Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Fa Akɛnrasesebɛ Gyinla Amaneɛnwunlɛ Nloa

Fa Akɛnrasesebɛ Gyinla Amaneɛnwunlɛ Nloa

“Nyamenle le yɛ ɛvealeka nee yɛ anwosesebɛ, yɛ mgbemgbene nu boavolɛ wɔ anwongyelelɛ nu.”—EDW. 46:1.

1, 2. Amaneɛnwunlɛ boni a menli dɔɔnwo ɛva nu a, noko duzu a Nyamenle menli kulo kɛ bɛyɛ a?

YƐWƆ mekɛ mɔɔ amaneɛnwunlɛ dɔɔnwo wɔ nu la anu. Esiane ɛbu azɛlɛ ye azo. Azɛlɛkpusulɛ, nyevile mɔɔ tu ba sua zo, senledolɛ, azuyilɛ, awoka mɔɔ kpuke, ahumu, nee ahumuakyima ɛmaa alesama ɛnwu amaneɛ dɔɔnwo. Bieko, ngyegyelɛ mɔɔ mbusua nee menli dɔɔnwo yia la maa ɛzulolɛ ka bɛ na bɛdi nyane. Ɔda ali wienyi kɛ “tɛ mekɛ ne amuala a bɛdi ye moavolɛ a.”—Nolo. 9:11.

2 Nyamenle azonvolɛ ɛgyinla ngyegyelɛ ngakyile mɔɔ le kɛ ɛhye mɔ la anloa. Noko yɛkulo kɛ mekɛ mɔɔ ewiade ɛhye ɛlɛkɔ ye awieleɛ la, yɛsiezie yɛ nwo amaa yɛahola yɛagyinla anwongyelelɛ biala mɔɔ yɛbahɔ nu kenlebie la anloa. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛagyinla ngyegyelɛ ɛhye mɔ anloa na bɛanli yɛ nwo zo konim ɛ? Duzu a baboa yɛ amaa yɛava akɛnrasesebɛ yɛagyinla amaneɛnwunlɛ mɔɔ yɛyia bɛ ɛnɛ la anloa a?

SUKOA MENLI MƆƆ LALE AKƐNRASESEBƐ ALI LA

3. Kɛmɔ bɛhile ye wɔ Wulomuma 15:4 la, saa yɛlɛyia ngyegyelɛ a, kɛzi yɛbanyia arɛlekyekyelɛ ɛ?

3 Ɔwɔ nuhua kɛ ɛnɛ a menli dɔɔnwo yia ngyegyelɛ mɔɔ anu yɛ se la ɛdeɛ, noko ngyegyelɛ ɛhye mɔ ɛnle debie fofolɛ wɔ alesama anye zo. Bɛmaa yɛnlea mɔɔ yɛbahola yɛazukoa yɛavi Nyamenle azonvolɛ bie mɔ mɔɔ vale akɛnrasesebɛ gyinlanle ngyegyelɛ nloa wɔ tete ne ɛkɛ la.—Wulo. 15:4.

4. Amaneɛnwunlɛ boni mɔ a Devidi gyinlanle ɔ nloa a, na duzu a boale ye a?

4 Fa Devidi kɛ neazo. Ninyɛne dɔɔnwo mɔɔ ɛnee ɔwɔ kɛ ɔgyinla ɔ nloa la bie a le belemgbunli bie mɔɔ vale ɔ nwo ɛya, kpɔvolɛma ɛtetalɛ, ɔ ye mɔ mɔɔ bɛrahyele bɛ mialera nu, ye mgbanyima mɔɔ bɛanli nɔhalɛ, nee adwenleadwenle. (1 Sam. 18:8, 9; 30:1-5; 2 Sam. 17:1-3; 24:15, 17; Edw. 38:4-8) Mɔɔ Baebolo ne ka ye wɔ Devidi anwo la maa ɔda ali wienyi kɛ ninyɛne dɔɔnwo manle ɔnwunle amaneɛ. Noko akee, yeangyakyi ye Nyamenle ɛzonlenlɛ. Ɔvale diedi ɔhanle kɛ: “[Gyihova] le me ɛbɛla nu ɛvealeka; menrɛzulo awie biala.”—Edw. 27:1; bɛgenga Edwɛndolɛ 27:5, 10.

5. Duzu a boale Ebileham nee Sɛla manle bɛgyinlanle asetɛnla mɔɔ anu yɛ se la anloa a?

5 Ebileham nee Sɛla vale mekɛ dɔɔnwo dɛnlanle ndanlɛ sua nu kɛ nyɛvolɛ. Ɛnee ɛhye ɛnla aze. Noko akee, bɛmianle bɛ nwo bɛgyinlanle ɛhɔne nee ngyegyelɛ mɔɔ maanle mɔɔ ɛnee ɛbɔ bɛ ɛyia vale rale bɛ nwo zo la anloa. (Mɔl. 12:10; 14:14-16) Kɛzi bɛholale bɛyɛle ɛhye ɛ? Nyamenle Edwɛkɛ ne bɔ yɛ amaneɛ kɛ ɛnee Ebileham “ɛlɛkendɛ Nyamenle ɔdaye ye Suakpole ne mɔɔ yehyehyɛ, yewula ye aze na yekyekye la.” (Hib. 11:8-10) Ebileham nee Sɛla vale bɛ adwenle ziele ninyɛne mɔɔ bɛbanyia ye kenlebie la azo, bɛammaa ninyɛne mɔɔ ɛnee ɛbɔ bɛ ɛyia la andwe bɛ anzia.

6. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛazukoa Dwobu ɛ?

6 Dwobu noko yiale ngyegyelɛ mɔɔ anu yɛ se. Suzu kɛzi ɔdele nganeɛ wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee yeyɛ kɛ asɛɛ ninyɛne ɛngɔ boɛ la anwo nea. (Dwo. 3:3, 11) Debie mɔɔ akee zɛkyele edwɛkɛ ne bɔkɔɔ la a le kɛ, yeande deɛmɔti ninyɛne zɔhane kɔsɔɔti dole ye la abo. Noko akee, yeammaa ɔ sa nu ando. Ɔgyinlanle ye munlililɛ nu na ɔhɔle zo ɔnyianle diedi wɔ Nyamenle anu. (Bɛgenga Dwobu 27:5.) Nea neazo kɛnlɛma mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛsukoa a!

7. Duzu a Pɔɔlo yiale wɔ ye Nyamenle ɛzonlenlɛ ne anu a, noko duzu a manle ɔnyianle akɛnrasesebɛ ɔdoale zolɛ a?

7 Suzu ɛzoanvolɛ Pɔɔlo neazo ne noko anwo. Ɔyiale ‘azua mgbole zo esiane, esiane wɔ fienemgbole nu, nee nyevile nye.’ Ɔhanle kɛ: “Ɛhɔne nee nzuhɔne ku me; mekye ɛhɔne, ɛyɛlɛ ku me yɛɛ melɛ me nwo zɔ ɛlɛ.” Eza Pɔɔlo hanle kɛ ɔminlile “nyevile nye ko dɔnehwele abulanwiɔ nee nna,” ɔda li kɛ ɛhye fane nyevile ne anu mɔɔ bɛbutule la anu ko anwo. (2 Kɔl. 11:23-27) Ɛhye mɔ kɔsɔɔti anzi, nea subane mɔɔ ɔlale ye ali ɔnva nwo kɛ ye Nyamenle ɛzonlenlɛ ti ɔhale ye nee ewule la: “Ɛhye zile amaa yɛdayɛ yɛanzi yɛ kɛnra, na yɛava yɛ nwo amuala yɛado Nyamenle ne mɔɔ dwazo mɔwuamra la anwo zo. Ewule ɛzulolɛ zɛhae anu yɛɛ ɔyele yɛ ɔvile a.” (2 Kɔl. 1:8-10) Menli dɔɔnwo ɛtɛyiale ngyegyelɛ mɔɔ dwu mɔɔ Pɔɔlo yiale la. Ɛhye ati, yɛ nuhua dɔɔnwo bahola ade nganeɛ kɛ ɔdaye la na yɛamaa ye akɛnrasesebɛ nwo neazo ne akyekye yɛ rɛle.

MMAMAA NGYEGYELƐ TO Ɛ SA NU

8. Kɛzi ngyegyelɛ mɔɔ yɛyia bɛ ɛnɛ la bahola aha yɛ ɛ? Maa neazo.

8 Ɔlua esiane, basabasayɛlɛ, nee ngyegyelɛ mɔɔ ɛbu ewiade ɛhye anu la ati, menli dɔɔnwo asa nu ɛdo. Keleseɛnema bie mɔ bɔbɔ asa nu ɛdo. Lani, * mɔɔ ɛnee ɔ nee ɔ hu ɛlɛyɛ dahuu adekpakyelɛ gyima wɔ Australia la ka kɛ, mekɛ mɔɔ bɛnwunle kɛ yenyia nyɛfonlɛ ewule la, ɔ nwo bubule ye. Ɔka kɛ, “Ye ayile ɛyɛlɛ manle me nwo dole me kpole, na mendele nganeɛ kɛ nvasoɛ biala ɛnle me nwo zo.” Mɔɔ tɛla ɔ muala la, ɛnee ɔwɔ kɛ ɔnea ɔ hu mɔɔ bɛyɛ ɔ nzi bowule ne anu apelehyɛne la. Saa yɛkɔ tɛnlabelɛ mɔɔ le zɛhae la bie anu a, duzu a yɛbahola yɛayɛ a?

9, 10. (a) Duzu a ɔnle kɛ yɛmaa Seetan adenle ɔyɛ a? (b) Kɛ ɔkɛyɛ na yɛagyinla ninyɛne mɔɔ bɛha nwolɛ edwɛkɛ wɔ Gyima ne 14:22 la anloa ɛ?

9 Ɔwɔ kɛ yɛkakye kɛ Seetan kpondɛ kɛ ɔdua ngyegyelɛ mɔɔ yɛyia la azo ɔsɛkye yɛ diedi. Noko ɔnle kɛ yɛmaa ɔdua adenle ɛhye azo ɔsɛkye yɛ anyelielɛ. Mrɛlɛbulɛ 24:10 ka kɛ: “Saa edwɛkɛ to wɔ na ɛ rɛle bɔ a, ɛnee noko wɔ anwosesebɛ le ekyi.” Saa yɛdwenledwenle Baebolo nu neazo mɔɔ yɛha bie mɔ anwo edwɛkɛ wɔ anwuma ɛke la anwo a, ɔbamaa yɛanyia akɛnrasesebɛ yɛagyinla amaneɛnwunlɛ nloa.

10 Ɔwɔ kɛ yɛkakye kɛ yɛnrɛhola yɛnrɛye ngyegyelɛ kɔsɔɔti yɛnrɛvi ɛkɛ. Emomu, ɔwɔ kɛ yɛmaa yɛ nye da kɛ yɛbayia ngyegyelɛ. (2 Tem. 3:12) Gyima ne 14:22 bɔ yɛ amaneɛ kɛ: “Ɔwɔ kɛ yɛnwu amaneɛ dɔɔnwo na yɛanwu Nyamenle Belemgbunlililɛ ne.” Kɛ anrɛɛ ɛbamaa ɛ sa nu ado la, duzu ati a ɛmbu ngyegyelɛ ɛhye mɔ kɛ nwolɛ adenle mɔɔ bamaa wɔala akɛnrasesebɛ ali ɔlua diedi mɔɔ ɛlɛ kɛ Nyamenle baboa wɔ la azo ɛ?

11. Duzu a baboa yɛ na amaneɛnwunlɛ ammaa yɛ sa nu ando a?

11 Ɔhyia kɛ yɛnyia adwenle kpalɛ. Nyamenle Edwɛkɛ ne ka kɛ: “Fɛlɛkolilɛ maa sonla nyunlu yɛ ɛzelekɛzelekɛ, yɛɛ nyanelilɛ ma sonla nwo bubu ye.” (Mrɛ. 15:13) Dɔketama ɛnwu kɛ adwenle kpalɛ di boa ayileyɛlɛ. Saa bɛfa ayile bie bɛmaa wuleravolɛ na ɔlɛ diedi kɛ ɔbade kpɔkɛ a ɔboa ye. Noko saa wuleravolɛ ne nyia adwenle kɛ ayile ne nee ɔ nwo ɛnrɛli a, ye ewule ne anu mia. Yemɔti, saa yɛfa yɛ adwenle yɛsie ngyegyelɛ mɔɔ yɛnrɛhola yɛnrɛyɛ nwolɛ ɛhwee la azo a ɔbamaa yɛ sa nu ado. Noko, saa yɛkɔ ngyegyelɛ nu a, Gyihova dua ye Edwɛkɛ ne, yɛ mediema ne mɔ, nee sunsum nwuanzanwuanza ne azo ɔboa yɛ. Ninyɛne ɛhye mɔ yɛɛ saa yɛfa yɛ adwenle yɛkɔ zo a ɔbaboa yɛ a. Mmadwenledwenle ngyegyelɛ mɔɔ ɛyia bɛ la anwo, emomu, fa wɔ adwenle sie kɛzi ɛbahola wɔagyinla ɔ nloa la azo na nyia adwenle kpalɛ.—Mrɛ. 17:22.

12, 13. (a) Duzu a ɛboa Nyamenle menli yemaa bɛhola bɛgyinla esiane nloa a? Maa neazo. (b) Kɛzi debie mɔɔ anwo hyia awie kpalɛ kpalɛ la da ali wɔ esiane mekɛ nu ɛ?

12 Esiane mgbole ɛsisi maanle bie mɔ anu kenlensa ye. Mediema dɔɔnwo mɔɔ wɔ ɛleka ɛhye mɔ la ɛbɔ mɔdenle kpalɛ. Ɛhye ɛngile kɛ ye ɛyɛlɛ ɛnyɛ se. Wɔ ɛvolɛ 2010 ne mɔlebɛbo, azɛlɛkpusulɛ kpole bie nee nyevilɛ mɔɔ tu ba sua zo mɔɔ zile Chile la zɛkyele yɛ mediema dɔɔnwo azua, bɛ ninyɛne, nee bɛ gyima. Ɛhye mɔ kɔsɔɔti anzi, mediema ne mɔ doale zo zonlenle Nyamenle. Samuel mɔɔ ye sua ne zɛkyele bɔkɔɔ la hanle kɛ: “Wɔ mekɛ mɔɔ anu yɛ se bɔbɔ la anu, me nee me ye yɛangyakyi debiezukoalɛ nee daselɛlilɛ ɛhɔlɛ ɛlɛ. Medie medi kɛ ninyɛne ɛhye mɔ a boale yɛ mɔɔ yɛ nye zo anda yɛ a.” Bɛ nee menli dɔɔnwo yele bɛ adwenle vile esiane ne azo na bɛhɔle bɛ nyunlu wɔ Gyihova ɛzonlenlɛ nu.

13 Ezule kpole bie mɔɔ ɔdɔle Manila mɔɔ ɔwɔ Philippines wɔ September 2009 ne anu la, yile vale suakpole ne ɛya ngyɛnu 80. Sukoavolɛ bie mɔɔ ye ninyɛne dɔɔnwo zɛkyele la hanle kɛ, “Azuyilɛ ne hanle awie biala, ɔmanle sukoavolɛma nee ehyiavolɛma amuala hɔle anwongyelelɛ nee amaneɛnwunlɛ nu.” Ɛhye kakye yɛ Gyisɛse folɛdulɛ kɛnlɛma ne: “Bɛkpondɛ bɛ anwonyia bɛzie anwuma maanle ne anu na ɛlɛtɛba nee nrɛnlana anzɛkye ye, na nwule noko angɔnwua.” (Mat. 6:20) Saa awie fa nwonane afoa nu ninyɛne mɔɔ kola minli arɛlevilɛ nu la dumua ye ɛbɛlabɔlɛ nu a, ɔ sa si aze. Nea kɛzi nrɛlɛbɛ wɔ nu kɛ yɛbamaa agɔnwolɛvalɛ mɔɔ yɛ nee Gyihova lɛ mɔɔ debie biala ɛngola ɛnzɛkye ye la alumua yɛ ɛbɛlabɔlɛ nu a!—Bɛgenga Hibuluma 13:5, 6.

DEƐMƆTI ƆWƆ KƐ YƐNYIA AKƐNRASESEBƐ LA

14. Ninyɛne boni mɔ ati a ɔwɔ kɛ yɛnyia akɛnrasesebɛ a?

14 Ɛnee Gyisɛse ze kɛ ye ɛralɛ ne bava ngyegyelɛ dɔɔnwo ara, noko ɔhanle kɛ: “Bɛmmasulo.” (Luku 21:9) Kɛmɔ ɔle yɛ Belemgbunli na anwuma nee aze Bɔvolɛ ne gyi yɛ nzi la ati, yɛbahola yɛanyia anwodozo. Pɔɔlo dule Temɔte folɛ kɛ: “Nyamenle ammaa yɛ sunsum mɔɔ le foanvoanle [la]; Nyamenle manle yɛ Sunsum mɔɔ lɛ tumi nee ɛhulolɛ na ɔmaa yɛkola yɛkomo yɛ nwo zo la.”—2 Tem. 1:7.

15. Kɛzi Nyamenle azonvolɛ bie mɔ ɛhile kɛ bɛlɛ ye nu anwondozo ɛ, na kɛ ɔkɛyɛ na yɛanyia bɛ akɛnrasesebɛ ne bie ɛ?

15 Yɛ edwɛkɛ bie mɔ mɔɔ Nyamenle azonvolɛ mɔɔ bɛlɛ anwodozo kpalɛ wɔ ye nu ɛha la nzonlɛ. Devidi hanle kɛ: “[Gyihova] le me anwosesebɛ nee me enyinlike. Ye nuhua yɛɛ me rɛle wɔ a. Yemɔti menyia moalɛ.” (Edw. 28:7) Pɔɔlo noko hanle anwondozo mɔɔ ɛnee ɔlɛ la anwo edwɛkɛ kɛ: “Wɔ ninyɛne ɛhye mɔ kɔsɔɔti anu, yɛlua mɔɔ hulole yɛ la anwo zo yɛdi konim!” (Wulo. 8:37) Ɔka ekyii Gyisɛse noko kɔ ngyegyelɛ mɔɔ anu yɛ se kpalɛ anu la, ɔmanle ye ɛdoavolɛma ne nwunle agɔnwolɛvalɛ mɔɔ ɔ nee Nyamenle lɛ la ɔlua edwɛkɛ ɛhye mɔɔ ɔhanle la azo: “Ɔnrɛha me ngome, ɔboalekɛ Selɛ ne nee me lua.” (Dwɔn 16:32) Duzu a edwɛkɛ ɛhye mɔ maa ɔda ali a? Bɛ nuhua ko biala lale Gyihova anu anwondozo kpundii ali. Saa yɛdayɛ noko yɛnyia anwondozo zɛhae wɔ Nyamenle anu a, ɔbamaa yɛava akɛnrasesebɛ yɛagyinla ngyegyelɛ biala mɔɔ ɔbara yɛ nwo zo ɛnɛ la anloa.—Bɛgenga Edwɛndolɛ 46:1-3.

MAA NYAMENLE NZIEZIELƐ NE MƆ ƐBOA WƆ

16. Duzu ati a ɔhyia kɛ yɛbazukoa Nyamenle Edwɛkɛ ne ɛ?

16 Keleseɛnema akɛnrasesebɛ ne ɛnvi bɛdabɛ mumua ne. Emomu, kɛmɔ yɛnwu Nyamenle na yɛfa yɛ nwo yɛto ɔ nwo zo la ati ɔ. Yɛbahola yɛalua ye Edwɛkɛ, Baebolo ne mɔɔ yɛbazukoa la azo yɛayɛ ɛhye. Adiema raalɛ bie mɔɔ ɛnee lɛ adwenle nu ngyegyelɛ la hanle debie mɔɔ boale ye la anwo edwɛkɛ kɛ: “Mengengale ngɛlɛlera bie mɔ mɔɔ kyekyele me rɛle la fane dɔɔnwo.” Asoo yɛfa adehilelɛ mɔɔ bɛva bɛmaa yɛ kɛ yɛyɛ abusua ɛzonlenlɛ dahuu la yɛdi gyima? Saa yɛyɛ ninyɛne ɛhye mɔ a ɔbamaa yɛanyia edwɛndolɛnli ne mɔɔ ɔhanle edwɛkɛ ɛhye la subane ne bie: “O, mekulo wɔ mɛla ne somaa! Medwenledwenle nwolɛ alehyenlɛ biala.”—Edw. 119:97.

17. (a) Nziezielɛ boni a bamaa yɛahɔ zo yɛanyia akɛnrasesebɛ a? (b) Maa neazo mɔɔ kile kɛzi nolobɔlɛnli bie asetɛnla nu edwɛkɛ ɛboa wɔ la.

17 Eza yɛlɛ mbuluku mɔɔ kilehile Baebolo ne anu mɔɔ nuhua edwɛkɛ maa anwodozo mɔɔ yɛlɛ ye wɔ Gyihova anu mia la. Mediema dɔɔnwo ka kɛ awie mɔ ɛbɛlabɔlɛ nwo edwɛkɛ mɔɔ wɔ yɛ magazine ne mɔ anu la ɛboa bɛ kpalɛ. Adiema raalɛ bie mɔɔ vi Ehyea mɔɔ ɛnee lɛ adwenle nu ngyegyelɛ la anye liele wɔ mekɛ mɔɔ ɔgengale adiema nrenya bie mɔɔ ɛnee lɛ ye ewule ne bie na ɔholale ɔgyinlanle ɔ nloa anwubielɛ ne la. Ɔhɛlɛle kɛ: “Ɔboale me ɔmanle mendele me ngyegyelɛ ne abo na menyianle anyelazo.”

18. Duzu ati a ɔwɔ kɛ yɛfa asɔneyɛlɛ nziezielɛ ne yɛdi gyima ɛ?

18 Asɔneyɛlɛ boa yɛ wɔ tɛnlabelɛ kɔsɔɔti anu. Pɔɔlo hwenle adwenle hɔle nvasoɛ mɔɔ wɔ nziezielɛ ɛhye azo la azo na ɔhanle kɛ: “Bɛmmadwenle debie biala anwo. Wɔ debie biala anu bɛyɛ moyɛlɛ nzɛlɛlɛ na bɛva mɔɔ bɛhyia nwolɛ la bɛdo Nyamenle anyunlu. Na Nyamenle anzonudwolɛ ne mɔɔ bo sonla ndelebɛbo muala azo la bazie bɛ ahonle nee bɛ adwenle gyɛlɛɛnye wɔ Kelaese [Gyisɛse] ati.” (Fel. 4:6, 7) Asoo yɛfa nziezielɛ ɛhye yɛdi gyima yɛmaa ɔboa yɛ wɔ amaneɛnwunlɛ mekɛ nu? Alex, adiema nrenya bie mɔɔ vi Britain mɔɔ ɛnyia adwenle nu ngyegyelɛ mekɛ tendenle la, hanle kɛ: “Gyihova mɔɔ mengɔle ɔ nyunlu wɔ asɔneyɛlɛ nu nee ɔ ne mɔɔ mendiele ɔlua ye Edwɛkɛ ne mɔɔ mengengale la azo la boale me.”

19. Adwenle boni a ɔwɔ kɛ yɛnyia ye wɔ Keleseɛnema ayia ɛhɔlɛ nwo a?

19 Debiezukoalɛ ɛhɔlɛ le nziezielɛ mɔɔ nwolɛ hyia kpalɛ. Edwɛndolɛnli bie hɛlɛle kɛ: “Me kunlu a anrɛɛ mewɔ ɛkɛ, me nwo dɔ [Gyihova] Ɛzonlenlɛ Sua ne anu.” (Edw. 84:2) Asoo yɛte nganeɛ ɛhye bie? Lani mɔɔ yɛhanle ɔ nwo edwɛkɛ la hanle adwenle mɔɔ ɔlɛ ye wɔ Keleseɛnema ayia ɛhɔlɛ nwo la anwo edwɛkɛ kɛ: “Tɛ kenle mɔɔ mekulo la yɛɛ mekɔ debiezukoalɛ a. Ɛnee meze kɛ ɔwɔ kɛ mekɔ na Gyihova aboa me.”

20. Kɛzi dasesɛlilɛ boa yɛ ɛ?

20 Belemgbunlililɛ edwɛkɛhanlɛ gyima ne mɔɔ yɛyɛ ye ɛsesebɛ la noko maa yɛ anwosesebɛ. (1 Tem. 4:16) Adiema raalɛ bie mɔɔ ɔwɔ Australia mɔɔ yeyia ngyegyelɛ dɔɔnwo la ka kɛ: “Ɛnee daselɛlilɛ a le debie mɔɔ li awieleɛ mɔɔ mekulo kɛ meyɛ a, noko adiema ko vɛlɛle me kɛ memaa yɛhɔ na mengɔle. Ɔbayɛ kɛ ɛnee Gyihova ɛlɛdua zo aboa me; mekɛ biala mɔɔ menile daselɛ la me nye liele.” (Mrɛ. 16:20) Menli dɔɔnwo ɛnwu kɛ saa bɛboa awie mɔ bɛmaa bɛnyia diedi wɔ Gyihova anu a, ɔmaa bɛdabɛ mumua ne bɛ diedi yɛ kpole. Mekɛ mɔɔ bɛlɛyɛ ɛhye la, ɔboa bɛ ɔmaa bɛye bɛ adwenle bɛfi bɛ ngyegyelɛ zo bɛfa bɛsie ninyɛne mɔɔ nwolɛ hyia kpalɛ la azo.—Fel. 1:10, 11.

21. Anwodozo boni a yɛlɛ ye wɔ ngyegyelɛ mɔɔ yɛyia ye la anwo a?

21 Gyihova ɛyɛ nziezielɛ dɔɔnwo mɔɔ baboa yɛ yeamaa yɛava akɛnrasesebɛ yɛagyinla ngyegyelɛ mɔɔ yɛyia ye ɛnɛ la anloa a. Saa yɛfa ye kɔsɔɔti yɛdi gyima, na yɛdwenledwenle Nyamenle azonvolɛ mɔɔ nyianle akɛnrasesebɛ la neazo ne anwo na yɛsukoa a, yɛbanyia anwodozo kɛ yɛbahola yɛagyinla ngyegyelɛ biala anloa. Ɔwɔ nuhua kɛ mekɛ mɔɔ awieleɛ ne ɛlɛbikye la yɛbayia ngyegyelɛ ngakyile ɛdeɛ, noko yɛbahola yɛade nganeɛ mɔɔ Pɔɔlo mɔɔ ɔhanle edwɛkɛ ɛhye dele la bie: “Bɛbobɔ yɛ, noko yɛtɛwule. . . . Yɛmkpo aze.” (2 Kɔl. 4:9, 16) Gyihova bahola aboa yɛ yeamaa yɛava akɛnrasesebɛ yɛagyinla amaneɛnwunlɛ mɔɔ yɛyia bɛ ɛnɛ la anloa.—Bɛgenga 2 Kɔlentema 4:17, 18.

^ ɛden. 8 Tɛ bɛ aluma kpalɛ kpalɛ ɔ.