Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Sunsum Evinli Ne Mɔ Bɔ Adalɛ Ka Kɛ Mɔwuamra De Aze

Sunsum Evinli Ne Mɔ Bɔ Adalɛ Ka Kɛ Mɔwuamra De Aze

Baebolo ne ka kɛ Seetan “ɛbɛlɛbɛla ewiade amra amuala.” (Yekile 12:9) Seetan nee ye sunsum evinli ne mɔ ɛngulo kɛ yɛkɛlie Nyamenle Edwɛkɛ ne yɛkɛli. Bɛbɔ mɔdenle kɛ bɛmaa menli alie ali kɛ mɔwuamra wɔ ngoane nu wɔ sunsum ewiade bie anu. Maa yɛnlea ndenle mɔɔ bɛfa zo bɛyɛ ɛhye la.

Adalɛ Ɛzonlenlɛ

Menli, nane, fɛlɛ nee nloma—kɔsɔɔti le ɛkɛla

Ɛzonlenlɛ dɔɔnwo kilehile kɛ sonla biala lɛ ɛkɛla bie mɔɔ kɔ sunsum nu ɛleka ne wɔ sonlabaka ne ewule nzi a. Bɛka kɛ sonlabaka ne wu na ɛkɛla ne yemɔ ɔnwu. Eza bɛka kɛ, ɛkɛla ne le damɛnlangoate, ɔnwu ɛlɛ.

Noko Nyamenle Edwɛkɛ ne ɛngilehile zɔ. Ɔkile kɛ, ɛkɛla ne a le sonla mumua ne na ɔnle debie mɔɔ wɔ sonla nu a. Kɛ neazo la, Baebolo ne ka kɛzi bɛbɔle Adam la anwo edwɛkɛ kɛ: “Gyihova Nyamenle vale azɛlɛ nwo ndɛtɛlɛ bɔle sonla, na ɔwule ngoane ɛnwomenle ɔguale ɔ bonyi nu, na sonla ne rayɛle ɛkɛla mɔɔ de aze.” (Mɔlebɛbo 2:7, NW) Yemɔti bɛammaa Adam ɛkɛla; ɛnee ɔle ɛkɛla.

Nane noko le ɛkɛla.—Mɔlebɛbo 1:20, 21, 24, 30, NW.

Kɛmɔ Baebolo ne kile kɛ sonla ne a le “ɛkɛla” ne la ati, ɔnle kɛ ɔsi yɛ nwo kɛ yɛbanwu kɛ ɛkɛla ne kola yɛɛ ɔwu a. Ngɛlɛlera ne ka kɛ:

  • ‘Awie biala [“ɛkɛla,” NW] mɔɔ kɛyɛ ɛtane la, bawu.’Yizikeɛle 18:4.

  • Na Samesɛn zele kɛ: “Maa me [ɛkɛla] nee Filisitiama ye ɛwu.”—Maanlebuvolɛma 16:30.

  • ‘Duzu yɛɛ yɛ mɛla ne maa nwolɛ adenle kɛ yɛyɛ wɔ Ɛnwomenlelielɛ Kenle ne a? Ɔmaa adenle kɛ yɛyɛ nyele anzɛɛ yɛli ɛtane? Yɛlie sonla [“ɛkɛla,” NW] ngoane anzɛɛ yɛzɛkye ye?’Maake 3:4.

Baebolo ne kile kɛ ɛkɛla ne ɛnle damɛnlangoate

Ngɛlɛlera fofolɛ [wɔ aneɛ mɔɔ bɛlumuale bɛvale bɛhɛlɛle Baebolo ne la anu] noko kile kɛ bɛkola bɛsɛkye ɛkɛla ne (Mɔlebɛbo 17:14), bɛfa konle dadeɛ bɛku ye (Dwɔhyua 10:37), bɛmia ɔ kɔmenzia bɛku ye (Dwobu 7:15), na bɛnoma ye azule bo bɛmaa ɔwu (Dwona 2:5). Yemɔti, ɛkɛla ne wu.

Saa ɛkenga Baebolo ne amuala a, ɛnrɛnwu ye wɔ ɛleka biala kɛ “ɛkɛla le damɛnlangoate.” Sonla ɛkɛla ɛnle sunsum. Ngilehilelɛ mɔɔ kile kɛ ɛkɛla le damɛnlangoate la ɛngyi Baebolo ne azo. Ɔle Seetan nee ye sunsum evinli ne mɔ ngilehilelɛ. Gyihova kyi ɛzonlenlɛ nu adalɛ kɔsɔɔti.— Mrɛlɛbulɛ 6:16-19; 1 Temɔte 4:1, 2.

Menli Mɔɔ Tendɛ Sunsum Evinli Nloa Azo

Sunsum evinli ne mɔ a kakyi bɛ nwo kɛ mɔwuamra sunsum a

Seetan eza dua menli mɔɔ tendɛ sunsum evinli nloa azo la anwo zo bɛlɛbɛla menli. Menli mɔɔ tendɛ sunsum evinli nloa azo la a le menli mɔɔ kola te edwɛkɛ fi sunsum ewiade ne anu la. Menli dɔɔnwo, mɔɔ menli mɔɔ tendɛ sunsum evinli nloa azo bɔbɔ boka nwo la, die di kɛ menli mɔɔ ɛwu la sunsum a ka edwɛkɛ ɛhye mɔ a. Noko kɛmɔ yɛnwu ye wɔ Baebolo ne anu la, ɛhye ɛngola ɛnzi zɔ.—Nolobɔvo ne 9:5, 6, 10.

Ɛnee nwane mɔ a edwɛkɛ ɛhye mɔ vi bɛ a? Sunsum evinli ne mɔ ɔ! Sunsum evinli ne mɔ kola sukoa awie nwu ye wɔ mekɛ mɔɔ ɔde aze la; bɛze kɛzi ahenle ne tendɛ, kɛzi ɔde, mɔɔ ɔyɛle, nee mɔɔ ɔze ye la kɔsɔɔti. Yemɔti ɔnyɛ se ɔmmaa bɛ kɛ bɛkɛzukuezukoa menli mɔɔ ɛwu la.—1 Samoɛle 28:3-19.

Adalɛ Edwɛkɛ

Adenle bieko mɔɔ Seetan fa zo tɛlɛ mɔwuamra anwo edwɛkɛ mɔɔ ɛnle nɔhalɛ nu la a le adalɛ edwɛkɛ. Fane dɔɔnwo ne ala edwɛkɛ ɛhye mɔ ta ye menli adwenle fi nɔhalɛ mɔɔ wɔ Baebolo ne anu la azo.—2 Temɔte 4:4.

Bie mɔ dwenle kɛ bɛnwu menli mɔɔ ɛdwazo ɛvi mɔwuamra anu ɛra la

Edwɛkɛ dɔɔnwo wɔ Afeleka mɔɔ fane menli mɔɔ ɛwu na akee bɛhɔnwu bɛ kɛ bɛde aze la anwo. Mekɛ dɔɔnwo ne ala ɛleka mɔɔ bɛnwu bɛ la nee ɛleka mɔɔ ɛnee ahenle de la ɛmbikye nwo fee. Noko biza ɛ nwo kɛ: ‘Asoo nrɛlɛbɛ wɔ nu kɛ saa awie lɛ tumi dwazo fi mɔwuamra anu ba a akee ɔbahɔdɛnla ɛleka mɔɔ nee ye abusua ne anu amra nee ɔ gɔnwo mɔ ɛmbikye fee la ɔ?’

Bieko, asoo ɔnrɛhola ɔnrɛra ye kɛ ahenle mɔɔ bɛnwu ye la zɔho ahenle mɔɔ ɛwu la ala ɔ? Kɛ neazo la, Keleseɛnema nwiɔ mɔɔ ɛnee wɔ namule bie anu ɛlɛka edwɛkpa ne la, nwule kɛ nrenya kpanyinli bie ɛli bɛ nzi ɛhyɛ. Mɔɔ bɛbizale ye deɛ mɔɔ ɔti ɔli bɛ nzi zɔhane la, bɛnwunle kɛ ɔdwenle kɛ bɛ nuhua ko le ɔ diema nrenya bie mɔɔ ɛwu dɛbadɛba la. Kpolerazulɛ biala ɛnle nwolɛ kɛ, ɔnle nɔhalɛ kɛ ɔ diema ne ɔ, noko nrenya kpanyinli ne anlie anli kɛ tɛ ɔ diema ne ɔ. Suzu edwɛkɛ mɔɔ nrenya ne baha ahile ɔ gɔnwo mɔ nee ye kpalɛzo amra la anwo nea!

Ɛnyelɛzodeɛnwunlɛ, Ɛlalɛ, nee Ɛnelɛ Ngakyile

Sunsum evinli ne mɔ dua ɛlalɛ, ɛnyelɛzodeɛnwunlɛ, nee ɛnelɛ ngakyile zo bɛlɛbɛla menli

Kpolerazulɛ biala ɛnle nwolɛ kɛ wɔde ninyɛne ɛzulolɛ mɔɔ menli nwu ye, te, anzɛɛ ka nwolɛ ɛlalɛ la bie. Ninyɛne zɛhae mɔ ta maa menli mɔɔ nwu bɛ la ahonle tu. Ɛnee Marein, mɔɔ de Afeleka Adɔleɛ la, ta te kɛ ɔ nla mɔɔ ɛha ɛleka bie la ɛlɛfɛlɛ ye nɔɔzo. Saa ɔba ye zɔ a ɛzulolɛ ka Marein, ɔteɛdea nu ɔtunwue menli mɔɔ wɔ aako ne anu la amuala. Awieleɛ kolaa, ɔbɔle ɛlane.

Asoo nrɛlɛbɛ wɔ nu kɛ saa mɔwuamra amgba de aze a anrɛɛ bɛbanwunlonwunla bɛ alɔvolɛ? Nrɛlɛbɛ ɛnle nu kɛ bɛkɛyɛ zɔ. Sunsum evinli ne mɔ ɛkɛ a edwɛkɛ ɛhye mɔ mɔɔ boda la vi a.

Edwɛkɛ mɔɔ le kɛ asɛɛ ɔboa menli na ɔkyekye bɛ rɛle la noko ɛ? Kɛ neazo la, Gbassay mɔɔ vi Sierra Leone la anwo dole ye. Ɔ ze mɔɔ ɛha ɛleka bie la yele ɔ nwo hilele ye wɔ ɛlalɛ nu. Ɔzele Gbassay kɛ ɔhɔ baka bie abo ɔhɔde ye nya ne bie, ɔkpoto ye nzule nu na ɔnlo. Ɛnee ɔnle kɛ ɔ nee awie biala tendɛ na yeayɛ ɛhye. Ɔyɛle ye kɛmɔ ɔzele ye la pɛpɛɛpɛ na ɔdele kpɔkɛ.

Raalɛ bie noko hanle kɛ ɔ hu mɔɔ ɛha ɛleka bie la vindele ye kenle ko nɔɔzo. Ɔhanle kɛ ɛnee ɔ hu ne anwo ɛyɛ fɛ na ɔwula tɛladeɛ kɛnlɛma bie.

Ɔle kɛ asɛɛ nrɛlaleɛ nee ɛnyelɛzodeɛnwunlɛ ɛhye mɔ le kpalɛ na bɛboa la. Asoo bɛvi Nyamenle ɛkɛ ɔ? Kyɛkyɛ, bɛnvi ye. Gyihova le “nɔhavo Nyamenle.” (Edwɛndolɛ 31:5) Ɔnrɛdo yɛ agyiba anzɛɛ ɔnrɛbɛlɛbɛla yɛ ɛlɛ. Sunsum evinli ne mɔ ala a yɛ ɛhye a.

Noko, asoo sunsum evinli mɔɔ bɛdi boɛ la wɔ ɛkɛ? Kyɛkyɛ. Ɔwɔ nuhua kɛ ɔtɔ kenle ne bie a bɛyɛ bɛ nwo kɛ bɛboa alesama ɛdeɛ, noko bɛ muala bɛnle kpalɛ. Mekɛ mɔɔ Abɔnsam tendɛ ahile Yive la, ɔyɛle ɔ nwo kɛ asɛɛ ɔle agɔnwolɛ. (Mɔlebɛbo 3:1) Noko mɔɔ Yive diele ye na ɔyɛle mɔɔ ɔhanle la, duzu a dole ye a? Ɔwule.

Seetan hanle kɛ Yive ɛnrɛwu. Yive liele ye lile, noko awieleɛ kolaa ne ɔwule

Ɛze ye kpalɛ kɛ menli mɔɔ ɛnli boɛ la ta fa menli mɔɔ bɛkulo kɛ bɛbɛlɛbɛla bɛ na bɛsisi bɛ la agɔnwolɛ. Abibilema bu ɛrɛlɛ kɛ, “Ɛkɛnwu me gye na ɛnrɛnwu me ti anu.” Nyamenle Edwɛkɛ ne ka kɛ: “Seetan bɔbɔ kola kakyi ɔ nwo yɛ kɛ ɔle wienyi nu” bɔvolɛ.—2 Kɔlentema 11:14.

Nyamenle ɛnlua ɛlalɛ, ɛnyelɛzodeɛnwunlɛ, anzɛɛ ɛnelɛ mɔɔ vi sunsum ewiade ne anu ba la azo nee menli mɔɔ de azɛlɛ ye azo la ɛnli ngitanwo bieko. Ɔdua Baebolo ne azo ɔfa adehilelɛ mɔɔ bamaa sonla “ali munli na bɛaziezie ye bɛamaa yeayɛ gyima kpalɛ” la ɔmaa.—2 Temɔte 3:17.

Ɛhye ati, saa Gyihova bɔ yɛ kɔkɔ wɔ Abɔnsam agyiba ne mɔ anwo a, ɛnee ɔkulo yɛ la ati ɔ. Ɔze kɛ sunsum evinli ne mɔ le agbɔvolɛ mɔɔ ati yɛ se a.