle mɔɔ ɛbɔ Yizilayɛma ɛyia la kɔsɔɔti anu a, yemɔti ɛnee bɛkulo kɛ bɛnyia bie. Ɛnee ɛhye le ɛtane kpole ɔluakɛ ɔkile kɛ bɛngulo kɛ Gyihova yɛ bɛ Belemgbunli. Yemɔti Gyihova manle bɛvale sonla bɛziele belemgbunli, noko ɔzoanle ye ngapezonli Samoɛle ɔmanle ɔhɔbɔle bɛ kɔkɔ. Samoɛle bɔle Yizilayɛma kɔkɔ wɔ “adalɛ nyamenle [‘ninyɛne mgbane,’ NW]” mɔɔ ɛnrɛhola ɛnrɛboa bɛ mɔɔ bɛbali ɔ nzi la anwo.—Bɛgenga 1 Samoɛle 12:21.

15. Wɔ ndenle boni azo a Yizilayɛma lile “ninyɛne mgbane” nzi a?

15 Bie a Yizilayɛma dwenlenle kɛ bɛbahola bɛava bɛ nwo bɛado sonla mɔɔ bɛfa ye bɛayɛ bɛ belemgbunli la anwo zo bɛadɛla Gyihova. Saa zɔhane yɛɛ bɛdwenlenle a, ɛnee bɛlile “ninyɛne mgbane” nzi. Kɛmɔ bɛliele debie mgbane ko bɛlile la ati, ɔmanle bɛliele “ninyɛne mgbane” dɔɔnwo mɔɔ vi Seetan la bɛlile. Kɛ neazo la, sonla mɔɔ bɛfa ye bɛazie bɛ belemgbunli la bahola amaa bɛazonle awozonle. Menli mɔɔ sonle awozonle la dwenle kɛ bɛbahola bɛava bɛ rɛle bɛawula mmonle ɛhye mɔ mɔɔ bɛva mbaka anzɛɛ awolɛ bɛyɛ la anu ɔluakɛ bɛkola bɛnwu bɛ na bɛfa bɛ sa bɛka bɛ la ati. Bɛnlɛ anwodozo wɔ Gyihova Nyamenle mɔɔ ɛnyelɛ ɛnnwu ye na ɔbɔle ninyɛne kɔsɔɔti la anu. Noko ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hanle kɛ mmonle “ɛnle debie biala.” (1 Kɔl. 8:4) Mmonle ɛngola ɛnnwu debie, bɛnde edwɛkɛ, bɛndendɛ, anzɛɛ bɛngola bɛnyɛ debie biala. Yemɔti, ɔle ngoaseasɛm kɛ yɛbazonle mmonle ɔluakɛ yɛkola yɛnwu bɛ na yɛfa yɛ sa yɛka bɛ la ati. Mmonle ɛngola ɛmboa awie biala. Bɛle “ninyɛne mgbane,” na bɛdabɛ mɔ bɛ rɛle wɔ bɛ nu la “le kɛ mmonle ne mɔ ala la.”—Edw. 115:4-8.

16. (a) Kɛzi Seetan maa menli di “ninyɛne mgbane” nzi ɛnɛ ɛ? (b) Kɛmɔti a yɛbahola yɛaha kɛ saa ɛfa ezukoa nee ninyɛne ɛtoto Gyihova anwo a, bɛle “ninyɛne mgbane” ɛ?

16 Seetan anye ɛde kpalɛ, na ɛnɛ bɔbɔ ɔmaa menli di “ninyɛne mgbane” nzi. Kɛ neazo la, ɔmaa menli te nganeɛ kɛ saa bɛlɛ ezukoa, gyima kpalɛ, nee ninyɛne ngɛnlɛma a, bɛ nye bɛalie na bɛanyia banebɔlɛ. Bɛdwenle kɛ ninyɛne ɛhye mɔ bahola aboa bɛ yeamaa bɛali bɛ ngyegyelɛ kɔsɔɔti anwo gyima. Noko, saa bɛ nwo to bɛ, anzɛɛ ezukoa gyinlabelɛ sɛkye, anzɛɛ esiane bie si a, duzu moalɛ a ninyɛne ɛhye mɔ bahola ava amaa bɛ a? Saa bɛte nganeɛ kɛ bɛ asetɛnla ɛnlɛ bodane kɛzi ninyɛne ɛhye mɔ bahola aboa bɛ ɛ? Asoo ninyɛne ɛhye mɔ bahola amaa asetɛnla nu kpuyia mɔɔ anwo hyia la anwo mualɛ? Saa menli ewule mekɛ dwu a, asoo ninyɛne ɛhye mɔ kola boa bɛ? Saa yɛfa yɛ rɛle yɛwula ezukoa nee ninyɛne nu a, yɛ sa bazi aze. Ezukoa nee ninyɛne ɛngola ɛmmaa yɛ nye ɛnlie, yɛɛ bɛngola bɛnlie yɛ wɔ anwodolɛ nee ewule sa nu. Bɛle “ninyɛne mgbane.” (Mrɛ. 23:4, 5) Noko Gyihova ɛnle debie mgbane! Ɔdaye a ɔle nɔhalɛ Nyamenle ne a. Yemɔti, saa yɛ nye balie na yɛanyia anwobanebɔlɛ a ɔwɔ kɛ yɛ nee Gyihova nyia agɔnwolɛvalɛ kpalɛ. Gyihova angomekye ala a bahola aboa yɛ wɔ yɛ ngyegyelɛ kɔsɔɔti anu a. Yɛ nye die kɛ ɔle yɛ gɔnwo la. Yɛngulo kɛ yɛfi ɔ nwo yɛkɔdi “ninyɛne mgbane” nzi.

17. Duzu a ɛbayɛ ye wɔ kɔkɔbɔlɛ mɔɔ wɔ edwɛkɛ ɛhye anu la anwo a?

17 Yɛ nye die kɛ Gyihova le yɛ gɔnwo na ɔkile yɛ adenle wɔ yɛ dahuu ngoane adendulɛ ne anu la. Saa yɛkɔ zo yɛtie ye kɔkɔbɔlɛ a, yɛbahola yɛanyia dahuu ngoane. Yɛzukoa esiane nsa mɔɔ kola maa menli fo adenle wɔ edwɛkɛ ɛhye anu: menli dɔɔnwo ne, yɛdayɛ mumua ne yɛ ahonle, nee “ninyɛne mgbane.” Yɛbazukoa kɔkɔbɔlɛ nsa bieko mɔɔ Gyihova fa maa yɛ amaa yɛahyi na eza yɛahoati “adalɛ adenle biala” la anwo debie wɔ edwɛkɛ mɔɔ doa zo la anu.—Edw. 119:128.

Kɛzi Wɔ Adwenle Se Wɔ Ɛ?

Kɛzi ɛbava ngyinlazo mɔɔ wɔ Ngɛlɛlera ɛhye mɔ anu la wɔali gyima ɛ?

Adendulɛ 23:2

Ɛdianlɛ 15:37-39

1 Samoɛle 12:21

Edwɛndolɛ 119:128

[Debiezukoalɛ kpuyia ne mɔ]

[Nvoninli wɔ mukelɛ 11]

Asoo yera ye ɛlɛ kɛ ɛli menli dɔɔnwo ne anzi ɔ?

[Nvoninli wɔ mukelɛ 13]

Duzu ati a esiane wɔ nu kɛ ɛbadoa wɔ ahonle nee ɛ nye ɛ?

[Nvoninli wɔ mukelɛ 14]

Asoo ɛli “ninyɛne mgbane” nzi?