Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Asoo Ɛbahola Wɔalie Nwanwane Ninyɛne Nwo Edwɛkɛ Mɔɔ Wɔ Baebolo Ne Anu La Wɔali?

Asoo Ɛbahola Wɔalie Nwanwane Ninyɛne Nwo Edwɛkɛ Mɔɔ Wɔ Baebolo Ne Anu La Wɔali?

Asoo Ɛbahola Wɔalie Nwanwane Ninyɛne Nwo Edwɛkɛ Mɔɔ Wɔ Baebolo Ne Anu La Wɔali?

SAA awie ka edwɛkɛ bie mɔɔ yɛ azibɛnwo la kile wɔ a, asoo tɛ kɛzi mɔɔ ahenle de la yɛɛ ɔbamaa wɔalie wɔali anzɛɛ ɛnrɛlie ɛnrɛli a? Tɛ kɛzi ahenle baha edwɛkɛ ne la yɛɛ ɔbamaa wɔalie wɔali a, emomu duma mɔɔ yelie kɛ ɔka nɔhalɛ la ɔ. Saa yeha nɔhalɛ yehile wɔ dahuu wɔ ɛvolɛ dɔɔnwo anu na ɔtɛbɛlɛbɛlale wɔ ɛlɛ a, ɛbalie ye edwɛkɛ ne wɔali.

Zɔhane ala a nwanwane ninyɛne mɔɔ bɛhɛlɛ nwolɛ edwɛkɛ wɔ Baebolo ne anu la noko de a. Mekɛ mɔɔ zɔhane ninyɛne ne sisile la ɛnee yɛ nuhua biala ɛnle ɛkɛ. Noko yɛbahola yɛanwu ye, saa Baebolo ne edwɛkɛ ne le nɔhalɛ a. Wɔ adenle boni azo? Ninyɛne ekyi mɔɔ maa yɛnwu kɛ nwanwane ninyɛne ne mɔ mɔɔ Baebolo ne ka nwolɛ edwɛkɛ le nɔhalɛ la a le ɛhye mɔ.

Bɛyɛle nwanwane ninyɛne ɛhye mɔ anu dɔɔnwo wɔ bagua nu. Ɔdwu mekɛ ne bie bɔbɔ a, menli apenle anzɛɛ mgbe dɔɔnwo di nwolɛ daselɛ. (Adendulɛ 14:21-31; 19:16-19) Bɛnyɛ ye fealera nu mɔɔ menli ɛnnwu ye a.

Ɛnee nwanwane ninyɛne ɛhye mɔ abo ɛdelɛ ɛnyɛ se. Ɛnee mɛlɛbɛla debie biala ɛnle nu. Fane dɔɔnwo ne ala, menli yɛɛ ɛnee biza maa bɛyɛ nwanwane ninyɛne ɛhye mɔ mɔɔ wɔ Baebolo ne anu la a. (Maake 5:25-29; Luku 7:11-16) Yemɔti ahenle mɔɔ ɔbayɛ la ɛnrɛhola ɛnrɛyɛ ɛnrɛbɛlɛbɛla awie mɔ.

Tɛ menli mɔɔ yɛle nwanwane ninyɛne ne la bodane a le kɛ bɛkpondɛ duma, anyunlunyia, nee anwonyia. Emomu, bɛvale bɛwulale Nyamenle anyunlunyia. (Dwɔn 11:1-4, 15, 40) Yeanwie awie biala mɔɔ bɔle mɔdenle kɛ ɔdua nwanwane nyɛleɛ ɛhye azo yeanyia ɔ nwo la boɛ.—2 Arelemgbunli 5:15, 16, 20, 25-27; Gyima ne 8:18-23.

Kɛmɔ nwanwane ninyɛne ngakyile yɛɛ bɛhɛlɛ nwolɛ edwɛkɛ wɔ Baebolo ne anu la ati ɔbayɛ se kɛ ɔbavi menli. Kɛ neazo la, bɛmanle nyevile ne nee ahumu guale fɛɛnye, bɛmanle nzule hakyile nza, bɛmanle ezule penle anzɛɛ dɔle, bɛyɛle wuleravolɛma ayile, na bɛdukuele anyezinlirama anye. Nwanwane ninyɛne zɔhane mɔ amuala nee dɔɔnwo mɔɔ ɛha la maa ɔda ali kɛ tumi bie mɔɔ tɛla sonla ɛdeɛ ne na ɔbo debie biala azo la yɛɛ manle bɛyɛle zɔhane nwanwane ninyɛne ne a.—1 Arelemgbunli 17:1-7; 18:41-45; Mateyu 8:24-27; Luku 17:11-19; Dwɔn 2:1-11; 9:1-7.

Dwazotiama mɔɔ nwunle nwanwane ninyɛne ne mɔ la anzu nwolɛ kpolera. Mekɛ mɔɔ Gyisɛse dwazole ɔ gɔnwo Lazalɛse la, Gyisɛse ɛzonlenlɛ nu agbɔvolɛ anzu kpolera kɛ ɛnee Lazalɛse ɛtɛwule. Duzu ati ɔ? Ɔluakɛ ɛnee bɛzie Lazalɛse yeli kenle nna. (Dwɔn 11:45-48; 12:9-11) Gyisɛse wule la, ɔ nzi ɛvoya dɔɔnwo bɔbɔ ɛnee Dwuuma mɔɔ hɛlɛle Talmud ne la kɔ zo die di kɛ Gyisɛse lɛ tumi ɔfa ɔyɛ nwanwane ninyɛne. Mɔɔ ɛnee bɛsu nwolɛ kpolera la a le ɛleka mɔɔ ɔnyianle ye tumi ne ɔvile la. Zɔhane ala a, mekɛ mɔɔ bɛ nee Gyisɛse ɛdoavolɛ ne mɔ hɔle Dwuuma edwɛkɛlilɛ ɛleka ne la, bɛambiza bɛ kɛ “Bɛyɛle sɛkɛlɛneɛ ɔ?” Emomu, bɛbizale bɛ kɛ: “Tumi boni azo anzɛɛ duma boni anu a bɛluale bɛyɛle zɛhae gyima [ne] a?”—Gyima ne 4:1-13.

Yemɔti, asoo ɛbahola wɔalie mɔɔ Baebolo ne ka ye wɔ nwanwane ninyɛne nwo la wɔali? Mɔɔ yɛzuzu nwo la maa ɔda ali wienyi kɛ mɔɔ Baebolo ne ka ye wɔ nwanwane ninyɛne nwo la le nɔhalɛ. Ninyɛne gyɛne wɔ ɛkɛ mɔɔ ɔmaa yɛdie Baebolo nu edwɛkɛ ɛhye mɔ yɛdi a. Kɛ neazo la, saa Baebolo ne ka debie bie mɔɔ ɔzile la anwo edwɛkɛ a, ɔta ɔkile mekɛ nee ɛleka mɔɔ ɔzile la, na ɔbobɔ menli mɔɔ ɔfane bɛ nwo la aluma. Nɔhalɛ mɔɔ wɔ tetedwɛkɛ mɔɔ Baebolo ne ka anu la yɛ menli mɔɔ tendɛ tia Baebolo ne bɔbɔ la azibɛnwo. Baebolo nu ngapezo dɔɔnwo ɛra nu. Bieko, folɛdulɛ mɔɔ maa anzondwolɛ tɛnla menli avinli la dɔɔnwo wɔ Baebolo ne anu. Folɛdulɛ ɛhye mɔ ɛboa ngakula nee mgbanyima yɛɛ menli ngakyile. Folɛdulɛ mɔɔ Baebolo ne fa maa wɔ kɛzi anzondwolɛ badɛnla menli avinli anwo la ɛnlɛ ye ɛsaso.

Saa ɛtɛnyianle diedi bɔkɔɔ wɔ Baebolo ne anu a, duzu ati a ɛmkpondɛ mekɛ ɛnzukoa ye kpalɛ ɛ? Saa ɛsukoa ye kpalɛ a ɛbanyia diedi kpole wɔ nu. (Dwɔn 17:17) Ɛbanwu kɛ ɛbahola wɔalie mɔɔ ɔka ye wɔ nwanwane ninyɛne mɔɔ ɔzile dɛba ne anwo la wɔali. Saa ɛdie zɔhane edwɛkɛ ne ɛdi a, ɔbamaa wɔahola wɔava ɛ rɛle wɔawula ninyɛne mɔɔ Baebolo ne ka kɛ ɔnrɛhyɛ ɔbasisi la anu.

[Nvoninli wɔ mukelɛ 5]

Gyisɛse agbɔvolɛ anzu kpolera kɛ ɛnee Lazalɛse ɛtɛwule