Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

EDWƐKƐ 116

Kɛzi Yɛbahola Yɛadɛnla Aze Dahuu

Kɛzi Yɛbahola Yɛadɛnla Aze Dahuu

ASOO ɛbahola wɔaha deɛ mɔɔ kakula raalɛ ekyi ne nee ɔ gɔnwo mɔ ɛlɛkenga la? Ɛhɛe, buluku ɛhye mɔɔ ɛlɛkenga mɔɔ yemɔ a le Me Buluku Mɔɔ Ɔka Baebolo nu Edwɛkɛ la ala ɔ. Na bɛlɛkenga ɛzukoalɛdeɛ ko ne ala mɔɔ ɛlɛkenga mɔɔ se “Kɛzi Yɛbahola Yɛadɛnla Aze Dahuu.”

Ɛze debie mɔɔ bɛlɛsukoa la ɔ? Mɔɔ lumua la a le kɛ saa yɛbadɛnla aze dahuu a ɔhyia kɛ yɛsukoa Gyihova nee ɔ Ra Gyisɛse anwo debie. Baebolo ne se: ‘Adenle ne mɔɔ maa bɛtɛnla aze dahuu la ɛne. Sukoa nɔhalɛ Nyamenle kokye ne nee Ralɛ ne mɔɔ ɔzoanle ye ɔrale azɛlɛ ye azo, mɔɔ yemɔ a le Gyisɛse Kelaese la anwo debie.’

Kɛzi yɛbahola yɛazukoa Gyihova Nyamenle nee ɔ Ra Gyisɛse anwo debie ɛ? Adenle ko a le kɛ yɛbakenga Me Buluku Mɔɔ Ɔka Baebolo nu Edwɛkɛ yɛavi ye mɔlebɛbo yɛahɔdwu ye awieleɛ. Ɔka Gyihova nee Gyisɛse anwo edwɛkɛ dɔɔnwo, ɔnle zɔ ɔ? Eza ɔka ninyɛne dɔɔnwo mɔɔ bɛyɛ yɛɛ ninyɛne mɔɔ bɔ zo mɔɔ bɛbayɛ la anwo edwɛkɛ. Noko ɔhyia kɛ yɛyɛ dɔɔnwo yɛtɛla buluku ɛhye mɔɔ yɛkenga la ala.

Ɛnwu buluku ɛhendeɛ ne mɔɔ la azɛlɛ nwo ɛkɛ ne la ɔ? Baebolo ne ɔ. Maa awie ɛgenga Baebolo ne ɛleka mɔɔ bɛyele ɛzukoalɛdeɛ mɔɔ wɔ buluku ɛhye anu bɛvile la ɔhile wɔ. Baebolo ne maa yɛ sa ka edwɛkɛ muala mɔɔ hyia amaa yɛ muala yɛahola yɛazonle Gyihova wɔ adenle kpalɛ zo na yɛanyia dahuu ngoane la. Yemɔti ɔwɔ kɛ yɛmaa ɔyɛ yɛ subane kɛ yɛbazukoa Baebolo ne fane dɔɔnwo.

Noko Gyihova Nyamenle nee Gyisɛse Kelaese anwo debie mɔɔ yɛsukoa ala la anzo. Yɛbahola yɛanyia bɛ ngilehilelɛ ne nee bɛ nwo ndelebɛbo dɔɔnwo kpalɛ, noko akee yɛnrɛnyia dahuu ngoane. Ɛze debie bieko mɔɔ nwolɛ hyia la ɔ?

Ɔhyia kɛ eza yɛbɔ yɛ ɛbɛla yɛmaa ɔ nee ninyɛne mɔɔ yɛsukoa la yɛ ko. Ɛkakye Dwudase Yesekaleɔto ɔ? Ɛnee ɔboka menli 12 ne mɔɔ Gyisɛse kpale bɛ yɛle bɛ ye ɛzoanvolɛma la anwo. Ɛnee Dwudase lɛ Gyihova nee Gyisɛse anwo ndelebɛbo dɔɔnwo. Noko duzu a dole ye a? Wɔ mekɛ bie anzi ɔrayɛle angomedi, na ɔyele Gyisɛse ɔmanle ye kpɔvolɛma ɔliele dwɛtɛ fufule 30. Yemɔti Dwudase ɛnrɛnyia dahuu ngoane.

Ɛkakye Gɛheezae, nrenya ne mɔɔ yɛzukoale ɔ nwo debie wɔ Ɛzukoalɛdeɛ 69 ne la ɔ? Ɔhulole kɛ ɔkɛnyia adɛladeɛ nee ezukoa mɔɔ ɛnle ye ɛdeɛ la. Yemɔti ɔbɔle adalɛ ɔliele ninyɛne ɛhye mɔ. Noko Gyihova deanle ye. Na ɔbadea yɛdayɛ noko saa yɛanli ye mɛla ne mɔ azo a.

Noko menli mgbalɛ dɔɔnwo wɔ ɛkɛ ne mɔɔ zonlenle Gyihova nɔhalɛ nu dahuu a. Yɛkpondɛ kɛ yɛyɛ kɛ menli zɔhane la, ɔnle zɔ ɔ? Mɔɔ kakula Samoɛle yɛle la le neazo kpalɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛdi ɔ nzi a. Kɛmɔ yɛnwunle ye wɔ Ɛzukoalɛdeɛ 55 ne la, kakye kɛ, ɛnee yeli ɛvolɛ nna anzɛɛ nnu ala wɔ mekɛ mɔɔ ɔbɔle ɔ bo kɛ ɔsonle Gyihova wɔ ye ɛdanlɛ sua ne anu la. Yemɔti ɔnvane nwolɛ kɛ ɛle kakula la, ɛnle kakula somaa mɔɔ ɛngola ɛnzonle Gyihova a.

Nɔhalɛ nu, sonla mɔɔ yɛ muala yɛkpondɛ kɛ yɛdi ɔ nzi la a le Gyisɛse Kelaese. Mekɛ bɔbɔ mɔɔ ɛnee ɔle kakula, kɛmɔ yɛnwunle ye wɔ Ɛzukoalɛdeɛ 87 ne la, ɛnee ɔwɔ ɛzonlenlɛ sua ne anu ɛkɛ ne ɔlɛka ye anwuma Selɛ ne anwo edwɛkɛ yeahile awie mɔ. Bɛmaa yɛli ye neazo ne anzi. Bɛmaa yɛha Gyihova, yɛ Nyamenle ne mɔɔ anwo yɛ nwanwane nee ɔ Ra Gyisɛse Kelaese anwo edwɛkɛ yɛhile menli dɔɔnwo mɔɔ yɛkɛhola la. Saa yɛyɛ ninyɛne ɛhye mɔ a, yɛɛ akee yɛbahola yɛadɛnla aze dahuu wɔ Nyamenle paladaese fofolɛ ne anu wɔ azɛlɛ ye azo a.