Skip to content

Skip to table of contents

03 NUENƆ

O Dapge Yiga Pya Nu Baibol Kɔ Ni?

O Dapge Yiga Pya Nu Baibol Kɔ Ni?

Gbɛnɛ-edo yii le zuurabahtɔ̄ le bu Baibol. Naa daba, a taɛ a kaāna lo esuā nu Baibol tɔgɛ, mɛ o nwaɛ̄nage dɛɛ̄. O dapge dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ pya yii le zuurabahtɔ̄ a le bu nama kpa ama ni? Bɔgeloo kɔ o yiga nu Baibol kɔ akiiloo ɛrɛ ekpeloo loo dum anyaawo le deesī li ni? Gbɛnɛ-edo nɛɛ yiga. Doo i naa ɛp lo a le olo o dapge yiga doo wo.

1. Pya ue a le bu Baibol lu kunɛ loo sɛh a luge kaka ni?

Pya ue a le bu Baibol lu “kaka.” (Eklisiastis 12:10) A kɔ taɛ nu a bee sira loo pya nɛɛ. (Buū Luk 1:3; 3:​1, 2.) Pya gbītɛ̄ nu le pya a wee nɔ nu a bee sira a kere emɔna kɔ biradee, pya nɛɛ, keekee kɛ̄ le pya siranu alu ebaatɛ̄ bu Baibol lu kaka.

2. E na anua i yiga kɔ Baibol lege aa dɔbiī bu ilii dee ama a?

Gbɛnɛkpo sɔ̄, Baibol wee kɔ nu akiiloo ziī nu sere kɛ̄ gbɛnɛ-edo zua lɛɛ lo nu gae sira. Bu edoba, sɔ̄ a kɔ nu akiiloo saɛns. Pya nɛɛ naa bee yiga gbɛnɛ-edo lo ue bu sɔ̄ a bee lu e’ɛm Baibol. Kerewo, pya saɛns bu ilii dee ama yiga kɔ pya ue a le bu Baibol lu kaka. Alu ‘eture nyiɛ loo anyaawo, le mmɛ dee a naa tah.’​—⁠Le-yɔɔ 111:8.

3. E na anua i dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ pya ue Baibol kɔ akiiloo deesī li a?

Baibol aara pya mɔmanudɛɛ̄ * a kɔ “pya nu a sii lu edoo.” (Aisaia 46:10) Pya nu a bee kɔ sɔ̄ akii adumɛ edooa. A baa nagetɛ̄ pya nu aa sira bu nyɔuwe anii’ee. Bu nuenɔ ama, i kɔ ue nyɔɔ pio mɔmanudɛɛ̄ a le bu Baibol. Kɛ̄ pya lo mɔmanudɛɛ̄ dooa gbɔ̄mɛɛ̄ doo lu nyɛŋia!

NƆ YERELOO

Kɛɛrɛ kɛ̄ saɛns bu ilii dee ama gbaaloo nu Baibol tɔgɛ doo, sa gbītɛ̄ pio mɔmanudɛɛ̄ Baibol a a nia.

4. Saɛns gbaaloo Baibol

Dee kere a, gbɛnɛ-edo nɛɛ wee yiga kɔ a ɛrɛ nu kɛnɛkɛ̄ le nyɔɔ. Bira lo VIDIO.

Yere nukuādɛɛ̄ loo nu kpa Job bee kɔ nu alu 3,500 zua akii adumɛ. Buū Job 26:​7, lɛɛ o agara ebip ama:

  • E na anua ue a kɔ kɛnɛkɛ̄ le nyɔɔ “nu a naale lɔgɔ nu” ɔbɛ i a?

Bee le 200 zua akii adumɛ na a bee lu edābeeloo kɛ̄ maā tɛ̄na doo a. Mɛ yere nukuādɛɛ̄ loo nu Baibol bee kɔ gbɛnɛ-edo zua lɛɛ a elu lo sɔ̄. Buū Job 36:​27, 28, lɛɛ o agara pya ebip ama:

  • E na a a nia a le loo kɛ̄ alu ebaatɛ̄ kɛ̄ maā tɛ̄na doo ani?

  • Dɔ kpa kaɛ o buū sah ama dooge kɔ o agɛrɛbah dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ pya ue a le bu Baibol ni?

5. Baibol ebee kɔ pya nu esira alu gbɛnɛ

Buū Aisaia 44:27–45:​2, lɛɛ o agara ebip ama:

  • E na Baibol bee kɔ akiiloo dɔdɔ Babilɔn 200 zua lɛɛ a gae sira a?

Eloh kere tɔgɛ kɔ Sairɔs Mɛnɛ pya Pesia le pya ye gbo nɔ̄ bee be eebah Babilɔn bu zua 539 B.C.E. * Ba bee baa maā a wee kpega lo buɛ̄, tɛɛ̄ nudee gbɛnɛ buɛ̄ a bee le yeea a yii sa aa pya nɛɛ aā, e lɔgɔ nɛɛ naa bee wa bebe loo. Nu a eeloo 2,500 zua etɛ̄na aā lo sɔ̄ mmɛ anii’ee, e Babilɔn lege kɛ̄ a bee lu egbee ye sī doo. Yere nukuādɛɛ̄ loo nu Baibol bee kɔ sere kɛ̄ ama.

Buū Aisaia 13:19, 20, lɛɛ o agara ebip ama:

  • Bu mɛ sīdee na nu a bee sira loo Babilɔn tɔgɛ kɔ mɔmanudɛɛ̄ ama lu kaka a?

Kɛ̄ alu egbeesī Babilɔn a le kpaɛ̄ Iraq doo

6. Baibol ebee kɔ pya nu aa sira anii’ee sere kɛ̄

Baibol kɔ sɔ̄ i le ama ɛɛ “kpɛdumɛ dee.” (2 Timɔti 3:1) Ɛp nu Baibol kɔ akiiloo kpɛdumɛ dee ama:

Buū Matiu 24:​6, 7, lɛɛ o agara ebip ama:

  • Pya amunu dogo na Baibol bee kɔ pya nɛɛ edoogi bu kpɛdumɛ dee a?

Buū 2 Timɔti 3:​1-5, lɛɛ o agara pya ebip ama:

  • Pya amunu dogo na Baibol bee kɔ pya nɛɛ edoogi bu kpɛdumɛ dee a?

  • Amunu yɛɛ pya dogo ama na o emɔna a?

PIO NƐƐ KƆ: “Baibol lu kpa loo a naa lu kaka.”

  • E na a a zū kɔ o yiga kɔ pya ue a le bu Baibol lu kaka a?

TƐƐ̄NYƆƆ

Eloh kere, saɛns, le mɔmanudɛɛ̄ tɔgɛ kɔ o dap dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ ue a le bu Baibol.

Ebip Tɛ̄ma Nyɔɔ

  • Baibol lu kpa a kɔ kaka, sɛh kpa a kɔ nu a naa bee sira ni?

  • Pio amunu ue saɛns na a gbaaloo ue a le bu Baibol a?

  • O kɛɛrɛge kɔ Baibol kɔ nu esira li deesī ni? E na anua o kɛɛrɛ doo wo a?

Nu Edoo

GBĪTƐ̄ NU

Ɛrɛge pya ue Baibol kɔ nyɔɔ saɛns alu ekwɔ ni?

“Ekɔ Saɛns Gbaageloo Ue A Le Bu Baibol Ni?” (Ekobee ue a le nyɔɔ intanɛt)

Nɔ kɛ̄ pya mɔmanudɛɛ̄ a le bu Baibol akiiloo bɛbɛɛ pya Grik bee dooa gbɔ̄mɛɛ̄ doo.

“Ue A Bee Lu Ekɔ Siā” Wu I Agɛrɛ (5:22)

Nɔ kɛ̄ pya mɔmanudɛɛ̄ a le bu Baibol nyaana kɛ̄ ziī gbara bee ɛmadɛɛ̄ Baibol doo.

“Mda Kɛɛrɛ Kɔ Bari Naale” (The Watchtower No. 5 2017)

^ Mɔmanudɛɛ̄ na pya nu Bari kɔ esira li deesī.

^ Nu B.C.E. kura na “Before the Common Era” lo a le “Lɛɛ Kraist Gae Lu,” e C.E. kura “Common Era” lo a le, “Sɔ̄ Kraist Elua.”