Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Yɛ Kengavoma Biza Kɛ . . .

Asoo Nsa-Ko Ne Le BaeboloNgilehilelɛ?

Asoo Nsa-Ko Ne Le BaeboloNgilehilelɛ?

▪ Ɔwɔ nuhua kɛ menli lɛ adwenle ngakyile wɔ Nsa-Ko ngilehilelɛ ne anwo ɛdeɛ, noko bɛta bɛkile ɔ bo kɛ: “Nyamenle Menli nsa a wɔ ɛkɛ a (Selɛ ne, Ralɛ ne, Sunsum Nwuanzanwuanza ne), bɛ nuhua biala wɔ ɛkɛ ne dahuu, bɛ nuhua biala le tumivolɛ bedevinli, bie ɛnle kpole anzɛɛ ekyii ɛndɛnla bie, bɛ nuhua biala le Nyamenle, noko bɛ mualɛ bɛbɔ nu bɛyɛ Nyamenle ko.” Asoo ɛhye le Baebolo ngilehilelɛ?

Bɛta bɛtwe adwenle bɛkɔ Mateyu 28:19 ne azo kɛ yemɔ azo a ngilehilelɛ ne gyi a. King James Version ne hilele Gyisɛse edwɛkɛ ne abo kɛ: “Ɛhye ati, bɛhɔhilehile menli kɔsɔɔti, bɛzɔne bɛ wɔ Selɛ ne, nee Ralɛ ne, nee Sunsum Nwuanzanwuanza ne duma nu.” Nɔhalɛ nu, bɛbɔle Selɛ ne, Ralɛ ne, nee sunsum nwuanzanwuanza ne duma wɔ edwɛkɛ ɛhye anu. Noko akee, bɛanga edwɛkɛ biala mɔɔ ɔkile kɛ bɛbɔ nu bɛyɛ debie ko a. Gyisɛse zele Dwuuma mɔɔ bɛle ye ɛdoavolɛma la kɛ bɛhilehile menli na bɛzɔne bɛ wɔ Selɛ ne, Ralɛ ne, nee sunsum nwuanzanwuanza ne duma nu. Ɛnee Dwuuma diedi a le boni?

Mekɛ mɔɔ bɛvale Mɛla ngyekyeleɛ ne mɔɔ ɔwɔ Baebolo ne anu la bɛmanle Yizilayɛma la, bɛzele bɛ kɛ: “Bɛmmanyia nyamenle biala kɛ medame me ngome ala.” (Mɛla ne 5:7) Menli nyɛ yɛɛ ɛnee ɛlɛtendɛ wɔ ɛke a? Mɛla ne 6:4 ka ye wienyi kɛ: ‘Yizilayɛma, bɛdie, Gyihova yɛ Nyamenle ne le Gyihova kokye ala,’​—ɔnle nsa-ko. Ɛnee Yizilayɛma vile Yigyibiti, ɛleka mɔɔ bɛsonle nyamenle ko mɔɔ wɔ nu nsa, le kɛ Osiris, Isis, yɛɛ Horus (mɔɔ ɛnwu ye ɛ sa bɛne zo la) ɛtɛkyɛle. Yemɔti, bɛmanle Yizilayɛma mɛla kɛ bɛzonle Nyamenle kokye. Kɛzi ɛnee nwolɛ hyia kɛ menli ne te edwɛkɛ ɛhye abo ɛ? Dkt. J. H. Hertz, mɔɔ ɔle rabbi la hanle kɛ: “Edwɛkɛ ɛhye mɔɔ anu la ɛkɛ wienyi la bamaa konle ara menli mɔɔ sonle nyamenle kokye nee menli mɔɔ sonle nyamenle dɔɔnwo la amuala avinli . . . Ɛnee diedi mɔɔ Keleseɛnema lɛ ye wɔ nsa-ko ne anwo la ɛnle Shema ne anu ɔluakɛ ɔ nee Nyamenle Kokye ngilehilelɛ ne ɛnyia.” *

Kɛmɔ ɛnee Gyisɛse le Dwuunli la ati, bɛhilehilele ye amaa yeali mɛla ɛhye azo. Mekɛ mɔɔ Abɔnsam zɔle ye nleanle wɔ ye ɛzɔnenlɛ ne anzi la, ɔhanle kɛ: “Seetan, dwazo ɛkɛ ne kɔ! Ɔluakɛ bɛhɛlɛ kɛ, ‘Yeyɛ Awulae wɔ Nyamenle ne na sonle ɔdaye ɔ ngome ala!’” (Mateyu 4:10; Mɛla ne 6:13) Yeanyɛ boɛ fee la, yɛbahola yɛazukoa ninyɛne nwiɔ yɛavi edwɛkɛ ɛhye anu. Mɔɔ lumua, ɛnee Seetan ɛlɛbɔ mɔdenle abɛlɛbɛla Gyisɛse yeamaa yeazonle awie gyɛne, na saa Gyisɛse nee Gyihova Nyamenle le ko a, ɛnee ɔle edwɛkɛ mɔɔ ɔyɛ ɛzelekɛ a. Mɔɔ tɔ zo nwiɔ, Gyisɛse manle ɔlale ali wienyi kɛ Nyamenle kokye a wɔ ɛkɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛsonle ye a wɔ mekɛ mɔɔ ɔhanle kɛ “ɔ ngome ala” na tɛ “yɛ” mɔɔ saa ɔboka Nsa-Ko bie anwo a anrɛɛ ɔbahola yeaha la.

Saa menli nyia Nyamenle anwo nɔhalɛ ndelebɛbo na bɛkpondɛ kɛ bɛsonle ye a, bɛsɔne bɛ “wɔ Selɛ ne, Ralɛ ne nee Sunsum Nwuanzanwuanza ne duma nu.” (Mateyu 28:19) Bɛte gyima mɔɔ Gyisɛse Kelaese di ye wɔ Gyihova bodane nwo gyimayɛlɛ nu la abo yɛɛ bɛdie Gyihova tumi ne bɛto nu. (Edwɛndolɛ 83:18; Mateyu 28:18) Eza bɛze gyima mɔɔ Nyamenle sunsum nwuanzanwuanza ne mɔɔ ɔle ye gyimayɛlɛ tumi ne di la.​—Mɔlebɛbo 1:2; Galeehyeama 5:22, 23; 2 Pita 1:21.

Nsa-Ko ngilehilelɛ ne ɛzɛkye menli adwenle ɛvolɛ dɔɔnwo. Noko akee, Gyisɛse hilele ye ɛdoavolɛ ne mɔ adenle hɔle “nɔhalɛ Nyamenle kokye ne,” Gyihova ɛkɛ.​—Dwɔn 17:3.

[Ɔ bo ɛkɛ ne edwɛkɛ]

^ ɛden. 5 Ɛnee ɔwɔ Shema ne anu kɛ Nyamenle le kokye, ɔle asɔneyɛlɛ mɔɔ ɔgyi Mɛla ne 6:4 azo, na ɛnee ɔle ɛzonlenlɛ mɔɔ bɛsonle wɔ ɛzonlenlɛ sua ne anu la foa titile.

[Nvoninli Ɛvileka wɔ mukelɛ 12]

Musée du Louvre, Paris