Nyamenle Da Ye Atiakunlukpɔkɛ Ali Kile Yɛ
Foa 4
Nyamenle Da Ye Atiakunlukpɔkɛ Ali Kile Yɛ
1, 2. Kɛ yɛyɛ yɛnwu kɛ Nyamenle bua menli mɔɔ fi ahonle nu kpondɛ ye la ɛ?
NƆHALƐ nu, Nyamenle mɔɔ lɛ ɛlɔlɛ la da ye atiakunlukpɔkɛ ali kile menli mɔɔ fi ahonle nu kpondɛ ye la. Ɔmaa alesama mɔɔ kpondɛ kpuyia ngakyile mɔɔ bie a le deɛ mɔɔ ɔti ɔmaa amaneɛnwunlɛ nwo adenle la asa ka mualɛ.
2 Baebolo ne ka kɛ: “Saa bɛkpondɛ ɔ [Nyamenle] bo zo a, bɛkɛnwu ye.” “Yɛlɛ Nyamenle wɔ anwuma mɔɔ sa fealera nu ninyɛne gua zolɛ a.” “Awulae Nyamenle ɛnyɛ debie wɔ mekɛ mɔɔ ɔtɛyele ɔtɛkilele ye sonvolɛma, Nyamenle kpɔmanvolɛma la.”—2 Edwɛkɛsisilɛ 15:2; Daneɛle 2:28; Emɔso 3:7.
Nienwu A Yɛbanwu Mualɛ ne mɔ A?
3. Nienwu a yɛbanwu deɛ mɔɔ ɔti Nyamenle maa amaneɛnwunlɛ nwo adenle la anwo mualɛ a?
3 Kpuyia mɔɔ le kɛ duzu ati a Nyamenle maa amaneɛnwunlɛ nwo adenle nee mɔɔ ɔbayɛ ye wɔ nwolɛ la anwo mualɛ wɔ edwɛkɛ mɔɔ ɔmanle bɛluale sunsum ne azo bɛhɛlɛle bɛmanle yɛ la anu. Zɔhane kɛlɛtokɛ ne a le ye Edwɛkɛ, Ngɛlɛlera Nwuanzanwuanza ne. “Bɛfa Nyamenle Sunsum a bɛkɛlɛ Nyamenle Edwɛkɛ ne a, na ɔle kpalɛ ɔmaa nɔhalɛ ne ɛhilehilelɛ, sonla nyunlu ɛhwilɛ, folɛdulɛ, yɛɛ menli ɛtetelɛ wɔ ɛbɛla kpalɛ ɛbɔlɛ nu, amaa sonla ne mɔɔ sonle Nyamenle la ali munli na bɛaziezie ye bɛamaa yeayɛ gyima kpalɛ.”—2 Temɔte 3:16, 17.
4, 5. Duzu a maa Baebolo ne yɛ ngakyile a?
4 Nɔhalɛ nu, Baebolo ne le ngakyile. Alesama tetedwɛkɛ mɔɔ di munli nee edwɛkɛ mɔɔ zile kolaa na bɛabɔ alesama la wɔ nu. Nuhua edwɛkɛ ɛtɛkpale nwo, ɔluakɛ ngapezo ne mɔ mɔɔ wɔ nu la fane ninyɛne mɔɔ basisi yɛ mekɛ ye nee kenlebie la anwo.
5 Buluku gyɛne biala ɛnle ɛkɛ ne mɔɔ di munli wɔ tetedwɛkɛ nu zɛhae a. Kɛ neazo la, mbuluku mɔɔ tete kɛlɛvolɛma mɔɔ ɛlie duma vale bɛ sa hɛlɛle la anu ekyi bie a wɔ ɛkɛ a. Noko Baebolo ne mɔɔ bɛvale bɛ sa bɛhɛlɛle la foa bie anzɛɛ amuala dɔɔnwo wɔ ɛkɛ: Hibulu Ngɛlɛlera ne kɛyɛ 6,000 (“Ngyekyeleɛ Dɛba” ne mbuluku 39 ne) yɛɛ Keleseɛne Giliki Ngɛlɛlera ne kɛyɛ 13,000 (“Ngyekyeleɛ Fofolɛ” ne mbuluku 27 ne).
6. Duzu ati a yɛkola yɛsi ye pi kɛ Baebolo ne mɔɔ yɛlɛ ye ɛnɛ nee mɔɔ Nyamenle manle bɛlumuale bɛhɛlɛle la anu edwɛkɛ le ko a?
6 Nyamenle Tumivolɛ Bedevinli ne mɔɔ manle bɛhɛlɛle Baebolo ne la, nleanle manle bɛnleanle alumua ɛdeɛ ne azo bɛhɛlɛle bie bɛziele mɔɔ bɛangakyi nuhua edwɛkɛ ne a. Yemɔti Baebolo ne mɔɔ yɛlɛ ye ɛnɛ la, nee mɔɔ bɛlumuale bɛhɛlɛle la anu edwɛkɛ le ko. Debie bieko mɔɔ maa yɛkola yɛka ye zɔ la a le kɛ bɛhɛlɛle Keleseɛne Giliki Ngɛlɛlera ne mɔ mɔɔ bɛvale bɛ sa bɛhɛlɛle mɔɔ wɔ ɛkɛ ne ɛnɛ la bie mɔ wɔ mekɛ mɔɔ bɛhɛlɛle alumua ɛdeɛ ne bɛwiele la anzi ɛvolɛ ɛya ko anu. Tete ewiade mbuluku mɔɔ bɛvale bɛ sa bɛhɛlɛle anu ekyi mɔɔ wɔ ɛkɛ ne ɛnɛ la nee mekɛ mɔɔ bɛvale bɛhɛlɛle alumua ɛdeɛ ne la anu twe kpalɛ, bɛhɛlɛle ye ɛvolɛ ɛya ɛya dɔɔnwo anzi.
Nyamenle Ahyɛlɛdeɛ Ne
7. Duzu a kile kɛ menli dɔɔnwo lɛ Baebolo ne bie a?
7 Baebolo ne le buluku mɔɔ menli dɔɔnwo lɛ bie tɛla buluku gyɛne biala a. Bɛyɛ mgbe mgbe dɔɔnwo. Buluku biala ɛnle ɛkɛ ne mɔɔ bɛyɛ ye dɔɔnwo kɛ Baebolo ne a. Bɛyɛ Baebolo ne foa bie anzɛɛ ɔ muala wɔ aneɛ mɔɔ bo 2,300 la anu. Yemɔti menli mɔɔ bo ɛya ngyɛnu 90 mɔɔ wɔ ewiade ye anu la asa ɛha bie.
8-10. Ninyɛne boni mɔ ati a, ɔwɔ kɛ yɛsukoa Baebolo ne a?
8 Ɔda ali kɛ, ɔwɔ kɛ yɛsukoa buluku mɔɔ vi Nyamenle ɛkɛ mɔɔ nuhua edwɛkɛ nee ninyɛne dɔɔnwo di daselɛ kɛ ɔdi munli la. * Ɔmaa yɛnwu asetɛnla atiakunlukpɔkɛ, yɛte mɔɔ ɛlɛsisi ewiade la abo, na yɛnwu mɔɔ bara kenlebie la. Buluku gyɛne biala ɛngola ɛnyɛ zɔ.
9 Ɛhɛe, Nyamenle dua Baebolo ne azo tendɛ kile alesama abusua ne. Ɔluale ye gyimayɛlɛ tumi anzɛɛ sunsum ne azo ɔhilele menli 40 adenle ɔmanle bɛhɛlɛle. Ɛhye ati, Nyamenle dua ye Edwɛkɛ, Ngɛlɛlera Nwuanzanwuanza ne azo tendɛ kile yɛ. Ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hɛlɛle kɛ: “Mɔɔ yɛvale Nyamenle nrɛlaleɛ ne yɛrɛlɛle bɛ la, bɛdiele na bɛzɔle nu kɛ ɔnle edwɛkɛ mɔɔ vi sonla ɛkɛ a, na ɔvi Nyamenle ɛkɛ, yɛɛ ɔle zɔhane noko.”—1 Tɛsalonaekama 2:13.
10 Abraham Lincoln, United States maanle kpanyinli mɔɔ tɔ zo 16 la hanle kɛ, “Baebolo ne le ahyɛlɛdeɛ mɔɔ tɛla biala mɔɔ Nyamenle ɛva ɛmaa alesama a . . . Saa tɛ Baebolo ne a anrɛɛ yɛnze mɔɔ le kpalɛ nee mɔɔ le ɛtane la.” Saa ɔle zɔ ɛdeɛ a, ɛnee duzu a ahyɛlɛdeɛ kɛnlɛma ɛhye ka ye wɔ kɛzi amaneɛnwunlɛ bɔle ɔ bo, deɛ mɔɔ ɔti Nyamenle ɛmaa nwolɛ adenle, yɛɛ mɔɔ ɔbayɛ ye wɔ nwolɛ la anwo a?
[Ɔ bo ɛkɛ ne edwɛkɛ]
^ ɛden. 8 Saa ɛkpondɛ ngilenu dɔɔnwo mɔɔ kile kɛ Baebolo ne di munli a, nea The Bible—God’s Word or Man’s? buluku ne mɔɔ Gyihova Alasevolɛ yɛle ye 1989 la anu.
[Debiezukoalɛ kpuyia ne mɔ]
[Nvoninli wɔ mukelɛ 10]
Baebolo ne vi Nyamenle, ɔdua zo ɔtendɛ ɔkile alesama
