Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Asoo Ɛ Nye Sɔ Agyalɛ Ahyɛlɛdeɛ Ne Mɔɔ Vi Nyamenle La?

Asoo Ɛ Nye Sɔ Agyalɛ Ahyɛlɛdeɛ Ne Mɔɔ Vi Nyamenle La?

Asoo Ɛ Nye Sɔ Agyalɛ Ahyɛlɛdeɛ Ne Mɔɔ Vi Nyamenle La?

‘Gyihova ɛmaa bɛnyia mrenya bɛgya, na bɛkyekye awuke.’​—WUL. 1:9.

KPONDƐ MUALƐ NE:

Duzu ati a yɛkola yɛka kɛ ɛnee Nyamenle tete azonvolɛ bu agyalɛ bie kpalɛ kpalɛ ɛ?

Duzu a maa yɛnwu kɛ agyalɛ nu bokavolɛ mɔɔ yɛkpa la anwo hyia Gyihova ɛ?

Agyalɛ nwo folɛdulɛ mɔɔ wɔ Baebolo ne anu la boni a wɔbɔ kpɔkɛ kɛ ɛbava wɔali gyima a?

1. Ka debie mɔɔ Adam yɛle wɔ mekɛ mɔɔ ɔ sa hanle ɔ ye ne la.

“ƐHYE le me mbowule nu bowule, ɔle me nwonane nu nwonane; bɛbavɛlɛ ye ‘Raalɛ,’ ɔboalekɛ ɔvi sonla nrenya nu a ɔrale a.” (Mɔl. 2:23) Adam, nrenya mɔɔ lumua la anye liele kpole kpalɛ wɔ mekɛ mɔɔ ɔ sa hanle ɔ ye ne la. Ɔnyɛ nwanwane kɛ ɔhanle edwɛkɛ edwɛndolɛ la! Gyihova manle Adam lale botoo na Ɔyele ɔ nvenle foa bowule ko ɔbɔle raalɛ kɛnlɛma ɔmanle ye. Nzinlii, Adam donle ye duma Yive. Nyamenle hanle bɛ bɔle nu wɔ agyalɛ mɔɔ yɛ anyelielɛ la anu. Kɛmɔ Gyihova yele Adam mumua ne anvenle foa bowule a bɔle Yive la ati, ɛnee bɛbikye nwolɛ kpalɛ bɛtɛla kunlima nee yelɛma mɔɔ bɛwɔ ɛkɛ ɛnɛ la kɔsɔɔti.

2. Duzu ati a mrenya nee mraalɛ anye die bɛ nwo a?

2 Gyihova luale ye nrɛlɛbɛ kpole ne azo ɔvale ɛhulolɛ mɔɔ bamaa mrenya nee mraalɛ anye alie bɛ nwo la ɔbɔle bɛ. The World Book Encyclopedia ne ka kɛ: “Nrenya nee raalɛ mɔɔ bɛkɛgya la lɛ anyelazo kɛ bɛbanyia nla nu ngitanwolilɛ na bɛ ɛhulolɛ ne adɛnla ɛkɛ dahuu.” Ɛhye ɛhɔ zo wɔ Gyihova menli dɔɔnwo avinli.

ƐNEE BƐ NYE SƆ AGYALƐ NGYEHYƐLEƐ NE

3. Kɛzi Ayezeke nyianle ɔ ye ne ɛ?

3 Ɛnee Ebileham mɔɔ di nɔhalɛ la bu agyalɛ bie kpalɛ kpalɛ. Ɛhye ati, ɔzoanle ye sonvolɛ kpanyinli ne ɔmanle ɔhɔle Mɛsɔpɔteemea kɛ ɔhɔgya raalɛ ɔrɛlɛ Ayezeke. Debie kpalɛ vi nzɛlɛlɛ mɔɔ zɔhane sonvolɛ ne yɛle la anu rale. Relɛbɛka mɔɔ ɛnee sulo Nyamenle la rayɛle Ayezeke aye mɔɔ ɔkulo ye a, na ɔboale Gyihova ngyehyɛleɛ ɔmanle bɛbɔle Ebileham abozonli ne anwo bane. (Mɔl. 22:18; 24:12-14, 67) Ɔdwu mekɛ ne bie a bie mɔ kpondɛ kɛ bɛboa awie mɔ bɛmaa bɛnyia bokavolɛ. Noko saa bɛtɛsoanle bɛ a ɔnle kɛ bɛyɛ. Ɛnɛ mekɛ ye, menli dɔɔnwo wɔ ɛkɛ mɔɔ bɛdabɛ mumua ne a bɛkpa bɛ agyalɛ nu bokavolɛ a. Ɔwɔ nuhua kɛ Nyamenle ɛnhyehyɛ agyalɛ ɛmmaa awie mɔ ɛdeɛ, noko saa Keleseɛnema sɛlɛ ye adehilelɛ nee ye sunsum ne wɔ ɛhye nee ninyɛne gyɛne nwo a ɔbahile bɛ adenle.—Gal. 5:18, 25.

4, 5. Duzu a maa ɛdie ɛdi kɛ ɛnee Hyulamaete nee mboaneneavolɛ ne te nganeɛ titile bie maa bɛ nwo a?

4 Ɛnee bɛlɛra kɛnlɛma ne mɔɔ vi Hyulam wɔ tete Yizilayɛ la ɛngulo kɛ ɔ gɔnwo mɔ tinlitinli ye maa ɔgya Belemgbunli Sɔlɔmɔn mɔɔ ɛnee gya mraalɛ dɔɔnwo la. Ɔhanle kɛ: “O Gyɛlusalɛm mraalɛ, mese, bɛmmapele ɛhulolɛ nwo kɔkpula kɛ ɛhulolɛ ne mekɛ kpalɛ kɛdwu la.” (Sɔl. 8:4) Ɛnee Hyulamaete nee mboaneneavolɛ bie te nganeɛ titile bie maa bɛ nwo. Kɛmɔ ɔbɛlɛ ɔ nwo aze la ati, ɔhanle kɛ: “Mele kɛ Hyɛlɔn wulosu ndotolo, mbɔnza nu aloa.” Noko mboaneneavolɛ ne buale kɛ: “Me kulovolɛ wɔ mbɛlɛra avinli a ɔle kɛ aloa ndotolo wɔ mbowule nu la.” (Sɔl. 2:1, 2) Ɛnee bɛkulo bɛ nwo kpalɛ.

5 Kɛmɔ Hyulamaete nee mboaneneavolɛ ne lumuale hulole Nyamenle la ati, ɛnee bɛ agyalɛ ne anu bamia kpalɛ. Nɔhalɛ nu, Hyulamaete zele ye kulovolɛ mboaneneavolɛ ne kɛ: “Fa me yɛ ɛyɛlɛ sɔ wɔ ahonle ne anloa yɛ me nzonlɛyɛdeɛ wɔ ɛ sa anwo. Ɔluakɛ ɛhulolɛ yɛ se kɛ ewule, yɛɛ nungule ati yɛ se kɛ funli kuma. Ɔpɛ fɛlɛ a ɔle senle, na ɔsɔ kɛ sendɔlɔra. Nzule ɛngola ɛhulolɛ nua, yɛɛ azuyilɛ ɛngola ye monla. Saa sonla fa ye sua nu anwonyia kɔsɔɔti kɛ ɔfa yeadɔ ɛhulolɛ a, mɔɔ ɔbanyia ye la a le amgbuzilɛ.” (Sɔl. 8:6, 7) Saa Gyihova sonvolɛ bie ɛlɛdwenle agyalɛ nwo a, duzu ati a ɔwɔ kɛ ɔsuzu debie mɔɔ ɔle ekyii bɔbɔ la anwo ɛ?

KPƆKƐZILƐ MƆƆ ANWO HYIA GYIHOVA

6, 7. Duzu a maa yɛnwu kɛ agyalɛ nu bokavolɛ mɔɔ yɛkpa la anwo hyia Nyamenle a?

6 Agyalɛ nu bokavolɛ mɔɔ ɛbakpa la anwo hyia Gyihova. Mɔɔ ɔfane Keenama anwo la, bɛhanle bɛhilele Yizilayɛma kɛ: ‘Bɛmmagya bɛ bie, bɛmmafa bɛ mra mraalɛ bɛmaa menli zɔhane amra mrenya gya bɛ, yɛɛ bɛmmagya menli zɔhane amra mraalɛ bɛmaa bɛ mra mrenya. Saa bɛyɛ ye zɔhane a bɛbahakyi bɛ mra mrenya ne mɔ, bɛnrɛli Gyihova anzi bieko, na bɛbahɔzonle awozonle. Ɔba ye zɛhae a, Gyihova bava bɛ nwo ɛya na yeazɛkye bɛ muala ndɛndɛ.’ (Mɛla 7:3, 4) Ɛvoya dɔɔnwo anzi, ɛsɔfo Ɛzela hanle kɛ: “Bɛdo mɛla kɛ bɛgya nyɛvolɛ mraalɛ a. Bɛmaa Yizilayɛma fɔlɛlilɛ ne akee ɛyɛ kpole kpalɛ.” (Ɛzl. 10:10) Yɛɛ ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hanle hilele ɔ gɔnwo mɔ Keleseɛnema kɛ: “Ɔnle kɛ raalɛ te ɔ nwo fi ɔ hu anwo wɔ mekɛ mɔɔ ɔ hu de ngoane nu la. Na saa ɔ hu wu a, ɔlɛ adenle kɛ ɔgya nrenya biala mɔɔ ɔkulo la, noko ɔwɔ kɛ nrenya ne yɛ Keleseɛnenli” anzɛɛ ɔgya wɔ Awulae anu ala.—1 Kɔl. 7:39.

7 Saa Gyihova sonvolɛ bie gya awie mɔɔ ɔnle diedinli la a, ɛnee yeyɛ Nyamenle anwo anzosesebɛ. Ɛzela mekɛ zo Yizilayɛma donle mɛla kɛ ‘bɛgyale nyɛvolɛ mraalɛ la,’ na ɔle nvonleɛ kɛ awie bɛabu ɔ nye agua edwɛkɛ mɔɔ anu la ɛkɛ mɔɔ Ngɛlɛlera ne ka la azo. (Ɛzl. 10:10; 2 Kɔl. 6:14, 15) Keleseɛnenli mɔɔ kɛgya awie mɔɔ ɔnle adiema la ɛnyɛ neazo kpalɛ na ɔ nye ɛnzɔ agyalɛ ahyɛlɛdeɛ ne mɔɔ Nyamenle ɛva ɛmaa la. Saa awie fa ɔ nwo wula agyalɛ mɔɔ le zɛhae la anu wɔ mekɛ mɔɔ bɛzɔne ye la a, nwolɛ adenle bie mɔ mɔɔ ɔlɛ wɔ Nyamenle menli avinli la bahola avi ɔ sa. Na ndelebɛbo ɛnle nu kɛ sonla zɛhae bakpondɛ nyilalɛ na yeazɛlɛ kɛ ‘Gyihova me nye fuu menyɛle anzosesebɛ noko mesɛlɛ wɔ, yila me.’

YƐ ANWUMA SELƐ NE A ZE MƆƆ LE KPALƐ LA A

8. Kilehile deɛmɔti ɔwɔ kɛ yɛdi Nyamenle adehilelɛ mɔɔ wɔ agyalɛ nwo azo la anu.

8 Awie mɔɔ kɛyɛ milahyinli la ze kɛzi milahyinli ne yɛ gyima la. Ɔkola ɔkile kɛzi ɔwɔ kɛ bɛhyehyɛ milahyinli ne anwo debie biala la. Na saa yɛbu yɛ nye yɛgua ye adehilelɛ ne azo na yɛhyehyɛ milahyinli ne kɛmɔ yɛkulo la ɛ? Saa milahyinli ne yɛ gyima bɔbɔ a, mɔɔ ɔbavi nu ara la ɛnrɛyɛ kpalɛ. Yemɔti, saa yɛkulo kɛ yɛ agyalɛ yɛ anyelielɛ a, ɔwɔ kɛ yɛdi adehilelɛ mɔɔ Gyihova, agyalɛ Hyehyɛvolɛ ne fa maa la azo.

9. Duzu ati a yɛkola yɛka kɛ Gyihova ze kɛzi anwokoonwuyɛlɛ nee anyelielɛ mɔɔ wɔ agyalɛ nu de la ɛ?

9 Gyihova ze debie biala mɔɔ fane alesama nee agyalɛ nwo la. Ɔvale nla nwo atiakunluwɔzo ɔbɔle alesama amaa bɛawo bɛayɛ “mɔnwo mɔnwo.” (Mɔl. 1:28) Nyamenle ze kɛzi anwokoonwuyɛlɛ de la, ɔluakɛ kolaa na yeabɔ raalɛ mɔɔ lumua la, ɔhanle kɛ: “Ɔnle kpalɛ kɛ menwɔmaa sonla angomekye kɛdɛnla; mebabɔ ye ɛsaso boavolɛ meamaa ye.” (Mɔl. 2:18) Eza Gyihova ze anyelielɛ mɔɔ wɔ agyalɛ nu la.—Bɛgenga Mrɛlɛbulɛ 5:15-18.

10. Ninyɛne boni a ɔwɔ kɛ Keleseɛne agyalɛma suzu nwo wɔ bɛ ngitanwolilɛ nu a?

10 Ɔlua ɛtane nee sinlidɔlɛ mɔɔ Adam vale manle alesama la ati, ɛnɛ, agyalɛ biala ɛnli munli. Noko akee, wɔ Gyihova azonvolɛ afoa nu, saa bɛdi Nyamenle Edwɛkɛ ne azo a, bɛ agyalɛ ne bahola ayɛ anyelielɛ. Kɛ neazo la, suzu Pɔɔlo folɛdulɛ ne mɔɔ maa agyalɛ nu mia la anwo nea. (Bɛgenga 1 Kɔlentema 7:1-5.) Ngɛlɛlera ne ɛnga kɛ awolɛ ti a ɔwɔ kɛ agyalɛma nyia nla nu ngitanwolilɛ a. Ngitanwolilɛ ɛhye kola di nganeɛdelɛ nee nwonane nu ngyianlɛ nwo gyima. Noko nla mɔɔ ɔnle ye adenle zo la ɛnzɔ Nyamenle anye. Kpolerazulɛ biala ɛnle nwolɛ kɛ Keleseɛne kunlima nee yelɛma bahulo kɛ bɛkɛli foa ɛhye mɔɔ hyia la anwo gyima wɔ ahunlunyele nu, amaa bɛala ɛlɔlɛ kpalɛ ali bɛahile bɛ nwo. Noko ɔwɔ kɛ bɛkoati nyɛleɛ biala mɔɔ ɛnrɛzɔ Gyihova anye la.

11. Kɛmɔ Wulutu yɛle mɔɔ Gyihova kulo la ati, nyilalɛ boni a ɔnyianle a?

11 Ɔwɔ kɛ agyalɛ yɛ anyelielɛ, ɔnle kɛ ɔfonle mɔɔ anyelielɛ ɛnle nu a. Ɔwɔ kɛ Keleseɛnenli maa anwodɔlɛ nee anzondwolɛ ba ye awuke nu. Suzu mɔɔ zile ɛvolɛ kɛyɛ 3,000 mɔɔ ɛze ɛhɔ anu wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee kunlavolɛ Nawome mɔɔ ɛyɛ kpanyinli nee ye ase mɔ, Ɔpa nee Wulutu mɔɔ bɛle ahunlanvolɛ lua adenle zo bɛvi Mowabe bɛlɛkɔ Dwuda la anwo nea. Nawome zele mbɛlɛra ne mɔ kɛ bɛzia bɛhɔ bɛ sua zo. Mowabenli Wulutu vale ɔ nwo betanle Nawome anwo kyengye, ɔlile nɔhalɛ ɔmanle nɔhalɛ Nyamenle ne, na bɛbɔle ye ɛwɔkɛ kɛ: “[Gyihova] ɛlo wɔ molozo na Yizilayɛ Nyamenle ne mɔɔ wɔravea ɔ ndɛba abo la ɛva wɔ ɛzie boɛ.” (Wul. 1:9; 2:12) Kɛmɔ ɛnee Wulutu anye sɔ agyalɛ ahyɛlɛdeɛ ne mɔɔ vi Nyamenla la ati, ɔrayɛle Bowaze mɔɔ ɛnee yenyi na ɔle Gyihova nɔhalɛ sonvolɛ la aye. Saa bɛdwazo ye bɛba azɛlɛ ye azo wɔ Nyamenle ewiade fofolɛ ne anu, na ɔnwu kɛ ɛnee Gyisɛse Kelaese le ye alɔnra a, ɔ nye balie kpole. (Mat. 1:1, 5, 6; Luku 3:23, 32) Nea kɛzi bɛyilale ye ɔluakɛ ɔyɛle mɔɔ Gyihova kulo la ɛ!

FOLƐDULƐ MƆƆ MAA AGYALƐ GYINLA

12. Nienwu a awie banyia agyalɛ nwo folɛdulɛ kpalɛ a?

12 Agyalɛ Hyehyɛvolɛ ne ka mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛnwu ye na agyalɛ agyinla la kile yɛ. Dasanli biala ɛnze ɛndɛla ye. Mɔɔ Baebolo ne ka la le nɔhalɛ dahuu, yɛɛ adenle ko mɔɔ yɛbalua zo yɛadie agyalɛ nwo folɛdulɛ kpalɛ ne la a le kɛ yɛbava nwolɛ ngyinlazo mɔɔ wɔ Ngɛlɛlera ne anu la yɛali gyima. Kɛ neazo la, sunsum ne manle ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hɛlɛle kɛ: “Ɔwɔ kɛ kunli biala kulo ɔ ye kɛ ɔdaye ɔ nwo, na yelɛ biala noko di ɔ hu eni.” (Ɛfɛ. 5:33) Keleseɛnema mɔɔ ɛnyi sunsum nu la te Baebolo nu folɛdulɛ biala mɔɔ fane ɛhye anwo la abo. Noko ɔwɔ kɛ yɛbiza kɛ, Asoo bɛbali Gyihova Edwɛkɛ ne azo? Saa bɛ nye sɔ ye agyalɛ ahyɛlɛdeɛ ne a, bɛbali zo. *

13. Saa awie anva folɛdulɛ mɔɔ wɔ 1 Pita 3:7 la anli gyima a, duzu a bahola avi nu ara a?

13 Ɔwɔ kɛ Keleseɛnenli kunli nee ɔ ye tɛnla wɔ ɛlɔlɛ nu. Ɛzoanvolɛ Pita hɛlɛle kɛ: “Zɔhane ala yɛɛ bɛmɛ mrenya noko, saa bɛ nee bɛ ye mɔ de a ɔwɔ kɛ bɛnwu ye kɛ bɛle mraalɛ na bɛnlɛ anwosesebɛ a. Yemɔti bɛli bɛ eni, ɔboalekɛ bɛ nee bɛ bɛ muala a bɛbanyia Nyamenle ngoane ɛlolɛ ahyɛlɛdeɛ ne a. Bɛyɛ ɛhye, amaa debie biala andenda bɛ gyakɛ anu wɔ bɛ nzɛlɛlɛ nu.” (1 Pita 3:7) Debie bahola adenda kunli asɔneyɛlɛ nu, saa yeanva Gyihova folɛdulɛ yeanyɛ gyima a. Wɔannea a bɛ sunsum nu gyinlabelɛ bazɛkye bɔkɔɔ, na bie a yeava adwenleadwenle, butule nee basabasayɛlɛ yeara.

14. Kɛzi yelɛ mɔɔ ɔlɛ ɛlɔlɛ la kola boa abusua ne ɛ?

14 Yelɛ mɔɔ maa Gyihova Edwɛkɛ nee ye sunsum nwuanzanwuanza ne kile ye adenle la bahola amaa anzondwolɛ nee anyelielɛ ara ye awuke nu. Kunli mɔɔ sulo Nyamenle la bahulo ɔ ye na yeabɔ ɔ nwo bane wɔ nwonane nu nee sunsum nu. Yelɛ anye la kɛ ɔ hu bahulo ye, na ɔwɔ kɛ ɔda subane mɔɔ bamaa ɔ hu ahulo ye la ali. Mrɛlɛbulɛ 14:1 ka kɛ: “Raalɛ nrɛlɛbɛvolɛ kyekye awuke, na raalɛ koasea bɔ awuke.” Yelɛ mɔɔ ze nrɛlɛbɛ na ɔlɛ ɛlɔlɛ la boa kpole wɔ ye abusua ne boɛyɛlɛ nu na ɔmaa bɛ nye die. Eza ɔda ye ali kɛ ɔ nye sɔ agyalɛ ahyɛlɛdeɛ ne mɔɔ vi Nyamenle la.

15. Folɛdulɛ boni a wɔ Ɛfɛsɛsema 5:22-25 a?

15 Kunlima nee yelɛma mɔɔ sukoa kɛzi Gyisɛse nleanle asafo ne la da ye ali kɛ bɛ nye sɔ agyalɛ ahyɛlɛdeɛ ne mɔɔ Nyamenle ɛva ɛmaa la. (Bɛgenga Ɛfɛsɛsema 5:22-25.) Saa agyalɛma kulo bɛ nwo amgba na bɛammaa anwomemaazo, ɛkpunlanlɛ, anzɛɛ subane biala mɔɔ ɛnfɛta la anzɛkye bɛ agyalɛ ne a, nea nyilalɛ mɔɔ bɛbanyia a!

ƆNLE KƐ AWIE BIALA KPAKYE BƐ NU

16. Duzu ati a Keleseɛnema bie mɔ di belazinli a?

16 Ɔwɔ nuhua kɛ menli dɔɔnwo lɛ adwenle kɛ bɛbagya ɛdeɛ, noko Gyihova azonvolɛ bie mɔ kɔ zo di belazinli ɔluakɛ bɛtɛnyianle bokavolɛ mɔɔ bɛkulo anzɛɛ Gyihova die ye to nu la. Bie mɔ lɛ belazinlililɛ ahyɛlɛdeɛ ne mɔɔ Nyamenle fa maa la, na ɔmaa bɛyɛ dɔɔnwo wɔ Gyihova ɛzonlenlɛ nu mɔɔ agyalɛ ɛngyegye bɛ adwenle a. Noko akee, saa awie ɛlɛdi belazinli a, ɔwɔ kɛ ɔyɛ mɔɔ Gyihova kulo la.—Mat. 19:10-12; 1 Kɔl. 7:1, 6, 7, 17.

17. (a) Gyisɛse edwɛkɛ mɔɔ fane agyalɛ nwo la boni a ɔwɔ kɛ yɛkakye a? (b) Saa Keleseɛnenli bie anye bɔ ɔ bo die awie aye anzɛɛ awie ɔ hu anwo a, duzu a ɔwɔ kɛ ɔyɛ a?

17 Ɔwɔ kɛ yɛ kɔsɔɔti, bɛdabɛ mɔɔ bɛgya nee bɛdabɛ mɔɔ bɛtɛgyale la kakye Gyisɛse edwɛkɛ ɛhye: “Bɛtɛkengale Nyamenle Edwɛkɛ ne mɔɔ se: Mɔlebɛbo ne Nyamenle bɔle bɛ nrenya nee raalɛ na ɔhanle kɛ, ‘Ɛhye ati nrenya bagyakyi ɔ ze nee ɔ nli na ɔ nee ɔ ye bɛabɔ nu, na bɛ mu nwiɔ bɛayɛ sonla ko’ la ɔ? Yemɔti ɛnee bɛnle nwiɔ bieko na bɛle ko. Zɔhane ati mɔɔ Nyamenle ɛha ɛbɔ nu la, ɔnle kɛ awie biala kpakye nu.” (Mat. 19:4-6) Awie anye bolo ɔ gɔnwo aye anzɛɛ awie ɔ hu a, ɔle ɛtane. (Mɛla 5:21) Saa Keleseɛnenli bie anye bɔ ɔ bo die awie aye anzɛɛ awie ɔ hu anwo a, ɔwɔ kɛ ɔyɛ nwolɛ debie ndɛndɛ na ɔye atiakunluwɔzo ɛtane zɔhane ne ɔfi ye nu, na kɛmɔ ɔnyianle angomedi subane zɔhane la ati, bie a ɛhye ɛyɛlɛ bamaa yeali nyane wɔ nganeɛdelɛ nu. (Mat. 5:27-30) Ɔhyia kɛ yɛtenrɛ adwenle zɔhane na yɛkomo yɛ ahonle ne mɔɔ le mɛlɛbɛla la azo.—Gyɛ. 17:9.

18. Kɛzi ɛte nganeɛ wɔ agyalɛ ahyɛlɛdeɛ ne mɔɔ vi Nyamenle mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛkile nwolɛ anyezɔlɛ la anwo ɛ?

18 Menli dɔɔnwo mɔɔ ze Gyihova Nyamenle nee ye agyalɛ ahyɛlɛdeɛ ne anwo debie ekyi bie ala anzɛɛ bɛnze nwolɛ ɛhwee bɔbɔ la, ɛhola ɛhile anyezɔlɛ ekyi wɔ agyalɛ ngyehyɛleɛ ne anwo. Zɔhane ala a ɔwɔ kɛ yɛdayɛ mɔɔ yɛdu yɛ nwo yɛmaa Gyihova, ‘anyelielɛ Nyamenle ne’ na yɛ nye die nziezielɛ mɔɔ yeyɛ kɔsɔɔti anwo la ɔwɔ kɛ da ye ali kɛ yɛ nye die Nyamenle agyalɛ ahyɛlɛdeɛ ne anwo a!—1 Tem. 1:11.

[Ɔ bo ɛkɛ ne edwɛkɛ]

[Debiezukoalɛ kpuyia ne mɔ]

[Edwɛkɛ mɔɔ bɛkpa wɔ mukelɛ 16]

Agyalɛ kpalɛ wula Gyihova anyunlunyia na ɔmaa awie biala mɔɔ wɔ abusua ne anu la anye die kpalɛ

[Nvoninli wɔ mukelɛ 15]

Wulutu hilele anyezɔlɛ wɔ Nyamenle agyalɛ ahyɛlɛdeɛ ne anwo

[Nvoninli wɔ mukelɛ 17]

Asoo ɛmaa ɔda ali kɛ ɛ nye sɔ Gyihova agyalɛ ahyɛlɛdeɛ ne?